[Funland] Lượm lặt tin tức quân sự đó đây, có gì đăng nấy

[đội mũ_ lái xe]

Sự phụ thuộc của Bangladesh vào vũ khí Trung Quốc

Bangladesh là điểm đến lớn thứ hai của vũ khí Trung Quốc trên toàn thế giới, chiếm hai phần ba vũ khí của Dhaka

Gần đây, các báo cáo về chất lượng kém của vũ khí và trang thiết bị nhập khẩu từ Trung Quốc đã gia tăng trong Lực lượng vũ trang Bangladesh. Những vấn đề này gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội và gây bất lợi cho an ninh quốc gia của Bangladesh.

Bắc Kinh đang chứng tỏ là nguồn cung cấp phần cứng quân sự không đáng tin cậy, điều này gây ra hậu quả nghiêm trọng cho các nỗ lực hiện đại hóa Lực lượng vũ trang Bangladesh (AFB). Trong bối cảnh như vậy, Dhaka phải nghiêm túc xem xét sự phụ thuộc quá mức vào vũ khí Trung Quốc và khởi xướng các nỗ lực đa dạng hóa nhập khẩu quốc phòng để hoàn thành " Mục tiêu lực lượng 2030 " mong muốn của mình là hiện đại hóa AFB.

Sự sụp đổ gần đây của chế độ của Sheikh Hasina và sự xuất hiện của một thế hệ lãnh đạo mới và trẻ trung tại Dhaka do Tiến sĩ Muhammad Yunus, người đoạt giải Nobel, đứng đầu khiến cho yêu cầu đa dạng hóa việc nhập khẩu vũ khí trở thành ưu tiên quốc phòng quan trọng.

Do đó, các nhà hoạch định chính sách có liên quan ở Dhaka phải thực hiện các bước để nhìn ra bên ngoài kho vũ khí của rồng. Các nỗ lực tăng cường nhập khẩu vũ khí từ các đồng minh như Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ đã được đẩy nhanh.

Tuy nhiên, những điều này vẫn chưa đủ. Dhaka nên nhắm mục tiêu chiến lược vào việc nhập khẩu vũ khí từ các quốc gia phương Tây thân thiện như Hoa Kỳ, Anh và Pháp, những nước đã là nhà xuất khẩu vũ khí có uy tín. Họ cũng phải xem xét các nhà sản xuất vũ khí mới nổi có quan hệ kinh tế và chính trị nồng ấm với họ, như Hàn Quốc và Nhật Bản.

Tên lửa phòng không của Bangladesh do TQ sản xuất

Theo số liệu mới nhất do Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố, Bangladesh là điểm đến lớn thứ hai của vũ khí Trung Quốc .

Vũ khí Trung Quốc chiếm hơn hai phần ba tổng số vũ khí của AFB. Các hệ thống vũ khí quan trọng như tàu ngầm lớp Ming hoặc xe tăng MBT-2000 có nguồn gốc từ Trung Quốc. Sự phổ biến vũ khí Trung Quốc như vậy có thể là do các yếu tố như AFB đã quen thuộc lâu dài với việc sử dụng vũ khí Trung Quốc, giá rẻ và không có điều kiện chính trị trực tiếp nào kèm theo. Các nước xuất khẩu vũ khí lớn khác sang Dhaka bao gồm Thổ Nhĩ Kỳ, Anh và Nga.

Ngoài ra, Bangladesh thiếu một cơ sở công nghiệp quốc phòng hiệu quả hoặc lớn. Vì vậy, khả năng sản xuất vũ khí của Bangladesh rất hạn chế. Nước này chỉ sản xuất vũ khí nhỏ , thuốc nổ và nhiều loại xe tiện ích trong nước để sử dụng cho quân đội.

Xe tăng MBT-2000 của Bangladesh do TQ sản xuất

Hầu hết các thiết bị sản xuất trong nước đều được Trung Quốc cấp phép và mua lại thông qua Chuyển giao công nghệ (ToT). Các ngành sản xuất vũ khí này không sản xuất bất kỳ hệ thống vũ khí hạng nặng hoặc quan trọng nào như xe tăng, hệ thống pháo binh và máy bay phản lực đánh chặn.

...................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiêp)

Trước đây, Bangladesh đã phát triển tàu tuần tra tại các xưởng đóng tàu bản địa cho Hải quân. Những tàu này được trang bị vũ khí hạng nhẹ và thiếu khả năng đi biển không giống như tàu hộ tống hoặc tàu khu trục. Do đó, sản xuất và chế tạo quốc phòng bản địa của Dhaka còn kém xa khả năng tự cung tự cấp, thiếu sự trưởng thành về mặt kỹ thuật, khả năng sản xuất và năng lực công nghệ.

Nhìn chung, trong tương lai gần, Dhaka sẽ không có khả năng sản xuất hoặc chế tạo các hệ thống phòng thủ lớn trừ khi chúng được cấp phép thông qua ToT và do đó sẽ phụ thuộc rất nhiều vào việc nhập khẩu vũ khí để hiện đại hóa lực lượng của mình.

Bên cạnh thiết bị giá rẻ và chất lượng thấp, việc phụ thuộc vào hàng tồn kho của Trung Quốc là hành động tự sát do thực tế địa chính trị xung quanh các nước láng giềng của Bangladesh. Ấn Độ là đồng minh thân cận và mối quan hệ đã được cải thiện sau khi chế độ Sheikh Hasina lên nắm quyền vào năm 2009.

Điều đó khiến Myanmar trở thành quốc gia đối địch duy nhất có quan hệ căng thẳng sau cuộc khủng hoảng Rohingya năm 2017. Điều thú vị là nhà cung cấp vũ khí chính của Myanmar là Trung Quốc. Bắc Kinh có mối quan hệ rất thân thiết với Naypyidaw. Do đó, Trung Quốc sẽ không cung cấp bất kỳ vũ khí lớn nào, điều này có thể mang lại cho Bangladesh lợi thế hơn Myanmar.

Với những bất lợi như vậy, những diễn biến đương đại trong môi trường bên trong và bên ngoài đòi hỏi Bangladesh phải tăng cường lực lượng vũ trang. Nước này đã giành được chiến thắng lớn trước Myanmar và Ấn Độ vào năm 2012 và 2014 tại các tòa án quốc tế và giành được một phần lớn ranh giới biển ở BoB.

Trong những hoàn cảnh như vậy, Bangladesh có kế hoạch phát triển nền kinh tế xanh sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên như khí đốt tự nhiên, khoáng sản và nghề cá của BoB. Điều này đòi hỏi phải tăng cường an ninh của BoB bằng cách bố trí một lực lượng Hải quân có năng lực bao gồm triển khai các tàu lớn như tàu khu trục. Hiện tại, Bangladesh có rất ít tàu như vậy , không đủ để phục vụ cho các mục đích như vậy.

Hiện đại hóa hải quân cũng được phản ánh qua tình hình nội chiến ở Myanmar. Các sự kiện như tàu Tatmadaw bắn phá quân nổi loạn gần Đảo Saint Martin đã tách hòn đảo này khỏi Bangladesh. Hải quân Bangladesh mất nhiều tuần để gửi tàu và đưa hàng tiếp tế từ đất liền vào.

Cũng có một số vụ vi phạm không phận của Tatmadaw trong những năm gần đây . Trước đó, họ đã nổ súng bên trong lãnh thổ có chủ quyền của Bangladesh. Để ngăn chặn những sự cố như vậy, Không quân Bangladesh (BAF) dựa vào các máy bay Mig-29 lỗi thời mua từ Nga năm 1999 và máy bay đánh chặn F-7BGI lỗi thời của Trung Quốc để bảo vệ không phận của mình.

Mig-29 của Bangladesh

Để so sánh, Tatmadaw gần đây đã nhập khẩu nhiều máy bay chiến đấu Su-30 hiện đại hơn từ Nga. Điều này phản ánh sự mất cân bằng về sức mạnh không quân giữa Bangladesh và Myanmar.

Ngoài ra, tại Chittagong Hill Tracts (CHT), đã có một cuộc nổi loạn do Mặt trận Quốc gia Kuki Chin (KNF) lãnh đạo, đã thể hiện những nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm phá hoại các cuộc đàm phán hòa bình , tấn công cơ sở hạ tầng công cộng và tiến hành bạo lực từ xa . Sự thành công của phiến quân Kuki có trụ sở tại Chin của Myanmar và những căng thẳng đang diễn ra trong cộng đồng Kuki ở Manipur của Ấn Độ cũng có thể truyền cảm hứng cho phiến quân KNF ở Bangladesh.

Họ hoạt động dưới vỏ bọc địa hình hiểm trở ở CHT. Điều này đòi hỏi Quân đội phải có xe trinh sát hiện đại và trực thăng trinh sát để tiến hành các hoạt động chống nổi loạn ở những vùng xa xôi.

Với những viễn cảnh này, Dhaka phải thẳng thắn hiểu được nhu cầu đa dạng hóa hoạt động nhập khẩu vũ khí và hiện thực hóa Mục tiêu Lực lượng 2030. Sự phụ thuộc truyền thống vào vũ khí từ Bắc Kinh phải được thay thế hoặc bổ sung bằng cách mua vũ khí từ các nguồn thay thế.

Do chiến tranh ở Ukraine, các nguồn cung cấp truyền thống của phương Tây như Mỹ và Anh sẽ không thể cung cấp kịp thời các thiết bị cần thiết. Tuy nhiên, Dhaka phải tiếp tục hợp tác quốc phòng mạnh mẽ và các thỏa thuận với Washington và London. Với sự cạnh tranh địa chính trị hiện tại, buôn bán vũ khí có thể làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Anh với Bangladesh.

Điều này có thể hạn chế thêm ảnh hưởng của Bắc Kinh đối với Dhaka. Bên cạnh đó, Pháp vẫn là một bên bán tiềm năng, vì gần đây nước này đã trở thành nước xuất khẩu vũ khí lớn thứ hai . Paris trước đó đã ký các thư bày tỏ ý định vào năm 2021 về hợp tác quốc phòng với Dhaka, mà GoB nên sử dụng.

Việc bổ sung các nỗ lực để giành được nguồn cung từ phương Tây có thể được tăng cường bằng cách thiết lập quan hệ với các nhà sản xuất vũ khí lớn ở Nam bán cầu. Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Hàn Quốc và Nhật Bản vẫn là những lựa chọn khả thi nhất về mặt này.

APC do Ấn Độ sản xuất

Bangladesh đã đẩy nhanh quá trình mua sắm quốc phòng với Ấn Độ với một lô APC mới được giao vào tháng trước. Thổ Nhĩ Kỳ đã cung cấp máy bay không người lái , pháo phản lực và tên lửa cho Dhaka. Ngoại giao quốc phòng với cả New Delhi và Ankara đang được Dhaka mở rộng thông qua các hội thảo và đối thoại . Những hoạt động này phải được tăng cường hơn nữa để có thể sản xuất theo giấy phép bằng cách mua ToT vũ khí Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ trong nước để phát triển DIB tại Bangladesh.

Cuối cùng, mối quan hệ nồng ấm với các quốc gia Đông Á như Nhật Bản và Hàn Quốc phải được tận dụng để đa dạng hóa nguồn cung cấp thiết bị. Tokyo gần đây đang cân nhắc xuất khẩu vũ khí sang Dhaka , đây là cơ hội đáng kể để tiếp cận kho vũ khí của Nhật Bản.

Hơn nữa, Hàn Quốc đã trở thành một nước xuất khẩu vũ khí quan trọng. Bangladesh đã mua một trong những khinh hạm hiện đại của mình, có tên là BNS Bangabandhu, được Hàn Quốc sản xuất vào năm 1999. Do đó, cũng cần phải có những bước đi để trẻ hóa mối quan hệ quốc phòng như vậy với Seoul. Việc hiện thực hóa các sáng kiến trên sẽ góp phần biến AFB thành một lực lượng quân sự có năng lực của thế kỷ 21.

Khinh hạm BNS Bangabandhu

 

[đội mũ_ lái xe]

Ukraine mất chiếc F-16 đầu tiên

Tài khoản chính thức cho biết máy bay chiến đấu đang đuổi theo tên lửa và máy bay không người lái của Nga nhưng cũng có khả năng nó bị bắn hạ bởi hỏa lực của phe mình.

Ukraine đã mất chiếc F-16 đầu tiên trong một hoạt động chiến đấu, máy bay bị phá hủy và phi công tử nạn. Không quân Ukraine đã chính thức xác nhận điều này; địa điểm và cách thức bắn hạ vẫn chưa rõ ràng.

Chiếc F-16 bị phá hủy là máy bay thế hệ thứ tư đầu tiên được nâng cấp trước khi giao cho Ukraine. Mẫu máy bay này mang tên lửa không đối không hiện đại để tự vệ và có thể mang tên lửa hành trình, bom lượn và các loại vũ khí khác.

Phi đoàn tác chiến điện tử số 350 của Không quân Hoa Kỳ, đơn vị tác chiến điện tử hàng đầu của Không quân Hoa Kỳ, đã nâng cấp hệ thống tác chiến điện tử của các máy bay F-16 do Hà Lan cung cấp để đối phó với mối đe dọa gây nhiễu từ Nga.

Radar của máy bay đã được cải tiến (AN/APG-66) và các hệ thống đã được điều chỉnh cho một số vũ khí mới nhất. Ukraine tuyên bố rằng một chiếc F-16 đã bắn hạ một số tên lửa hành trình của Nga.

Với chỉ một số ít máy bay F-16 được chuyển giao cho Ukraine, Không quân Ukraine cho đến nay vẫn chưa thử giao chiến trực tiếp với máy bay chiến đấu hoặc máy bay ném bom của Nga. Người Ukraine cũng chưa sử dụng F-16, ít nhất là cho đến nay, trong bất kỳ cuộc giao tranh nào có thể khiến họ phải đối mặt với hệ thống phòng không của Nga.

Điều đó có thể thay đổi trong tương lai với nhiều máy bay được giao hơn, mặc dù phi công đủ tiêu chuẩn đang thiếu hụt. Phi công người Ukraine thiệt mạng là Trung tá Oleksii Mas. Ông là một phi công giàu kinh nghiệm và là một trong những phi công Ukraine đầu tiên được đào tạo trên F-16.

Thông tin ban đầu cho thấy phi công đã thiệt mạng trong một cuộc không kích tại một căn cứ không quân của Ukraine. Bây giờ Không quân Ukraine cho chúng ta biết rằng phi công đã thiệt mạng và máy bay phản lực của anh ta đã bị phá hủy trong chiến đấu.

Bộ Tư lệnh Không quân Ukraine đã công bố cáo phó chính thức cho phi công Oleksii Mesia, người lái máy bay chiến đấu F-16.

Theo thông báo, máy bay chiến đấu mà anh ta lái đang săn lùng tên lửa hành trình và máy bay không người lái kamikaze của Nga trong cuộc tấn công tên lửa lớn vào ngày 26 tháng 8. Thông báo tuyên bố anh ta đã bắn hạ ba tên lửa hành trình và một UAV nhưng bản thân đã tử nạn. Cách diễn đạt này cho thấy rằng chiếc F-16 đã bị bắn hạ bởi chính hệ thống phòng không của Ukraine, nơi cũng đang giao tranh với tên lửa và máy bay không người lái, hoặc đã đâm vào một trong những mục tiêu trên không, điều này đã từng xảy ra trước đây - vào tháng 12 năm 2022, một chiếc MiG-29 của Ukraine đang đuổi theo một máy bay không người lái "Geran" đã đâm vào mảnh vỡ của máy bay không người lái.

Không biết liệu chiếc F-16 có bị trúng tên lửa của Nga hay không hoặc nếu có thì là loại nào. Chiếc F-16 được cho là đang hoạt động gần sân bay Ivano-Frankivsk ở miền tây Ukraine, không gần bất kỳ hệ thống phòng không mặt đất nào của Nga. Sân bay đó là một trong số nhiều căn cứ F-16 của Ukraine. Có khả năng một số hệ thống phòng không của Ukraine đang hoạt động bảo vệ căn cứ không quân.

Thực tế là phi công đã thiệt mạng cho thấy nếu máy bay của anh ta bị trúng tên lửa thì hệ thống cảnh báo tên lửa của anh ta đã không cảnh báo anh ta kịp thời. Hệ thống trên máy bay F-16 của Ukraine được gọi là Hệ thống phân phối tích hợp Pylon.

Hệ thống phân phối tích hợp Pylon

Nó được cho là cung cấp phạm vi phủ sóng gần hình cầu để phát hiện các mối đe dọa tên lửa đang bay tới. Khi phát hiện ra mối đe dọa tên lửa, máy bay có thể đưa ra một số biện pháp đối phó nhất định và phi công có thể điều khiển để tránh mối đe dọa. Chúng ta chỉ đơn giản là không biết điều gì đã xảy ra ở đây: Liệu phi công có nhận được cảnh báo hay không và nếu có, hệ thống Pylon có phản ứng hay anh ta có thời gian để phản ứng không?

Nếu đó là tên lửa bắn hạ F-16, thì nó có phải từ hệ thống phòng không của Ukraine không? Ukraine hỗ trợ hỗn hợp các hệ thống phòng không mặt đất của phương Tây và Nga. Những hệ thống tinh vi nhất là những hệ thống từ các nước NATO bao gồm Patriot, IRIS-T, HAWK-I và NASAMS. Các hệ thống của Nga mà Ukraine sử dụng bao gồm BUK-M1, Strela-10, OSA, S-300, S-125 và Pantsir S1.
Hệ thống phòng thủ tên lửa NATO và máy bay NATO được trang bị thiết bị IFF hoặc Nhận dạng Bạn hay Thù. Đơn vị mặt đất hỏi/đáp máy bay để tìm mã ID cụ thể. Nó trải qua một số bước kiểm tra và trao đổi giữa máy bay và tín hiệu phòng không được mã hóa và được thiết kế đặc biệt để tránh các biện pháp đối phó điện tử và giả mạo.

Máy bay NATO sử dụng bộ đáp IFF Mode 4 hoặc Mode 5, được thiết kế chỉ dành cho mục đích quân sự. Mã hóa Mode 5 có các ứng dụng khác nhau (ví dụ Raytheon, General Dynamics, Leonardo) nhưng được cho là có thể tương tác.

Một máy hỏi/đáp Mode 5 trên mặt đất và máy đáp trên không và trên tàu chiến

Nga cũng có bộ hỏi/đáp IFF, nhưng chúng khác với hệ thống NATO. Các hệ thống của Nga dựa trên hệ thống Kremniy-2 hoặc hệ thống kế nhiệm của nó, Parol. Kremniy-2 có từ những năm 1950; hệ thống Parol hiện đại và được mã hóa hơn có từ những năm 1980.

Có khả năng là thiết bị của Nga tại Ukraine sử dụng Parol IFF trừ khi người Ukraine thay đổi nó thành IFF theo tiêu chuẩn NATO. Cho đến khi F-16 được đưa vào sử dụng, sẽ không có lý do gì để đưa IFF của NATO vào hệ thống phòng không hoặc máy bay của Ukraine.

(Vấn đề khó hiểu hơn nữa là Ukraine đang vận hành các máy bay cũ của Nga, một số được mua từ Nga và một số khác từ kho vũ khí chiến tranh ở Đông Âu. Rất khó có khả năng các máy bay MIG-29, Su-27 và Su-25 được vận chuyển từ châu Âu có mô-đun IFF theo tiêu chuẩn NATO.)

Nếu thông tin trên là đúng, thì có khả năng lớn là hệ thống phòng không xung quanh Ivano-Frankivsk có thể là các đơn vị cũ của Nga, vì bảo vệ khu vực này không phải là ưu tiên hàng đầu của quân đội Ukraine và căn cứ này cũng không nằm trong tầm ngắm của bất kỳ cuộc tấn công nào của Nga.

Vì đây chỉ là suy đoán, nên theo đó, F-16 với IFF của NATO sẽ không tương thích với hệ thống phòng không địa phương sử dụng IFF của Nga. Do đó, một tên lửa được bắn bởi hệ thống phòng không địa phương có thể đã phá hủy F-16, giả sử hệ thống tự bảo vệ của máy bay không hiệu quả.

Nếu câu chuyện là đúng, Trung tá Mas đang bận đuổi theo tên lửa hành trình và máy bay không người lái. Những vũ khí như vậy có thể làm rối loạn hệ thống Pylon của ông, hoặc thậm chí ông có thể tắt nó vì không có mối đe dọa nào từ máy bay Nga. Điều đó sẽ khiến chiếc F-16 của ông bị hỏa lực của phe mình bắn nhầm.

Chúng ta sẽ không bao giờ biết điều gì thực sự đã xảy ra trong vụ mất chiếc F-16 đầu tiên trên bầu trời Ukraine. Mặc dù vậy, sự hỗn tạp của thiết bị ở Ukraine và khó khăn trong việc chuẩn hóa vẫn là một vấn đề hoạt động với nhiều hậu quả, một trong số đó có lẽ là tổn thất của một chiếc F-16 và phi công của nó.

