[Funland] Hải Phòng xưa

[Ngao5]

Cầu Maréchal Joffre trong ngày bộ đội ta tiếp quản thành phố Hải Phòng (13/5/1955). Ảnh Howard Sochurek

 

[maximax903]

Vườn hoa phía sau lưng những người lính Pháp này ngày nay ko biết còn nhiều cây d.ái ngựa ko hả các cụ đang ở HP?

 

[Hung Phuc]

Em năm nay gần 40, chắc ít tuổi hơn nhiều cụ ở đây, nhưng từ khi sinh ra tới giờ em chưa bao giờ bị thiếu nước uống cả, có lẽ cụ bị nhầm ở đâu đó chăng?

Thời bao cấp, những năm 80 và đầu 90 thì nhiều nhà không có nước máy, cả xóm may ra có vài nhà khá giả họ tự bỏ tiền ra kéo xin kéo nước vào tận nhà, còn đa phần là đi gánh nước ở các bể tập thể về dùng, hoặc xin hàng xóm chỗ họ hàng thân quen. Thời đó trong khu nhà em có 2 nhà có nước máy vào tận nhà, trong đó có nhà em, vì thời đó dùng nước tính tiền khoán theo tháng, không phải dùng đồng hồ đếm khối tính tiền như ngày này nên 4-5 nhà hàng xóm xung quanh đều vắt vòi, kéo máy bơm, dây điện sang nhà em xin nước,
. Nước máy thời đó chảy rất yếu, đặc biệt những nhà ở xa trạm bơm, đa phần phải hạ cống bi thật sâu để có nước chảy vào. Trước khi nhà em có nước máy thì cả nhà em vẫn thay nhau ra bể nước công cộng ở khu tập thể gánh nước về dùng

 

[Ngao5]

Trước 1925, cầu Paul Bert là cầu sắt nằm trên đường Điện Biên Phủ (cửa chính Vườn trẻ) nối nhà băng Năm Sao (bên đường Trần Phú) sang đường Trần Hưng Đạo (góc Bộ Tư lệnh Hải quân bây giờ). Toà nhà trắng trong hình là Toà nhà Đại lý Tàu biển Việt Nam (VOSA). Nhà băng Năm Sao lúc này chưa xây dựng

 

[Ngao5]

Cầu Paul Bert

 

[Ngao5]

Cầu đường sắt (cầu quay) ở Hải Phòng thập niên 1920

 

[Ngao5]

Cầu đường sắt (cầu quay) ở Hải Phòng

 

[Ngao5]

Cầu đường sắt (cầu quay) ở Hải Phòng

 

[Ngao5]

CẦU RÀO
"Có cầu rào lại không đi
Lại đi cầu đất, ngu gì ngu hơn"

Cầu Rào, Hải Phòng đầu thế kỷ 20
Cầu Rào (qua sông Lạch Tray), bị máy bay Mỹ ném bom phá huỷ hôm 6 tháng 9 năm 1967. cầu được xây dựng lại vào năm 1985, nhưng bị rơi một nhịp xuống sông 3 năm sau đó trong một buổi chiều không mưa gió

 

[Ngao5]

1971, xe bus Robur do Đông Đức sàn xuất qua cấu phao bắc cạnh cằu Rào bị máy bay Mỹ ném bom phá sặp tháng 9-1967

 

[Ngao5]

Cầu Rào bị bom Mỹ phá huỷ từ tháng 9 năm 1967, một chiếc cầu phao thay thế suốt 18 năm.
Năm 1985, Cầu Rào vĩnh cứu được xây dựng thay thế cho chiếc cầu phao
Ba năm sau, 1988, vào buổi chiều trời quáng mây tạnh, một nhịp cầu Rào rơi xuống sông. Chỉ một chiếc xe com măng ca rơi theo, nhưng không có người chết

 

[Ngao5]

