[Funland] Dịch sách cổ: Tống Sử- Giao Chỉ, chuyện Lê Hoàn

[cod]

Về tài thì cụ Hoàn là một số không nhiều các vị vua Việt mà em rất phục, khả năng chinh chiến lẫn trị nước khỏi bàn... Nhưng quả thật về phương diện đạo đức thì từ việc chiếm ngôi chủ lẫn "thịt" vợ chủ thì đúng là không thể "phục" nổi

EM nghĩ phần nhiều là sử thần của Lý công uẩn bôi bác thêm thôi, ví dụ như chuyện NGọa triều là rất vô lý vì ngay trước đó ông này còn thân chinh dẫn quân đi dẹp giặc Man. Nhà Lý phải bôi cho vua nhà Lê rất xấu để có chính danh cho việc cướp ngôi chứ. Mà cũng có khả năng chính ông Uẩn xử ông anh (em) rể như nghi vấn cụ Hoàn thịt bố con vua Đinh

Lê Hoàn không những giết vua, thịt vợ vua mà còn giết cả con vua nữa (đẩy ra trận để mượn tay giặc giết chết), nghĩa là làm cho họ Đinh tiệt diệt, nếu so với tiêu chuẩn nhân nghĩa lễ trí tín của nho giáo TQ thì Hoàn là một kẻ đê tiện, còn nếu nói rằng do thời đó chưa bị ảnh hưởng của nho giáo và vẫn được chấp nhận và khen ngợi thì dân ta bị TQ coi là mọi rợ cũng đúng

Các cụ tin là Lê Hoàn giết cha con vua Đinh thật à? Em trước cũng tin nhưng dạo gần đây đọc suy đoán của rất nhiều người + xem lại nguồn sử thì thấy Lê Hoàn hoàn toàn bị động trước việc vua Đinh bị giết. Tức là ông ấy ko phải hung thủ.

Cụ Hoàn giỏi, làm đảo chính lại an dân dựng nước, Long Đĩnh cũng giỏi nhưng sau lại bị đảo chính. Uẩn làm con rể cướp ngôi, sau cũng đúng bị con rể họ Trần cướp ngôi, nhiều cái lặp lại phết. Dương Vân Nga hình như người phụ nữ duy nhất trong sử Việt là mẹ của hai vua và vợ của hai vua. Giỗ Đinh Bộ Lĩnh hay bị dân đem tượng ra quất

Mẹ vua nào nữa cụ, ngoài Đinh Toàn?

Có thuyết cho rằng cụ Uẩn là Đinh Toàn, nằm gia nếm mật bao năm rồi quay lại báo thù đòi lại ngôi báu.

Cụ Uẩn chuẩn bị dư luận rất kỹ lưỡng khi lên ngôi, khi dời đô, ... nên e thấy cụ ý là người có tính toán rất sâu xa; Long Đĩnh quá non nớt và ko thể là đối thủ của cụ Uẩn. Nên chuyện về Long Đĩnh tàn ác có thể do dlv ngày đó dựng nên, để từng bc loại bỏ vị vua này.

Anyway, mẹ vua Long Đĩnh là 1 cô hầu người Chăm, dc dân Bắc Ninh thờ làm Vua Bà. Có thuyết cho rằng Vua Bà dạy dân Bắc Ninh âm nhạc Chăm và tổ của lối hát quan họ.

Thuyết này "hở hàm ếch" quá! Chắc chỉ đúng ở điểm Đinh Toàn bằng tuổi Lý Thái Tổ thôi chứ em thấy nó sai lè ra. Nhưng cũng là một gợi ý rất thú vị, kiểu Yoshitsune chạy sang Mông Cổ và trở thành Thành Cát Tư Hãn

 

[HoaMaudon]

Các cụ tin là Lê Hoàn giết cha con vua Đinh thật à? Em trước cũng tin nhưng dạo gần đây đọc suy đoán của rất nhiều người + xem lại nguồn sử thì thấy Lê Hoàn hoàn toàn bị động trước việc vua Đinh bị giết. Tức là ông ấy ko phải hung thủ.

Cụ có thể phân tích kỹ về điều này không ạ?
Em xin kính Cụ một ly, cho em được mở mang thêm kiến thức ạ

 

[GamCaoMayLanh]

Đố các bác biết ai trong hai người này là cụ Lê Hoàn?.

 

[Gagarose]

Có thuyết cho rằng cụ Uẩn là Đinh Toàn, nằm gia nếm mật bao năm rồi quay lại báo thù đòi lại ngôi báu.

Cụ Uẩn chuẩn bị dư luận rất kỹ lưỡng khi lên ngôi, khi dời đô, ... nên e thấy cụ ý là người có tính toán rất sâu xa; Long Đĩnh quá non nớt và ko thể là đối thủ của cụ Uẩn. Nên chuyện về Long Đĩnh tàn ác có thể do dlv ngày đó dựng nên, để từng bc loại bỏ vị vua này.

Anyway, mẹ vua Long Đĩnh là 1 cô hầu người Chăm, dc dân Bắc Ninh thờ làm Vua Bà. Có thuyết cho rằng Vua Bà dạy dân Bắc Ninh âm nhạc Chăm và tổ của lối hát quan họ.

Thuyết này có vẻ không hợp lý vì nếu cụ Uẩn là Đinh Toàn thì khi lên ngôi sao không đổi về họ cũ?