 

[đội mũ_ lái xe]

Serbia sẽ mua 12 máy bay chiến đấu Rafale

Serbia đã đồng ý mua 12 máy bay chiến đấu Rafale từ Dassault Aviation của Pháp để thay thế phi đội MiG-29, trong một thỏa thuận mà Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gọi là sự thay đổi chiến lược đối với quốc gia Balkan này vẫn duy trì quan hệ với Nga và Trung Quốc.

Hợp đồng cho chín máy bay Rafale một chỗ ngồi và ba máy bay hai chỗ ngồi có giá trị 2,7 tỷ euro (3 tỷ đô la Mỹ), theo truyền thông Pháp, trích lời Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic. Giá mua bao gồm một gói hậu cần phụ trợ, động cơ dự phòng và các bộ phận, Vucic cho biết tại một cuộc họp báo, Reuters đưa tin.

Macron ca ngợi việc Serbia lựa chọn Rafale là tích cực cho châu Âu, tìm cách ngăn chặn những lời chỉ trích về việc Pháp bán một máy bay chiến đấu có khả năng cao cho một thành viên không thuộc NATO và là đồng minh của Nga, không công nhận nền độc lập của nước láng giềng Kosovo. Quốc gia này thường dựa vào Nga và gần đây là Trung Quốc về phần lớn thiết bị quân sự của mình.

“Đây là tin tuyệt vời vì đây là sự thay đổi, và khi làm như vậy, nó góp phần vào hòa bình ở châu Âu,” Macron nói. “Serbia có những đối tác khác, một lịch sử về những mối quan hệ đối tác này, nhưng đây là một sự mở đầu, một sự thay đổi mang tính chiến lược, mặc dù có rất nhiều áp lực. Đó là lòng dũng cảm chiến lược thực sự và là một cơ hội cho châu Âu.”

Tổng giám đốc điều hành Dassault Aviation Eric Trappier và Bộ trưởng Quốc phòng Serbia Bratislav Gasic đã ký hợp đồng bán Rafale tại Belgrade trước sự chứng kiến của Macron và Vucic, công ty cho biết trong một tuyên bố qua email vào tối thứ năm. Hợp đồng "chứng minh cho quyết tâm của cả hai tổng thống trong việc biến quan hệ đối tác này thành một thành công", công ty cho biết.

Serbia đang tìm kiếm các nhà cung cấp có trụ sở tại châu Âu để thay thế một số thiết bị bay cũ kỹ của mình và đã nhận hai máy bay vận tải Airbus C295 vào tháng 9 năm ngoái.

Croatia và Hy Lạp vận hành Rafale, và Macron cho biết việc Serbia gia nhập câu lạc bộ là "một cơ hội to lớn" cho hội nhập khu vực.

Macron cho biết Dassault Aviation thường thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và bí quyết của Pháp, đồng thời kêu gọi sự tin tưởng vào công ty và Bộ quốc phòng Pháp để "thực hiện mọi thứ theo tiêu chuẩn cao nhất, giống như chúng tôi đã làm ở tất cả các quốc gia nơi các hợp đồng tương tự đã được ký kết".

Serbia đang mua máy bay theo cấu hình F3 với thời gian giao hàng vào năm 2029 và giá mua không bao gồm vũ khí như tên lửa và bom, tờ báo Pháp La Tribune đưa tin, nhưng không nói rõ thông tin này lấy từ đâu. Vucic cho biết các máy bay phản lực sẽ được giao cùng tên lửa không đối không tầm trung Mica của MBDA thay vì tên lửa tầm xa Meteor tinh vi hơn, theo Reuters.

Vào tháng 12, Pháp đã đặt hàng thêm 42 máy bay Rafale trong một thỏa thuận trị giá hơn 5 tỷ euro, trong khi Indonesia vào tháng 1 đã đặt hàng 18 máy bay như đợt cuối cùng của thỏa thuận năm 2022.

Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế cho biết vào tháng 1 rằng đơn đặt hàng Rafale ồ ạt của Dassault Aviation có thể thách thức mục tiêu bắt đầu giao hàng sau ba năm kể từ khi ký hợp đồng của công ty. Vào tháng 7, công ty cho biết việc tăng cường sản xuất Rafale vẫn tiếp tục bị ảnh hưởng bởi sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong ngành hàng không vũ trụ.

 

[đội mũ_ lái xe]

Ấn Độ đưa vào hoạt động tàu ngầm SSBN lớp Arihant thứ hai

Hải quân Ấn Độ đã đưa vào biên chế tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSBN) lớp Arihant thứ hai. Tàu INS Arighat nặng 6.000 tấn đã được đưa vào biên chế vào ngày 29 tháng 8 tại Trung tâm đóng tàu (SBC) của Hải quân Ấn Độ ở Visakhapatnam, nơi tàu đã được đóng trong hơn một thập kỷ.

Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh phát biểu tại buổi lễ đưa vào hoạt động rằng Arighat sẽ tăng cường hơn nữa năng lực răn đe hạt nhân trả đũa ba cấp của Ấn Độ, nâng cao khả năng tấn công trên biển cùng với năng lực trên bộ và trên không hiện có để triển khai vũ khí chiến lược.

Bộ Quốc phòng Ấn Độ (MoD) cho biết khả năng của Arighat vượt trội hơn so với tàu INS Arihant hạng nhất , cũng có trọng tải 6.000 tấn, nhưng không nêu chi tiết. Chính quyền Ấn Độ chưa công bố hình ảnh chính thức nào về tàu.

"Những tiến bộ công nghệ được thực hiện tại chỗ trên [ Arighat ] khiến nó tiên tiến hơn đáng kể so với tàu tiền nhiệm Arihant ", Bộ Quốc phòng cho biết. "Sự hiện diện của cả INS Arihant và INS Arighat sẽ nâng cao năng lực của Ấn Độ trong việc ngăn chặn các đối thủ tiềm tàng và bảo vệ lợi ích quốc gia của mình".

Việc đưa Arighat vào hoạt động diễn ra gần bảy năm sau khi SSBN được hạ thủy vào tháng 11 năm 2017 và 15 năm sau khi nó được khởi đóng vào năm 2009. Arighat có chiều dài 111,6 m, rộng 11 m và độ mớn nước 9,5 m.

 

[đội mũ_ lái xe]

UAV của Thổ Nhĩ Kỳ bị bắn hạ ở miền bắc Iraq

Bộ Tư lệnh Phòng không Iraq (IADC) mới được cải tổ gần như chắc chắn đã bắn hạ máy bay đầu tiên của mình vào ngày 29 tháng 8, khi một máy bay không người lái (UAV) Aksungur của Thổ Nhĩ Kỳ bị rơi ở Kirkuk.

Bộ Tư lệnh Chiến dịch chung của Iraq đã đưa ra tuyên bố cho biết lực lượng phòng không Iraq đã phát hiện một UAV lúc 09:00 giờ và theo dõi nó khi nó tiếp cận thành phố Kirkuk nhưng không xác định được. Bộ Tư lệnh cho biết thêm rằng máy bay đã được quan sát thấy rơi lúc 10:30 giờ, sau đó xác nhận đó là một UAV của Thổ Nhĩ Kỳ và một nhóm đã được thành lập để điều tra nguyên nhân vụ tai nạn.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Öncü Keçeli đã trả lời tuyên bố của Iraq rằng, “Chúng tôi đã thiết lập sự phối hợp với chính quyền Iraq để làm sáng tỏ mọi chi tiết của vụ việc.”

Truyền thông Iraq trích lời người phát ngôn của cảnh sát Kirkuk cho biết UAV đã bị lực lượng phòng không Iraq bắn hạ. Đài truyền hình Al-Rabiaa trích lời Chuẩn tướng Abdul Salam Hamoudi Ramadan, phó chỉ huy khu vực phía bắc của IADC, cho biết lực lượng của ông đã bắn trúng UAV gần Jimen và sau đó nó bị rơi ở thành phố Kirkuk.

Ít nhất hai video cho thấy một tên lửa đất đối không được phóng đi, được cho là nhắm vào UAV, từ một vùng nông thôn từ nhiều góc độ khác nhau. Tên lửa dường như được phóng đi từ hệ thống phòng không Pantsir-S1, một loại đã được IADC đưa vào sử dụng từ năm 2014, mặc dù không thể xác nhận đây có phải là cuộc giao tranh phá hủy UAV hay không.

Nhiều người đã quay cảnh xác máy bay bốc cháy rơi từ trên trời xuống và hạ cánh tại Kirkuk. Các bức ảnh cho thấy một phần của xác máy bay có tên của UAV Aksungur hai động cơ có khả năng hoạt động lâu dài của Turkish Aerospace được viết trên đó.

 

[đội mũ_ lái xe]

Ukraine đột kích vào Kursk tạo cơ hội cho Nga tại chiến trường miền Đông

Phản ứng chậm chạp của Vladimir Putin trước cuộc chiếm đóng nước ngoài đầu tiên trên lãnh thổ Nga kể từ Thế chiến II cho thấy ông tập trung nhiều hơn vào những cơ hội mà cuộc tấn công của Volodymyr Zelensky vào Kursk có thể mang lại ở những nơi khác trên tiền tuyến.

Putin và các đồng minh của Ukraine đã bị bất ngờ trước việc Kyiv tiến vào khu vực này vào ngày 6 tháng 8, dẫn đến việc bắt giữ khoảng 500 dặm vuông, 100 khu định cư và 594 tù nhân chiến tranh, theo lời chỉ huy của Zelensky là Oleksandr Syrski cho biết hôm thứ Ba.

Nhưng Ukraine phải đối mặt với những vẫn đề khó xử về những bước tiến của Moscow về phía thành phố Pokrovsk của Donetsk. Viện Nghiên cứu Chiến tranh ( ISW ) cho biết hôm thứ Tư rằng các lực lượng Nga tiếp tục có "những bước tiến chiến thuật đáng kể" về phía đông nam của thành phố, một trung tâm đường bộ và đường sắt quan trọng đối với quân đội Ukraine.

Nhóm tình báo xung đột nguồn mở ủng hộ Ukraine cho biết cùng ngày rằng tình hình theo hướng Pokrovsk "ngày càng nguy hiểm" đối với lực lượng Kyiv.

Bất chấp việc lần đầu tiên lực lượng nước ngoài chiếm giữ lãnh thổ Nga kể từ Chiến dịch Barbarossa của Đức Quốc xã năm 1941, "Trận chiến Kursk" thứ hai diễn ra tám thập kỷ sau trận đầu tiên vào năm 1943 chứng kiến Putin tập trung vào thành phố tiền tuyến Donetsk.

"Putin không chuyển hướng lực lượng khỏi trục để tấn công Pokrovsk", Nico Lange, tham mưu trưởng Bộ Quốc phòng Đức cho đến năm 2022, cho biết.

"Ông ấy đang cố gắng sử dụng lực lượng từ nơi khác, hoặc ông ấy chỉ nói rằng, 'Được rồi, chúng ta sẽ giải quyết Kursk sau—nhưng bây giờ Pokrovsk quan trọng hơn", ông nói với Newsweek.

Lange, thành viên cấp cao không thường trú tại Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA), cho biết có thể mất nhiều tháng để đánh giá liệu cuộc tấn công của Zelensky vào Kursk có thành công hay không và trong khi hoạt động ở Kyiv có vẻ được cân nhắc kỹ lưỡng, nếu mục đích là tiến vào Nga để chuyển hướng quân của Putin khỏi Pokrovsk, thì "điều đó vẫn chưa hiệu quả".

Theo Nicolò Fasola, tác giả của cuốn Reinterpreting Russia's Strategic Culture: The Russian Way of War, cuộc tấn công của Ukraine đã mang lại một số lợi ích cho Nga.

"Để cuộc xâm nhập có hiệu quả, quân nhân và khí tài quân sự của Ukraine phải được chuyển hướng khỏi phía đông nam (Ukraine), điều này cho phép lực lượng Nga giành được lãnh thổ trên khắp Donbas", ám chỉ khu vực phía đông Ukraine chủ yếu do Moscow kiểm soát bao gồm cả Tỉnh Donetsk.

Nhưng "không có khả năng" rằng những lợi ích về lãnh thổ sẽ xoay chuyển được cục diện cuộc chiến và việc tiếp tục tấn công Pokrovsk có thể chuyển hướng sự chú ý trong nước khỏi Kursk và hỗ trợ cho các hoạt động ở khu vực Donbas.

Cuộc tấn công Kursk có thể đã định hình lại chiến trường nhưng việc Zelensky điều động một số lực lượng quân tinh nhuệ nhất của mình có nguy cơ bị kéo căng quá mức.

"Ukraine đã đánh cược ở Kursk bằng cách cam kết nguồn dự trữ hạn chế của mình và cũng rút nhiều đơn vị khỏi tuyến để tham gia vào hoạt động này", John Hardie, phó giám đốc Chương trình Nga của Quỹ Bảo vệ Dân chủ (FDD) cho biết. "Thời gian sẽ trả lời liệu nó có thành công hay không".

Ông nói rằng sự mất mát lực lượng dự bị của Ukraine "chắc chắn là một rủi ro, đặc biệt là nếu những đơn vị đó bị cắt đứt hoặc bao vây" .

Cho đến nay vẫn chưa có nhiều thiệt hại về thiết bị của Ukraine tại Kursk nhưng "thiệt hại sẽ tăng lên theo thời gian, rõ ràng là vậy", Hardie cho biết.

"Rủi ro đối với Ukraine không chỉ là những đơn vị không có khả năng phòng thủ ở nơi khác để hoạt động như một lực lượng ổn định ở Donetsk", ông nói. "Họ có thể bị tiêu hao và vấn đề về khả năng cung cấp nhân lực của họ có thể trở nên tồi tệ hơn".

Mặc dù Kyiv không nêu rõ mục đích của cuộc xâm nhập này, nhưng có vẻ như mục đích này liên quan đến đòn bẩy tiềm tàng trong các cuộc đàm phán hòa bình, cũng như việc tạo ra vùng đệm bên trong lãnh thổ Nga.

Zelensky cho biết hôm thứ Ba rằng hoạt động này sẽ là một khía cạnh trong "kế hoạch chiến thắng " gồm bốn phần sẽ được trình lên Tổng thống Joe Biden và các ứng cử viên tổng thống Hoa Kỳ vào tháng tới, mặc dù có những nghi ngờ về việc liệu hoạt động này có giúp ích cho bất kỳ cuộc đàm phán hòa bình nào trong tương lai hay không.

Fasola cho biết: "Những thành quả đạt được về lãnh thổ hiện tại quá hạn chế để có thể bù đắp cho những mất mát về lãnh thổ ở Donbas tại bàn đàm phán".

Các yếu tố khác định hình các cuộc đàm phán giả định này bao gồm ai sẽ có mặt tại Nhà Trắng để đưa ra quyết định về việc tiếp tục viện trợ cho Kyiv, cũng như khả năng Ukraine có thể bổ sung quân đội của mình thông qua dự luật động viên được thông qua vào tháng 4.

Zev Faintuch, nhà phân tích tình báo cấp cao tại công ty an ninh Global Guardian, nói với Newsweek rằng: "Khi nhìn vào sáu tháng tới, phần lớn sẽ phụ thuộc vào cuộc bầu cử Hoa Kỳ và nỗ lực huy động của cả Nga và Ukraine" .

"Chúng ta sẽ thấy được thành quả của dự luật huy động quân của Kyiv vào mùa đông, và chúng ta sẽ xem liệu cuộc tấn công Kursk có tạo ra sự huy động quân lớn hơn của Nga hay không", ông nói.

 

[đội mũ_ lái xe]

Đối phó UAV: Đáp ứng những mối đe dọa đang nổi lên

Sự phổ biến phương tiện bay không người lái (UAV) đang làm biến đổi các cuộc xung đột, cả ở trên bờ lẫn trên biển.

UAV đang ngày càng được sử dụng nhiều cho tấn công động năng và phi động năng, bên cạnh các nhiệm vụ chính của chúng là tình báo, cảnh giới và trinh sát (ISR). UAV tấn công – về chức năng, cũng hiệu quả tương tự như tên lửa hành trình – đã được sử dụng rộng rãi ở vùng Biển Đỏ, Syria, Nagorno-Karabakh và Ukraine. Bản tin tình báo của Bộ Quốc phòng Anh về Ukraine ngày 1/11/2023 đã nói về chúng như là “một trong những năng lực mới hiệu quả nhất”. Các mục tiêu của Biện pháp đối phó UAV (C-UAV) thường bay chậm, khả năng bị phát hiện thấp, hoạt động ở độ cao thấp, thường tránh được nhiễu mặt đất, và trên hết, việc triển khai chúng rẻ hơn và dễ dàng hơn so với tên lửa đất đối không (SAM) là loại có thể dùng để đánh chặn UAV. Tướng Kenneth McKenzie, Tư lệnh Bộ tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM) đã nói trong một bài phát biểu tại Học viện Trung Đông ở Washington ngày 7/2/2021 rằng: mối đe dọa ngày càng gia tăng từ UAV, cộng với việc chúng ta thiếu những năng lực độc lập, được kết nối thành mạng lưới để đối phó với chúng đang là sự phát triển chiến thuật đáng quan ngại nhất.

C-UAV không chỉ giới hạn ở những tài sản “lấp khoảng trống” hay các tài sản chuyên dụng, mà nó còn có phần chồng chéo với các năng lực tích hợp phòng không và phòng thủ tên lửa (IAMD) và năng lực bảo vệ trước hỏa lực gián tiếp (IFPC) - mà năng lực bảo vệ trước hỏa lực gián tiếp tập trung vào nhiệm vụ đối phó rocket, pháo và cối (C-RAM). Tất cả ba lĩnh vực nhiệm vụ này đều tập trung vào phòng thủ chủ động – đánh bại các mối đe dọa sau khi phóng – nhưng cũng bao gồm các hoạt động tấn công và phòng thủ thụ động, tất cả đều cần sự trợ giúp của BM/C4I (quản trị chiến trường/chỉ huy, kiểm soát, truyền thông, máy tính và tính báo). Cũng như với IAMD và IFPC, không thể có giải pháp “viên đạn bạc” đơn lẻ và giá cả phải chăng nào cho C-UAV; mà cần có một kiến trúc hiệu quả liên kết các hệ thống tách biệt trên khắp các quân chủng và toàn quốc gia.

Tại cuộc Hội thảo Quốc phòng diễn ra ngày 3/12/2023 tại California, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách Mua sắm và Duy trì lực lượng Bill LaPlante phát biểu: Ở Mỹ cũng như trên toàn thế giới, việc chế tạo các hệ thống C-UAV cần phải tăng mạnh. Tối đa hóa các năng lực của hệ thống, duy trì mức độ sản xuất cao và mở rộng kho chứa – với chi phí kèm theo tối thiểu – là những yếu tố trọng yếu để có được các hệ thống C-UAV hiệu quả. Ông còn nói “Mọi thứ nói trên đều phải có giá cả ở mức chấp nhận được; nếu một quả đạn trị giá 1 triệu USD, và bạn đang có hệ thống bay không người lái (UAS) giá thành chỉ 100.000 USD trở xuống – tức là bạn đã thắng.

Trong tài khóa 2023, Bộ Quốc phòng Mỹ phân bổ 668 triệu USD cho các chương trình nghiên cứu phát triển, thử nghiệm và đánh giá (RDT&E) các giải pháp C-UAV và ít nhất 78 triệu USD cho mua sắm chúng. Tuy đầu tư cho mua sắm đã tăng lên 365 triệu USD theo yêu cầu tài khóa 2024 của Lục quân Mỹ, nhưng hầu hết trong số này vẫn là dành cho RDT&E vì chúng đều là những mẫu thử nghiệm đầu tiên. LaPlate đã kêu gọi đẩy mạnh qui mô chế tạo các phương tiện tạo năng lực C-UAV; và cần đầu tư nhiều tiền hơn nữa cũng như tăng nhanh tốc độ của các dây chuyển sản xuất. Lục quân Mỹ, quân chủng dẫn đầu trong sứ mạng C-UAV hiện đang lập kế hoạch để đưa ra qui trình đầu tư dành riêng cho C-UAV trong yêu cầu ngân sách tài khóa 2025, đệ trình vào tháng 3/2024.

Năm 2019, Bộ Quốc phòng Mỹ đã thành lập Cơ quan Đối phó các Hệ thống UAV nhỏ (JCO) với nhiệm vụ đánh bại các UAV thuộc Nhóm 1 (UAV nặng dưới 9 kg, bay dưới 457 m với tốc độ tới 185 km/h), Nhóm 2 (11-25 kg, bay cao tới hơn 1000m, và tốc độ 463km/giờ) và Nhóm 3 (tới 600 kg, bay cao tới 1.067 m, tốc độ tới 463 km/h). Lục quân Mỹ đã giao nhiệm vụ đối phó các UAV Nhóm 3 – bao gồm cả UAV tấn công - cho các đơn vị phòng không. Mọi đơn vị chiến đấu và hỗ trợ chiến đấu đều phải có năng lực đối phó các UAV Nhóm 1 và 2 hiện đã rất phổ biến.

