Các cụ tham khảo nhé
Điều trị đau lưng mạn tính bằng tế bào gốc thay thế việc sử dụng thuốc giảm đau gây nghiện
New Scientist, 23/10/2017
Ngày nay, điều trị bằng tế bào gốc (TBG) có thể giúp giảm nhẹ chứng đau thắt lưng mạn tính cho hàng triệu bệnh nhân. Tiêm TBG trở thành một phương pháp hiệu quả nhằm hạn chế sử dụng thuốc gây nghiện (thuốc giảm đau nhóm opioid) hiện đang giết chết hàng ngàn người ở Mỹ.
Từ năm 1999, số ca sử dụng quá liều thuốc gây nghiện đã tăng gấp bốn lần và chỉ trong năm 2015, thống kê cho thấy có đến 33,000 ca tử vong vì thuốc gây nghiện. Một trong những nguyên nhân gây tử vong là do sử dụng các loại thuốc như oxydone, hydrocodone hay methadone sau khi được kê đơn nhằm giảm nhẹ các cơn đau thắt lưng. Đây là một vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến khoảng 28 triệu người ở Mỹ và khoảng một nửa trong số đó có sử dụng thuốc giảm đau nhóm opioid.
TBG có thể làm thay đổi vấn nạn này, bằng cách tiêm chúng vào các đĩa đệm bị tổn thương giữa các đốt sống trong cột sống lưng, mỗi liều tiêm khoảng 6 triệu tế bào. Các tế bào này được gọi là tế bào tiền thân trung mô, chúng giúp làm giảm viêm và tiết các nhân tố tăng trưởng hỗ trợ tái tạo mô tổn thương. Các nghiên cứu tiền lâm sàng trên cừu cho thấy các tế bào này giúp tái tạo hoàn toàn các đĩa đệm đốt sống bị tổn thương. Điều này trở thành động lực thúc đẩy Giáo sư Silviu Itescu cùng nhóm nghiên cứu của ông thuộc công ty Mesoblast ở Melbourne (Australia) tiến đến thử nghiệm công nghệ này trên người.
Giáo sư Itescu phát biểu: “Thử nghiệm trị liệu lâm sàng trên 100 bệnh nhân đều cho thấy có sự cải thiện về chức năng và giảm đau đáng kể kéo dài hơn hai năm”. Qua kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cột sống, nhận thấy các tế bào dường như cũng tái tạo đĩa đệm tổn thương ở người. Giáo sư nói thêm: “Nếu thành công trong thử nghiệm lớn hơn mà chúng tôi hiện nay đang tiến hành, chúng ta có thể hy vọng sẽ đẩy lùi được vấn nạn bệnh nhân phải sử dụng thuốc gây nghiện để giảm đau”.
Những kết quả đáng khích lệ
Các tế bào đang được thử nghiệm đặc biệt trong điều trị bệnh lý thoái hóa đĩa đệm, một căn bệnh được thống kê chiếm khoảng 22% trong số các ca mắc đau lưng mạn tính. Đĩa đệm giữa các đốt sống của chúng ta hoạt động như một thiết bị giảm chấn, nhưng qua thời gian chúng có thể dần trở nên khô cứng do hao mòn, rách nứt hay lão hóa. Điều này làm cho chúng bị co rút lại, giảm khả năng đệm và dẫn đến tình trạng chèn ép các dây thần kinh. Đĩa đệm tổn thương cũng có thể gây ra viêm làm cho bệnh ngày càng trầm trọng hơn.
Một lần tiêm TBG đủ để giúp khoảng một nửa số bệnh nhân được điều trị không còn bị đau lưng trong hai năm. Một số bệnh nhân tham gia điều trị đã không còn đau lưng trong vòng ba năm cho đến nay.
Hầu như một nửa số bệnh nhân được điều trị bằng TBG trở nên linh hoạt hơn, giảm 15 điểm trên thang điểm 100 của chỉ số “tàn tật/ mất khả năng lao động”. Trong khi đó, nhóm đối chứng chỉ tiêm nước muối có chưa đến 13% số bệnh nhân cho thấy có cải thiện tương tự.
