Chiến tranh Ukraina đang thay đổi buôn bán vũ khí toàn cầu
Một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm cho thấy Pháp đã vượt qua Nga trong danh sách các nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất. Hoa Kỳ đã củng cố sự thống trị toàn cầu của mình trong việc bán vũ khí.
Ngoài tàu ngầm, xe tăng Leopard 2 là vũ khí chiến tranh của Đức được săn đón
Theo một nghiên cứu mới của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga và cuộc chiến đang diễn ra đã thúc đẩy việc mua vũ khí mới ở châu Âu một cách mạnh mẽ, trong đó các nhà sản xuất Mỹ là những người hưởng lợi chính.
Từ năm 2019 đến năm 2023, tổng giao dịch vũ khí trên toàn thế giới giảm 3,3% so với số liệu năm 2014-2018, nhưng lượng vũ khí mà các nước châu Âu nhập khẩu trong giai đoạn đó đã tăng gấp đôi so với 5 năm trước đó.
Ở mức 55%, phần lớn doanh số bán vũ khí cho các nước châu Âu đến từ Hoa Kỳ. Con số này tăng 20 điểm phần trăm so với giai đoạn trước.
Sự thống trị toàn cầu của vũ khí Mỹ
Chủ yếu nhờ bán sang các nước châu Âu, tổng lượng xuất khẩu vũ khí của Mỹ đã tăng 17%. Các nhà sản xuất ở Hoa Kỳ đã giao vũ khí cho 107 quốc gia, nhiều hơn bất kỳ giai đoạn nào khác được SIPRI hoặc bất kỳ quốc gia xuất khẩu nào khác nghiên cứu.
Mathew George, giám đốc Chương trình Chuyển giao Vũ khí của SIPRI, cho biết: “Mỹ đã tăng cường vai trò toàn cầu với tư cách là nhà cung cấp vũ khí - một khía cạnh quan trọng trong chính sách đối ngoại của mình - xuất khẩu nhiều vũ khí sang nhiều quốc gia hơn bao giờ hết trong quá khứ”. “Điều này xảy ra vào thời điểm sự thống trị về kinh tế và địa chính trị của Hoa Kỳ đang bị thách thức bởi các cường quốc mới nổi.”
Ukraine hiện là nươc nhập khẩu vũ khí thứ 4 thế giới
Không có gì đáng ngạc nhiên khi Ukraine là quốc gia châu Âu nơi nhập khẩu vũ khí tăng mạnh nhất. Từ năm 2019 đến 2023, Ukraine từ nước nhập khẩu tối thiểu và là nơi sản xuất trong nước trở thành nước mua vũ khí số 4 trên thế giới, sau Ấn Độ, Ả Rập Saudi và Qatar. Nhập khẩu tăng 6.600% so với kỳ trước.
Năm 2023, Ukraine là nước nhập khẩu vũ khí số 1 toàn cầu. Tuy nhiên, các đồng minh của Ukraine đã viện trợ thay vì bán nhiều vũ khí mà họ nhận được trong cuộc chiến chống lại Nga. Hoa Kỳ, Đức và Ba Lan là ba nhà cung cấp hàng đầu của Ukraine.
Xuất khẩu vũ khí của Nga trượt dốc
Năm nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới là Mỹ, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức. Pháp vượt qua Nga để giành vị trí số 2.
Xuất khẩu của Nga giảm 53%. Doanh số bán hàng của Pháp tăng 47%. Năm 2019, 31 quốc gia vẫn nhận vũ khí từ Nga. Đến năm 2023, con số này đã giảm xuống còn 12, trong đó Ấn Độ và Trung Quốc, những nước vẫn duy trì thương mại dầu khí với Nga, cho đến nay là những khách hàng quan trọng nhất.
“Trong các trường hợp khác, ở một mức độ nào đó, Mỹ và các nước châu Âu cũng đã gây áp lực lên các quốc gia đã mua vũ khí của Nga trước đây hoặc đang nghĩ đến việc làm điều đó”. Pieter Wezeman, một trong những tác giả của báo cáo, nói với DW. Wezeman nói rằng đó là "điều mà chúng ta có thể thấy rất rõ ràng trong trường hợp Ai Cập, quốc gia định mua máy bay chiến đấu của Nga, sau đó bị Mỹ gây áp lực không làm như vậy và về cơ bản giờ đã quay sang Pháp để mua máy bay chiến đấu tiên tiến".