Hệ thống UAV nhỏ (JCO)

Nỗ lực của Mỹ hiện đang song song với các chương trình RDT&E quốc tế khác, như Dự án Synergia của Anh được tuyên bố đã đạt được khả năng hoạt động ban đầu (ICO) năm 2020. Năm 2021, NATO đã tiến hành cuộc diễn tập đầu tiên - và từ nay sẽ thực hiện hàng năm –về khả năng có thể hoạt động tương tác cùng nhau về kĩ thuật (TIE) đối phó các hệ thống UAV (C-UAS), đã hội tụ trên 70 hệ thống và đến nay vẫn tiếp tục mở rộng. Năm 2023, NATO đã tiến tới ban hành văn kiện đầu tiên về học thuyết C-UAS và đã thông qua giao thức SAPIENT (Cảm nhận để bảo vệ các tài sản bằng công nghệ điện tử tích hợp kết nối mạng) do Anh phát triển, coi đây là tiêu chuẩn mở đầu cho việc hòa trộn và tích hợp các dữ liệu xen-xơ thành một bức tranh liên kết.

Các công nghệ C-UAV

Công nghệ xen-xơ – để phát hiện, định danh, phân loại và bám theo UAV – bao gồm các ra-đa với công nghệ mạng quét điện tử (AESA) và công nghệ xung Doppler, nhưng công nghệ xung Doppler có thể gặp vấn đề trong việc nhận diện UAV bay thấp trên nền nhiễu mặt đất. Các ra-đa tầm xa hơn như Lockheed Martin AN/TPQ-53 với những cải tiến nâng cấp từ năm 2016 có thể kết nối mạng thông qua hệ thống C2 phòng không khu vực phía trước (FAAD) Northrop Grumman của Lục quân Mỹ, là hệ thống đã được JCO chỉ định là hệ thống C2 C-UAV liên quân chủng của Mỹ. Các xen-xơ âm học, hồng ngoại/quang điện tử (được kết nối mạng), và xen-xơ tần số radio (phân tích phổ điện từ để phát hiện và định vị hành động của UAV) đã chứng tỏ có giá trị trong cuộc xung đột ở Ukraine. Các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (ML) cũng đang bắt đầu được ứng dụng cho các nhiệm vụ C-UAV. Phân biệt địch ta (IFF) và tránh va chạm vẫn là vấn đề, nhất là đối với các đơn vị không chuyên, đối phó UAV như là cách tự vệ - có tin cho biết, vụ UAV tấn công thành công quân Mỹ ở Jordan tháng 1/2024 là do quân Mỹ nhầm UAV đối phương là của quân nhà.

Các hệ thống C-UAC tích hợp: LIDS (đối phó UAV nhỏ bay chậm, bay thấp) và MADIS (hệ thống phòng không tích hợp hàng hải)

Các hệ thống C-UAV tích hợp có thể triển khai được của Mỹ bao gồm FS-LIDS (Hệ thống tích hợp cố định đối phó UAV nhỏ, bay chậm, bay thấp) đặt trên các pallet hoặc ống phóng có thể vận chuyển được. Biến thể di động của nó là M-LIDS (Hệ thống tích hợp di động đối phó UAV nhỏ, bay chậm, bay thấp) lắp trên một đôi xe tải hạng nhẹ Oshkosh M-ATV: một xe tạo hiệu ứng động năng và một xe dùng cho tác chiến điện tử.

M-LIDS

Những hệ thống LIDS này có nhiều điểm chung, như hệ thống C2 FAAD, hệ thống dẫn đường và hệ thống tác chiến điện tử đối phó UAV nhỏ của tập đoàn Syracuse Research Corporation (SRC) để dẫn đường và gây nhiễu, kính ngắm quang điện tử với kênh ban ngày và hồng ngoại.

Thành phần chủ yếu tạo hiệu ứng động năng cho FS-LIDS/M-LIDS là 2 quả đạn chống UAV Raytheon Coyote Block 2 (một loại tên lửa SAM tốc độ dưới âm, động cơ phản lực turbojet, đẩy bằng rocket). Ra-đa dùng cho các hệ thống này là ra-đa Raytheon tần số radio băng tần Ku (KuRFS) và SRC AN/TPQ-50.

Ngày 4/12/2020, Lục quân Mỹ đã kí một hợp đồng trị giá 426 triệu USD về ra-đa AN/TPQ-50 để sử dụng cho hệ thống FS-LIDS của họ. Sau đó, Lục quân Mỹ đã giao 2 hợp đồng nữa – một hợp đồng 207 triệu USD ngày 10/10/2022 và một hợp đồng 237 triệu USD ngày 19/4/2023 – về mua ra-đa KuRFS và các thành phần tạo hiệu ứng động năng họ Coyote để sử dụng cho các hệ thống FS-LIDS/M-LIDS.

Một bộ M-LIDS bao gồm một xe tạo hiệu ứng động năng được lắp tháp vũ khí tích hợp có thể cấu hình lại Moog (RlwP) trang bị pháo xích Grumman XM914E1 30 mm Bushmaster và súng máy đồng trục M240 7,62 mm; và một xe tác chiến điện tử được trang bị súng máy hạng nặng M2 12,7 mm cùng với hệ thống đường đạn tấn công UAV bay thấp chuyên dụng cho C-UAV. Cấu hình M-LIDS Increment 2 cũng dựa trên 2 xe tuần tra M-ATV 4 x 4.Cấu hình M-LIDS Increment 3 đang tìm cách kết hợp các khả năng động năng và tác chiến điện tử vào một xe bọc thép.

Đạn chống UAV Raytheon Coyote Block 2

Lục quân Mỹ đã có kế hoạch trang bị cho 10 sư đoàn, mỗi sư đoàn 5 bộ M-LIDS. Tại một sự kiện ở Washington ngày 15/11/2023, Thiếu tướng Sean Gainey, người đứng đầu JCO đã nói: Mọi sư đoàn đều sẽ có một khẩu đội C-UAV vận hành bởi những người lính phòng không. Tháng 12/2023, khi 2 sư đoàn bắt đầu tiếp nhận M-LIDS, Lục quân đã tuyên bố mở rộng chương trình. M-LIDS hiện đã được triển khai tới khu vực tác chiến thuộc Bộ tư lệnh Trung tâm (CENTCOM).

Lục quân Mỹ đã yêu cầu ngành công nghiệp cung cấp thông tin về việc tăng cường cho Chương trình hệ thống phòng không tầm gần cơ động (M-SHORAD) Increment 3 với khả năng C-UAV được nâng cấp, kết hợp Coyote Bock 2+ và các năng lực phi động năng vào các xe chiến đấu bọc thép thuộc xê-ri Stryker hiện đang sử dụng cho hệ thống M-SHORAD Increment 1. BAE Systems đã phát triển một biến thể xe đa năng tiên tiến (AMPV) dựa trên xe chiến đấu bọc thép bánh xích, lắp tháp pháo RlwP, cấu hình giống xe tạo hiệu ứng động năng M-LIDS. Tháng 1/2024, xe này đã thực hiện 5 cuộc thử nghiệm bắn đạn thật tại Trường thử Big Sandy, bang Arizona.

Ba tiểu đoàn phòng không khu vực ven bờ mới của HQĐB Mỹ sẽ sử dụng Hệ thống phòng không tích hợp Hàng hải (MADIS) AN/MSY-2 đặt trên xe Mk 1 và Mk 2, tương tự xe chiến thuật hạng nhẹ liên quân (JLTV). Cũng giống như M-LIDS, MADIS Block 1 hoạt động với một bộ gồm 2 xe. Cả hai xe đều sử dụng hệ thống C2 ứng dụng cho các hệ thống không người lái đa lĩnh vực môi trường (MEDUSA C2), có thể hoạt động tương tác cùng nhau với FAAD C2.

MADIS Mk1

MADIS Mk1 được lắp một tháp vũ khí điều khiển từ xa Kongsberg Defence Protector RS6 trang bị pháo bắn loạt 30 mm, một súng máy 7,62 mm M240, và 2 tên lửa họ FIM-92 Stinger. Xe cũng có một cột trên đó lắp kính ngắm có thiết bị chống rung CM262. MADIS Mk 2 có những hệ thống trang bị giống với Mk 1, nhưng được lắp thêm 4 ra-đa RPS-62 cùng với ăng-ten trên nóc tháp xe, được cho là một phần của hệ thống tác chiến điện tử. Hai xe sẽ hoạt động cùng nhau và bổ trợ cho nhau. Tháng 12/2023, MADIS đã thực hiện 5 cuộc bắn thử thành công với sự kết hợp hai xe tại trường thử Yuma. Tháng 6/2023, nó đã bước vào giai đoạn chế tạo ban đầu với tốc độ thấp, và theo kế hoạch sẽ bước vào giai đoạn chế tạo toàn tốc độ trong tài khóa 2024.

Biến thể MADIS hạng nhẹ (LMADIS) sử dụng xe Plaris, bắt đầu giai đoạn thử nghiệm và đánh giá hoạt động ban đầu tháng 10/2022. LMADIS cũng là một hệ thống gồm 2 xe, một xe mang các xen-xơ, trong đó có ra-đa RPS-62 và kính ngắm CM262, còn xe thứ hai được cho là mang một hệ thống tác chiến điện tử SNC Modi II. Theo một số thông tin, ngày 17/7/2019, một biến thể LMADIS mới phát triển đỗ trên tàu đổ bộ USS Boxer của Mỹ đã tham gia bắn hạ bằng tác chiến điện tử một UAV của Iran bay qua Vịnh Hormuz.

..................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Phương tiện đánh chặn đa nhiệm giá thành thấp VAMPIRE

Đầu năm 2023, Mỹ được cho là đã gửi cho Ukraine một số lượng lớn tên lửa Stinger mà phải cần tới 13 năm với tốc độ chế tạo hiện nay để có thể bổ sung chúng. Điều này cho thấy qui mô tiêu dùng tên lửa trước sự gia tăng của nhu cầu C-UAV. Để có khả năng C-UAV đa nhiệm giá thành thấp, năm 2023, Bộ chỉ huy Các hệ thống hàng không hải quân của Hải quân Mỹ đã phát triển và cùng với hãng L3Harris tích hợp Tổ hợp Rocket-ISR đặt trên Pallet dạng mô-đun (VAMPIRE) trên đó phối hợp xen-xơ quang điện tử lắp trên cột với ống phóng 4 nòng bắn vũ khí sát thương chính xác tiên tiến (APKWS) ARG-20 của hãng BAE Systems, một rocket 70 mm có điều khiển bằng lade bán chủ động, và có thể dùng biến thể trang bị ngòi nổ cận đích tần số radio của L3Harris/TSC cho nhiệm vụ C-UAV. Các cuộc thử nghiệm đã được tiến hành năm 2022 tại Trường thử Yuma chống lại các UAV Nhóm 2 và 3. Có tin cho biết, 14 biến thể đặt trên xe tải đã được cung cấp cho Ukraine.

Tổ hợp Rocket-ISR APKWS

Để triển khai APKWS cho các hoạt động C-UAV, Lục quân Mỹ đã tích hợp một ống phóng 4 nòng với tháp vũ khí điều khiển từ xa (CROW II) của công ty Kongsberg Defence (Na Uy), có thể lắp lên nhiều loại xe hoặc đặt cố định. Lục quân Mỹ cũng đã thử nghiệm các hệ thống vũ khí quốc tế khác trong đó có tên lửa đa năng trọng lượng nhẹ (LMN) của hãng Thales, là một loại tên lửa dẫn bằng chùm tia lade, chỉ huy bán tự động theo đường ngắm, trang bị ngòi nổ cận đích. Năm 2023, Hải quân Hoàng gia Anh cũng đã thử nghiệm tên lửa này cho vai trò C-UAV, phóng từ trực thăng Wildcat.

Các phương tiện tạo hiệu ứng giống SAM (tên lửa đất đối không): Coyote và Roadrunner

Họ hệ thống Coyote của Raytheon hướng tới khả năng phóng từ UAV, từ trực thăng và xe cộ trên mặt đất, và được thiết kế để đánh bại UAV nhóm 1 – 3. Biến thể Block 2 đã đạt được khả năng hoạt động ban đầu năm 2019, và được thiết kế lại đáng kể so với biến thể Block 1B. Nó được trang bị động cơ phản lực turbojet thay vì động cơ cánh quạt thông thường và sử dụng các xen-xơ cải tiến, dẫn đến tăng tốc độ, tăng thời gian bay lơ lửng, và tăng tầm hoạt động (10-15 km). Đạn của nó được nâng cấp điều khiển và truyền thông với kênh dữ liệu hai chiều và một đầu đạn nổ mảnh công suất cao (HE-FRAG).

Coyote Block 2

Coyote Block 2 được sử dụng lần đầu trong chiến đấu tháng 1/2023 để bảo vệ lực lượng Mỹ tại Syria. Năm 2023, Lục quân Mỹ đã mua trên 1.200 Coyote, và tháng 12/2023, họ công bố kế hoạch mua khoảng 6.000 tên lửa Coyote, 252 hệ thống phóng cố định và 25 hệ thống phóng Coyote di động cùng với 118 ra-đa KuRFS cố định và 33 ra-đa KuRFS di động trong giai đoạn tài khóa 2025-2029.

Cùng phạm trù đạn giống tên lửa SAM là Roadrunner-M của hãng Anduril, đã nhận được kinh phí nghiên cứu phát triển trong tài khóa 2024 để đáp ứng yêu cầu đánh bại UAV Nhóm 3của Bộ chỉ huy Các hoạt động Đặc biệt (SOCOM) Mỹ. Các biến thể Roadrunner trước đây đã được đánh giá hoạt động. Không như Coyote, động cơ phản lực của Roadrunner có thể thu hồi, cho phép nó có thể đáp xuống và thu hồi để dùng lại nếu nó không tấn công mục tiêu.

Roadrunner-M của hãng Anduril

Công nghệ lade năng lượng cao (HEL)

Lade năng lượng cao (HEL) vẫn đang được phát triển từ nhiều thập kỉ nay. Sự phổ biến của UAV càng thúc đẩy triển khai các hệ thống này, tạo ra những phương tiện đánh chặn giá thành thấp và có đủ sức mạnh để tiêu diệt mục tiêu UAV. Hệ thống HEL cố định bao gồm một vũ khí Iron Beam lớp 100 kw của Ixraen hợp tác phát triển cùng với Mỹ, đã qua 5 cuộc thử nghiệm bắn thật hồi tháng 3/2022 và được cho là sẽ được đưa vào sử dụng năm 2025.

Iron Beam lớp 100 kw của Ixraen

Mỹ đã triển khai nhiều hệ thống HEL có khả năng đối phó UAV, mặc dù cho đến nay chưa có thông tin nào về việc sử dụng chúng trong chiến đấu. Năm 2014, Hải quân Mỹ đã đặt một hệ thống vũ khí lade 33 kw Kratos AN/SEQ-3 lên tàu USS Ponce. Sau đó, đến năm 2019 là hệ thống HELIOS (hệ thống lade năng lượng cao tích hợp làm mù và giám sát quang học) của hãng Lockheed Martin, được coi là phần Increment 1 của chương trình Hệ thống vũ khí lade cho tàu nổi của Hải quân (SNLWS). Công ty cho biết, trong các cuộc thử nghiệm tại nhà máy, HELIOS đã chứng minh theo đúng trình tự hoạt động toàn công suất trên 60 kw và nó có thể đạt tới 120 kw hoặc cao hơn nữa tùy theo sự phân bổ về không gian, trọng lượng và công suất dành cho hệ thống vũ khí lade trên các tàu Hải quân. Một biến thể HELIOS Mk 5 Mod 0 lắp trên tàu khu trục USS Prebe năm 2021đã được tích hợp với hệ thống chiến đấu Aegis của tàu.

HELIOS Mk 5 Mod 0

Hải quân Mỹ đang hướng tới một hệ thống SNLWS Increment 2, với công suất chùm tia 150-300 kw, có thể đánh bại một tên lửa hành trình chống tàu bay qua. Kế hoạch hệ thống SNLWS Increment 3 tiếp theo dự định có khả năng đánh bại tên lửa hành trình chống tàu bay trực diện đến tàu mang hệ thống.

Năm 2019, Hải quân Đánh bộ Mỹ đã triển khai hệ thống vũ khí lade CLWS 5 kw của hãng Boeing có thể được lắp trên giá ba chân hoặc trên xe chiến thuật hạng nhẹ, hay xe Stryker. Boeing trước đây đã phát triển một loại lade lớp 10 kw cho xe tải thử nghiệm lade năng lượng cao di động, và hiện đang phát triển hệ thống vũ khí lade chiến thuật lớp 100 kw cùng với hệ thống điện từ General Atomics.

Hệ thống lade năng lượng cao đặt trên pallet LOCUST do Blue Halo phát triển và SAIC tích hợp cho Văn phòng JCO theo một chương trình 10 tháng của Tổ chức Những năng lực nhanh và Công nghệ trọng yếu (RCCTO) của Lục quân Mỹ. Đây là một hệ thống công suất đầu ra được chia cấp từ 2-20 kw nhằm đánh bại UAV Nhóm 1 và các mục tiêu chống rocket, đạn pháo, đạn cối. Hệ thống đã được thử nghiệm bắn thật tại trường thử Yuma năm 2022. Theo nhà sản xuất, hệ thống đã được triển khai hoạt động ở nước ngoài. Tháng 4/2023, Lục quân Mỹ đã giao cho Blue Halo một hợp đồng trị giá 45,7 triệu USD để phát triển mẫu thử nghiệm đầu tiên hệ thống lắp trên xe dùng cho tiểu đội bộ binh (ISV) cho chương trình lade năng lượng cao đa năng của Lục quân (AMP-HEL).

Hệ thống lade năng lượng cao đặt trên pallet LOCUST do Blue Halo phát triển

Là một phần của chương trình Hệ thống Vũ khí Lade Năng lượng cao, 4 hệ thống lade năng lượng cao 10 kw của Raytheon đã được bàn giao cho Phòng thí nghiệm Không quân Mỹ, với hệ thống đầu tiên vào tháng 10/2019. Những hệ thống này được dự định dùng cho phòng thủ căn cứ không quân ở nước ngoài, với 3 hệ thống được lắp trên xe chạy trên mọi địa hình MRZR, 1 hệ thống lắp trên pallet.

Một hệ thống vẫn chưa được triển khai ở nước ngoài là hệ thống lade năng lượng cao đa nhiệm M-SHORAD Increment 2 (MMHEL) mang tên Guardian do RCCTO phát triển, là một xe bánh hơi xê-ri Stryker của hãng General Dynamics Land Systems được trang bị một lade Raytheon/Kord Technologies 50 kw. Một trung đội 4 xe mẫu thử nghiệm đầu tiên được bàn giao tháng 9/2023. Trong các cuộc thử nghiệm bắn thật tại trường thử Yuma và Fort Sill, chúng đã được triển khai để chống các UAV nhóm 1-3. Theo kế hoạch, MMHEL sẽ đạt khả năng hoạt động ban đầu vào tài khóa 2025.

Việc phát triển hệ thống lade năng lượng cao 300 kw trong thời hạn gần đang được thực hiện bởi 4 công ty: Lockheed Martin, Northrop Grumman, General Atomics và nLIGHT/Nutronics cho chương trình lade năng lượng cao-có năng lực bảo vệ trước hỏa lực gián tiếp của Lục quân và Sáng kiến Lade năng lượng cao của Hải quân Mỹ mang tên “Valkyrie”. Việc bàn giao các mẫu thử nghiệm đầu tiên Valkyrie theo kế hoạch bắt đầu năm 2024.

Trung Quốc, Đức, Ixraen, Nga và Anh nằm trong số những nước được cho là đang tiến hành các chương trình HEL (lade năng lượng cao). Hệ thống HEL Silent Hunter của hãng Poly Technologies (Trung Quốc) có công suất đầu ra dự đoán khoảng 30-100 kw được cho là đã được A-rập Xê-út sử dụng trong chiến đấu. Hệ thống Skyranger 30 của Rheinmetall được công bố tháng 2/2022, đã liên kết một HEL 20 kw (với công suất đầu ra 50 kw đã được lên kế hoạch cho giai đoạn đầu tiên, và tiếp theo là biến thể 100 kw) được tích hợp vào hệ thống C-UAV. Năm 2023, Đức đã hoàn thành một đợt thử nghiệm kéo dài 1 năm đối với hệ thống HEL đặt trên tàu nổi ARGE của MBDA Deutschland/Rheinmentall. Chương trình Hệ thống HEL Dragonfly lớp 50 kw của Anh bắt đầu năm 2017 liên kết một nhóm do MBDA đứng đầu, có sự tham dự của Leonardo và QinetiQ, đã tiêu diệt thành công một UAV trong một cuộc thử nghiệm bắn thật hồi tháng 1/2024.

Hệ thống Skyranger 30 của Rheinmetall

.....................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiêp)

Công nghệ vi sóng công suất cao (HPM)

Công nghệ vi sóng công suất cao (HPM) có tiềm năng đánh bại đồng thời nhiều hoặc cả bầy đàn UAV, trong khi HEL chỉ có thể tấn công một mục tiêu một lần. Cũng như với HEL, Mỹ đã triển khai đưa vào hoạt động các hệ thống HPM đối phó UAV, nhưng chưa thực sự dùng chúng trong chiến đấu. Họ đã lên kế hoạch sử dụng HEL và HPM cùng nhau.

