Xu hướng phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực tương lai của các nước
Xe tăng chiến đấu chủ lực đã trải qua hơn 100 năm phát triển, hỏa lực, khả năng sống sót và tính cơ động của chúng đã được cải thiện rất nhiều. Tuy nhiên, chiến trường hiện đại tiếp tục đặt ra những thách thức mới cho xe tăng chiến đấu chủ lực, vì vậy, một số quốc gia châu Âu đã bắt đầu triển khai kế hoạch phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ tiếp theo, nhiều quốc gia đã đặt trọng điểm phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực vào nâng cấp nền tảng xe chiến đấu bọc thép hiện có thay vì phát triển hoặc mua xe tăng mới.
Châu Âu
Ở châu Âu, kế hoạch phát triển xe tăng chiến đấu chủ lực mới quan trọng nhất là kế hoạch Hệ thống chiến đấu mặt đất trong tương lai của Pháp-Đức. Hệ thống này dự kiến sẽ được đưa vào sử dụng năm 2035 và sẽ thay thế xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2 và Leclerc hiện đang trong biên chế. Với tư cách là nhà thầu của chương trình, Công ty KNDS (bao gồm Krauss Maffei-Wegmann và Nexter) và Rheinmetall đã trưng bày xe trình diễn EMBT và xe tăng chiến đấu chủ lực Panther KF51.
EMBT sử dụng khung gầm Leopard 2 được cải tiến đáng kể, được trang bị tháp pháo mới dành cho hai người, pháo nòng trơn FI CN120-26 120mm L/52 của Nexter (22 viên đạn nạp sẵn) và sử dụng hộp số tự động gắn trên cabin đuôi. Nó có thể phóng các loại đạn xuyên giáp thoát vỏ cánh ổn định SHARD của Nexter. Pháo chính lắp trên xe tăng khi trưng bày tại triển lãm quốc phòng giống với xe tăng chiến đấu chủ lực Leclerc, nhưng KNDS có kế hoạch cuối cùng sẽ chọn pháo Ascalon 140 mm do Công ty Nexter phát triển. Khi trưng bày tại triển lãm quốc phòng, Nexter từng tuyên bố, tháp pháo EMBT đã sẵn sàng cho tích hợp pháo Ascalon.
EMBT
Về vũ khí phụ, EMBT được trang bị súng máy hạng nặng hai nòng 12,7 mm (đạn nạp sẵn 680 viên), kính ngắm toàn cảnh của chỉ huy và bệ vũ khí điều khiển từ xa được trang bị súng máy 7,62 mm (800 viên đạn nạp sẵn). Ngoài ra, một bệ vũ khí điều khiển từ xa phụ trợ ARX30 được trang bị pháo điều khiển điện tử 30M781 của Nexter (đạn nạp sẵn 150 viên).
Về cơ cấu tổ lái, ngoài người chỉ huy và pháo thủ bố trí trên tháp pháo còn có người lái và người điều hành hệ thống bố trí trên xe, người điều khiển chịu trách nhiệm điều khiển bệ vũ khí điều khiển từ xa ARX30, hệ thống quản lý chiến trường và các hệ thống không người lái khác có thể được triển khai trên xe. Mặc dù việc bổ sung bộ nạp đạn tự động cho xe tăng giúp loại bỏ sự cần thiết của thành viên tổ lái thứ tư, nhưng do người vận hành có thể đóng một vai trò quan trọng trong các nhiệm vụ như thay thế hoặc sửa chữa bánh xích, lực lượng vũ trang của nhiều nước quan tâm đến việc có thành viên tổ lái thứ tư. Xét rằng, đạn có thể được nạp tự động, thành viên thứ tư được hình dung là người điều hành hệ thống EMBT, nhiệm vụ chính của họ dường như là phòng thủ trước các mối đe dọa trên không cỡ nhỏ và nắm bắt tình hình tầm xa, từ đó tăng cường khả năng phòng hộ toàn diện và giảm tải gánh nặng nhận biết của chỉ huy.
Về hiệu quả phòng hộ, xe tăng được trang bị hệ thống phòng hộ chủ động Trophy của hãng Rafael, máy dò âm thanh súng pháo PILAR V, hệ thống tiếp nhận cảnh báo laser E-LAWS và 14 súng phóng lựu GALIX, có thể phóng lựu đạn khói và các loại đạn khác. EMBT nặng 61,5 tấn, nhẹ hơn nhiều xe tăng chiến đấu chủ lực hiện có, mặc dù hệ thống nhiệm vụ đã được nâng cao nhưng EMBT vẫn cho thấy xu hướng phát triển giảm trọng lượng trên các loại xe bọc thép hiện đại.
Từ thiết kế của EMBT, chúng ta có thể hình dung được ý tưởng thiết kế của Krauss Maffei-Wegmann và Nexter. Nhiều giải pháp thiết kế nổi bật này dự kiến sẽ được đưa vào thiết kế cuối cùng trong kế hoạch hệ thống chiến đấu mặt đất chính của KNDS.
