[Funland] Hồ Nguyên Trừng, vài dòng biên-khảo

[doctor76]

Tháng 11 năm 1372.

Trần Nghệ Tông xuống chiếu nhường ngôi cho em là Trần Kính, tức Trần Duệ Tông, còn bản thân lên làm Thái thượng hoàng.

Trần Duệ Tông là con của Đôn Từ Thái phi, cũng là cô của Lê Quý Ly. T

rần Duệ Tông lấy Lê Quý Ly làm Tham mưu quân sự. Quý Ly chẳng có kế gì, quanh quẩn bàn kế chạy, bảo ra trận lại xin nhận là hậu cần tải lương.

Năm 1376, vua Chăm là Chế Bồng Nga lại mang quân xâm lấn, oánh tan tác quân Trần, vào Thăng Long, vua quan nhà Trần ôm nhau khóc, đem vàng đi chôn.

Duệ Tông tức lắm, lập tức tuyển quân, sai Đỗ Tử Bình đi đánh. Chế Bồng Nga sợ hãi, xin dâng 10 mâm vàng tạ tội. Tử Bình giấu vàng đi, lại tâu về triều rằng vua Chiêm kiêu ngạo không thần phục. Duệ Tông quyết định thân chinh đi đánh.

Tháng 12 năm 1376, Duệ Tông cầm 12 vạn quân đánh Chiêm Thành.

Tháng giêng năm 1377, quân Đại Việt tiến vào cửa Thi Nại (Quy Nhơn), đánh lấy đồn Thạch Kiều rồi tiến tới kinh thành Đồ Bàn nước Chăm. Chế Bồng Nga do thám, giả vờ thua, quân ta tiến quân theo hàng dọc, Bồng Nga đặt phục binh, Quân Việt bị quân Chăm phục kích, voi chiến Chăm Pa xung trận, cung nỏ bắn như mưa, quân ta 10 phần chết đến 7,8 . Vua Trần Duệ Tông trúng tên độc tử trận.

Quý Ly bấy giờ đang đốc thúc quân tải lương, được tin Duệ Tông tử trận, sợ hãi quá, bỏ cả quân, vứt cả ấn tín, chạy về trước.

 

[Mandalord]

"Công Bộ Thượng Thư của nhà Minh" chức này là ********* bộ công thương bây giờ ạ ?

Bộ xây dựng thì đúng hơn. Hồ Nguyên Trừng là kỹ sư xuất sắc mà.

Mà theo em đọc thì Hồ Nguyên Trừng làm đến tả thị lang, tức là thứ trưởng.

 

[Fiat2007]

Sử sách chỉ là thông tin tham khảo thêm vì ko ai còn sống đến bg để xác nhận chắc 100% thông tin mà. Vậy nên cccm ngồi hóng trật tự thoai

 

[cadan]

Bộ xây dựng thì đúng hơn. Hồ Nguyên Trừng là kỹ sư xuất sắc mà.

Mà theo em đọc thì Hồ Nguyên Trừng làm đến tả thị lang, tức là **********.

Hình như ông này nghĩ ra một bộ phận rât quan trọng của súng thần công.

 

[luxery_HNT]

Em hóng cụ tỷ tổ hộ nhà em

 

[Tonkin Nguyen]

Bộ xây dựng thì đúng hơn. Hồ Nguyên Trừng là kỹ sư xuất sắc mà.

Mà theo em đọc thì Hồ Nguyên Trừng làm đến tả thị lang, tức là **********.

Nhiều * thế này chắc là chức Đại Nguyên soái à cụ

 

[Mandalord]

Nhiều * thế này chắc là chức Đại Nguyên soái à cụ

Hic, tả thị lang là làm phó cho ông thượng thư, tức là thứ tr.

 

[doctor76]

Trần Duệ Tông là ông vua Việt Nam duy nhất chết trong chiến trận, 1 ông vua tự mình đi đánh trận và bị giết, đó là nỗi xấu hổ lớn, và, người ta cũng không tìm thấy xác vua ở đâu, đành phải làm lễ chiêu hồn.

Năm 1377.

Trần Nghệ Tông thấy Duệ Tông tử trận, nên chiêu hồn chôn ở Hy Lăng và cho lập con trưởng của Duệ Tông là Kiến Đức Đại vương Trần Hiện 17 tuổi lên làm vua, tức là Trần Phế Đế, tôn hiệu Giản Hoàng.Đây là ông vua u mê, nhu nhược và kém cỏi.

Trong vòng chỉ hai năm 1377–1378, quân Chăm Pa tiếp tực tiến công hai lần bằng đường biển, hai lần đều vào được thành Thăng Long giết người cướp của rồi rút về.