Wezeman cho biết Pháp đang theo đuổi chính sách “chủ quyền chiến lược”. "Về cơ bản, họ muốn có thể sử dụng lực lượng quân sự bất cứ khi nào họ muốn mà không bị phụ thuộc vào vũ khí của người khác. Vì vậy, họ cần một ngành công nghiệp vũ khí, nhưng để có được điều đó, bạn thực sự cần phải xuất khẩu. Nếu không, nó trở nên quá đắt."
Indonesia đã mua máy bay chiến đấu của Pháp thay cho máy bay Nga
Wezeman cho biết, ngành công nghiệp vũ khí của Pháp đã rất thành công trong 10 năm qua, với sản phẩm bán chạy nhất là máy bay chiến đấu Rafale, cũng như tàu ngầm và tàu khu trục.
Xuất khẩu tàu ngầm của Đức
Vị trí nước xuất khẩu vũ khí số 5 thế giới của Đức không thay đổi từ năm 2014 đến năm 2023, với Trung Đông là khu vực khách hàng chính.
Xuất khẩu vũ khí từ Đức đã giảm 14% trong thời gian đó, mặc dù Wezeman cho biết mức giảm này chỉ mang tính tương đối. Giai đoạn 5 năm trước đặc biệt sôi động nhờ các đơn đặt hàng lớn, đặc biệt là tàu ngầm.
Tàu ngầm của Singapore do Đức sản xuất
Ngược lại, bản thân năm 2023 lại đặc biệt tốt cho ngành công nghiệp vũ khí Đức. Wezeman nói rằng điều đó "tất nhiên một phần liên quan đến viện trợ quân sự dành cho Ukraine, nhưng cũng liên quan đến việc chuyển giao các tàu ngầm, chẳng hạn như cho Singapore, các tàu khu trục và tàu hộ tống cho cả Israel và Ai Cập."
Ngược lại với các đối tác châu Âu, các nước châu Phi đã mua số lượng vũ khí nước ngoài từ năm 2019 đến năm 2023 bằng khoảng một nửa so với nửa thập kỷ trước, chủ yếu do lượng mua từ hai nhà nhập khẩu lớn giảm. Algeria nhập khẩu sản phẩm vũ khí ít hơn 77%. Lượng mua hàng của Maroc đã giảm 46%.
Nga, với sự hiện diện ngày càng mở rộng ở lục địa này trong những năm gần đây, là nhà cung cấp vũ khí số 1 cho các nước ở Châu Phi, tiếp theo là Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm cho thấy Pháp đã vượt qua Nga trong danh sách các nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất. Hoa Kỳ đã củng cố sự thống trị toàn cầu của mình trong việc bán vũ khí.
Ngoài tàu ngầm, xe tăng Leopard 2 là vũ khí chiến tranh của Đức được săn đón
Theo một nghiên cứu mới của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga và cuộc chiến đang diễn ra đã thúc đẩy việc mua vũ khí mới ở châu Âu một cách mạnh mẽ, trong đó các nhà sản xuất Mỹ là những người hưởng lợi chính.
Từ năm 2019 đến năm 2023, tổng giao dịch vũ khí trên toàn thế giới giảm 3,3% so với số liệu năm 2014-2018, nhưng lượng vũ khí mà các nước châu Âu nhập khẩu trong giai đoạn đó đã tăng gấp đôi so với 5 năm trước đó.
Ở mức 55%, phần lớn doanh số bán vũ khí cho các nước châu Âu đến từ Hoa Kỳ. Con số này tăng 20 điểm phần trăm so với giai đoạn trước.
Sự thống trị toàn cầu của vũ khí Mỹ
Chủ yếu nhờ bán sang các nước châu Âu, tổng lượng xuất khẩu vũ khí của Mỹ đã tăng 17%. Các nhà sản xuất ở Hoa Kỳ đã giao vũ khí cho 107 quốc gia, nhiều hơn bất kỳ giai đoạn nào khác được SIPRI hoặc bất kỳ quốc gia xuất khẩu nào khác nghiên cứu.
Mathew George, giám đốc Chương trình Chuyển giao Vũ khí của SIPRI, cho biết: “Mỹ đã tăng cường vai trò toàn cầu với tư cách là nhà cung cấp vũ khí - một khía cạnh quan trọng trong chính sách đối ngoại của mình - xuất khẩu nhiều vũ khí sang nhiều quốc gia hơn bao giờ hết trong quá khứ”. “Điều này xảy ra vào thời điểm sự thống trị về kinh tế và địa chính trị của Hoa Kỳ đang bị thách thức bởi các cường quốc mới nổi.”
