[Funland] Lịch sử lãnh thổ miền nam Việt Nam

belo

Xe điện
Biển số
OF-76592
Ngày cấp bằng
29/10/10
Số km
3,256
Động cơ
859,107 Mã lực
Nơi ở
Da nang
Về vị trí thì đóng đô ở Huế rất chuẩn. Cân bằng Nam Bắc, quản trị dễ dàng. Nhưng không gian Huế quá nhỏ, chiều sâu chiến lược của Huế quá mỏng. Đã vậy 2 đèo phía Nam-Hải Vân, phía Bắc-đèo Ngang và dạy Trường Sơn chắn hướng tây vô trình biến Huế thành nơi sơn cùng thủy tận. Từ kinh thành ra đến cửa biển chạy bộ mất 1 giờ. Trận Pháp chiếm kinh thành xảy ra đúng như thế. Còn nếu phòng thủ chặt hướng biển, thì không khác gì tự vây. Đối phương đóng chốt chặn khoảng 1 tháng là hết lương thực, chết đói.
Vì thế càng rất lạ lùng khi Gia Long đem cho Vạn Tượng 4 trấn phên dậu rất quan trong về quốc phòng (diện tích lớn đến 1/4 diện tích nước Nam lúc ấy). Đó chính là chỗ lui về phòng thủ. Thậm chí phía tây dãy Trường Sơn, bên Champasak, cần đánh lấy thêm 1 dải rộng 100km thì lúc đó Huế mới đúng là đất đế vương. Về sau khi xuống chiếu Cần Vương, Vua Duy Tân bị bắt dễ dàng vì chiều sâu chiến lược vùng kinh đô quá mỏng.
Mấy phủ Trấn Ninh .. Có phải đất của Việt nam đâu cụ. Đất của ta thì phải có quan cai trị người Việt chứ.
 

belo

Xe điện
Biển số
OF-76592
Ngày cấp bằng
29/10/10
Số km
3,256
Động cơ
859,107 Mã lực
Nơi ở
Da nang
Ý tôi là ngay cả các nhà sử học trong khi biện minh công tội cho N.A cũng thừa nhận có Hiệp ước và thừa nhận nội dung cắt đất cầu viện của N.A trong Hiệp ước .Đó là bằng chứng gián tiêp, nhưng đủ logic để kết luận.
Cộng quả dửa Xiêm nữa thì tiền sự tiền án quá đây đủ cho thấy N.A là con bạc khát nước, dỡ Tổ Quốc đi cầm cố bán lấy tiền để còn thở còn gỡ, đem con thế chấp, mời du đãng vào nhà để thịt luộc a e đang nội chiến.
Chân dung N.A là thế.
Vụ Xiêm cụ có bằng chứng ông NPA mời giặc vào nhà không. Em thì có bằng chứng ông NPA bị bắt ép theo giặc Xiêm giữa đường.
 

Kiên Khùng

Xe điện
Biển số
OF-785718
Ngày cấp bằng
27/7/21
Số km
4,858
Động cơ
799,068 Mã lực
Vụ Xiêm cụ có bằng chứng ông NPA mời giặc vào nhà không. Em thì có bằng chứng ông NPA bị bắt ép theo giặc Xiêm giữa đường.
Vậy chắc có 2 Ánh:
1. Ánh 1 làm con tin cho Xiêm. Cả cha lẫn con làm con tin. Tóm lại là victim.
2. Ánh 2 lật đổ nhà Tây Sơn. Gồm thâu thiên hạ.
Cần bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Rối loạn lưỡng cực nặng.
Cụ ạ.
 

belo

Xe điện
Biển số
OF-76592
Ngày cấp bằng
29/10/10
Số km
3,256
Động cơ
859,107 Mã lực
Nơi ở
Da nang
Vậy chắc có 2 Ánh:
1. Ánh 1 làm con tin cho Xiêm. Cả cha lẫn con làm con tin. Tóm lại là victim.
2. Ánh 2 lật đổ nhà Tây Sơn. Gồm thâu thiên hạ.
Cần bác sĩ chuyên khoa thần kinh. Rối loạn lưỡng cực nặng.
Cụ ạ.
Tóm lại là cụ không có tài liệu lịch sử về 2 vấn đề trên đúng không?
 