Năm 1379, Hồ Quý Ly được vua lấy làm Tiểu tư không kiêm Hành khu mật đại sứ như cũ. Hồ Quý Ly tiến cử con của thầy học mình là Nguyễn Đa Phương làm tướng quân, Phạm Cự Luận làm quyền đô sự. Không rõ vì sao vua nhà Trần lại không trị tội Quý Ly, còn phong chức cao hơn.

Đầu năm 1380.

Bồng Nga đem quân đánh vào Thanh Hóa, Nghệ An. Tháng 3, Quý Ly được lệnh thống lĩnh quân thủy, Đỗ Tử Bình chỉ huy quân bộ đi vào Thanh Hóa để chống giữ. Quý Ly đem quân đến sông Ngu -có lẽ là sông Lạch Trường, Hoằng Hóa, Thanh Hóa, ra lệnh cho binh sĩ đóc cọc gỗ ở giữa lòng sông.

Tháng 5, Quý Ly dẫn viên tướng chỉ huy quân Thần Vũ là Nguyễn Kim Ngao và tướng chỉ huy quân Thị vệ là Đỗ Dã Kha ra đánh. Kim Ngao quay thuyền trở lại để tránh mũi nhọn của giặc. Quý Ly chém Ngao để thị uy trước ba quân, rồi ra lệnh quân sĩ nổi trống hò reo mà tiến. Chế Bồng Nga chống cự không được, phải rút chạy. Kể từ đó Đỗ Tử Bình cáo ốm, không giữ binh quyền nữa. Chỉ có Quý Ly giữ chức Nguyên Nhung hành Hải Tây Đô thống chế.

Năm 1382

quân Chăm lại tiến đánh vào Thanh Hóa. Lê Quý Ly đem quân đóng đồn ở núi Long Đại ở Thanh Hóa- núi Hàm Rồng- Nguyễn Đa Phương đóng cọc giữ cửa biển Thần Đầu. Quân Chiêm hai đường tiến đánh. Khi thủy quân Chiêm lại gần, Đa Phương không đợi lệnh Quý Ly, cho mở cọc cắm cừ, tiến ra giao chiến. Quân Chăm trở tay không kịp, quân Đại Việt dùng lửa ném vào làm thuyền Chiêm bị cháy đắm gần hết. Quân Chiêm thua to, phải bỏ chạy vào rừng núi. Quân Việt vây núi ba ngày, quân Chăm nhiều lính chết đói. Thủy quân Chăm còn lại bỏ chạy về nước. Quân Việt đuổi theo đánh đến Nghệ An. Sau đó Nguyễn Đa Phương được thăng làm Kim Ngô vệ Đại tướng quân.

Thấy tinh thần quân Đại Việt đã tốt hơn nhiều, tháng 1 năm 1383, Trần Nghệ Tông ra lệnh cho Lê Quý Ly đem quân vào đến Lại Bộ Nương Loan- Kỳ Anh, Hà Tĩnh- nhưng gặp phải bão đánh nát mất nhiều thuyền chiến, vì vậy lại phải rút quân về.

Tháng 6 năm 1383, Chế Bồng Nga cùng với đại tướng La Khải đem quân đi đường núi ra đóng ở đất Quảng Oai ( Ba Vì, Hà Nội). Trần Nghệ Tông sai tướng Mật Ôn đi đánh, nhưng bị quân Chiêm bắt. Nghệ Tông sợ hãi, khóc lóc ôm quần áo chạy khỏi Thăng Long, thấy vua quan nhà Trần nhục nhã quá, Nguyễn Mộng Hoa mặc nguyên quần áo lội xuống nước cản Nghệ Tông hãy ở lại chống quân Chăm Pa nhưng Nghệ Tông không nghe. Thật là thảm hại

May quá, có tướng Nguyễn Đa Phương ngày đêm đốc suất quân sĩ dựng rào chắn bảo vệ kinh thành, tháng 12 quân Chăm rút.

Thấy Đại Việt suy yếu, nhà Minh bèn chuẩn bị kế hoạch xâm lược, nhưng trước hết phải tìm cái cớ.

 

[doctor76]

Hic, tả thị lang là làm phó cho ông thượng thư, tức là thứ tr.

Cuối đời, 1 năm trước khi mất thì phong : Công Bộ Thượng Thư mà cụ

 

[Hoàng_Phú Thọ]

Em kê một chỗ dành thời gian đọc sau.

 

[SABAIDI]

Em cũng xin phép vào đặt còm để hóng chuyện sử

 

[NguyenMinhNgoc]

Ý anh là Cụ Minh râu cùng họ á

Chuyện ấy để sau cùng, hoặc làm thớt khác, kẻo thớt của cụ Đốc bị phá.