BAE Systems, cùng với đối tác Leidos, Verus Reseach, và AFRL, đã tích hợp một HPM và phát triển thành một hệ thống mẫu thử nghiệm đầu tiên chứng minh công nghệ thiết bị Đáp ứng Hoạt động Vi sóng công suất cao (THOR) để triển khai bảo vệ căn cứ không quân cho Bộ chỉ huy Trung tâm và Bộ chỉ huy Châu Phi của Mỹ bắt đầu từ năm 2020. Nó đã chứng tỏ khả năng đánh bại bầy đàn UAV Nhóm 1 ở tầm xa 2.000 m trong cuộc thử nghiệm tại căn cứ Không quân Kirtland, New Mexico năm 2023. AFRL tuyên bố rằng, mẫu thử nghiệm đầu tiên có thể triển khai của hệ thống tiếp theo là Leidos Mjolnir dự kiến bàn giao năm 2023.

Thiết bị Đáp ứng Hoạt động Vi sóng công suất cao (THOR)

Là một phần của chương trình Vô hiệu hóa và Đánh bại Điện từ Tuyến trước bằng Năng lượng định hướng (DEFENDE), hệ thống phòng không cho căn cứ không quân tầm mở rộng bằng vi sóng công suất cao đối phó điện tử của Raytheon (CHIMERA) được thiết kế cho các vụ tấn công tầm xa hơn, đã hoàn tất một cuộc thử nghiệm 3 tuần trên thực địa tại trường thử tên lửa White Sand, New Mexico hồi tháng 1/2024. Trước đó, Không quân Mỹ cũng đã thử nghiệm hệ thống HPM Phaser của Raytheon trong vai trò C-UAV tầm gần.

Hệ thống HPM tấn công điện từ mang vác chuyên dụng Radiator (SPEAR) của Leonardo DRS là một trong số 4 hệ thống của Lục quân Mỹ được thử nghiệm chống lại bầy đàn UAV hồi tháng 4/2022 tại trường thử Yuma, cùng với hệ thống HPM Leonidas của Epirus.4 mẫu thử nghiệm đầu tiên của hệ thống đặt trên xe kéo đã được Tổ chức Những năng lực nhanh và Công nghệ trọng yếu (RCCTO) của Lục quân Mỹ đặt hàng tháng 1/2023, với lần giao hàng đầu tiên vào tháng 12/2023.Chúng sẽ được thử nghiệm như là một phần của chương trình vi sóng công suất cao có khả năng bảo vệ trước hỏa lực gián tiếp (IFPC-HPM).

Hệ thống HPM tấn công điện từ mang vác chuyên dụng Radiator (SPEAR) của Leonardo DRS

Có khả năng liên kết với IFPC-HEL, IFPC-HPM có thể chuyển đổi sang một chương trình khác trong tài khóa 2025. Ngoài ra, hệ thống Leonidas hiện đang được tích hợp lên xe Stryker 8 x 8, làm cho nó có thể kết hợp với M-SHORAD Increment 2 trang bị HEL lắp trên cùng xe này và cũng sử dụng hệ thống FAAD C2. Toàn bộ hệ thống này theo kế hoạch sẽ được thử nghiệm trong giai đoạn 2024-25. Ngoài các biến thể được kéo và đặt trên xe Stryker, một biến thể thu nhỏ lắp trên ống (pod) của Leonidas có tên gọi “ống Leonidas” (Leonidas pod), có thể được mang trên các UAV tương đối nhỏ đã được phát triển cho Bộ chỉ huy Các lực lượng Đặc biệt Mỹ (SOCOM).

Để đánh bại bầy đàn UAV, tên lửa SAM Coyote Block 3 đã được thử nghiệm với một phương tiện tạo hiệu ứng phi động năng, có thể là một hệ thống tác chiến điện tử hay HPM, và có tin là đã đánh bại bầy đàn 10 UAV trong một cuộc thử nghiệm năm 2021. Trong một động thái tương tự, hệ thống chế áp UAS tích hợp tần số radio có động (MORFIUS) của Lockheed Martin đặt trên ống phóng của UAV cánh cố định đã sử dụng HPM để đánh bại UAV thù địch.

Công nghệ vũ khí hỏa lực trực tiếp

Pháo vẫn là loại công nghệ đối phó UAV động năng được sử dụng rộng rãi nhất. Thách thức là làm sao vừa có tốc độ bắn cao và khả năng sát thương cận đích mà không làm tăng giá thành của đạn, cùng những quan ngại về sự phá hủy phụ đang làm hạn chế việc sử dụng chúng. Đạn pháo nổ cận đích công suất cao (HEP) 30 mm XM 1211 của Lục quân Mỹ được bắt đầu đánh giá năm 2023, và đạn mục đích kép công suất cao (HEDP)XM1198 có những đặc tính để tăng cường khả năng chống UAV cho pháo xích 30 mm XM914 lắp trên xe Stryker M-SHORAD. Tiếp theo là đạn kích nổ trên không cận đích đa chế độ (MMPA) XM1223 là một loại đạn nổ cận đích công suất cao được phát triển cho tài khóa 2027 như là một phần của M-SHORAD Increment 3. Đạn có điều khiển 30-40 mm với khả năng kích nổ trên không đã được đề xuất phát triển cho nhiệm vụ C-UAV.

Đạn pháo nổ cận đích công suất cao (HEP) 30 mm XM 1211

Các hệ thống pháo quốc tế là trụ cột của phòng thủ tích cực đối phó UAV. Hệ thống pháo tự hành hai nòng 35 mm Gepard được cho là có hiệu quả cao trong vai trò C-UAV ở Ukraine. Rheinmetall đã thiết lập một dây chuyền sản xuất và giao cho Ukraine loạt đầu tiên 30.000 viên trong năm 2023. Về nỗ lực của Đức trong lĩnh vực này, một hệ thống xe Skyranger 30 A1 Boxer 8 x 8 trang bị pháo cannon ổ quay 30 mm x 173 Oerlikon KCE-ABM của Rheinmetall đã thực hiện cuộc thử nghiệm bắn đạn thật đầu tiên tháng 12/2023 tại trường thử của hãng ở Ochsenboden, Thụy Sĩ. Đức đã đặt hàng 18 xe Skyranger 30 theo một hợp đồng 595 triệu Euro tháng 2/2024, với mẫu thử nghiệm đầu tiên được giao cuối năm 2024.

Công nghệ phi động năng

Các hệ thống phòng thủ tích cực phi động năng bao gồm máy gây nhiễu tần số radio và/ hoặc máy giả mạo đánh lừa. Máy gây nhiễu nhằm làm gián đoạn các kênh điều khiển giữa UAV và người vận hành, hoặc làm gián đoạn thông tin đạo hàng vệ tinh của UAV. Giả mạo đánh lừa là gửi đi những tín hiệu giả mạo, như thông tin định vị hoặc thông tin điều khiển sai. Năm 2020, ở Mỹ, Văn phòng JCO đã lựa chọn Hệ thống Hạn chế sự tiếp cận của UAV bằng những biện pháp tác chiến điện tử đã biết (DRAKE) của Hải quân Mỹ do Northrop Grumman phát triển, từ nhiều hệ thống phi động năng khác. Đây là một hệ thống gây nhiễu xác định bằng phần mềm giá thành thấp, ban đầu được thiết kế để sử dụng trên xe, nhưng ngày nay nó được thiết kế để hoạt động trên chiến hạm.

Bộ gây nhiễu Titan Blue Halo

Trên chiến trường châu Âu, Titan Blue Halo đã được SOCOM sử dụng tại Bộ chỉ huy Châu Âu, và NINJA của AFRL có khả năng gây nhiễu và giả mạo đánh lừa UAV cũng đã được tích hợp vào hệ thống đối phó UAV ORCUS của Không quân Hoàng gia Anh. Một nỗ lực đáng chú ý khác của châu Âu là hệ thống Guardion của Đức, một sự hợp tác giữa Diehl Defence, ESG, và Rohde & Schwarz. Đây là một hệ thống có độ “may đo” cao có thể tích hợp với một phạm vi rộng lớn các xen-xơ khác nhau, bao gồm ra-đa, thiết bị tìm hướng, xen-xơ quang điện tử, xen-xơ âm học, và nhiều loại phương tiện tạo hiệu quả kể từ các loại máy gây nhiễu khác nhau đến các phương tiện tạo hiệu quả động năng và năng lượng định hướng.

Tuy các công nghệ đối phó UAV phi động năng có ưu điểm là giá thành thấp và để lại dấu vết thấp khi hệ thống được triển khai ở các khu vực tuyến trước, nhưng nó lại có thể bị tổn thương trước những thay đổi ở UAV. Sự gia tăng tính tự hoạt trong các hoạt động bay và việc sử dụng hệ dẫn đường nhận biết mục tiêu tự động (ATR) đã được ghi nhận ở Ukraine, là nơi UAV đã được cải tiến để khó bị gây nhiễu hay đánh lừa hơn.

Hệ thống gây nhiễu Guardion của Đức


..................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiêp)

Chiến thuật: Các hoạt động tấn công và phòng thủ thụ động

Các hoạt động tấn công và phòng thủ thụ động giúp các hệ thống phòng thủ tích cực có thể hạn chế mối đe dọa từ UAV. Các lực lượng vũ trang ở Ukraine đã nhận thấy rằng các hoạt động tấn công – bao gồm định vị người điều khiển dựa trên những tín hiệu từ họ và tín hiệu gọi hỏa lực pháo – có lẽ là biện pháp hiệu quả nhất để đối phó mối đe dọa UAV.

Tầm quan trọng của phòng thủ thụ động được thể hiện trong việc áp dụng bảo vệ bên trên cho các xe bọc thép ở Ukraine và Gaza. Gia cố, ngụy trang và thay thế tần số là những điều cần thiết để sống còn trên chiến trường được định hình bởi việc sử dụng rộng rãi UAV. Những bài học chiến đấu từ Ukraine cũng như từ các cuộc diễn tập của Mỹ và NATO đã cho thấy tầm quan trọng của việc binh sĩ được báo động về UAV đang đến gần để họ có thể che chắn, di chuyển hay tấn công chúng.

Tương lai của đối phó UAV

Các biện pháp đối phó UAV đang được phát triển dựa trên việc sử dụng những năng lực riêng của từng quân chủng; nhưng sẽ cần phải có một kiến trúc thực tiễn, hiệu quả, liên quân chủng và đa quốc gia. Mọi loại lực lượng – chứ không phải chỉ có những đơn vị chuyên dụng – đều phải được huấn luyện và có khả năng đối phó UAV, nhưng việc làm thế nào để họ thực hiện phòng thủ tích cực mà không làm ảnh hưởng đến các hoạt động của chính mình, vẫn là điều chưa chắc chắn. Nhìn vào kinh nghiệm của Mỹ, họ đã thành công trong việc xây dựng một hệ thống mạng lưới có tính kết nối, nhưng vẫn còn lâu mới đạt được những kênh nối thống nhất thông suốt theo khái niệm của JADC2 (chỉ huy và kiểm soát liên kết mọi lĩnh vực) của Bộ Quốc phòng Mỹ.

Các biện pháp đối phó UAV hiệu quả đã được chứng minh ở Ukraine, tại Bộ chỉ huy Trung tâm (CENTCOM) Mỹ và trên Biển Đỏ. Tất cả những kinh nghiệm này đều nhấn mạnh vào tầm quan trọng của kho chứa tại điểm cần thiết, rồi đến chú trọng vào giá cả và khả năng chế tạo hàng loạt. Ngoài ra còn có yêu cầu về những năng lực chồng chéo. Ví dụ, một hệ thống HEL rất hiệu quả trên Biển Đỏ khi thời tiết đẹp, nhưng lại không được như vậy trong điều kiện bão và sương mù thường thấy trên biển Barrent.

Cách tiếp cận của Mỹ về C-UAV cho thấy những ví dụ về một phạm vi rộng lớn các công nghệ được áp dụng với nhiều giải pháp đến từ bên ngoài những người chơi lớn trong ngành công nghiệp Mỹ. Yêu cầu về các hệ thống đối phó UAV trong thời hạn gần đã mở cửa cơ hội cho các đối tác quốc tế. Tuy nhiên, việc tích hợp các hệ thống rất đa dạng này cũng như những bài học chiến đấu từ Ukraine vào kiến trúc C-UAV vẫn còn là thách thức đối với cả Mỹ lẫn cộng đồng quốc tế.

Hệ thống HEL

Chính phủ Mỹ và Văn phòng JCO đã cung cấp ngân sách và chuyên môn để các quân chủng có thể mua sắm, triển khai và vận hành các hệ thống C-UAV, vận hành Học viện Huấn luyện C-UAV Liên quân hiện nay tại Trường thử Yuma (sẽ chuyển đến Fort Sill, bang Oklahoma năm 2024). Tuy là một cơ quan của Lục quân, và dưới quyền chỉ huy của một tướng 3 sao Lục quân Mỹ, nhưng JCO vẫn chú trọng vào sự hợp tác liên quân chủng và quốc tế. Nhưng liệu JCO có khả năng đưa các năng lực ra tiền tuyến vào lúc cần thiết với chi phí tốt nhất, và liệu những chức năng rối rắm của Quốc hội Mỹ có làm trì hoãn sự khởi động những chương trình mới, vẫn là điều chưa biết chắc. Đặc biệt, với cuộc tấn công bằng UAV vào lực lượng Mỹ ở Syria hồi tháng 1/2024, tầm quan trọng của toàn bộ sứ mạng C-UAV sẽ được phản ánh rõ hơn ở Mỹ và nhiều nước khác trên toàn cầu./.

 

[đội mũ_ lái xe]

Đối phó các hệ thống bay không người lái nhỏ

Một thập kỉ qua, các hệ thống bay không người lái (UAV) nhỏ đã trở thành năng lực cốt lõi trên chiến trường hiện đại. Nhiều hệ thống có nguồn gốc thương mại, dễ dàng triển khai sử dụng, khó bị phát hiện, và được phổ biến cao độ. Các nhân tố nhà nước và phi nhà nước hay các thành phần tương tự đã sử dụng chúng trên khắp thế giới trong các cuộc xung đột lớn, các hoạt động vùng xám, hành động tội phạm, và sát thương có chủ đích. Những tiến bộ công nghệ trong lĩnh vực quang học và thu nhỏ xen-xơ cho UAV nhỏ đã làm cho chúng trở nên ngày càng linh hoạt như một công cụ trinh sát hàng đầu, bao gồm cả xác định mục tiêu cho các cuộc tiến công bằng pháo binh và tên lửa lớn hơn. UAV nhỏ sẽ tiếp tục là mối đe dọa nghiêm trọng đối với các mục tiêu quân sự cũng như các trung tâm dân cư dân sự.

Nhiều nghiên cứu đã tập trung vào mối đe dọa UAV nhỏ; một số đã đề cập các phương tiện và khả năng đối phó UAV nhỏ. Nhưng cho đến nay, chưa có báo cáo công khai nào đánh giá lịch sử, chiến lược và các chương trình đối phó UAV nhỏ trong toàn bộ các học thuyết, tổ chức, huấn luyện, vật tư, chỉ huy và đào tạo, nhân sự và các cơ sở quân sự. Tài liệu này sẽ cố gắng lấp khoảng trống trên đây trên quan điểm của quân đội Mỹ.

Đối phó UAV nhỏ là một nhiệm vụ đầy thách thức. Mối đe dọa này rẻ tiền, có vô vàn, trong khi việc phòng vệ trước chúng mới chỉ đang nổi lên và thường có chi phí cao hơn. Phòng vệ có thể là sự răn đe khó khăn và phức tạp thông qua đòn trả đũa. Vẫn còn chưa rõ liệu các giải pháp phòng vệ tích cực hiện đang phát triển có thể sẽ trở thành những chương trình đáng được ghi nhận; liệu sự đầu tư có kịp thời, tiền bạc và nhân lực có sẽ tiếp tục hỗ trợ cho sứ mạng này; và các quân chủng can dự có thể hợp tác tốt thế nào trong việc phát triển và triển khai các hệ thống phòng vệ tích cực của mình. Tuy Lục quân Mỹ là quân chủng đi đầu trong việc phát triển học thuyết, các yêu cầu, vật tư và huấn luyện liên quân, nhưng sứ mạng đối phó UAV nhỏ không phải và không được chỉ giới hạn ở một quân chủng, một ngành hay một chuyên ngành. Nó là mối quan tâm đối với toàn bộ lực lượng liên quân.

Phòng không vẫn đang liên tục phát triển để đáp ứng những mối đe dọa và thách thức mới, từ khinh khí cầu cảnh giới đến máy bay ném bom, tên lửa đường đạn và tên lửa hành trình. Các mối đe dọa đã trở nên nhỏ hơn, khó phát hiện hơn và tinh vi hơn theo thời gian. Tại nhiều thời điểm trên suốt con đường phát triển, một mối đe dọa sẽ dường như không thể bị ngăn chặn – tất nhiên, cho đến khi lực lượng phòng thủ phát triển và chứng minh giả định kia là không đúng. Đối phó UAV nhỏ chính là chương tiếp theo cho sự phát triển của nhiệm vụ phòng không.

Phần 1: MỐI ĐE DỌA UAV NHỎ

UAV nhỏ đặt ra mối đe dọa quan trọng do chúng có khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ, phát ra tín hiệu tối thiểu, được phổ biến rộng rãi, giá thành thấp, và có thể được sử dụng với các lực lượng trên mặt đất.

Cuối tháng 12/2022, Nga đã tiến hành một cuộc tấn công ồ ạt nhằm vào cơ sở hạ tầng của nhiều khu vực trọng yếu của Ukraina, trong đó có Kyiv, Kharkiv Lviv và Odesa. Làn sóng tấn công đầu tiên được thực hiện bằng các UAV Shahed-136 giá rẻ do Iran chế tạo. Các quan chức Không quânUkraina tin rằng Nga đã sử dụng số lượng UAV vượt trội hệ thống phòng không của họ trước khi sử dụng tên lửa hành trình cho làn sóng tấn công thứ hai. Những cuộc tấn công này đã khiến một số khu vực bị mất điện, trong đó có các thành phố lớn như Lviv và Kharkiv. Những sự kiện này, cùng với nhiều biện pháp khác trong suốt chiến dịch tấn công kéo dài một tháng nhằm vào cơ sở hạ tầng năng lượng trọng yếu của Ukraina được thực hiện với hi vọng làm mất tinh thần nhân dân và khiến họ không có sưởi trong suốt những tháng mùa đông.

UAV Shahed-136

Ngày nay, UAV nhỏ được thừa nhận rộng rãi là một phần gây sát thương, phổ biến và đã chín muồi của phổ các mối đe dọa trên không. Việc sử dụng chúng trong cuộc xung đột Nga-Ukraina chỉ là một trong nhiều trường hợp đã xảy ra trong suốt thập kỉ qua. Những người vận hành có thể tấn công đối phương bằng UAV nhỏ qua việc cho chúng thả bom hoặc dùng chúng như một loại đạn bay lơ lửng trong các cuộc tấn công cảm tử. Chúng cũng có thể thực hiện các nhiệm vụ tình báo, cảnh giới, trinh sát (ISR) để thu thập thông tin về vị trí hay những hành động của đối phương. Các xen-xơ hiện đại và các kênh dữ liệu của UAV nhỏ có thể kết nối với những chuỗi sát thương lớn hơn hoặc được sử dụng để tìm kiếm và chốt mục tiêu cho pháo binh và các loại bom đạn có điều khiển chính xác khác. UAV nhỏ có thể thực hiện những nhiệm vụ này nhưng lại khó bị phát hiện và bị đánh bại bằng những hệ thống phòng không hiện nay.

Các hệ thống phòng không và phòng thủ tên lửa hiện đại lại không mấy phù hợp để đối phó với những UAV nhỏ, bay thấp và chậm. Sau khi Mỹ ngừng đầu tư cho hệ thống phòng không tầm gần trong những năm 1990 và đầu những năm 2000, quân đội Mỹ đã bị thách thức khi phải đối phó với UAV nhỏ của kẻ thù. Các nước khác cũng phải đối mặt với những vấn đề tương tự. Năm 2016, Ixraen đã bắn 2 tên lửa đánh chặn PAC-2 trị giá 3 triệu USD và triển khai một máy bay tiêm kích trong một nỗ lực bất thành muốn bắn hạ UAV nhỏ từ Syria xâm phạm không phận Ixraen. Trong cuộc xung đột với lực lượng Houthi của Yemen, A-rập Xê-út đã phải dùng máy bay tiêm kích để tuần tiễu biên giới và bắn hạ các UAV trị giá vài trăm đô-la bằng những tên lửa không-đối-không trị giá 2 triệu USD. Những kiểu đáp ứng này quá tốn kém và lãng phí trong những chiến dịch quân sự kéo dài.