FunnyDino

Xe buýt
Biển số
OF-820893
Ngày cấp bằng
14/10/22
Số km
597
Động cơ
17,454 Mã lực
Nơi ở
Cần Thơ
Lập luận phải có quan cai trị người Việt không đúng. Giai đoạn các chúa Nguyễn thì nhà Mạc Cửu đã mở rộng miền Nam đến tận Cà Mau rồi.
Mấy phủ Trấn Ninh .. Có phải đất của Việt nam đâu cụ. Đất của ta thì phải có quan cai trị người Việt chứ.
 

Phè Văn Phỡn

Xe tăng
Biển số
OF-791534
Ngày cấp bằng
27/9/21
Số km
1,530
Động cơ
67,430 Mã lực
Vụ Xiêm cụ có bằng chứng ông NPA mời giặc vào nhà không. Em thì có bằng chứng ông NPA bị bắt ép theo giặc Xiêm giữa đường.
Trong bảo tàng ở Quy Nhơn hình như có văn bản NPA cắt đất cho Pháp. Mấy lần loanh quanh gần đấy mà em chưa vào thăm được.
Còn chuyện NPA sang cầu quân Xiêm thì bên Thái giờ nó vẫn còn bức tranh đấy ghi lại cảnh đoàn của NPA chầu vua Xiêm.
 

Robobk

Xe tải
Biển số
OF-453449
Ngày cấp bằng
15/9/16
Số km
263
Động cơ
216,807 Mã lực
Nơi ở
Long Biên - Hà Nội
Website
www.krtech.com.vn
Mấy cái này, trước trao đổi với cụ Bản đồ, em có nhiều lắm. Toàn của người Pháp viết và in. Lừa cả thôi. Chưa thấy cái ảnh Treaty đầy đủ bao giờ cả.
Các cụ nên dừng tranh luận với cụ này. Với những lập luận thế này thì nên bỏ qua.
Sự thật mãi là sự thật, dân Việt hàng trăm năm qua không bỏ qua cho NA là sự thật không bao giờ có thể chối bỏ. Và không tự nhiên mà chúng ta không bỏ qua cho NA
 

patuana76

Xe container
Biển số
OF-45436
Ngày cấp bằng
4/9/09
Số km
7,404
Động cơ
72,598 Mã lực
Nơi ở
Soul Club & VVOF

patuana76

Xe container
Biển số
OF-45436
Ngày cấp bằng
4/9/09
Số km
7,404
Động cơ
72,598 Mã lực
Nơi ở
Soul Club & VVOF
Ồ, theo nguồn chính sử thì triều Nguyễn công to lắm

Giáo sư Phan Huy Lê- Chủ tịch Hội Sử học Việt Nam đánh giá: Những cống hiến của triều Nguyễn thể hiện ở những khía cạnh:

Thứ nhất là công mở mang bờ cõi vào phía Nam (từ vùng Thuận Hoá vào đến đồng bằng sông Cửu Long tạo nên nhiều hương cảng, đô thị giàu có…),thành tựu khai hoang,thuỷ lợi, phát triển nông nghiệp…;

Thứ hai là triều Nguyễn với tư cách là một vương triều phong kiến độc lập, thống trị trên toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam, đã xây dựng được hệ thống tổ chức chính quyền với quy chế hoạt động có hiệu lực.

Thứ ba là, thời nhà Nguyễn để lại cho Việt Nam nhiều di sản văn hoá: Đó là một giang san đất nước trải rộng trên lãnh thổ thống nhất từ bắc chí nam gần như tương ứng với lãnh thổ Việt Nam hiện đại, bao gồm cả đất liền và hải đảo trên biển Đông; Về di sản vật chất có kinh thành Huế, phố cổ Hội An, về di sản phi vật thể có Nhã nhạc cung đình Huế đã được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới. Ngoài ra còn có các di tích, kiến trúc, đình, đền, miếu, nhà thờ họ, tín ngưỡng dân gian, chùa tháp của Phật giáo, văn bia, địa bạ, gia phả, hương ước, sắc phong, câu đối, luật pháp…những di sản này đã hoà đồng vào cùng toàn bộ di sản văn hoá dân tộc góp phần tạo nên bản sắc văn hoá và bản lĩnh dân tộc Việt Nam.