Năm 1985, nhân 30 năm ngày tiếp quản, Hải Phòng khánh thành 3 cây cầu: Cầu An Dương, cầu Niệm, cầu Rào
Người thi công cả ba chiếc cầu đó là ông Nguyễn Xuân Chúc, sinh 1933. Ông là bạn vong niên của tôi vì vợ kế và em trai ông học phổ thông cùng tôi. Anh trai ông là Nguyễn Xuân Vinh, Đại tá không quân, Cựu Tư lệnh Không lực Việt Nam Cộng hoà thời kỳ 1958-1962. Năm 1962, ông Vinh xin Ngô Đình Diệm từ bỏ chức vụ này để sang Hoa Kỳ làm việc ở NASA và đạt những thành tích xuất sắc ở đây
Vợ kế của ông (bạn cùng lớp với tôi), kể
- Tôi nghe đồn cầu Rào sập. Tôi báo tin này cho chồng. Ông Chúc, đang đánh bài với mấy người bạn, mặt thản nhiên, tay xoè bài, phán:
- Nếu cầu Rào đổ, tôi phải là người biết đầu tiên chứ?
Nói đoạn, ông tiếp tục ván bài, chẳng khác gì quan phụ mẫu khi nghe vỡ đê trong truyện "Sống chết mặc bay" của Phạm Duy Tốn
- Sáng hôm sau, xít-đờ-ca công an tới nhà mời ông đi. Tôi lo quá, phen này thì rũ tù, phải mang cơm tù cho chồng mất rồi. Nhưng hai hôm sau, ông trở về nhà nói gọn lỏn "không sao cả".
Ông Chúc kể cho tôi chi tiết:
- Bản thiết kế cầu này do Bộ Giao thông Vận tải đưa xuống. Tôi là người thi công. Không có cáp theo đúng rheo thiết kế, thứ trưởng Bộ Giao thông chuyển cáp không đúng quy cách thu được của chính quyền VNCH ở Nha Trang, nói là cứ đánh sạch rỉ đi, thay thế. Bộ trưởng Xây dựng cũng đồng ý với phuong án này. Nay cáp đứt khiến nhịp cầu lao xuống sông đâu phải lỗi tại tôi. Hơn nữa bản thiết này Bộ GTVT lấy của người Nga mang về, và đây cũng chỉ là bản thử nghiệm...
Ông kết luận:
- Hoà cả làng. Rút kinh nghiệm thôi
Dân tình có câu vè
"An Dương, cầu Niệm, cầu Rào
Trong ba cầu ấy, cầu nào đổ nhanh"

 

[Ngao5]

Cầu Xi Măng (Cầu Thượng Lý)

Cầu Xi măng tức cầu Thượng Lý. Nhịp giữa được nâng lên cho tàu thuyền qua lại vào ban đêm
Trước năm 1967, từ 10 giờ đêm đến 4 giờ sáng, cầu Quay và cầu Thượng Lý được mở ra cho tàu thuyền lưu thông. Sau khi hai cầu này bị bom Mỹ đánh sập, thì cả hai cầu được sửa lại, không quay được, và cũng không nâng được. Tàu bè, xà lan lúc này chạy động cơ diesel, không dùng cột buồm nữa nên không cần nâng và xoay cầu

Ngày 16 tháng 2 năm 1937, khánh thành cầu Hạ Lý, sau gọi là cầu Xi Măng/cầu Thượng Lý với sự có mặt của Toàn quyền Đông Dương Joseph Jules Brévié
Cầu này xây dựng trên đất làng Hạ Lý nên ban đầu cầu mang tên cầu Hạ Lý
Sau này dân tình gọi cầu Thống chế Joffre là cầu Hạ Lý, thì cầu Hạ Lý (tên gốc) chuyển thành cầu Thượng Lý/cầu xI Măng (vì cạnh nhà máy xi măng Hải Phòng)

 

[Sơn 78hp]

Cầu CARON

Cầu Carong (cầu sông Lấp)
Khi Hội đồng thành phố chủ trương lấp toàn bộ kênh đào Bonnal, chủ hãng Caron khiếu nại nếu lấp toàn bộ thì cơ xưởng sửa chữa thuỷ của hãng không thể hoạt động. Một số hội viên và công luận cũng ủng hộ nên cuối cùng người ta quyết định chỗ lấp kênh chỉ từ cổng Cảng đến vị trí nhà Triển lãm ngày nay, để lại một vụng nhỏ gọi là vụng Bonnal nay là hồ Tam Bac. Và với điều kiện hãng Caron phải làm cầu qua vụng Bonnan để đảm bảo giao thông thuận tiên. Chủ hãng chấp nhận và họ đã bắc cây cầu sắt, có thể cất lên cho thuyền bè qua lại vào giờ quy đinh. Tên cầu trong danh mục cầu đường thành phố thường ghi là cầu Chợ (Port du Marché) vì cầu này gần chợ Sắt, nhưng phổ biến vẫn gọi là cầu Carông.
Sau cách mạng tháng Tám đổi gọi là cầu Nguyễn Khắc Nhu, năm 1953 đổi tên là cầu sông Lấp. Trong chiến tranh cầu bị hư hại khá nhiều, nên khi ta tiếp quản thành phố cầu chỉ được sử dụng tạm, sau này bị dỡ bỏ vào cuối năm 1967

Thực ra cái thông tin này là do Hội lịch sử Hải Phòng phát hành ra, không đúng đâu các bác ạ. Cầu Caron được xây từ năm 1914, là cầu xây kinh doanh kiểu BOT. Có thời gian tôi sẽ úp đầy đủ thông tin về cây cầu này cho các bác xem.