Việc thiếu các biện pháp đối phó UAV nhỏ chủ động mở ra một khoảng trống trong phòng không hiện đại mà các chiến binh trên toàn thế giới đang khai thác mà vẫn chưa thể lấp đầy.Việc bổ trợ cho đối phó UAV nhỏ chủ động bằng phòng thủ thụ động là quan trọng nhưng chưa đủ. Mỹ không thể gia cố mọi căn cứ quân sự của họ để chống lại UAV nhỏ, và sự phân tán lực lượng khiến họ không hiệu quả khi chống lại một số lượng lớn UAV rẻ tiền. Vì thế, Mỹ và các đối tác phải phát triển được các biện pháp phòng thủ chủ động và tích hợp để giảm nhẹ mối nguy cơ này.

Định nghĩa UAV nhỏ

UAV nhỏ là một phạm trù phương tiện bay không người lái cụ thể. Tuy nhiên, việc xác định phạm trù cho nó khác nhau giữa các nước và các tổ chức, với hai yếu tố phân loại then chốt do Mỹ và NATO đặt ra. Bộ Quốc phòng Mỹ chia UAV thành 5 phạm trù dựa trên trọng lượng, tốc độ, và trần bay của chúng. Phạm trù “nhỏ” bao gồm Nhóm 1,2 và 3. Tuy gọi là “nhỏ”, nhưng các UAV nhóm 3 vẫn có thể lớn tới 600 kg. NATO có cách phân loại hơi khác một chút, với UAV nhỏ rơi vào Nhóm phạm trù 1 và 2.

Việc phân loại UAV còn trở nên phức tạp hơn nữa do sự chồng chéo về khả năng với bom đạn. Ví dụ, Shahed-136 của I-ran về tổng thể được xếp vào nhóm 3, nhưng nó thường hoạt động như một loại đạn tiến công cảm tử “một chiều”. Như vậy, đặc điểm này của Shahed-136 khiến nó không thể đơn giản xếp loại chỉ dựa trên trọng lượng, tốc độ và trần bay. Tên lửa Tomahawk của Mỹ, cụ thể là biến thể Block 4 và 5 cũng làm “mờ” đường phân chia không rõ ràng tương tự khi phân biệt chúng với Phương tiện bay không người lái (UAV). Những biến thể này cũng có khả năng bay lơ lửng, nhưng do nhiệm vụ tấn công “một chiều” của chúng nên chúng không được xếp vào phạm trù UAV nhỏ. Phổ UAV nhỏ chắc chắn là vẫn còn lộn xộn, nhưng ý đồ phân biệt các mối đe dọa này – cũng như mọi mối đe dọa trên không khác –vẫn có ích cho phía phòng thủ để nhanh chóng vạch ra các khả năng.

Tài liệu này áp dụng mô hình phân loại UAV nhỏ của Mỹ, như bao gồm trong Nhóm 1,2 và 3.

Bảng 1. Phân loại UAV của Mỹ

Lớp​	Định nghĩa​	Mô tả​	Ví dụ​
Nhóm 1: Mini/Micro​	Nặng 20 pao hoặc ít hơn và thường hoạt động ở độ cao dưới 1.200 ft so với mặt đất với tốc độ dưới 100 Knot.​	Bao trùm loại máy bay nhỏ nhất với mặt cắt phản hồi tín hiệu ra-đa thấp.​ Tầm hoạt động, khả năng hành trình và tải trọng thấp. Có sẵn rộng rãi trên thị trường thương mại với giá rẻ, yêu cầu nhân sự và hậu cần thấp. ​	DJI Phantom​
Nhóm 2: Chiến thuật nhỏ​	Nặng từ 21 đến 55 pao và thường hoạt động ở độ cao dưới 3.500 ft so với mặt đất với tốc độ dưới 250 knot.​	Bao trùm máy bay lớn hơn và có khả năng hơn nhóm 1, vẫn rất có sẵn trên thị trường thương mại. Tầm hoạt động, khả năng hành trình và tải trọng khá hơn.	Orlan-10​
Nhóm 3: Chiến thuật​	Nặng từ 55 đến 1.320 pao, và thường hoạt động ở độ cao dưới 18.000 ft so với mực nước biển với tốc độ dưới 250 knot.​	Bao trùm nhiều loại máy bay khác nhau với sự khác biệt đáng kể về tầm hoạt động khả năng hành trình, tải trọng và kích cỡ. Gánh nặng hậu cần lớn hơn so với Nhóm và 2, thường được dành cho các mục đích quân sự hoặc vận chuyển hàng thương mại. ​	Forpost​
Nhóm 4: Kiên trì​	Trọng lượng trên 1.320 pao và thường hoạt động ở độ cao dưới 18.000 ft so với mực nước biển ở mọi tốc độ.​	Bao trùm loại máy bay lớn nhất hoạt động ở những dộ cao trung bình và cao. Có khả năng hành trình, tầm hoạt động và tải trọng đáng kể. Gánh nặng hậu cần nặng nề, tương tự như với máy bay có người lái.	Yilong 1​
Nhóm 5: Thọc sâu​	Trọng lượng trên 1.320 pao và thường hoạt động ở độ cao cao hơn 18.000 ft so với mực nước biển ở mọi tốc độ.​	Bao trùm loại máy bay lớn nhất hoạt động ở những độ cao cao. Tầm họat động, khả năng hành trình và tải trọng lớn nhất. Gánh nặng hậu cần nặng nề, tương tự như với máy bay có người lái.	BZK-0​

Bảng 2: Phân loại UAV của NATO

Lớp​	Phạm trù​	Triển khai​	Độ cao hoạt động​	Bán kính nhiệm vụ​	Cấp chỉ huy​	Ví dụ​
Lớp I: <150 kg​	Micro (<66 J)​	Dưới mức đơn vị chiến thuật (vận hành bằng tay hoặc phóng bằng tay)​	Tới 200 ft so với mặt đất​	Tới 5 km; theo đường ngắm (LOS)​	Trung đội, tiểu đội​	Black Widow​
​	Mini (<15 kg)​	Dưới mức đơn vị chiến thuật (vận hành bằng tay hoặc phóng bằng tay)​	Tới 3000 ft so với mặt đất​	Tới 25 km (LOS)​	Đại đội, trung đội, tiểu đội​	Skylark​
​	Nhỏ: (>15 kg)​	Đơn vị chiến thuật​	Tới 5.000 ft so với mặt đất​	50 km (LOS)​	Tiểu đoàn, trung đoàn​	Scan Eagle​
Lớp II: (150 kg – 600 kg​	Chiến thuật​	Đội hình chiến thuật​	Tới 18.000 ft so với mặt đất​	200 km (LOS)​	Lữ đoàn​	Hermes 450​
Lớp III: (>600 kg)​	MALE (Hành trình dài, độ cao trung bình)​	Chiến dịch/chiến trường​	Tới 45.000 ft so với mực nước biển​	Biến đổi; Ngoài đường ngắm (BLOS)​	Lực lượng đặc nhiệm liên quân​	Heron​
​	HALE (Hành trình dài, độ cao lớn)​	Chiến lược/quốc gia​	Tới 65.000 ft so với mực nước biển​	Biến đổi; BLOS​	Chiến trường​	Global Hawk​
​	Tấn công/chiến đấu​	Chiến lược/ quốc gia​	Tới 65.000 ft so với mực nước biển​	Biến đổi; BLOS​	Chiến trường​	Reaper​

................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiêp)

UAV nhỏ có một số ưu thế so với máy bay lớn, cả có người lái và không người lái:

1. Giá thành thấp: UAV nhỏ tương đối rẻ tiền so với máy bay lớn hơn. Điều này là sự thực kể cả khi các hệ thống không hoàn toàn “có thể dùng” chỉ cho một phi vụ
2. Gánh nặng huấn luyện thấp: Người điều khiển UAV nhỏ có thể học cách vận hành cơ bản chỉ trong vài giờ, và chỉ cần một người để vận hành một UAV. Trong khi cần hàng tháng đến hàng năm để huấn luyện phi công cho các máy bay lớn hơn – kể cả máy bay không người lái như MQ-9. Một hệ thống có thể cần trên 100 người để vận hành và bảo dưỡng.
3. Yêu cầu về cơ sở hạ tầng tối thiểu: Không giống như máy bay lớn hơn, UAV nhỏ không đòi hỏi cơ sở hạ tầng rộng lớn để triển khai như đường băng dài, các kênh dữ kiệu an ninh và phức tạp, hay trang thiết bị bảo dưỡng đắt tiền.
4. Ứng dụng trong vùng xám: Các chiến binh thường sử dụng UAV nhỏ để giảm bớt cái giá phải trả về chính trị và nguy cơ leo thang do các hoạt động và nguy cơ bị bắn rơi so với những loại máy bay không người lái lớn hơn. Giá thành thấp của UAV nhỏ, nguy cơ tối thiểu cho người vận hành (vì họ ở trên mặt đất chứ không phải ở trong buồng lái), và việc khó đổ lỗi đã khiến UAV nhỏ trở thành công cụ hữu hiệu trong các hoạt động vùng xám.
5. Có những khả năng đặc biệt trong tác chiến hiện đại: UAV nhỏ có thể thực hiện ngày càng nhiều nhiệm vụ trên không với chi phí thấp hơn so với máy bay có người lái lớn hơn. Những loại đạn bay lơ lửng nhỏ tạo ra khả năng quét những vùng lãnh thổ rộng lớn và nhanh chóng tấn công những mục tiêu quan tâm. Các phương tiện bay không ngưới lái hành trình dài bay ở độ cao trung bình (MALE) và độ cao cao (HALE) sẽ vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong các nhiệm vụ chống khủng bố, nhưng kém hiệu quả hơn trong các hoạt động phi đối xứng hay xung đột thông thường. Trong tương lai, các bầy đàn UAV nhỏ cũng có thể tạo ra giải pháp hiệu quả so với giá thành để ồ ạt tấn công trước hệ phòng không đối phương.

Nhưng chắc chắn UAV nhỏ cũng có những nhược điểm quan trọng so với máy bay lớn:

1. Khả năng mang tải hạn chế: UAV nhỏ không có khả năng mang những xen-xơ hay những lượng nổ nặng hơn, có năng lực hơn.
2. Thời gian hành trình và tầm bay hạn chế: Các UAV nhỏ thương mại có thể bay xa khoảng 8 km. UAV nhỏ quân sự của Mỹ có thể có tầm bay xa hơn, nhưng không thể đến được tầm bay của các máy bay lớn.
3. Những điều kiện hoạt động hạn chế: So với máy bay lớn hơn hay tên lửa, UAV nhỏ dễ bị tác động hơn trước gió và các điều kiện thời tiết không thuận lợi, cũng như bị ảnh hưởng lớn hơn trước các biện pháp phòng thủ chủ động. Chẳng hạn, Ukraina đã mất khoảng 10.000 UAV nhỏ mỗi tháng trước Nga.

Lịch sử và các nhiệm vụ của UAV nhỏ

UAV nhỏ có thể thực hiện những nhiệm vụ giống như máy bay có người lái. Trong một thập kỉ qua, các chiến dịch quân sự đã sử dụng UAV nhỏ cho 6 nhiệm vụ chủ yếu sau đây:

• Các hoạt động tấn công: Tấn công con người và cơ sở vật chất bằng bom, tên lửa hay theo kiểu tấn công tự sát
• Tình báo, cảnh giới và trinh sát: Trở thành “con mắt trên bầu trời” phục vụ việc lập kế hoạch và các hoạt động quân sự.
• Tấn công mục tiêu: Tìm và chia sẻ vị trí mục tiêu với các phương tiện tấn công khác, như pháo binh
• Đánh giá thiệt hại trên chiến trường: Đánh giá khẳng định những kết quả của một cuộc tấn công
• Quấy rối: Tạo ra sự nhầm lẫn và báo động về sự xâm nhập của UAV, có thể bao gồm cả các cuộc tấn công nhỏ.
• Tuyên truyền: Trưng diễn các phương tiện quân sự và các hoạt động quân sự để nâng cao tinh thần của bộ đội và nhân dân.

Các hoạt động tấn công, ISR, và các nhiệm vụ bắt/tấn công mục tiêu là những nhiệm vụ phổ biến nhất, như đã thấy rõ trong cuộc chiến tranh Nga-Ukraina. Cả hai phía đều đã sử dụng UAV nhỏ để sục sạo tìm kiếm các chiến binh đối phương rồi trực tiếp tấn công chúng hay chuyển những thông tin về vị trí của chúng cho các phương tiện tấn công khác như pháo binh. Chẳng hạn, Ukraina đã sử dụng các UAV Switchblade và Phoenix Ghost của Mỹ để trực tiếp tấn công xe tăng và binh sĩ Nga. Những thất bại ban đầu trong cuộc chiến đã nhắc phía Nga phải nhanh chóng tăng cường sử dụng các loại vũ khí tầm xa ngoài tầm hỏa lực đối phương, trong đó có các UAV nhỏ chế tạo trong và ngoài nước như Lancet-3 và Shahed-136. Nhìn chung, cuộc chiến tranh Nga-Ukraina đã nêu bật cách thức UAV nhỏ có thể tiến hành các cuộc tấn công đường không phức tạp và liên kết thông qua việc phổ biến rộng rãi các loại xen-xơ. Đã có một số lời cảnh báo về chiến trường hiện đại rằng; “Bất cứ thứ gì có thể bị nhìn thấy đều có thể bị tấn công, và bất kể thứ gì có thể bị tấn công đều có thể bị tiêu diệt”.

UAV Switchblade

Các hoạt động tấn công còn nhằm vào các mục tiêu kinh tế và cơ sở hạ tầng. Tháng 9/2019, I-ran đã sử dụng 18 UAV nhỏ và 7 tên lửa để tấn công các cơ sở dầu mỏ của A-rập Xê-út ở Abqaiq và Khurais. Các phương tiện tấn công này đã tránh được các hệ thống phòng không của A-rập Xê-út, trong đó có Patriot của Mỹ, Skyguard của Đức và Crotale của Pháp, và tấn công thành công vào các mục tiêu, khiến A-rập Xê-ut phải tạm thời cắt giảm sản xuất dầu mỏ xuống khoảng 50%. Ở Ukraina, Nga đã sử dụng UAV cảm tử do I-ran chế tạo để tấn công mạng lưới điện.

Các âm mưu ám sát bằng UAV nhỏ cũng đã được thực hiện ở một vài nước – và đã thành công. Tháng 8/2018, một nhóm nổi dậy nhỏ ở Venezuela đã sử dụng một UAV chất đầy bom để ám sát Tổng thống Nicolas Maduro, nhưng bất thành. Tháng 1/2019, lực lượng Houthi ở Yemen đã sử dụng UAV Qasef-1 để ám sát các quan chức quân sự cấp cao Yemen. Gần đây, tháng 11/2021, lực lượng du kích có sự hỗ trợ của I-ran đã âm mưu ám sát Thủ tướng I-rắc Mustafa al-Kadhimi sau khi các nhóm chính trị thân I-ran phải đối mặt với kết quả bầu cử không như mong muốn.

UAV Qasef-1

Các hoạt động tuyên truyền và quấy rối cũng rất phổ biến. Các chiến binh IS đã sử dụng rộng rãi các UAV bốn cánh quạt và UAV cánh cố định cho các hoạt động cảnh giới, tuyên truyền và tấn công chiến thuật nhỏ nhưng gây mất tinh thần. Tháng 1/2017, mặc dù chỉ có một kho UAV hạn chế, nhưng tổ chức này đã chính thức tuyên bố thành lập một đơn vị UAV mới có tên gọi “Máy bay không người lái của Mujahideen”. Trong cuộc chiến tranh Nagorno-Karabakh năm 2020, lực lượng Azerbaijan đã sử dụng đội hình UAV của họ để ghi hình video các cuộc tấn công của họ vào xe tăng và binh sĩ Armenia để tuyên truyền về những dấu ấn hoạt động của họ ở khắp trong nước và quốc tế. Các nhóm phiến quân được I-ran ủng hộ thường xuyên phóng UAV nhỏ và rockets để gây rối các đại sứ quán, các hoạt động kinh doanh và nhân viên quân sự Mỹ ở khắp khu vực Trung Đông, đôi khi dẫn đến những cuộc phản công và làm gia tăng lo ngại về leo thang xung đột.

Bảng 3: Lựa chọn triển khai UAV nhỏ chiến đấu

Người vận hành​	Cuộc xung đột​	Phương tiện​
Houthi​	Nội chiến Yemen (2014-nay)​	Shahed-136 và Qasef-1do I-ran chế tạo và các UAV thương mại​
IS​	Nội chiến I-rắc (2016-2018)​	UAV thương mại​
Boko Haram​	Các cuộc tấn công vào Nigeria và Cameroon (2018-nay)​	UAV thương mại​
Azerbaijan​	Chiến tranh Nagorno-Karabakh (2020)​	Orbiter-1K và Harop của Ix; Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ​
Nga​	Xung đột Nga-Ukraina (2022-nay)​	Lancet-3, Forpost và Orlan-10 của Nga; UAV thương mại DJI của Trung Quốc; Shahed-136 của I-ran​
Ukraina​	Xung đột Nga-Ukraina (2022-nay)​	Phoenix Ghost, Switchable 300 của Mỹ; Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ; UAV thương mại DJI của Trung Quốc​

......................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Sự phổ biến toàn cầu

UAV nhỏ đã phổ biến rộng khắp toàn cầu trong thập kỉ qua do công dụng kép của công nghệ có thể ứng dụng trong cả quân sự lẫn dân dụng. Ngoài những nhiệm vụ quân sự như đã được đề cập ở những phần trên, UAV nhỏ còn được sử dụng trong nhiều ứng dụng dân dụng, trong đó có phim ảnh, thực thi pháp luật, phản ứng khẩn cấp, nông nghiệp, giao hàng, và bảo vệ các cơ sở thương mại. Một khi công nghệ UAV nhỏ đủ tiến bộ để trở thành tất yếu trong những ứng dụng nói trên, thị trường thương mại sẽ bùng nổ và quay trở lại tiếp sức cho sự phát triển của công nghệ UAV nhỏ, tạo điều kiện cho sự gia tăng các cơ sở chế tạo UAV thương mại, và có thể tạo ra một nguồn cung khổng lồ và phần lớn không thể kiểm soát của các phương tiện này.

Chiếc UAV điều khiển từ xa đầu tiên là Parrot A.R. Drone

Trước khi có sự bùng nổ thương mại của UAV nhỏ hồi giữa những năm 2010, các cơ sở chế tạo đã tạo ra những chiếc UAV giá thành vừa phải nhưng chỉ có những khả năng tương đối thô sơ. Chiếc UAV điều khiển từ xa đầu tiên là Parrot A.R. Drone được đưa ra năm 2010 với giá 299 USD, nhưng bộ nguồn chỉ cho phép bay 12 phút. Hai năm sau, Da-Jiang Innovation (DJI) của Trung Quốc đã cho ra đời chiếc UAV đầu tiên là Phantom 1, được bán với giá 379 USD, có hệ thống GPS lắp bên trong nhưng thời gian bay chưa đến 10 phút và cự li truyền thông chỉ là 1 km. Ngày nay, giá của các UAV nhỏ thương mại đã tăng lên, rơi vào khoảng 500 – 10.000 USD, nhưng có những tính năng vượt trội đáng kể. Mavic 3 bán chạy nhất của DJI có giá 2.049 USD, nhưng có thời gian bay 46 phút,cảm nhận đa hướng, tầm truyền thông tin là 15 km với độ phân giải 1080p. Tỉ lệ giá thành/giờ bay giữa những mẫu DJI này đã tăng 17,5%, và những khả năng của Mavic 3 đã mở cánh cửa cho hàng trăm ứng dụng thương mại và cho những người thích chơi UAV.

UAV Phantom 1 của DJI

Kể từ đó, Trung Quốc đã nắm giữ thị trường UAV, với DJI chiếm trên 60% thị phần UAV nhỏ thương mại năm 2021. Tuy dự báo thị trường UAV thương mại khác nhau chút ít, nhưng đều thống nhất là thị trường đang nỗ lực phát triển và không có dấu hiệu của sự chậm lại. Chẳng hạn, doanh thu của thị trường là 2,7 tỉ USD năm 2020 và dự báo con số này sẽ là 21,7 tỉ USD năm 2030.

Bảng 4: Những phát triển của DJI

​	Năm đưa ra​	Cự li tối đa​	Tốc độ tối đa​	Loại pin​	Công suất pin​	Giá bán​
DJI Phantom​	2013​	1 km​	10 m/s​	Li-Po​	20 W​	379 USD​
DJI Mavic 3​	2022​	30 km​	5 m/s (chế độ C) 15 m/s (chế độ N) 21 m/s (chế độ S)​	Li-ion 4S​	65 W​	2.049 USD​

Bộ phận UAV thương mại là động lực của những tiến bộ công nghệ trong lĩnh vực này, chứ không phải xuất phát từ UAV quân sự. Sự phát triển này chủ yếu được thúc đẩy bởi ngành công nghiệp smartphone. Máy bay điều khiển bằng radio đã chuyển từ sử dụng động cơ xăng sang động cơ điện và pin lithium dùng trong smartphone hiện đại. Với việc các động cơ đốt trong thường gây rung quá mức, động cơ điện đã trở nên ngày càng phổ biến, nhất là đối với UAV nhỏ. Thị trường pin lithium rộng lớn cho phép người vận hành lựa chọn những bộ pin phù hợp với tính năng, thời gian bay và khả năng hành trình mong muốn của họ mà không làm gia tăng quá nhiều giá thành. Những mối quan tâm gần đây cùng với việc thử nghiệm các loại pin lithium-sulfur phù hợp với UAV nhỏ có thể mở ra những phương án còn rẻ tiền hơn nữa trong những năm tới. Sự đẩy mạnh phát triển các mạng điện thoại di động tốc độ cao còn cho phép UAV tiếp cận thị trường rộng lớn hơn nữa với giá thành thấp hơn nữa.