Công lao nổi bật mà các nhà khoa học đã thống nhất ghi nhận cho chúa Nguyễn là việc khai phá vùng Thuận Quảng, mở rộng lãnh thổ vào tận đồng bằng sông Cửu Long, xác lập chủ quyền trên vùng đất mới. Từ đó tạo nên diện mạo đất nước Việt Nam hôm nay.
Là sự tiếp nối của cả quá trình lịch sử cuối thế kỷ XVIII, đầu thế kỷ XIX, nhưng công lao thống nhất đất nước đã chính thức được ghi nhận là của Nguyễn Ánh.


Với tất cả sự khiêm tốn của các nhà khoa học, chúng ta vẫn có thể nói to lên rằng Hội thảo khoa học về Chúa Nguyễn và Vương triều Nguyễn được tổ chức tại Thanh Hoá vừa qua đã gặt hái được những thành công trên nhiều phương diện, nhưng trên hết và trước hết là xoá đi những mặc cảm, những tâm lý không tốt về nhà Nguyễn đã từng tồn tại khá lâu trong cộng đồng người Việt chúng ta, dù ở góc biển chân trời nào




Kết luận tuyệt vời của các nhà khoa học ❤❤❤😍😍😍
Đặt đúng trình tự lịch sử và tham gia của các nhân vật lịch sử ở thời điểm của họ thì quá trình mở mang bờ cõi và thống nhất đất nước y chang như quá trình làm nông:
- Các chúa Nguyễn (thực ra thì là nông dân, làm việc theo sự chỉ đạo của vua Lê): khai hoang, xới đất.
- Vua Quang Trung: trồng cây, diệt sâu bọ.
- Nguyễn Ánh: hái quả.

Các nhà khoa học nghiên cứu sử mà chốt câu bôi đỏ hóa ra lại thành của Nguyễn Ánh tất.
 

fun4u

Xe điện
Biển số
OF-396176
Ngày cấp bằng
10/12/15
Số km
2,864
Động cơ
470,663 Mã lực
Nơi ở
Gia Long thành
Cụ dùng từ "học phiệt" khá hay đấy, thế nên sách vở giáo trình QD giờ toàn viết theo lối mòn, đầy rẫy những thứ lờ mờ phi logic, ít phát hiện mới góc cạnh, riết phát nhàm.

Tôi vẫn gíao du với ông Phan Thanh Hải, tiến sĩ sử học, từng là giám đốc TTBTDT CD Huế, cho đến nay vẫn giao thiệp. Là học trò của các ông Vượng, Lê này. Qua nói chuyện tôi nhận ra hội các nhà sử học già này có mấy vấn đề:
1. Tâm thế lật lại lịch sử. Không phải là lật sử hoàn toàn nhé. Túc là về mặt khoa học các vị ấy cho rằng sứ mạng của mình là làm sáng tỏ lịch sử, thứ mà họ cho rằng chưa từng có với nền tuyên truyền lịch sử trong giai đoạn trước đổi mới. Sẽ không vấn đề nếu điều này được làm thận trọng, cân nhắc với tinh thâng khách quan khoa học và nhất là cần hiểu rỡ bản chất mô hình sinh tồn của dân tộc Việt hay nói gọn là tính cách Việt. Nhưng họ không hiểu và đi quá xa.
2.Học phiệt-kiêu ngạo-xa dân. Trong xứ mù thằng chột làm vua là tư tưởng của họ. Mấy ông nông dân làm cách mạng trông có vẻ quê mùa, trong mắt họ là những kẻ bị nhồi sọ. Nghe đầy tai văn tuyên truyền, họ tưởng mỗi mình họ biết bản chất lịch sử. Với tâm thế lúc ngấm ngầm lúc công khai coi thường trình độ của các nhà cách mạng VN hiện đại, họ làm như các cụ trên đây: xuyên tạc bóp méo sự thật, cố tình diẽn giải vong vo, sai quấy các dữ kiện, nghĩ rằng có thể dắt mũi đc lãnh đạo VN, nhất là trong thời kỳ họ nghĩ rằng CSVN rồi sẽ đổi thành màu xanh đô la. Họ đi trước, xưng thần với đám phản quốc, tán tụng những công lao giả dối, tô vẽ nhũng thành tích tưởng tuọnge, tẩy trắng những tôi lỗi không thể tha thứ như quà mừng 3S trở lại.
3. Đón gió, trở cờ nhất là những năm 9x, khi Đông Âu sụp đổ hàng loạt.
...
Không phải mọi kiến thức, mọi nghiên cứu của họ là zero. Nhưng liên quan đến cách mạng Việt Nam, họ như lũ bị bệnh dại.
...
Đọc cái văn của người đc gọi là ông Vượng mà buồn nôn.
Tôi gặp ông ấy ngoài đời rồi. Không tự nhiên tôi cảnh giác với các "trí thức" gấp mười lần tụi ăn cắp móc túi đầu đường xó chợ.
Tụi nó bất quá ăn cắp cái ví của tôi là cùng, còn các vị này lấy mất sự tôn trọng của tôi mà đáng lẽ dành cho họ.
 