 

[Atlas01]

Trần Duệ Tông là ông vua Việt Nam duy nhất chết trong chiến trận, 1 ông vua tự mình đi đánh trận và bị giết, đó là nỗi xấu hổ lớn, và, người ta cũng không tìm thấy xác vua ở đâu, đành phải làm lễ chiêu hồn.

Năm 1377.

Trần Nghệ Tông thấy Duệ Tông tử trận, nên chiêu hồn chôn ở Hy Lăng và cho lập con trưởng của Duệ Tông là Kiến Đức Đại vương Trần Hiện 17 tuổi lên làm vua, tức là Trần Phế Đế, tôn hiệu Giản Hoàng.Đây là ông vua u mê, nhu nhược và kém cỏi.

Trong vòng chỉ hai năm 1377–1378, quân Chăm Pa tiếp tực tiến công hai lần bằng đường biển, hai lần đều vào được thành Thăng Long giết người cướp của rồi rút về.

Năm 1379, Hồ Quý Ly được vua lấy làm Tiểu tư không kiêm Hành khu mật đại sứ như cũ. Hồ Quý Ly tiến cử con của thầy học mình là Nguyễn Đa Phương làm tướng quân, Phạm Cự Luận làm quyền đô sự. Không rõ vì sao vua nhà Trần lại không trị tội Quý Ly, còn phong chức cao hơn.

Đầu năm 1380.

Bồng Nga đem quân đánh vào Thanh Hóa, Nghệ An. Tháng 3, Quý Ly được lệnh thống lĩnh quân thủy, Đỗ Tử Bình chỉ huy quân bộ đi vào Thanh Hóa để chống giữ. Quý Ly đem quân đến sông Ngu -có lẽ là sông Lạch Trường, Hoằng Hóa, Thanh Hóa, ra lệnh cho binh sĩ đóc cọc gỗ ở giữa lòng sông.

Tháng 5, Quý Ly dẫn viên tướng chỉ huy quân Thần Vũ là Nguyễn Kim Ngao và tướng chỉ huy quân Thị vệ là Đỗ Dã Kha ra đánh. Kim Ngao quay thuyền trở lại để tránh mũi nhọn của giặc. Quý Ly chém Ngao để thị uy trước ba quân, rồi ra lệnh quân sĩ nổi trống hò reo mà tiến. Chế Bồng Nga chống cự không được, phải rút chạy. Kể từ đó Đỗ Tử Bình cáo ốm, không giữ binh quyền nữa. Chỉ có Quý Ly giữ chức Nguyên Nhung hành Hải Tây Đô thống chế.

Năm 1382

quân Chăm lại tiến đánh vào Thanh Hóa. Lê Quý Ly đem quân đóng đồn ở núi Long Đại ở Thanh Hóa- núi Hàm Rồng- Nguyễn Đa Phương đóng cọc giữ cửa biển Thần Đầu. Quân Chiêm hai đường tiến đánh. Khi thủy quân Chiêm lại gần, Đa Phương không đợi lệnh Quý Ly, cho mở cọc cắm cừ, tiến ra giao chiến. Quân Chăm trở tay không kịp, quân Đại Việt dùng lửa ném vào làm thuyền Chiêm bị cháy đắm gần hết. Quân Chiêm thua to, phải bỏ chạy vào rừng núi. Quân Việt vây núi ba ngày, quân Chăm nhiều lính chết đói. Thủy quân Chăm còn lại bỏ chạy về nước. Quân Việt đuổi theo đánh đến Nghệ An. Sau đó Nguyễn Đa Phương được thăng làm Kim Ngô vệ Đại tướng quân.

Thấy tinh thần quân Đại Việt đã tốt hơn nhiều, tháng 1 năm 1383, Trần Nghệ Tông ra lệnh cho Lê Quý Ly đem quân vào đến Lại Bộ Nương Loan- Kỳ Anh, Hà Tĩnh- nhưng gặp phải bão đánh nát mất nhiều thuyền chiến, vì vậy lại phải rút quân về.

Tháng 6 năm 1383, Chế Bồng Nga cùng với đại tướng La Khải đem quân đi đường núi ra đóng ở đất Quảng Oai ( Ba Vì, Hà Nội). Trần Nghệ Tông sai tướng Mật Ôn đi đánh, nhưng bị quân Chiêm bắt. Nghệ Tông sợ hãi, khóc lóc ôm quần áo chạy khỏi Thăng Long, thấy vua quan nhà Trần nhục nhã quá, Nguyễn Mộng Hoa mặc nguyên quần áo lội xuống nước cản Nghệ Tông hãy ở lại chống quân Chăm Pa nhưng Nghệ Tông không nghe. Thật là thảm hại

May quá, có tướng Nguyễn Đa Phương ngày đêm đốc suất quân sĩ dựng rào chắn bảo vệ kinh thành, tháng 12 quân Chăm rút.