Ukraine hiện là nươc nhập khẩu vũ khí thứ 4 thế giới
Không có gì đáng ngạc nhiên khi Ukraine là quốc gia châu Âu nơi nhập khẩu vũ khí tăng mạnh nhất. Từ năm 2019 đến 2023, Ukraine từ nước nhập khẩu tối thiểu và là nơi sản xuất trong nước trở thành nước mua vũ khí số 4 trên thế giới, sau Ấn Độ, Ả Rập Saudi và Qatar. Nhập khẩu tăng 6.600% so với kỳ trước.
Năm 2023, Ukraine là nước nhập khẩu vũ khí số 1 toàn cầu. Tuy nhiên, các đồng minh của Ukraine đã viện trợ thay vì bán nhiều vũ khí mà họ nhận được trong cuộc chiến chống lại Nga. Hoa Kỳ, Đức và Ba Lan là ba nhà cung cấp hàng đầu của Ukraine.
Xuất khẩu vũ khí của Nga trượt dốc
Năm nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới là Mỹ, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức. Pháp vượt qua Nga để giành vị trí số 2.
Xuất khẩu của Nga giảm 53%. Doanh số bán hàng của Pháp tăng 47%. Năm 2019, 31 quốc gia vẫn nhận vũ khí từ Nga. Đến năm 2023, con số này đã giảm xuống còn 12, trong đó Ấn Độ và Trung Quốc, những nước vẫn duy trì thương mại dầu khí với Nga, cho đến nay là những khách hàng quan trọng nhất.
“Trong các trường hợp khác, ở một mức độ nào đó, Mỹ và các nước châu Âu cũng đã gây áp lực lên các quốc gia đã mua vũ khí của Nga trước đây hoặc đang nghĩ đến việc làm điều đó”. Pieter Wezeman, một trong những tác giả của báo cáo, nói với DW. Wezeman nói rằng đó là "điều mà chúng ta có thể thấy rất rõ ràng trong trường hợp Ai Cập, quốc gia định mua máy bay chiến đấu của Nga, sau đó bị Mỹ gây áp lực không làm như vậy và về cơ bản giờ đã quay sang Pháp để mua máy bay chiến đấu tiên tiến".
Wezeman cho biết Pháp đang theo đuổi chính sách “chủ quyền chiến lược”. "Về cơ bản, họ muốn có thể sử dụng lực lượng quân sự bất cứ khi nào họ muốn mà không bị phụ thuộc vào vũ khí của người khác. Vì vậy, họ cần một ngành công nghiệp vũ khí, nhưng để có được điều đó, bạn thực sự cần phải xuất khẩu. Nếu không, nó trở nên quá đắt."
Indonesia đã mua máy bay chiến đấu của Pháp thay cho máy bay Nga
Wezeman cho biết, ngành công nghiệp vũ khí của Pháp đã rất thành công trong 10 năm qua, với sản phẩm bán chạy nhất là máy bay chiến đấu Rafale, cũng như tàu ngầm và tàu khu trục.
Xuất khẩu tàu ngầm của Đức
Vị trí nước xuất khẩu vũ khí số 5 thế giới của Đức không thay đổi từ năm 2014 đến năm 2023, với Trung Đông là khu vực khách hàng chính.
Xuất khẩu vũ khí từ Đức đã giảm 14% trong thời gian đó, mặc dù Wezeman cho biết mức giảm này chỉ mang tính tương đối. Giai đoạn 5 năm trước đặc biệt sôi động nhờ các đơn đặt hàng lớn, đặc biệt là tàu ngầm.
Tàu ngầm của Singapore do Đức sản xuất
Ngược lại, bản thân năm 2023 lại đặc biệt tốt cho ngành công nghiệp vũ khí Đức. Wezeman nói rằng điều đó "tất nhiên một phần liên quan đến viện trợ quân sự dành cho Ukraine, nhưng cũng liên quan đến việc chuyển giao các tàu ngầm, chẳng hạn như cho Singapore, các tàu khu trục và tàu hộ tống cho cả Israel và Ai Cập."
Ngược lại với các đối tác châu Âu, các nước châu Phi đã mua số lượng vũ khí nước ngoài từ năm 2019 đến năm 2023 bằng khoảng một nửa so với nửa thập kỷ trước, chủ yếu do lượng mua từ hai nhà nhập khẩu lớn giảm. Algeria nhập khẩu sản phẩm vũ khí ít hơn 77%. Lượng mua hàng của Maroc đã giảm 46%.
Nga, với sự hiện diện ngày càng mở rộng ở lục địa này trong những năm gần đây, là nhà cung cấp vũ khí số 1 cho các nước ở Châu Phi, tiếp theo là Hoa Kỳ và Trung Quốc.