Chỉnh sửa cuối:

Captiva555

Xe tăng
Biển số
OF-129242
Ngày cấp bằng
2/2/12
Số km
1,760
Động cơ
386,782 Mã lực
Nơi ở
Cà phê buôn dưa lê
Sau bao nhiêu năm triều Nguyễn cai trị, cấm đoán mà vẫn ko xóa được hết vết nhơ của N.A thì đủ biết nó ảnh hưởng đến người dân như nào rồi cần gì tranh cãi cụ nhỉ
 

cuongtelecoms

Xe tăng
Biển số
OF-328062
Ngày cấp bằng
22/7/14
Số km
1,033
Động cơ
308,212 Mã lực
Khác nhau rất lớn. Đến Nguyễn Ánh là 10 đời, hơn 250 năm, không còn cảm giác gì về gốc gác 36 đâu. Còn Lý Công Uẩn là sinh ra lớn lên trực tiếp ở Thuận Thành luôn. Việc đóng đô ở Huế là có lý do chiến lược của nó chứ không phải là "về quê" đâu các cụ ợ.

Trong điều kiện giao thông rất khó khăn lúc bấy giờ thì Huế đúng là trung tâm đất nước. Đóng đô ở đầu này đều khó thể cai quản và xử lý nếu có phản loạn ở đầu kia. Chưa nói đến chuyện Thăng Long không phải là địa bàn của nhà Nguyễn, đóng đô ở Thăng Long sẽ không an toàn. Việc đóng đô ở Huế là nhằm vào nội trị chứ không phải phòng thủ ngoại bang.
Đúng là trong điều kiện đi lại khó khăn và "địa bàn" thì Huế là nơi nên được chọn. Nhưng Huế, về mặt địa lý thì không có chiều sâu chiến lược nên không thuận như Hà Nội hay HCM để làm kinh đô của đất nước được. Tóm lại là Huế thì được địa lợi và nhân hòa nhưng không được thiên thời.
 

fun4u

Xe điện
Biển số
OF-396176
Ngày cấp bằng
10/12/15
Số km
2,864
Động cơ
470,663 Mã lực
Nơi ở
Gia Long thành
Thấy có bạn like còm e ở thớt này, nhân cuối tuần max rảnh, e xin giới thiệu tiếp 1 bài viết nữa của Gs TQV hầu các cụ đấu vật.

Viết về Ng Ánh là một điều không đơn giản, Gs TVQ đã khéo léo thể hiện suy nghĩ của mình qua 1 bài viết về ... Ng Huệ, được đăng trong cuốn Trong Cõi.

.... theo tôi, cho đến nay, không ai ca ngợi ông hay bằng, cô đọng bằng Ai Tư Vãn của Ngọc Hân, bạn đời ông:

Mà nay áo vải cờ đào,
Giúp DÂN, dựng NƯỚC xiết bao công trình...

Nhưng, cũng theo tôi chớ nên đẩy tới cấp đoạn nhà "cách mạng", cách tân và than vãn rằng nếu Ông không mất sớm thì sự đời sẽ khác ...

.

TRONG CÕI

Tây Sơn Quang Trung và công cuộc đổi mới đất Việt ở thế kỷ XVIII ...................... 40



Vậy bài đó đúng là của Gs TQV rồi nhỉ. Cảm ơn cụ!
 