Thị trường UAV quân sự cũng có sự gia tăng tương tự về tầm cỡ và sự đa dạng trong suốt thập kỉ qua. Hiện những thông tin về xu thế thị trường UAV nhỏ vẫn còn hạn chế, nhưng thị trường UAV quân sự rộng lớn hơn ghi dấu ấn với nhiều hệ thống thuộc Nhóm 2 và Nhóm 3 và cho thấy những dấu hiệu rõ ràng của sự phát triển nhanh chóng. Từ năm 2011 đến năm 2021, thị trường UAV quân sự đã tăng gần 10 tỉ USD, từ 1,7 tỉ USD lên 11,6 tỉ USD. Khi thị trường thương mại mở rộng và các hệ thống được phổ biến, các chương trình UAV nội địa cũng rục rịch khởi sắc, dẫn đến sự gia tăng tính sẵn có của các công nghệ và công nghệ đối phó UAV mới. Một nghiên cứu tháng 10/2020 dự tính có khoảng 102 nước sở hữu chương trình UAV đang hoạt động, so với khoảng 60 nước năm 2010; và trong khoảng 171 mô-đen UAV quân sự đang được sử dụng năm 2019, gần 143 mô-đen là UAV nhỏ. Quân đội nhiều nước cũng đã thành công trong vận dụng các hệ thống UAV thương mại rẻ tiền và dễ sử dụng, đồng thời gia tăng độ tin cậy và an ninh cần thiết của chúng cho các hoạt động quân sự.

Việc sử dụng tổng hợp các UAV nhỏ càng thúc đẩy sự phổ biến của chúng. Nga đã nhập khẩu số lượng lớn Shahed-136 của I-ran để hỗ trợ các hoạt động ở Ukraina, đồng thời vẫn sử dụng các hệ thống chế tạo trong nước như Orlan-10. Trước khi diễn ra các chiến dịch ở Nagorno-Karabakh, Azerbaijan đã mua số lượng lớn UAV nhỏ của Ixraen và họ đã sử dụng rất hiệu quả chống lại các chiến binh Armenia. Việc bình thường hóa này càng gia tăng đối với UAV nhỏ như là một công cụ chiến tranh đang dẫn đến sự dịch chuyển bức tranh quân sự trong đó ngày càng dựa nhiều vào UAV nhỏ để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ.

UAV Air 3 của DJI - loại được cả Nga và Ukraine sử dụng rộng rãi trên chiến trường

Với những ứng dụng thương mại và dân dụng rộng rãi của UAV nhỏ, các nỗ lực qui định quốc tế nhằm kiểm soát việc phổ biến UAV nhỏ đã trở nên không đủ. Tháng 10/2016, 53 quốc gia trong đó có Mỹ đã ra một tuyên bố chung nhằm bắt đầu một qui trình xây dựng khuôn khổ cơ bản cho các tiêu chuẩn quốc tế về UAV, nhưng đã không đi đến được hành động có ý nghĩa. Một khuôn khổ đòi hỏi bên mua và bên bán phải tuân thủ những qui định cụ thể lại tiềm tàng gây cản trở xuất khẩu và tạo ra căng thẳng với các đối tác thương mại hợp pháp. Ngoài ra, sự vắng mặt của Trung Quốc trong tuyên bố chung đã ngăn cản khả năng thành công của nó ngay từ đầu. Kiểm soát một phần đáng kể của thị trường UAV toàn cầu, Trung Quốc đã và sẽ tiếp tục không muốn cho phép bất kì qui định nào gây ảnh hưởng tiêu cực đến việc xuất khẩu của họ.

Ngay cả nếu như thành lập được một cơ chế kiểm soát, cũng chưa rõ nó sẽ hữu ích như thế nào trong việc loại bỏ UAV nhỏ khỏi chiến trường hiện đại. Những nguyên tắc rõ ràng đối với nhà sản xuất hay những qui định đối với việc chuyển giao UAV nhỏ quân sự sẽ không làm giảm được khả năng sẵn có rộng rãi của các UAV thương mại hay các bộ phận linh kiện của chúng, là những thứ có thể dễ dàng được điều chỉnh để sử dụng trong quân sự ngay cả bởi các nhân tố phi nhà nước. Theo một báo cáo của West Point năm 2018, IS đã cho thấy một sự đa dạng trong chuỗi cung ứng UAV thương mại của chúng. Với 9 loại UAV bốn cánh quạt liên quan đến các hoạt động của IS, các kĩ sư đã chế tạo hệ thống cuối cùng dựa trên các linh kiện mua từ 7 nhà cung cấp bán lẻ thuộc 5 quốc gia khác nhau. Kiểu tự chế UAV từ các linh kiện kiểu này của IS không phải là cá biệt. Houthi của Yemen cũng làm theo cách tương tự. Ví dụ, động cơ dạng Sammad của UAV có nguồn gốc từ Đức, nhưng đã đi qua Ixraen, rồi I-ran rồi cuối cùng mới vào tay các kĩ sư Houthi của Yemen. Với việc các linh kiện quan trọng, rẻ tiền được cung cấp rộng khắp trên nhiều lĩnh vực kinh doanh, và việc chúng dễ dàng được vận chuyển qua các đường biên giới quốc tế, các qui định xung quanh UAV nhỏ chưa thể giúp hạn chế việc phổ biến và sử dụng chúng.

UAV Air 3 của DJI - loại được cả Nga và Ukraine sử dụng rộng rãi trên chiến trường

Khi UAV nhỏ tiếp tục được phát triển và cải thiện các tính năng hiện có trên thị trường dân dụng và thương mại, thì các ứng dụng tiềm tàng cũng tiếp tục phát triển. Có rất ít có hội để “đưa Thần đèn quay trở lại chiếc bình”. Mỹ và các đồng minh cần phải tiếp tục phát triển các biện pháp phòng thủ tích cực để đối phó với các hệ thống được phổ biến cao độ này và triển khai chúng như là một đòi hỏi dựa trên dự kiến về những nguy cơ và khả năng có thể bị tổn thương.

..............

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

Những mối đe dọa tương lai

Những phát triển công nghệ trong những năm sắp tới sẽ càng làm gia tăng sức mạnh cho UAV nhỏ, mà AI và máy học (AI/ML) có lẽ là mối quan tâm phổ biến nhất. Trong một báo cáo năm 2023, Văn phòng Đối phó Các hệ thống bay Không người lái Nhỏ Liên quân Mỹ (JCO) có viết: “Sự tích hợp sắp tới của AI vào các hệ thốngUAV nhỏ tự hoạt sẽ tạo ra một sự thay đổi đầy kịch tính khác cho đặc tính của tác chiến”. Phần mềm đã cho phép tạo ra bước nhảy vọt trong khả năng tự hoạt của UAV nhỏ. Một báo cáo khác của CSIS viết: “Phần mềm truyền thống đủ để tạo ra mức độ tự hoạt cao cho một số ứng dụng quân sự. Ví dụ, Happy của IAI (Ixraen) là một UAV đã có từ một thập kỉ nay, và đã được IAI công khai thừa nhận là một vũ khí tự hoạt. Khi ở chế độ tự hoạt, Happy bay lượn trên một khu vực định trước trong thời gian tới 9 giờ, chờ đợi phát hiện việc phát tín hiệu điện từ phù hợp với thư viện lắp bên trong nó về ra-đa đối phương, dẫn đường theo nguồn phát này (thường là ra-đa phòng không đối phương), và tấn công. Không cần có con người trong suốt qui trình này”.

UAV Happy của IAI (Ixraen)

Khi những khả năng tự hoạt này được phổ biến hơn nữa, phía phòng thủ sẽ bị buộc phải vượt ra khỏi các phương tiện phát hiện và đánh bại dựa trên tần số radio (RF).

Những tiến bộ về AI/ML còn cho phép tập hợp các bầy đàn UAV nhỏ. Đây là những chiến dịch của các nhóm lớn, phối hợp và ít nhất là bán tự hoạt; nhưng đến lúc đó, nếu còn cũng chỉ rất ít các cuộc tấn công phù hợp với định nghĩa chặt chẽ trên. Tuy nhiên, những cuộc tấn công của nhóm có con người điều khiển, dù nhỏ, vẫn chứng tỏ có hiệu quả. Cuộc tấn công năm 2019 của lực lượng Houthi vào hai cơ sở dầu mỏ của A-rập Xê-út chỉ sử dụng 10 UAV do con người điều khiển từ xa đã làm suy giảm hoạt động kinh doanh sản xuất trong một thời gian nào đó. Các cuộc trình diễn UAV thương mại đã được thực hiện với trên 3.000 UAV. Một khi công nghệ bầy đàn lớn UAV được thiết lập, nó sẽ là mối đe dọa ngày càng khó khăn đối với việc đánh chặn. Trong những trường hợp này, lựa chọn tốt nhất cho phía phòng thủ có lẽ là kiểu tấn công “làm đối phương không phóng được” vào các đầu mối C2 và trạm điều khiển trên mặt đất liên quan đến các UAV tấn công.

UAV nhỏ đối phương sẽ ngày càng liên lạc nhiều hơn thông qua các tháp di động, làm cho việc phát hiện và đánh bại dựa trên tần số radio trở nên khó khăn. Trong môi trường này, phía phòng thủ cần phân biệt được giữa các cuộc liên lạc của UAV nhỏ và việc truyền sóng di động thông thường. Ngay cả nếu các xen-xơ có thể điều chỉnh để thích ứng, thì việc đánh bại dựa trên RF vẫn cần phải làm suy yếu những hoạt động truyền thông này mà không làm gián đoạn việc truyền sóng di động trên cùng tần số. Năm 2022, Giám đốc JCO Sean Gainey đã giải thích rằng, những người vận hành UAV nhỏ tạo dựng sự dư thừa trong những hệ thống này, để khi bị cắt mất vài thứ thì vẫn còn vài thứ để hoạt động.

Cuối cùng, các nhà hoạch định chính sách Mỹ cũng cần phải chuẩn bị sử dụng UAV nhỏ một cách sáng tạo trên chiến trường. Chẳng hạn, trong cuộc chiến tranh Nagorno-Karabakh năm 2020, quân Azerbaijan đã cải tiến máy bay cũ thành máy bay không người lái và dùng chúng để lôi kéo hỏa lực và định vị các hệ thống phòng không của Armenia. Nga cũng sử dụng chiến thuật tương tự trong cuộc xung đột ở Ukraina. Nga cũng phát triển các chiến thuật kiểu như điều khiển UAV gần các tòa nhà để khai thác các điểm mù của xen-xơ, phóng UAV đi khỏi vị trí của người điều khiển để tránh bị đánh trả, và đánh lừa các hệ phòng thủ của Ukraina để chúng giám sát sai một số lượng lớn UAV cùng các trạm điều khiển trên mặt đất. Những người điều khiển UAV được tự do hành động và có thể điều chỉnh chiến thuật một cách nhanh chóng, trong khi phía phòng thủ thường không có được sự linh hoạt như vậy.

Chuyến bay thử nghiệm của UAV được cải tạo từ F-16

...............

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiếp)

PHÁT HIỆN VÀ ĐÁNH BẠI UAV NHỎ

Hiện có rất nhiều khả năng động năng và phi động năng để đánh bại UAV nhỏ. Mỗi công cụ này đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng về khả năng sống còn, tầm xa, khả năng chứa đạn dược, khả năng nhận dạng trong chiến đấu, và khu vực phòng thủ.

UAV nhỏ đặt ra thách thức đặc biệt cho phòng không. Chúng khai thác tận dụng những lỗ hổng trong các thiết bị cảm biến vì chúng nhỏ và bay thấp. Chúng cũng khai thác sự bất cân xứng về giá thành – chúng thường rẻ tiền và có số lượng lớn trong khi các phương tiện phòng không đánh chặn lại không như vậy. Chúng còn khai thác cách tổ chức các hệ thống phòng không đến từng cá nhân người lính nhằm đạt được hiệu quả chiến lược và chiến thuật, trong khi Mỹ và các đồng minh phần lớn mới triển khai hệ thống phòng không tới cấp đại đội trở lên.

Tuy có những khác biệt về tầm cỡ, tính năng bay, giá thành và số lượng, nhưng về cơ bản các chuỗi sát thương phòng không giống nhau. Theo cách định nghĩa rộng, phòng không là phát hiện và đánh bại các mối đe dọa trên không, bay từ mặt đất/biển lên không trung. Qui trình này có thể được minh họa theo các cách khác nhau, như trình bày trong Bảng 5. Tất cả các xen-xơ, phương tiện gây hiệu ứng và phương tiện C2 can dự vào chuỗi sát thương này đều có những đặc điểm riêng xác định tính hiệu quả của nó và nơi nó có thể được triển khai, như được trình bày trong Bảng 6.

Những phần sau đây sẽ xác định các xen-xơ, phương tiện tạo hiệu quả và các nhiệm vụ của C2, và khám phá những phương thức đối phó UAV nhỏ, những điểm mạnh và điểm yếu tương đối của chúng, và ví dụ cụ thể.

Bảng 5: Chuỗi sát thương phòng không

Phát hiện​	Bám​	Nhận dạng ​	​
Báo động	Giám sát	Bám/ nhận dạng/ghép nối ​	Thời gian quyết định
Phát hiện vật thể không xác định trên không​	Cảnh giới diện rộng; duy trì giám sát các mối đe dọa khi chúng di chuyển​	Bám và nhận diện mối đe dọa và ghép nối chúng với các phương án tấn công​	Khẳng định bằng thẩm quyền của con người về mối đe dọa thù địch, liên lạc với các chỉ huy, quyết định có tấn công hay không, và lựa chọn phương án tấn công ​
​	Tấn công​	​	​
5.Triển khai phương tiện gây hiệu quả ​	6. Tấn công​	7. Đánh giá và trở lại vị trí tấn công​	​
Các cấp có thẩm quyền liên lạc về việc quyết định tấn công và triển khai phương tiện tạo hiệu quả phòng thủ ​	Triển khai phương tiện tạo hiệu quả phòng thủ và giao chiến với mối đe dọa​	Đánh giá việc tấn công mục tiêu và triển khai các phương tiện tạo hiệu quả khác nếu cần và nếu có thể​	​

Bảng 6: Những vấn đề xung quanh các phương tiện đối phó UAV nhỏ

Tổng quát ​	Các yêu cầu​	Bối cảnh hoạt động​
Chi phí:Chi phí bao nhiêu cho việc phát triển, triển khai và vận hành?​	Triển khai: Nó sẽ cố định hay bán cố định? Lắp trên phương tiện mang hay di động? Tháo khỏi phương tiện mang hay cầm tay?​	Phá hủy phụ: Nó có an toàn trong các khu vực đông dân cư? Nó có thể hoạt động gần sân bay hay trong các môi trường RF dày đặc khác?​
Mức độ sẵn sàng về công nghệ: Hiện nay đã sẵn sàng triển khai chưa? Cần đầu tư bao nhiêu tiền và thời gian để việc sử dụng nó thành khả thi? ​	Hậu cần: Những yêu cầu về vận chuyển và nhân lực là gì để triển khai, vận hành và duy tu bảo dưỡng? Cần bao nhiêu thời gian để triển khai?​	Đội hình: Nó nên được thiết kế để trang bị cho đơn vị nhỏ, hay trung bình hay lớn?​
Tích hợp: Liệu nó có hoạt động và kết nối liên lạc được với các xen-xơ, các phương tiện tạo hiệu quả và C2 đã triển khai?​	Huấn luyện:Cần bao lâu để có thể vận hành thành thạo?​	​

Xen-xơ

Ra-đa từ lâu vẫn là xen-xơ hàng đầu để phát hiện và bám theo các mối đe dọa trên không. Phương pháp truyền thống chú trọng vào các ra-đa cảnh giới diện rộng và ra-đa theo dõi tập trung cao độ để phát hiện và bám theo những máy bay và tên lửa đường đạn đang bay tới. Tuy nhiên, việc phát hiện UAV nhỏ theo cách này là khó khăn. Như đã đề cập từ trước, UAV nhỏ thường bay thấp, bên dưới phạm vi quét của ra-đa phòng không điển hình. Phiền hơn nữa là chúng bay chậm và hình chiếu nghiêng nhỏ. Tất cả tạo nên tín hiệu ra-đa rất hạn chế để phát hiện và bám theo chúng.

Điều này không có nghĩa là ra-đa chủ động không chống lại được UAV nhỏ. Ra-đa chủ động vẫn là phương tiện nổi trội để phát hiện UAV nhỏ ở những tầm xa hơn so với các loại xen-xơ khác. Ra-đa cũng có nhiều năng lực hơn trong những điều kiện thời tiết không thuận lợi và ít nhậy cảm hơn trước các biện pháp đối phó so với các loại xen-xơ khác. Tuy nhiên, ra-đa rất lớn, nặng, và công suất cao; vì thế làm giảm khả năng cơ động trừ khi được lắp trên xe. Nó cũng phát ra tín hiệu nên dễ bị phát hiện, làm cho vị trí của người vận hành dễ bị tổn thương. Ra-đa còn phải được tối ưu hóa để phát hiện những vật thể nhỏ hơn, vì thế làm giảm tầm phát hiện của chúng.

Một biện pháp khác để phát hiện UAV nhỏ ngày nay là dùng biện pháp cảnh giới điện tử, còn gọi là tần số radio (RF) thụ động. Phương pháp phát hiện này cho phép phía phòng thủ nhận dạng các tín hiệu không dây được dùng để điều khiển UAV. Một số khả năng RF thụ động chỉ ra vị trí của cả UAV nhỏ lẫn người vận hành. Một báo cáo của Bộ An ninh Nội địa Mỹ giải thích rằng, phương tiện đối phó UAV nhỏ có thể sử dụng thư viện các tín hiệu radio đã biết và so sánh tín hiệu thu được với những loại tín hiệu trong thư viện để nhận dạng và định danh UAV. Những xen-xơ này “bắt” các tín hiệu thông tin liên lạc của UAV nhỏ qua các trạm điều khiển, vệ tinh, tháp di động, hay các điểm chuyển tiếp tín hiệu của UAV. Tuy nhiên, một mối quan ngại then chốt đối với RF thụ động là khi các UAV nhỏ ra khỏi sự điều khiển bằng RF, những khả năng phát hiện và đánh bại sẽ trở nên bị lỗi thời.

Do sự đáng tin cậy trong khả năng phát hiện của ra-đa mà các nhà thiết kế biện pháp đối phó UAV nhỏ thường tìm cách kết hợpphát hiện RF và ra-đa trên cùng một hệ thống. FS-LIDS là một ví dụ về một hệ thống được JCO hỗ trợ trong đó kết hợp cả hai biện pháp phát hiện. Những khả năng phát hiện đa tầng của FS-LIDS cho phép người vận hành thực hiện tốt hơn các biện pháp đối phó phù hợp với mục tiêu và môi trường nhất định. Tuy nhiên, việc kết hợp các xen-xơ này không phải là điều nhất thiết. Một hệ thống khác cũng được sự hỗ trợ của JCO là EnforceAir đã sử dụng RF cho cả việc phát hiện lẫn đánh bại. Người vận hành UAV nhỏ cũng có thể điều chỉnh theo các xen-xơ RF. Ví dụ, tháng 7/2022, một công ty quốc phòng Anh đã phát triển một UAV điều khiển bằng lade không thể bị phát hiện bằng các xen-xơ RF hiện có. UAV cảm tử, còn được gọi là bom đạn “tấn công một chiều” hay đạn bay lơ lửng, có thể sử dụng một hệ thống đạo hàng quán tính lắp bên trong cho phép UAV nhỏ hoạt động mà không gây báo động các xen-xơ RF. Nga đã sử dụng rộng rãi UAV Shahed-136 của I-ran như là một loại đạn bay lơ lửng để tấn công Ukraina.

Những loại xen-xơ khác bao gồm xen-xơ quang-điện tử (EO), hồng ngoại (IR) và âm học để phát hiện mục tiêu bằng các tín hiệu nhìn, nhiệt, hay âm. Những loại xen-xơ này rất hữu ích trong việc khẳng định thêm mối đe dọa UAV nhỏ ở gần, nhưng ít khi được dùng một mình. Các xen-xơ EO, IR và âm học thường có tầm hoạt động rất hạn chế. Ví dụ, xen-xơ tần số radio EnforceAir có bán kính hoạt động gần 3 km, trong khi xen-xơ âm học Discovair G2 có tầm hoạt động chỉ 500 m. Ngoài ra, các biện pháp đối phó lại rất đơn giản, chẳng hạn, chỉ cần làm tràn ngập chiến trường bằng âm thanh là đã làm suy giảm khả năng của xen-xơ âm học. Vì những lí do này, các xen-xơ EO, IR, và âm học thường được dùng phối hợp với ra-đa chủ động hoặc thụ động để có khả năng phát hiện nhiều tầng, hiệu quả hơn.