 

[Sơn 78hp]

Cầu Đồ Sơn đầu thế kỷ 20 (bây giờ là vị trí trước Quán Hoa, nối Hoàng Văn Thụ với Cầu Đất

Cầu Đồ Sơn đầu thế kỷ 20 (bây giờ là vị trí trước Quán Hoa, nối Hoàng Văn Thụ với Cầu Đất
Khi lấp kênh đào Bonnal vào năm 1925, cây cầu này bị dỡ bỏ, chỗ lấp bằng đất nên người dân gọi đó là Cầu Đất, đó cũng là nơi bắt đầu con phố dài 340 mét có tên Cầu Đất

Cầu này được xây xong khoảng năm 1895 và trong hồ sơ chi tiền xây cầu được gọi là Cầu Chợ (lúc xây cầu thì vẫn còn chợ làng An Biên tại vị trí Nhà hát lớn hiện nay). Sau đó cầu được đặt tên là Paul Doumer (toàn quyền Đông Dương). Trong ảnh chú thích là cầu đi Đồ Sơn chứ không phải tên cầu là cầu Đồ Sơn.

 

[Sơn 78hp]

Cầu Paul Bert

Đây là cầu Paul Doumer nhé bác, vị trí nối từ Hoàng Văn Thụ sang Cầu Đất. Ảnh thứ nhất bên tay phải là phố Quang Trung. Ảnh thứ 2 phía bên tay trái là phòng khám Da liễu hiện nay.

 

[Sơn 78hp]

Cầu đường sắt (cầu quay) ở Hải Phòng thập niên 1920

Bức ảnh thứ nhất chụp khoảng 1900 khi mà cầu đã xong nhưng toàn tuyến đường sắt chưa đưa vào khai thác (năm 1902 bắt đầu khai thác). Nói vậy để các bác chú ý tới chi tiết trong ảnh có cây cầu tạm bằng gỗ. Do tuyến tàu hỏa chưa vận hành lên nhịp quay được mở thường xuyên để đỡ mất công đóng mở khi tàu thuyền đi qua (Nhịp quay hơi nghiêng để đầu nhịp gần bờ hơn). Họ làm cây cầu gỗ tạm để lên xuống cho tiện.

 

[Sơn 78hp]

Cầu Xi Măng (Cầu Thượng Lý)

Cầu Xi măng tức cầu Thượng Lý. Nhịp giữa được nâng lên cho tàu thuyền qua lại vào ban đêm
Trước năm 1967, từ 10 giờ đêm đến 4 giờ sáng, cầu Quay và cầu Thượng Lý được mở ra cho tàu thuyền lưu thông. Sau khi hai cầu này bị bom Mỹ đánh sập, thì cả hai cầu được sửa lại, không quay được, và cũng không nâng được. Tàu bè, xà lan lúc này chạy động cơ diesel, không dùng cột buồm nữa nên không cần nâng và xoay cầu

Ngày 16 tháng 2 năm 1937, khánh thành cầu Hạ Lý, sau gọi là cầu Xi Măng/cầu Thượng Lý với sự có mặt của Toàn quyền Đông Dương Joseph Jules Brévié
Cầu này xây dựng trên đất làng Hạ Lý nên ban đầu cầu mang tên cầu Hạ Lý
Sau này dân tình gọi cầu Thống chế Joffre là cầu Hạ Lý, thì cầu Hạ Lý (tên gốc) chuyển thành cầu Thượng Lý/cầu xI Măng (vì cạnh nhà máy xi măng Hải Phòng)

Cầu này được khánh thành vào ngày 16-12-1937, cùng ngày với khai trương Hội chợ thương mại Hải Phòng lần 2. Có các bài báo xưa còn lưu trữ tại thư viện Quốc gia đưa tin về buổi lễ này. Chú thích trong ảnh ghi 16-2-1937 là do sai xót của bác Mạnh Hải, tôi đã góp ý và bác Mạnh Hải đã sửa lại trên trang Flick của bác ấy. Bác Ngao5 vào filck của bác Hải down lại bức ảnh đã sửa ngày nhé.

 

[Sơn 78hp]

Hải Phòng xưa

Explore this photo album by manhhai on Flickr!

www.flickr.com

Đường links album ảnh Hải Phòng xưa của bác Mạnh Hải.
Bác Hải là người có công sưu tầm rất nhiều bức ảnh quý, trong đó có rất nhiều bức ảnh về Hải Phòng xưa.
Dù bác Hải không phải người Hải Phòng, cũng chỉ đến Hải Phòng có 1 lần vào cách nay 20 năm nhưng bác ấy là nhà nghiên cứu tâm huyết lên hiểu biết rất nhiều về Hải Phòng xưa và nay.
Mọi người dùng ảnh của bác Hải thì hãy trích dẫn ghi rõ nguồn để khỏi phụ công bác ấy.

 

[Sơn 78hp]

13/5/1955 – kiểm tra Cầu Quay (cầu xe lửa) sau khi bộ đội tiếp quản Hải Phòng

Trong ảnh là cầu Joffre, không phải cầu Quay. Các bác nhìn kỹ ảnh sẽ thấy ngay. Cầu Quay thì dàn khung sắt có dạng hình chữ nhật còn cầu Joffre có dạng vành cong. Cầu Quay thì trụ cao hơn cầu Joffre rất nhiều. Tiếp nữa là so sánh chi tiết lan can 2 bên cầu.