Chỉnh sửa cuối:

Kasparov

Xe tăng
Biển số
OF-449746
Ngày cấp bằng
31/8/16
Số km
1,072
Động cơ
229,397 Mã lực
Tuổi
41
Theo em biết thì 70% dân từ Huế trở vào Nam là gốc Thanh Hóa nếu điều tra gia phả, trong đó có gia tộc của em.😆
 

Kiên Khùng

Xe điện
Biển số
OF-785718
Ngày cấp bằng
27/7/21
Số km
4,858
Động cơ
799,068 Mã lực
Thấy có bạn like còm e ở thớt này, nhân cuối tuần max rảnh, e xin giới thiệu tiếp 1 bài viết nữa của Gs TQV hầu các cụ đấu vật.

Viết về Ng Ánh là một điều không đơn giản, Gs TVQ đã khéo léo thể hiện suy nghĩ của mình qua 1 bài viết về ... Ng Huệ, được đăng trong cuốn Trong Cõi.

.... theo tôi, cho đến nay, không ai ca ngợi ông hay bằng, cô đọng bằng Ai Tư Vãn của Ngọc Hân, bạn đời ông:
Mà nay áo vải cờ đào,
Giúp DÂN, dựng Nước xiết bao công trình...
Nhưng, cũng theo tôi chớ nên đẩy tới cấp đoạn nhà "cách mạng", cách tân và than vãn rằng nếu Ông không mất sớm thì sự đời sẽ khác ...

.

TRONG CÕI

Tây Sơn Quang Trung và công cuộc đổi mới đất Việt ở thế kỷ XVIII ...................... 40


Theo nội dung thì bài viết thực hiện trong không khí Đổi mới 1986, trước thời điểm kỷ niệm 200 chiến thắng Ngọc Hồi, Đống Đa.

Bài viết trực tiếp khẳng định các chiến công vĩ đại của Anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ: chiến thắng ngoại xâm ở cả hai đầu tổ quốc, thống nhất đất nước về cơ bản (xóa bỏ hận sông Gianh), xóa bỏ thế lực họ Trịnh đàng ngoài, lùa họ Nguyễn đàng trong về đảo Phú Quốc. Đưa đại cuộc giang sơn về một mối (3 ae nhà Tây Sơn vẫn là ae 1 nhà).
Bài viết miêu tả những hạn chế của NH-QT trong chính trị, trong 4 năm sau khi lên ngôi và trước khi mất. Nhưng vô tình gián tiếp cho thấy hành trình 1000 năm độc lập của dân tộc VN từ thế kỷ 10 đến 20, vẫn chưa hình thành mô hình, phương pháp, con đường phát triển riêng phù hợp cho dân tộc VN, chưa xuất hiện lãnh tụ (chính trị-kinh tế) đủ tầm cố kết toàn dân nâng tầm nước Việt khỏi "bẫy thu nhập trung bình-cách gọi ngày nay", nhà cải cách thực sự có khả năng phát triển đột phá kiểu Đặng Tiểu Bình với quốc gia có tỷ dân, Lý Quang Diệu với thành bang triệu dân, hay Park Chung Hee với đất nước vài chục triệu dân.
Đó là vấn đề thuộc về nền tảng, trình độ, đặc trưng văn hóa chứ không còn là chuyện thể chế con người cụ thể. Nền tảng văn hóa-kinh tế của VN chưa thúc đẩy hình thành chủ thuyết kinh tế, hình thành mô hình kinh tế phát triển riêng biệt độc đáo của VN. Chỉ mới có thứ kinh tế tiểu nông manh mún chụp giật, chưa có bề dày kinh tế ngoại thương, kinh tế chinh phục-sáng tạo trong lịch sử tồn tại.
Vì thế việc miêu tả NH không có đóng góp gì lớn vào cải cách đất nước vừa đúng, vừa chưa đúng, và có phần bơm thổi. Vì thực ra ông mới có ở ngôi được chưa tròn 4 năm thôi. Và ông cũng là người VN, sinh ra trong khí quyển văn hóa kinh tế VN thôi.
Bản thân Gia Long cầm quyền 18 năm cũng chưa làm được gì cho kinh tế VN. Xã hội thì loạn cào cào. Không có chính sách cách tân đổi mới gì đáng kể cả.