Thấy Đại Việt suy yếu, nhà Minh bèn chuẩn bị kế hoạch xâm lược, nhưng trước hết phải tìm cái cớ.

Em bổ xung với cụ Đốc là đem được xác của Duệ Tông về.
Vì ông ta chết đường chết trận nên phải làm thủ tục chiêu hồn

 

[doctor76]

Năm 1377,Chu Nguyên Chương được tin Duệ Tông tử trận, đã nóng nảy muốn vin cớ sang để sang trị tội sao lại để vua chết, sứ nhà Trần dùng lời lẽ cứng rắn bác lại, đó là Trần Đình Thâm, vua Minh đuối lý, không những phải cử người sang dự lễ viếng, mà còn đành phải gác lại bao nhiêu mưu kế những toan đem thi thố phen này.
Tháng 9 năm 1384, nhân cho quân lính tiến xuống đánh Vân Nam, vua Minh thảo công văn đòi nước ta cấp lương cho đạo quân “tiễu phạt”. Nhà Trần nhân nhượng, nhưng quân lính, quan tướng đi vận lương mắc bệnh chết nhiều quá.

Năm 1385, 1386,nhà Minh vẫn đưa ra những yêu sách vô lý, phiền hà. Nào bắt nộp hoạn quan, nào muốn tìm giống cây xứ nóng, thậm chí đòi cả voi để thiên triều mang đi đánh trận.

Năm 1395, Minh còn sai Nhâm Hanh Thái sang xin ta giúp 5 vạn quân, 50 con voi và 50 vạn hộc lương chủ yếu là để kiếm chuyện gây sự. Nhưng Nhâm Hanh Thái, có lẽ là người tử tế , lại mật báo cho ta biết trước, vì thế Đại Việt đã kịp thời đề phòng, chỉ cho chở một ít lương lên biên giới rồi rút về ngay chứ không cấp lính và voi.

Quan Tư đồ, Chương túc Quốc thượng hầu Trần Nguyên Đán, giỏi xem Lý số, đoán được cơ đồ nhà Trần đã mạt vận, nhưng Nguyên Đán cũng là người hèn kém, bèn xin về trốn ẩn Côn Sơn, đem con là Mộng Dữ gửi gắm cho Quý Ly.

Quý Ly đem công chúa Hoàng Trung gả cho Mộng Dữ. Lúc này Quý Ly nắm quyền hành lớn, các tôn thất và quan lại tỏ ra lo lắng. Muốn khử.

Năm 1387, Hồ Quý Ly được thăng làm Đồng bình chương sự, Thượng hoàng ban cho một thanh gươm, một lá cờ đề tám chữ Văn võ toàn tài, quân thần đồng đức, Quý Ly làm một bài thơ cảm tạ.

 

[alongcamepolly]

cháu oánh dấu đọc lịch sử, các cụ cứ viết dân dã thế này mới dễ đọc, viết như sách súc tích quá, đọc hay buồn ngủ lắm ạ

 

[doctor76]

Em bổ xung với cụ Đốc là đem được xác của Duệ Tông về.
Vì ông ta chết đường chết trận nên phải làm thủ tục chiêu hồn

Cảm ơn cụ bổ sung, Minh Sử không chép nên em cũng không dịch ạ

 

[Atlas01]

Cảm ơn cụ bổ sung, Minh Sử không chép nên em cũng không dịch ạ

Nếu cụ cho phép em xin bổ sung và làm sáng tỏ nhiều chi tiết liên can giữa Quý Ly và Nghệ Tông.
Giải thích luôn lý do tại sao Nghệ Tông tin dùng Quý Ly đến khi chết bất chấp hậu quả

 

[Atlas01]

em tưởng ngang chức bộ tr bộ giáo dục thôi chứ..vì có chữ thư mà

Thượng thư ngày xưa ngang bộ- trưởng bây giờ

 

[doctor76]

Năm 1388.
Nhân Sứ Tàu đi viếng Duệ Tông về, vua Minh cho hỏi tình hình, sứ tâu:
" Quốc Vương trẻ tuổi mà u mê, chính sự về cả tay Lê Thần ( Quý Ly), người này mồn nhọn, như con Bạch Kê ( gà trắng), mắt trắng , có nhiều tham vọng, vận nhà Trần e không bền"
Vua Minh mừng lắm,bèn quyết định xâm lược nước ta.

 

[doctor76]

Nếu cụ cho phép em xin bổ sung và làm sáng tỏ nhiều chi tiết liên can giữa Quý Ly và Nghệ Tông.
Giải thích luôn lý do tại sao Nghệ Tông tin dùng Quý Ly đến khi chết bất chấp hậu quả

Mời cụ ạ, cụ góp vui cho xôm,nhưng tránh gay gắt quá kẻo bay thớt nhé.