Xe tăng chiến đấu chủ lực Panther KF51 của Rheinmetall sử dụng khung gầm Leopard 2 được cải tiến đáng kể và được trang bị tháp pháo hoàn toàn mới với pháo nòng trơn 130mm/L52 của Rheinmetall, có thể phá hủy hầu hết các loại giáp hiện có. Pháo 130mm có góc nghiêng từ -90 đến 200 và sử dụng bộ nạp đạn tự động gắn trên cabin đuôi. Đạn được cung cấp bởi hai băng đạn. Mỗi băng đạn chiếm khoảng một nửa không gian ở phía sau tháp pháo và mỗi băng chứa 10 viên đạn. Nếu cần thiết, một trong các khoang chứa đạn có thể được thay thế bằng một khoang chứa 4 viên đạn tuần kích Hero 12 để tấn công các mục tiêu ngoài tầm nhìn.
Panther KF51
Về vũ khí phụ trợ, Panther KF51 được trang bị súng máy hạng nặng 12,7 mm (đạn nạp sẵn 250 viên); bệ vũ khí điều khiển từ xa Rheinmetall NATTER với súng máy 7,62 mm (2.500 viên đạn nạp sẵn). NATTER được thiết kế để phòng hộ chống lại các máy bay không người lái cỡ nhỏ và các mục tiêu hạng nhẹ trên mặt đất.
Bố trí kíp lái mặc định của xe tăng là ba người, với người lái ngồi trong xe, chỉ huy và pháo thủ ngồi trên tháp pháo. Tuy nhiên, theo thông tin liên quan từ Rheinmetall, có thể căn cứ theo nhu cầu để bố trí thêm một thành viên thứ tư - một "chuyên gia" ngồi cạnh lái xe trong cabin. "Chuyên gia" được bố trí để vận hành máy bay không người lái (tương tự như người vận hành hệ thống EMBT), hoặc với tư cách là phi công điều khiển máy bay hoặc chỉ huy đại đội.
Về khả năng phòng hộ, xe được trang bị hệ thống phóng đạn khói ROSY của Rheinmetall, có thể lắp đặt hệ thống phòng hộ chủ động để chống lại các cuộc tấn công của tên lửa chống tăng và đạn động năng, đồng thời có thể lắp đặt hệ thống phòng hộ tấn công trên đỉnh của Rheinmetall. Hệ thống Panther KF51 có trọng lượng chiến đấu ở mức 59 tấn, dường như đã thực hiện được một bước quan trọng trong việc giảm trọng lượng của xe bọc thép.
Xe tăng Challenger 3
Vương quốc Anh đang cố gắng nâng cấp Challenger 2 lên tiêu chuẩn Challenger 3. Một số cải tiến bao gồm lắp đặt tháp pháo hoàn toàn mới với pháo nòng trơn Rheinmetall Rh-120 L55A1 120mm/L55, có thể bắn đạn xuyên giáp thoát vỏ cánh ổn định DM73 và KE2020 Neo (còn gọi là DM73); được trang bị kính ngắm mới của Thales dành cho chỉ huy và pháo thủ, kính ngắm nhiệt phía trước và phía sau cho người lái. Tháp pháo mới của xe sẽ được trang bị các bộ phận giáp thụ động mới, bổ sung thêm máy thu cảnh báo laser và 10 súng phóng lựu khói, cũng như hệ thống phòng hộ chủ động tiêu diệt cứng Trophy của Rafael. Sau những cải tiến trên, so với Challenger 2 nặng 65 tấn, trọng lượng xe của Challenger 3 sẽ tăng nhẹ, lên khoảng 66 tấn, tùy thuộc vào thành phần áo giáp. Thông qua nâng cấp, Challenger 3 sẽ trở thành xe tăng chiến đấu chủ lực kỹ thuật số có khả năng kết nối mạng. Lục quân Anh dự kiến sẽ nhận được lô Challenger 3 đầu tiên vào khoảng năm 2029, tức chỉ khoảng 6 năm trước khi các đồng minh lớn ở châu Âu có kế hoạch tiếp nhận hệ thống chiến đấu trên bộ chủ lực thế hệ tiếp theo vào năm 2035.
Nga luôn duy trì khả năng thiết kế xe tăng độc lập, nhưng ngân sách và khả năng phát triển công nghệ mới lại tụt hậu, dẫn đến việc ngoại trừ sản xuất thử nghiệm khoảng 20 xe tăng T-14 Armata kiểu mới, cho đến nay vẫn chưa bắt đầu sản xuất hàng loạt. Thay vào đó là các phiên bản cải tiến của các loại xe tăng cũ hơn, chẳng hạn như T-72B3, T-80BVM và T-90M. Ba loại xe tăng này đều tham gia chiến đấu trong Chiến tranh Nga-Ukraine, nhưng cho đến nay xe tăng T-14 vẫn chưa xuất hiện.
Xe tăng T-14
T-14 có nhiều tính năng bắt mắt, có lẽ đáng chú ý nhất trong số đó là cấu hình tổ lái 3 người, gồm người chỉ huy, pháo thủ và lái xe nằm trong cabin phòng hộ ở phía trước khung gầm; nó áp dụng tháp pháo không người lái với pháo 2AM82-1M 125mm, có thể bắn đạn xuyên giáp thoát vỏ cánh ổn định Vakuum-1 và Vakuum-2 dài hơn. Tháp pháo không người lái cho phép xe tăng nhẹ hơn đáng kể so với nhiều thiết kế hiện đại, với tổng trọng lượng chiến đấu khoảng 55 tấn.
...........