Công ty đã đưa ra những kết quả sơ bộ này tại buổi họp thường niên của Hiệp hội can thiệp cột sống ở Mỹ (US Spine Intervention Society) được tổ chức tại thành phố New Orleans vào tháng 8 năm 2017, và sẽ được trình bày chi tiết hơn tại Hội nghị Piper Jaffray Healthcare tổ chức tại New York vào tháng 11 năm 2017.
Công ty của Giáo sư Itescu đã tách các TBG từ tủy xương của những người hiến tặng, sau đó nuôi cấy chúng trong phòng thí nghiệm để thu được số lượng lớn phục vụ cho điều trị bệnh. Giáo sư Itescu cho biết, không giống như nhiều tế bào khác, các tế bào tiền thân trung mô từ người hiến tặng sẽ không bị nhận diện bởi hệ thống miễn dịch của người nhận, nghĩa là những bệnh nhân khi nhận được điều trị bằng các tế bào này thì không cần sử dụng đến các loại thuốc gây suy giảm miễn dịch.
Giáo sư Itescu cho biết các TBG khi được tiêm vào sẽ giúp làm phồng lại các đĩa đệm đốt sống đã bị khô, rách nứt và mất độ bền. Chúng làm cho nước được giữ trong đĩa đệm, giống như việc bơm lốp xe.
Tiến sĩ David Thomas nêu lên tính hợp lý của thực nghiệm này thực hiện bởi nhóm nghiên cứu chất gây nghiện và giảm đau tại Viện nghiên cứu quốc gia về lạm dụng thuốc của Mỹ (US National Institute on Drug Abuse) ở Bethesda thuộc tiểu bang Maryland. Ông nói rằng những nhóm nghiên cứu khác đang phát triển các phương pháp điều trị hứa hẹn được mong đợi có thể làm giảm viêm ở đĩa đệm gây ra đau.
Tình trạng khẩn cấp y tế do lạm dụng thuốc giảm đau
Tháng 8, Tổng thống Mỹ Donald Trump dự định ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về sức khỏe cộng đồng do nạn lạm dụng thuốc giảm đau gây nghiện và trong tuần này sẽ chính thức thông báo công khai. Vấn nạn này không chỉ giới hạn ở Mỹ, mà ở Anh cũng đang diễn ra bệnh dịch nghiện thuốc giảm đau tương tự. Ở Australia, số ca tử vong liên quan đến sử dụng Codeine đã tăng hơn gấp đôi từ năm 2000, do đó dẫn đến việc cấm buôn bán thuốc giảm đau không theo toa kể từ tháng 2 năm 2018.
Các phương pháp mới điều trị đau lưng góp phần quan trọng đẩy lùi bệnh dịch, Phó giáo sư Caleb Alexander thuộc Trung tâm Johns Hopkins về an toàn và hiệu quả của thuốc (Johns Hopkins Center for Drugs Safety and Effectiveness) ở tiểu bang Maryland cho biết rằng đang tồn tại các loại thuốc kháng viêm không steroid và các phương pháp trị liệu vật lý thay thế có hiệu quả làm giảm bệnh dịch ngay trước mắt.
Phó giáo sư Caleb Alexander cảnh báo: “Bất kỳ ứng dụng thực tiễn nào của các phương pháp điều trị này đều vẫn còn một chặng đường dài và có vô số lý do tại sao các kết quả ban đầu đầy hứa hẹn này vẫn chưa thể đưa ra điều trị trong nay mai”.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Thomas phát biểu rằng các phương pháp điều trị đau thắt lưng hiện nay thường thất bại hoặc hiệu quả rất thấp. Ông trình bày thêm: “Chúng ta thực sự cần những phương pháp điều trị tốt hơn, do đó nghiên cứu sử dụng TBG đang rất được khích lệ. Dù vậy chúng ta vẫn cần tìm hiểu sâu hơn về cơ chế hoạt động của chúng”.
Nguồn: New Scientist