Bảng 7: Những điểm mạnh và điểm yếu của các xen-xơ đối phó UAV nhỏ

Chế độ​	Đặc điểm​	Ví dụ​
Ra-đa​	Công nghệ, khái niệm hoạt động và cơ sở công nghiệp đã chín muồi Có thể phát hiện và bám theo mục tiêu ở tầm xa Xen-xơ chủ động, phát ra các sóng radio có thể bị phát hiện ​	FS-LIDS​
EO/IR​	Khả năng tạo hình ảnh cho phép khẳng định bằng mắt mối đe dọa đang tới Xen-xơ EO ở phổ nhìn thấy bị hạn chế trong hoạt động tác chiến đêm Xen-xơ thụ động, khó bị định vị và tấn công ​	LPWS (EO) M-LIDS (IR)​
Âm học​	Có khả năng định danh các loại UAV khác nhau nhờ phân biệt những tín hiệu âm thanh đặc thù của chúng Ô nhiễm tiếng ồn, thời tiết có thể làm suy giảm tính năng Tầm tương đối hạn chế Xen-xơ thụ động ​	Discovair ​
Tần số radio thụ động​	Có thể phát hiện và định vị các trạm điều khiển UAV trên mặt đất và các phương tiện liên quan Là lựa chọn tốt nhất để định danh và phân loại UAV Không thể phát hiện UAV tự hoạt hoặc không phát sóng Xen-xơ thụ động, phát hiện sự phát tín hiệu radio từ UAV ​	EnfoceAir​

.................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiêp)

Chỉ huy và kiểm soát (C2)

Chỉ huy và kiểm soát (C2) là bộ phận trọng yếu trong các hoạt động đối phó UAV nhỏ, cũng như trong toàn bộ các hệ thống phòng không. Nói rộng ra, C2 là việc “thực hiện thẩm quyền và sự chỉ đạo bởi người chỉ huy được chỉ định đối với lực lượng được chỉ định để hoàn thành nhiệm vụ được giao”. Bộ phận căn bản của C2 trong đối phó UAV nhỏ là sự phát triển tập trung hóa các qui trình hoạt động để có thể thực hiện các nhiệm vụ đối phó UAV nhỏ một cách phi tập trung hóa. Việc thực thi nhiệm vụ đối phó UAV nhỏ trong thời hạn gần sẽ là tập trung các phương tiện hay đơn vị bị đe dọa, và thẩm quyền giao chiến sẽ thuộc về người chỉ huy tại chỗ và có thể cả chỉ huy cấp thấp, là những người sẽ ra quyết định dựa trên những nguyên tắc giao chiến đã được xác định trước. Những nhiệm vụ này bao gồm: tích hợp dữ liệu từ xen-xơ (từ các nguồn như ra-đa, camera, và thiết bị tìm hướng), phân loại và định danh những mối đe dọa đang tới, và truyền những thông tin này giữa các xen-xơ và hệ thống bắn để tạo thành sự phản ứng. Các hoạt động C2 đòi hỏi tạo ra một bức tranh hoạt động tác chiến chung và chia sẻ những thông tin tình báo này với tất cả các bên tham gia phù hợp.

Tuy việc phát hiện UAV nhỏ là thách thức định danh phổ biến nhất, nhưngnó cũng là thách thức quan trọng. Trong thời hạn gần, việc định danh sẽ dựa vào bối cảnh hoặc qui trình nhiều hơn là dựa vào những hệ thống IFF (phân biệt địch ta) cụ thể để khẳng định sự xâm nhập của UAV nhỏ. Như Cơ quan Tham mưu Liên quân Mỹ giải thích: nhiều UAV của Mỹ không có khả năng IFF và bản thân chúng tương tự hoặc giống với mối đe dọa UAV. Vì thế, nguyên tắc giao chiến (ROE) đối phó UAV nhỏ sẽ dựa trên môi trường tác chiến và thông tin tình báo về mối đe dọa, với ROE có thể thắt chặt hoặc nới lỏng khi cần thiết. Các phương tiện đối phó UAV nhỏ tương lai có thể có những khả năng được cải thiện về nhận biết mối đe dọa bất hợp tác, nhưng hiện nay, ROE sẽ quyết định việc các hệ thống phòng thủ có thể bắn các UAV đang bay tới hơn là tìm cách định danh đối tượng.

C2 trong đối phó UAV nhỏ đã tiến bộ đáng kể trong vài năm vừa qua, đang trở nên ngày càng mở (open) và phối hợp tương tác. Tháng 7/2020, Bộ Quốc phòng Mỹ đã thiết kế Hệ thống Chỉ huy và Kiểm soát Phòng không Khu vực Phía trước (FAAD C2), coi đây là hệ thống tạm thời cho đối phó UAV nhỏ. FAAD C2 cung cấp bức tranh trên không duy nhất trong đó phối hợp các xen-xơ, phương tiện tạo hiệu quả, và các hệ thống C2 khác phù hợp với những yêu cầu tác chiến nhất định. Giám đốc JCO Sean Gainey đã nói về tính ưu việt của FAAD C2 so với những lựa chọn khác, và đặc biệt nhấn mạnh vào những khả năng điều khiển hỏa lực của nó. Sự tiến hóa nhanh chóng của mối đe dọa UAV nhỏ đòi hỏi sự phát triển C2 phải dựa trên những thành công của FAAD C2. Mục tiêu cuối cùng trong con mắt của ông Gainey và JCO là tạo ra một “tiêu chuẩn kiến trúc mở dựa trên hệ thống C2” có thể định hình theo những phân tích mối đe dọa cụ thể.

Như vậy, những chức năng hiện nay của FAAD C2 bộc lộ nền tảng phát triển C2 của JCO. FAAD C2 hiện được chạy trên máy tính laptop SRNC-17 và máy tính để bàn Dell 7212, đáp ứng yêu cầu về chức năng C2 có thể xách tay. Sự tích hợp rộng rãi với các xen-xơ và hệ thống truyền thông còn cho thấy nhu cầu về tiềm năng hoạt động liên quân. FAAD C2 được triển khai và tích hợp với 25 xen-xơ, trong đó có hệ thống ra-đa tần số radio băng tần Ku và AN/MPG-64, và 5 hệ thống truyền thông trong đó có Link 16 và Giao thức ứng dụng tầm mở rộng Liên quân.

Phương tiện tạo hiệu quả (effectors)

Bộ Quốc phòng Mỹ đã phát triển nhiều loại hệ thống phòng thủ động năng, năng lượng định hướng, và dựa trên tần số radio để đối phó UAV nhỏ. Những công cụ này đều có những điểm mạnh và điểm yếu. Như đã được nhắc lại nhiều lần trong cộng đồng đối phó UAV nhỏ, không có phương tiện tạo hiệu quả nào là “viên đạn bạc” để đánh bại mọi mối đe dọa này.

Bảng 8: Những mẫu phương tiện tạo hiệu quả dựa trên cơ chế và nền tảng đánh bại

​	Động năng​	Phi động năng​
​	Sát thương cứng​	Sát thương cứng​	Sát thương mềm​
​	Tên lửa/UAV​	Pháo​	Phương tiện vây bắt​	Lade​	Vi sóng​	Tần số radio​
Cố định/bán cố định​	Anvil: Tiêu diệt UAV​	Hệ thống vũ khí Phalanx đặt trên mặt đất (LPWS): đạn bay theo đạn đạo 20mm​	Drone Hunter: Bắt UAV bằng lưới​	CLWS: Lade năng lượng cao​	THOR: Vi sóng năng lượng cao​	FS-LIDS: RF/GPS​
Lắp trên hệ thống/cơ động​	M-LIDS: Săn và tiêu diệt UAV​	Stryker: Đạn bay theo đạn đạo 30 mm​	Drone Catcher: Bắt UAV bằng lưới​	M-SHORAD: Lade năng lượng cao​	Leonidas: Vi sóng năng lượng cao​	L-MADIS: RF/GPS​
Không lắp trên hệ thống/ cầm tay​	​	SMASH 2000L: Pháo có thiết bị tìm tầm lade​	Skynet: Bắt UAV bằng lưới​	​	​	Dronebuster: RF/GPS​

Lưu ý: Nhiều hệ thống được kê ra ở đây có thể triển khai đa chế độ. Bảng này là minh họa và không toàn diện, chỉ nhằm cho thấy phạm vi phương tiện đối phó UAV nhỏ trên thị trường.

Phòng thủ động năng bao gồm pháo, lưới bắt, dây thừng, UAV cảm tử, tên lửa với đầu đạn nổ cận đích, cũng như những giải pháp mang tính sáng tạo khác như chim ưng, những bó dây làm rối cánh quạt. Phòng thủ động năng chủ yếu sử dụng những công nghệ đã chín muồi, tạo ra khả năng sát thương cao nhất đối với mọi UAV đơn lẻ và cho phép tầm đánh chặn đáng kể. Điểm yếu của chúng là: có thể bị tổn thương trước bầy đàn UAV vì tập trung đánh từng chiếc UAV đơn lẻ. Nó cũng không phù hợp để sử dụng trong những khu vực đông dân, nơi mà những mảnh vỡ có thể rơi vào dân thường hay tài sản của nhân dân.

Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đã đầu tư vào một số phương tiện tạo hiệu quả động năng. Hệ thống Coyote là một trong những giải pháp tạm thời hàng đầu hiện nay. Có một số dạng cấu hình có thể được xem là là tên lửa hay UAV với động cơ phản lực đẩy nó ra khỏi hệ thống phóng và các cánh đuôi để hỗ trợ nó bay lơ lửng. Hệ thống Coyote nguyên bản được thử nghiệm năm 2016 rồi được sử dụng như một phương tiện tạo hiệu quả động năng thông qua va đập hoặc sức nổ của đầu đạn. Theo ngân sách của tài khóa 2024, Lục quân Mỹ đã mua trên 1.200 hệ thống đánh chặn Coyote trong thời gian từ 2022 đến 2023.

Pháo phòng không tự hành Gepard của Đức

Mỹ đã từng bước cải thiện sự bất cân xứng về giá thành của các biện pháp đối phó UAV nhỏ. Với sự phổ biến của UAV cảm tử như Shahed-136 của I-ran có giá khoảng 20.000-50.000 USD mỗi chiếc, thì việc sử dụng tên lửa đánh chặn có giá cao gấp 2-8 lần sẽ là cực kì không hiệu quả. Ngoài ra, còn có các lựa chọn rẻ hơn đang nổi lên để đối phó UAV nhỏ như pháo phòng không. Chẳng hạn, Ukraina đã mua hệ thống pháo phòng không tự hành Gepard của Đức có thể bắn hạ UAV ở tầm xa khoảng 5 km, cũng như pháo phòng không ZU-23 của Liên Xô cũ. Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đã đầu tư vào các hệ thống “búi dây” chống UAV và đang thúc đẩy để hệ thống được công nhận. Những công nghệ cũ, đơn giản này đã chứng tỏ có hiệu quả khi chống lại các mối đe dọa UAV nhỏ.

Bảng 9: Những điểm mạnh và yếu của các phương tiện tạo hiệu quả chống UAV nhỏ

Chế độ​	Đặc điểm​	Ví dụ​
Động năng​	Công nghệ, khái niệm hoạt động, và cơ sở công nghiệp đã chín muồi Các đặc điểm pha trộn tùy theo loại đạn: Tên lửa và UAV: Thường là tầm xa, chính xác nếu có thiết bị dẫn đường giai đoạn cuối, và chi phí cao cho mỗi lần đánh chặn Pháo và các phương tiện vây bắt: Tầm hạn chế, độ chính xác thấp hơn, và chi phí thấp hơn cho mỗi lần đánh chặn	- Hệ thống vũ khí Phalanx đặt trên mặt đất - Anvil​
Năng lượng định hướng (DE)​	Kém chín muồi hơn về công nghệ so với phương tiện động năng Chi phí thấp hơn cho mỗi phát bắn, chi phí đầu tư trước cho hệ thống cao Các điều kiện khí quyển có thể làm giảm hiệu quả của hệ thống Có hai loại vũ khí DE: Lade năng lượng cao: Tấn công nhanh, chính xác, nhưng chỉ giới hạn ở những mục tiêu trên đường ngắm và chỉ có thể tấn công một mục tiêu mỗi lần Vi sóng năng lượng cao: Tấn công nhanh với khả năng tấn công chống bầy đàn UAV, nhưng hạn chế về tầm do sự phân tán của chùm tia, và hiệu quả hạn chế khi tấn công mục tiêu kiên cố.	- M-SHORAD - THOR​
Tác chiến điện tử và gây nhiễu RF​	Công nghệ chín muồi Chi phí thấp cho mỗi lần đánh chặn Có thể buộc UAV hạ cánh Không có hiệu quả đối với các UAV tự hoạt và không sử dụng thông tin liên lạc	L-MADIS​

......................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiêp)

Bộ Quốc phòng Mỹ đã đầu tư đáng kể cho lĩnh vực vũ khí năng lượng định hướng (DE), trong đó có hệ thống lade năng lượng cao (HEL) và vi sóng năng lượng cao (HPM) có khả năng đánh bại UAV nhỏ. Lade có chi phí thấp cho mỗi phát bắn, “hộp chứa đạn” rộng (hay còn gọi là “không giới hạn”), và hoạt động với tốc độ ánh sáng. Tuy nhiên, chúng chưa chín muồi về công nghệ, chi phí chế tạo đắt đỏ so với những lựa chọn khác, và tầm bắn theo đường ngắm hạn chế. Năm 2014, Hải quân Mỹ đã đưa vào sử dụng vũ khí năng lượng định hướng thực tiễn đầu tiên là Hệ thống Vũ khí Lade (LaWS) đặt trên tàu USS Ponce (LPD-15). Hệ thống ODIN và HELIOS hiện đang được phát triển. Nhiều hệ thống lade chuyên chống UAV khác cũng đang được phát triển, trong đó có Athena và HELWS MRZR.

Hệ thống HELWS MRZR

Vi sóng năng lượng cao (HPM) là một loại phương tiện tạo hiệu quả khác. Chúng rẻ tiền cho mỗi phát bắn, chín muồi về công nghệ và đặc biệt hiệu quả chống lại bầy đàn UAV nhỏ với tiềm năng tạo hiệu quả trên diện rộng. Tuy nhiên, UAV nhỏ tương lai có thể kiên cố hơn để chống lại HPM, mặc dù điều này sẽ làm tăng đáng kể chi phí phát triển và tiềm tàng dẫn đến những khó khăn kĩ thuật.

Lục quân Mỹ có kế hoạch trang bị Leonidal như là hệ thống HPM chính để bảo vệ bằng hỏa lực gián tiếp. Không như những hệ thống phòng thủ chống UAV nhỏ khác, có thể vô hiệu hóa một UAV một lần bắn, Leonidas được thiết kế để tiêu diệt bầy đàn UAV thuộc Nhóm 1 và 2, như được trình diễn trong một số cuộc thử nghiệm của Lục quân Mỹ. Văn phòng Những Năng lực nhanh và Công nghệ trọng yếu (RCCTO) của Lục quân gần đây đã giao một hợp đồng trị giá 66,1 triệu USD về phát triển mẫu thử nghiệm Leonidas. Tuy theo truyền thống, HPM được đặt trên các phương tiện lớn do yêu cầu năng lượng lớn của chúng, nhưng những phát triển công nghệ mới đang cho phép mở rộng các lựa chọn. Ví dụ, Ống Leonidas (Leonidas Pod) là một mẫu thử nghiệm cơ động, được chế tạo dựa trên hệ thống đặt trên mặt đất để có được hệ thống đối phó UAV nhỏmang trên không giá thành tương đối thấp.

Năng lượng định hướng (DE) có thể là một công cụ đối phó UAV nhỏ hiệu quả. Tuy nhiên, các hệ thống DE có thể gặp khó khăn khi hoạt động trong những môi trường bị cản trở nặng nề, với tiềm năng gây phá hủy phụ cho lực lượng và tài sản của quân nhà.Các yếu tố môi trường như thời tiết xấu, khói bụi trong khí quyển đều có thể làm suy giảm hiệu quả của chúng. Hơn nữa, những yêu cầu huấn luyện đối với các hệ thống năng lượng định hướng có thể cao. Như một phân tích đã giải thích: thời gian tương tác hạn chế của người điều khiển với mối đe dọa UAV đang bay tới có nghĩa là họ phải được huấn luyện tốt để triển khai chúng một cách hiệu quả.

Phương tiện đánh bại cuối cùng là RF (tần số radio), thông qua gây nhiễu hay giả mạo kênh truyền thông của UAV. Giả mạo hệ thống vệ tinh đạo hàng toàn cầu (NGSS) – làm cho GPS dẫn đường sai –nghĩa là người vận hành có thể “nói” với UAV bắc là nam, đông là tây. Ngược lại, gây nhiễu nghĩa là làm gián đoạn truyền thông giữa UAV và người điều khiển nó, và thực hiện đơn giản hơn. Mặc dù các hệ thống phòng thủ dựa trên RF rất mạnh, nhưng người vận hành cần nhận thức những hiệu quả môi trường tiềm ẩn tác động đến các máy bay thương mại hay máy bay quân nhà ở gần. Các hệ thống phòng thủ dựa trên RF cũng không gây ảnh hưởng được đến các UAV tự hoạt hoặc không dùng thông tin liên lạc. Cuối cùng, giả mạo và gây nhiễu đòi hỏi phát thụ động, điều đó có thể làm tăng nguy cơ đối phương có thể định vị vị trí hệ thống phòng thủ.

Dronebuster

Phòng thủ dựa trên RF đang trở nên ngày càng phổ biến trong một thập kỉ qua, và hoạt động như những hệ thống cố định, hoặc được lắp đặt trên phương tiện khác, hoặc cầm tay. Tháng 6/2020, 6 trong số 8 hệ thống được lựa chọn để đại diện cho những khả năng đối phó UAV nhỏ tạm thời sử dụng RF của JCO, đó là: FS-LIDS, L-MADIS, CORIAN, NINJA, MEDUSA, và Dronebuster. Dronebuster là một hệ thống cầm tay, bắn theo đường ngắm nặng khoảng 4 pao cho phép sử dụng dễ dàng trong lực lượng bộ binh, đến cấp tiểu đội. Khả năng gây nhiễu cũng khác nhau tùy theo mỗi hệ thống. Dronebuster Block 3 cho phép gây nhiễu 45 phút, trong khi Dronebuster SNA cải tiến cho phép gây nhiễu liên tục tới 3 giờ.

Bảng 10: Lựa chọn các hoạt động đối phó UAV nhỏ

Quốc gia sử dụng​	Cuộc xung đột​	Hệ thống đối phó UAV nhỏ​
Ixraen​	Những vụ xâm nhập thường xuyên bằng UAV từ Hamas và Hezbollah​	Hệ thống Vòm thép (Iron Dome),Python-5, Skylord Griffon​
Nga​	Nội chiến Syria (2014 đến nay)​	Hệ thống gây nhiễu xô-na và ra-đa Richag-AV, KrasUkrainaha-4, Moscow-1, Vitebsk​
Nga​	Cuộc xâm chiếm Crimea năm 2014, và chiến tranh Nga-Ukraina năm 2022 đến nay​	Hệ thống S-300, S-400, S-500, Pantsir-S​
Ukraina​	Cuộc xâm chiếm Crimea năm 2014, và chiến tranh Nga-Ukraina năm 2022 đến nay​	Gepard, Zu-23, vũ khí nhỏ, Hệ thống tên lửa đất đối không tiên tiến quốc gia (NASAMS), IRIS-T, Aspide​
A-rập Xê-út​	Can thiệp vào nội chiến Yemen (2015-2022)​	Các hệ thống nội địa và Patriot của Mỹ, Silent Hunter của Trung Quốc​
I-rắc​	Cuộc bành trướng của IS ở I-rắc và Syria (2016-2018)​	Vũ khí nhỏ và súng máy​

Tập hợp các giải pháp khác nhau

Có rất nhiều loại xen-xơ, phương tiện tạo hiệu quả, C2 và những lựa chọn triển khai khác nhau cho nhiệm vụ đối phó UAV nhỏ. Nhưng không có một sự pha trộn và kết hợp nào có thể là giải pháp toàn năng để đánh bại các mối đe dọa UAV. Vì thế, sự đầu tư cho một phạm vi rộng lớn, đa dạng các xen-xơ, phương tiện tạo hiệu quả, và các lựa chọn triển khai là cần thiết để bảo đảm quân đội Mỹ được trang bị để đối phó với những tập hợp đa dạng mối đe dọa từ UAV. Như Giám đốc JCO Sean Gainey đã giải thích: Cần phải có các tầng hệ thống khác nhau để đối phó với mối đe dọa UAV. Đó phải là hệ thống của các hệ thống. Đó phải là một cách tiếp cận thần thánh.