Cho nên, trở lại chuyện đánh giá, so sánh giữa NH-NA, thì nên hiểu thật tỏ tường 4 chuyện:

1. Về cải cách đổi mới kinh tế: thành tựu của cả GL lẫn QT đều không có gì đậm nét. Riêng GL, có 2 điểm trừ: ông kế thừa tổ tiên vốn rất phóng khoáng trong chính trị, nhờ thế kinh tế ngoại thương phát triển. Nhưng ông không theo. Ông cầm quyền 18 năm, thừa đủ 1 thế hệ để cải cách, nhưng không có gì xảy ra.
2. Về chính trị: GL có công nhất thống chính thức quốc gia, nhưng không thu phục được nhân tâm Bắc Hà. Đối với dân đàng ngoài, từ Chúa tới Vua nhà Nguyễn, suốt 400 năm tồn tại, chưa có công lao gì đáng kể, cũng chưa từng thể hiện uy vũ, đức độ với dân xứ ấy. Chúa Nguyễn lại thường thua trận với Chúa Trịnh. Trong mắt người đàng ngoài, họ chỉ thua người đàng trong duy nhất là QT, còn NA chỉ là ăn hôi. Về việc này, QT ghi điểm cộng vài lần so với GL. Cứu dân là một (đánh giặc Thanh phía bắc, đánh giặc Xiêm phía nam), trị loạn trong vài nốt nhạc là hai (Chỉnh, Nhậm đều lần lượt lên thớt của ông, họ Trịnh kết thúc triều đại dưới tay ông) và hiểu chuyện, nhân từ là ba ("Thôi thôi đừng đỗ oan cho thằng Trịnh Khải" - ai chưa biết câu này nghĩa là gì, có thể gúc).
Do đó, từng có người nói rằng (và bị tịch thu bằng) QT là người quê mùa thô lậu nên dân đàng ngoài không phục, là sai lầm. Ân uy QT đều thể hiện rõ ràng dứt khoát với dân Bắc, muốn không kính trọng, cũng phải nể vì, cũng phải kiêng sợ. GL không so được. Đã thế còn bạt thành phá điện hạ thấp văn hóa đàng ngoài, càng làm dân đàng ngoài bất mãn.
3. Về đóng góp văn hóa nói chung cho dân tộc: Nhà Nguyễn ngưng tụ được đỉnh cao văn hóa của dân tộc VN trong thời kỳ cận đại. Đây là điểm cộng. Có thể nói là điểm cộng duy nhất mà NA-GL rõ ràng có được. Là vị vua đầu triều, ông đã setup, kế thừa các Chúa, kiến tạo được nền tảng văn hóa (kiến trúc-xây dựng, thơ ca, nghề thủ công...) mang đậm phong cách riêng, có thể nói là gần như duy nhất còn lại để VN có thể mang đi ngoại giao.
Tuy nhiên, tuy làm được điều này, GL cũng nhận về điểm trừ lớn: đã hủy hoại, hạ cấp di sản văn hóa của các đời trước. Điều này một phần là do nhu cầu thể hiện cái tôi của quân chủ, nhưng xét theo thời đại, cách hành xử trả thù tận gốc kẻ thù cũng đồng hành với phong cách tận hủy văn vật các xứ khác, nhất là đàng ngoài. Điều này chỉ càng làm cho vua không hội tụ được uy tín. Trong các thời đại trước đó, các cung điện tại Thăng Long qua các triều đại vẫn được giữ gìn dù chiến tranh. Đến nhà Nguyễn, thu nhỏ chỉ còn là 1 hành cung.
So với QT, thì QT có điểm trừ là hạn chế văn hóa Phật giáo. Nhưng ông không ra tay hủy diệt cung điện của triều đại trước.
4. Về vấn đề "nhờ ngoại bang đem quân vào diệt kẻ thù chính trị trong nước" thì đã quá rõ. Thiết nghĩ không cần phân tích thêm.
...
Phân tích như vậy, tôi muốn nói rằng, đánh giá NA-GL không có gì là khó khăn cả.
Khó khăn chỉ ở lòng người.
Lòng người tôn Ánh lên để bào chữa cho quá khứ tổ tiên riêng của mình (hành xử như NA) hay đặt chỗ trước cho kiểu hành vi tương tự Ánh trong tương lai (mà lấy trường hợp NA-GL để biện minh, bao che cho lương tâm khỏi tội lỗi dự trù sẵn).
 
Chỉnh sửa cuối:
Thông tin thớt
Đang tải
Top