Các loại xen-xơ và phương tiện tạo hiệu quả khác nhau đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng. Các phương tiện tạo hiệu quả động năng có thể đáng tin cậy hơn trong việc bắn rơi mội mối đe dọa UAV đơn lẻ - nhất là những chiếc to hơn và bay nhanh hơn. Nhưng các hệ thống phi động năng như HPM (vi sóng năng lượng cao) lại hiệu quả hơn trong đối phó các bầy đàn UAV lớn.

Tương tự như vậy với xen-xơ. Ra-đa chủ động cho phép phát hiện mối đe dọa ở những tầm xa hơn, nhưng có thể làm lộ vị trí. Xen-xơ RF thụ động sẽ cho phép giữ được bí mật và vì thế sẽ là lựa chọn tốt hơn cho các đơn vị triển khai phía trước, không ở trên xe. Nhưng xen-xơ RF thụ động không thể phát hiện UAV được lập trình sẵn và không cần liên lạc với người điều khiển, là thứ đang thịnh hành hiện nay trên chiến trường. UAV một chiều (cảm tử) đang trở nên phổ biến trong các cuộc tiến công của Nga vào cơ sở hạ tầng dân dụng của Ukraina. Đầu tư quá mức vào một mô hình phòng thủ có thể khiến phía phòng thủ dễ bị tổn thương trong những tình huống tấn công nhất định.

Yêu cầu đa dạng cũng đúng với các lựa chọn triển khai. Một giải pháp đúng cho một vị trí triển khai cố định khác với một đơn vị cơ động. Một đơn vị phòng thủ cơ động có thể bỏ qua việc phải có nhiều loại hệ thống tạo hiệu quả để trở nên nhỏ, nhẹ và linh hoạt để có thể bắn trong khi cơ động. Các đơn vị phòng thủ cố định phải đối mặt với những đối thủ có thể hoạch định những cuộc tấn công tinh vi, qui mô lớn ở những tầm cao khác nhau bằng nhiều loại tên lửa và UAV. Vì thế, các phương tiện phòng thủ của họ đòi hỏi những ra-đa và phương tiện tạo hiệu quả tầm xa hơn. Nhưng cũng không có một giải pháp nào là “một kích thước vừa cho tất cả”.

....................

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiêp)

CON ĐƯỜNG HIỆN NAY

Khi các lãnh đạo cấp cao thể chế hóa đối phó UAV nhỏ trên toàn bộ các mặt học thuyết, tổ chức, huấn luyện, vật tư, chỉ huy lãnh đạo và đào tạo, nhân sự và các cơ sở, họ cần phải giải quyết khoảng trống quan trọng trong những yêu cầu về nhân sự và huấn luyện.

Những nỗ lực của Mỹ để phát triển các phương tiện và người vận hành đối phó UAV nhỏ có thể được phân loại sơ bộ thành 3 giai đoạn: Yêu cầu cấp bách, tinh lọc, và thể chế hóa. Hiện nay Mỹ đã bước vào giai đoạn 3, là giai đoạn khó khăn nhất. Nó đòi hỏi việc mua vào của các quân chủng và sự rõ ràng về vai trò trong toàn bộ các tổ chức quốc phòng. Phần sau đây sẽ trình bày những giai đoạn này, cung cấp tổng quát lịch sử những nỗ lực của Mỹ, và xem xét Mỹ cần làm những gì để đạt được thể chế hóa lĩnh vực đối phó UAV nhỏ.

Bảng 11: Ma trận các mối đe dọa trên không và tên lửa

​	Mục tiêu​
Tên lửa đường đạn​	Tên lửa hành trình​	Máy bay cánh quạt​	Máy bay cánh cố định​	UAV Nhóm 1-3​	UAV Nhóm 4 và 5​	Rocket, pháo và cối​
THAAD​	X​	​	X​	​	​	​	​
Patriot​	X​	X​	X​	X​	​	​	​
IFPC​	​	X​	X​	X​	X​	X​	X​
Stinger​	​	​	X​	X​	X​	​	​
M-LIDS​	​	​	X​	X​	X​	X​	​
C-RAM​	​	X​	X​	​	X​	​	X​
DE, HPM, HEL​	​	​	​	​	X​	​	X​

Yêu cầu cấp bách

Nỗ lực của Mỹ về đối phó UAV nhỏ được chia thành ba giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên là yêu cầu cấp bách. Năm 2016, IS đã chiếm giữ những vùng lãnh thổ lớn ở I-rắc và Syria. Họ nằm trong số những nhân tố phi nhà nước đầu tiên sử dụng hiệu quả UAV bốn cánh quạt thương mại trên chiến trường chống lại lực lượng I-rắc do Mỹ ủng hộ. Lúc đó có rất ít phương tiện phòng chống UAV nhỏ trên chiến trường hoặc sẵn sàng đưa vào sử dụng. Lãnh đạo CENTCOM (Bộ chỉ huy Trung tâm Mỹ) đã ra yêu cầu cấp bách về các phương tiện phòng chống, dẫn đến việc Bộ Quốc phòng Mỹ nhanh chóng chuyển đổi nhiều loại phương tiện đối phó UAV nhỏ thương mại công nghệ đã sử dụng.

Tên lửa vác vai Stinger

Năm 2016, Mỹ còn thiếu những phương tiện tạo hiệu quả giá rẻ nhưng hiệu quả để chống lại nhiều loại UAV nhỏ rẻ tiền, số lượng lớn. Sự thiếu hụt này là hệ quả việc không đầu tư rộng rãi cho các hệ thống phòng không tầm gần (SHORAD) của Lục quân và Hải quân đánh bộ Mỹ trong những năm 1990 và đầu những năm 2000. Cả hai quân chủng đều tập trung vào các nhiệm vụ chống khủng bố ở Afghanixtan và I-rắc, nên đã lựa chọn cắt các đơn vị pháo phòng không để có thêm lực lượng vận động cho những nhiệm vụ trọng yếu. Giới lãnh đạo quân đội tin rằng Không quân sẽ có đủ năng lực đối phó trên không để duy trì ưu thế trên không và bảo vệ các lực lượng mặt đất. Họ không coi UAV và tên lửa hành trình là những mối đe dọa sống còn và trong tương lai gần đối với các hoạt động quân sự của Mỹ. Xu thế này không chỉ ở Mỹ, mà hầu hết các nước NATO cũng yếu về các khả năng phòng không trong hai thập kỉ qua.

Nhưng với mối đe dọa mới đang rõ ràng hiển hiện, Quốc hội Mỹ đã nhanh chóng cam kết ngân sách để mua sắm các hệ thống phòng thủ, dẫn đến làn sóng đáng kể trong mua sắm và nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm, đánh giá trong tài khóa 2017-2019 của Bộ Quốc phòng Mỹ dành cho đối phó UAV nhỏ. Tuy Bộ Quốc phòng Mỹ đạt được giải pháp tạm thời trong vài tháng, nhưng nó đã hoàn toàn đáp ứngYêu cầu tác chiến cấp bách liên quân (JUON) về đối phó UAV nhỏ sau 2 năm (tài khóa 2019). Những nỗ lực ban đầu của JUON đã cam kết thành côngvề cung cấp một “khả năng đứng một mình tạm thời” để phòng thủ cho 89 căn cứ của CENTCOM chống lại các UAV Nhóm 1 và 2.

Hệ thống phòng không tầm gần (SHORAD)

Với những mối đe dọa chủ động đối với các lực lượng đồng minh của Mỹ, sự lựa chọn các hệ thống phòng thủ có bước phát triển nhanh là điều dễ hiểu. Năm 2018, theo Barry J. Pike, phụ trách điều hành chương trình tên lửa và vũ trụ lúc đó: “ngân sách đối phó UAV nhỏ đã được đặt vào cùng văn phòng với dự án đối phó rocket, pháo và pháo cối, vì họ biết rằng chúng cần có nhanh…Trong vòng 60 ngày, yêu cầu đã được đặt ra và trong vòng 60 ngày tiếp theo, các hệ thống đã có trên chiến trường. Chúng tôi đã đưa ra trên 270 loại hệ thống khác nhau cho nhiệm vụ đối phó UAV nhỏ”. Tuy nhiên, hậu quả của việc triển khai quá nhanh này là nỗ lực chỉ ở mức tối thiểu đặt vào qui trình mua sắm điển hình cho các chương trình được công nhận và qui trình Học thuyết, Tổ chức, Huấn luyện, Vật tư, Chỉ huy và Đào tạo, Nhân sự, và các Cơ sở (DOTMLPF). Số lượng lớn các phương tiện đối phó UAV nhỏ dường như cần thiết cho lúc đó giờ đòi hỏi giai đoạn tiếp theo để thống nhất các chương trình này thành một danh mục có thể quản lí được.


.............

 

[đội mũ_ lái xe]

(Tiêp)

Tinh lọc

Giai đoạn thứ hai trong sự đáp ứng của Mỹ là tinh lọc, trong đó Mỹ phát triển một danh mục phương tiện đối phó UAV nhỏ trọng tâm hơn có hiệu quả tác chiến lớn hơn và bền vững hơn về hậu cần. Nó bao gồm nhiều loại xen-xơ và phương tiện tạo hiệu quả bao trùm toàn bộ dài phổ mối đe dọa. Để thực hiện nhiệm vụ này, tháng 11/2019, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ đã chỉ định Lục quân làm quân chủng đi đầu về đối phó UAV nhỏ, ngay sau đó, Lục quân đã thành lập JCO để chỉ đạo nhiệm vụ này. JCO cũng giúp Lục quân suy nghĩ về những chiến lược triển khai và cân đối các nguồn lực dành cho đối phó UAV nhỏ.

Những đánh giá ngân sách gần đây cho thấy sự dịch chuyển giai đoạn này. Yêu cầu ngân sách trong tài khóa 2022 đánh dấu sự chuyển dịch đối phó UAV nhỏ từ Yêu cầu tác chiến cấp bách liên quân (JUON) sang lập chương trình chính thức với những yêu cầu cụ thể tuân theo Biên bản ghi nhớ của Hội đồng Giám sát Các yêu cầu Liên quân 078-20. Cũng trong năm 2022, Lục quân Mỹ đã mở rộng danh mục mối đe dọa bao gồm cả UAV Nhóm 3 và chỉ định một số danh mục riêng cho đối phó UAV nhỏ. Sự thay đổi này đã đánh dấu sự chú trọng vào đối phó UAV nhỏ như là một chương trình riêng biệt.

Những dấu mốc trong nỗ lực đối phó UAV nhỏ

• Tháng 4/2010: Lộ trình UAV của Lục quân: Lục quân ban hành một phân tích về sự phát triển của đối phó UAV trên chiến trường đến năm 2030+.
• Tháng 7/2013:Cuộc diễn tập Black Dart: Tổ chức Phòng không và Phòng thủ tên lửa Tích hợp Liên quân (JIAMDO) tổ chức cuộc diễn tập đối phó UAV nhỏ công khai đầu tiên tại Ventura, California.
• Tháng 4/2016: Kế hoạch bay UAV nhỏ: Không quân Mỹ ra một báo cáo dự báo về sự phát triển của đối phó UAV nhỏ trong 20 năm tới.
• Tháng 5/2016: Trích Chiến lược của Lục quân Mỹ: Lục quân tiết lộ khuôn khổ quan trọng đầu tiên về những nỗ lực đối phó UAV nhỏ trên toàn lực lượng liên quân.
• Tháng 12/2017: Luật Ủy quyền Quốc phòng (H.R. 2810): Quốc hội thông qua Luật Ủy quyền Quốc phòng hàng năm, trong đó mở rộng giới hạn thầm quyền cho Bộ Quốc phòng và Bộ Năng lượng về các hoạt động đối phó UAV nhỏ.
• Tháng 11/2019:Bộ trưởng Lục quân được chỉ định là Đại diện điều hành của Bộ Quốc phòng về đối phó UAV nhỏ. Bộ trưởng Quốc phòng đã chỉ định Lục quân chỉ đạo việc phát triển và mua sắm liên quan đến đối phó UAV nhỏ trong toàn bộ lực lượng liên quân.
• Tháng 1/2020: JCO được thành lập. Bộ trưởng Lục quân đã thành lập Văn phòng Các hệ thống đối phó UAV nhỏ Liên quân (JCO), là cơ quan đứng đầu, đồng bộ hóa và chỉ đạo mọi hoạt động đối phó UAV nhỏ trong toàn Bộ Quốc phòng.
• Tháng 5/2020: Lựa chọn đầu tiên được thông qua. Bộ trưởng Lục quân chấp thuận những đề xuất lựa chọn của JCO, thu hẹp các hệ thống đã được Bộ Quốc phòng chấp nhận từ 28 xuống 7.
• Tháng 10/2020: Hội thảo đối phó UAV nhỏ. JCO và Văn phòng những Khả năng nhanh và Công nghệ trọng yếu (RCCTO) đã đồng tổ chức một hội thảo lớn trong giới công nghiệp để bàn luận rộng rãi về những yêu cầu đang nổi lên, chiến lược, huấn luyện và các cơ hội liên quan đến đối phó UAV nhỏ.
• Tháng 1/2021: Chiến lược đối phó UAV nhỏ Liên quân đầu tiên. Bộ Quốc phòng ban hành thông báo chiến lược đối phó UAV nhỏ đầu tiên của JCO, với trọng tâm đặt vào những sáng kiến nhanh và sự đồng bộ hóa các giải pháp, và xây dựng mối quan hệ với các đồng minh và đối tác của Mỹ.
• Tháng 4/2021: Cuộc trình diễn đầu tiên của JCO. JCO và RCCTO cùng phối hợp tổ chức cuộc trình diễn mỗi 6 tháng đầu tiên tại Trường thử Yuma, bang Arizona, với trọng tâm là các hệ thống đánh chặn gây hiệu ứng phụ thấp.
• Tháng 9/2021: Cuộc trình diễn thứ hai của JCO. JCO tổ chức cuộc trình diễn mỗi 6 tháng lần thứ hai tại Trường thử Yuma, bang Arizona, với trọng tâm là các hệ thống phòng thủ đặt trên mặt đất và cầm tay.
• Tháng 4/2022: Cuộc trình diễn thứ ba của JCO. JCO tổ chức cuộc trình diễn mỗi 6 tháng lần thứ ba tại Trường thử Yuma, bang Arizona, với trọng tâm là các hệ thống đặt trên không và trên mặt đất có khả năng vi sóng.

Thể chế hóa

Giai đoạn thứ ba và cuối cùng là thể chế hóa, trong đó nước Mỹ cần lấp đầy những khoảng trống trong toàn bộ cơ cấu học thuyết, tổ chức, huấn luyện, vật tư, chỉ huy và đào tạo, nhân sự và các cơ sở (DOTMLPF). Câu hỏi trung tâm được đặt ra ở đây là làm thế nào để áp dụng các nguyên tắc phòng không và thể chế hóa những năng lực này đối với các hệ thống không phải là phòng không (phi phòng không). Thách thức là phát triển các giải pháp DOTMLPF trên toàn lực lượng cho các đơn vị phòng không cũng như phi phòng không.

Các quân chủng sẽ đóng vai trò lớn hơn trong giai đoạn thể chế hóa. Vấn đề còn tồn tại là liệu họ có chấp nhận những hệ thống được JCO ủng hộ hay phát triển những hệ thống đặc thù riêng để phù hợp hơn với những nhu cầu cụ thể của từng quân chủng. Những quyết định quan trọng về chính sách, chiến lược và chương trình được ra sẽ chịu ảnh hưởng to lớn của điều này.

Bảng 12: Các kế hoạch và vấn đề tiềm tàng của DOTMLPF

Bộ phận ​	Các kế hoạch hiện tại​	Các vấn đề tiềm tàng​
Học thuyết Là các nguyên tắc chỉ đạo các lực lượng quân sự khi họ theo đuổi các mục tiêu an ninh quốc gia. Thường giải thích cách sử dụng các phương tiện quân sự hiệu quả nhất.​	JCO và các quân chủng phát triển học thuyết toàn diện liên quân và riêng cho từng quân chủng về đối phó UAV nhỏ	Học thuyết thường không được chia sẻ, bao gồm hoặc không được áp dụng phù hợp trong các hoạt động hay trong phát triển hệ thống Học thuyết không xác định được rõ ràng rằng các hoạt động đối phó UAV nhỏ là nhiệm vụ chiến đấu chung mà mọi thực thể trong quân đội đều phải góp phần và thực hiện. Học thuyết được huấn luyện trong các thể chế, nhưng việc áp dụng nó trong các hoạt động và trong phát triển vật tư vẫn còn rất thách thức.
Tổ chức Là cách xây dựng cơ cấu con người và trang thiết bị để chiến đấu (ví dụ sư đoàn, liên đoàn không quân, hạm đội Hải quân) và chuẩn bị chiến đấu (như các cơ quan mua sắm)​	JCO là người điều phối trung tâm cho việc phát triển biện pháp đối phó UAV nhỏ Các quân chủng đóng góp những năng lực đối phó UAV nhỏ của mình trên toàn đội hình lực lượng – không chỉ riêng phòng không	JCO không có đủ mọi thẩm quyền họ cần để hoàn thành nhiệm vụ của mình. Trọng tâm và sự thống nhất của Bộ Quốc phòng cản trở sự chuyển đổi tương lai của các doanh nghiệp sản xuất hệ thống đối phó UAV nhỏ nhằm đáp ứng mối đe dọa.
Huấn luyện Là cách thức chuẩn bị chiến đấu về mặt chiến thuật (như huấn luyện cá nhân, diễn tập liên quân, trò chơi chiến tranh mô phỏng)​	Các quân chủng huấn luyện dựa trên học thuyết đã được thiết lập và chia sẻ Chiến thuật, Kĩ thuật và Qui trình (TTP) chung trên toàn lực lượng liên quân. Các quân chủng thừa nhận và cung cấp tài nguyên cho Trung tâm Kĩ năng Đối phó UAV nhỏ được coi là ngôi nhà minh bạch cho TTP đối phó UAV nhỏ và chuyển tiếp những bài học chiến dịch thu được để cập nhật cho TTP.	Bộ Quốc phòng không đầu tư thích hợp thời gian, sự chú ý, và nguồn lực cần thiết để các đơn vị có được năng lực đối phó UAV nhỏ cấp chiến dịch.
Vật tư Là toàn bộ những thứ cần thiết để trang bị cho các lực ượng quân sự để họ có thể hoạt động hiệu quả​	Các quân chủng cân đối phát triển biện pháp đối phó UAV nhỏ dưới ánh sáng của những yêu cầu cố định và cơ động. Các quân chủng đầu tư cho một tập hợp giải pháp xen-xơ và phương tiện bắn đa dạng. Các quân chủng hướng tới tích hợp và khả năng hoạt động tương tác cùng nhau ở bất kì chỗ nào có thể và hữu ích.	Các cấp có thẩm quyền về mua sắm hệ thống đối phó UAV nhỏ đã không đầu tư thích hợp cho các yêu cầu vận động ở khu vực tuyến trước. Các cấp có thẩm quyền về mua sắm không có những yêu cầu, kĩ năng hay thời gian để đáp ứng các yêu cầu về tích hợp hay khả năng hoạt động tương tác cùng nhau. ​
Chỉ huy và đào tạo Chỉ huy là gây tác động đến con người bằng cách đưa ra mục đích, phương hướng và động cơ, đồng thời vận hành để hoàn thành nhiệm vụ và cải thiện tổ chức​	Các quân chủng phối hợp huấn luyện đối phó UAV nhỏ trên toàn bộ các chương trình phát triển và đào tạo chỉ huy và binh sĩ của toàn bộ các ngành lực lượng.	Chỉ huy ở các ngành phi phòng không không bị thuyết phục về vai trò của họ trong đối phó UAV nhỏ.
Nhân sự Là những cá nhân cần thiết với năng lực quân sự hoặc dân sự để hoàn thành nhiệm vụ được giao​	Bộ Quốc phòng khuyến khích mọi đơn vị học cách chiến đấu với các UAV Nhóm 1 và 2 bằng cả các phương tiện chủ động và thụ động, và dạy các TTP cho lực lượng phòng không để kiểm soát các mối đe dọa Nhóm 3.	Vẫn còn chưa chắc chắn về vai trò và trách nhiệm đối phó UAV nhỏ giữa các chuyên gia phòng không và phi phòng không.
Các cơ sở Là toàn bộ đất đai, các vị trí lắp đặt, và các nhà máy công nghiệp hỗ trợ các hoạt động quân sự​	Lục quân đang phát triển một cơ sở huấn luyện đối phó UAV nhỏ lâu dài tại Fort Sill, bang Oklahoma.	Vị trí của trường Đại học Đối phó UAV nhỏ Liên quân (JCU) ở Fort Sill, Oklahoma không khích lệ được nhân sự lực lượng vận động của Lục quân tham gia. JCU không bao gồm các lớp phù hợp với học viên không phải Lục quân, nên các quân chủng khác không tham dự.

...........