 

[Gagarose]

Em minh họa tiếp đồng tiền Thuận Thiên Đại Bảo mặt sau có chữ Nguyệt được đúc dưới thời của Lý Thái Tổ

Hình xu Thuận Thiên Đại Bảo trong sách "The Historical Cash Coin of Việt Nam" của Dr. Allan Barker

 

[Patriots]

Các cụ tin là Lê Hoàn giết cha con vua Đinh thật à? Em trước cũng tin nhưng dạo gần đây đọc suy đoán của rất nhiều người + xem lại nguồn sử thì thấy Lê Hoàn hoàn toàn bị động trước việc vua Đinh bị giết. Tức là ông ấy ko phải hung thủ.



Mẹ vua nào nữa cụ, ngoài Đinh Toàn?



Thuyết này "hở hàm ếch" quá! Chắc chỉ đúng ở điểm Đinh Toàn bằng tuổi Lý Thái Tổ thôi chứ em thấy nó sai lè ra. Nhưng cũng là một gợi ý rất thú vị, kiểu Yoshitsune chạy sang Mông Cổ và trở thành Thành Cát Tư Hãn

Cháu nhầm, mẹ của ba vua mới đúng, vì mẹ của Long Việt và Long Đĩnh nữa.

 

[cod]

Cụ có thể phân tích kỹ về điều này không ạ?
Em xin kính Cụ một ly, cho em được mở mang thêm kiến thức ạ

Em khất mợ sau nhé! Em đang bị dí kinh quá!

Cháu nhầm, mẹ của ba vua mới đúng, vì mẹ của Long Việt và Long Đĩnh nữa.

Long Việt, Long Đĩnh là con bà khác. Dương thái hậu là mẹ của 1 công chúa, sau là vợ Lý Thái Tổ và sinh Lý Thái Tông => Dương hậu là bà ngoại của Lý Thái Tông thôi.

 

[Homo Deus]

Các cụ tin là Lê Hoàn giết cha con vua Đinh thật à? Em trước cũng tin nhưng dạo gần đây đọc suy đoán của rất nhiều người + xem lại nguồn sử thì thấy Lê Hoàn hoàn toàn bị động trước việc vua Đinh bị giết. Tức là ông ấy ko phải hung thủ.

À gần đây em cũng đọc 1 quyển sách mới của 1 nhà nghiên cứu, đúng là họ phân tích kỹ ra thì thuyết Lê Hoàn giết cha con vua Đinh có nhiều chỗ ko xác đáng, để mai em tìm lại rồi post lên

 

[1.25 ton]

Thuyết âm mưu cụ Hoàn xử 2 vua Đinh chưa chắc đúng đâu:

Ngô Thì Sỹ dân/ Dật sử. có chi tiết: Hoàn lúc mới nhiếp chính. bọn Nguyên Bắc biết Hoàn tất sẽ cướp ngôi, bèn đưa con em đón Hoàn ở ngang đường, lấy đại nghĩa để trách Hoàn; rồi định đưa thân liều chết. Hoàn nói rằng: “các ông lầm rồi, ta há phải là kẻ làm phản”. “Thế rồi an ủi nhau giải lán ra về, nhưng mỗi người đều có chí nhằm sơ hở để loại trừ nhau. Đến khi Hoàn đưa quân vào trong cung nhận nhường ngôi, bọn Bặc không chịu khuất phục đều bỏ trốn. Hoàn cũng không hỏi đến” Ngô Thì Sỹ: Đại Việt sử ký tiền biên. bản kỷ. Q. 1. tờ 11a. Bản dịch của Lê Văn Bảy, Nguyễn Thị Thảo, Dương Thị The, Phạm Thị Thoa. Nxb KHXH. N. 1997: tr. 160.

Mà ngày xưa đã cướp ngôi là phải diệt tộc, chả có lý do gì cụ Hoàn phò tá cụ Đinh Toán vàThái hậu Vân Nga. Tất nhiên trừ khi..cụ Đinh Toàn không phải con vua Đinh.

Mà cụ Lê Hoàn giỏi thật, phía bắc bem Tống, phía Nam ben Chiêm , cứ như không.

 

[Alongcamepolly06]

cháu oánh dấu hóng lịch sử nước nhà

 

[Patriots]

Em khất mợ sau nhé! Em đang bị dí kinh quá!



Long Việt, Long Đĩnh là con bà khác. Dương thái hậu là mẹ của 1 công chúa, sau là vợ Lý Thái Tổ và sinh Lý Thái Tông => Dương hậu là bà ngoại của Lý Thái Tông thôi.

Chính sử không viết rõ bà có mấy người con với Lê Hoàn, chỉ nói công chúa Phất Ngân là con của bà, mà sau này là vợ của Uẩn, cháu có nghi vấn lớn về Long Đĩnh cũng là con của bà, và Long Đĩnh bị chết khả năng cao là do Công Uẩn ám sát. Cự Lạng mất sớm nên binh quyền về tay Công Uẩn. Sử thời này có nhiều điều không rõ ràng, ngay cả xuất thân của Công Uẩn nữa. Việc róc mía trên đầu sư khả năng cao cũng do sử gia triều Lý bịa thêm vào. Việc Lê Hoàn giết Bộ Lĩnh cũng chỉ là nghi vấn, nhưng xét về logic thì khả năng cao nhất. Đỗ Thích tuổi gì mà cướp ngôi?

 

[Bastion.P]

Thuyết tức là giả thiết thôi mà, vì có trùng hợp 1 số điểm:

- cùng năm sinh, năm Tuất ; yếu tố này vừa hay vừa dở; dở ở chỗ như cụ TimeBreak đã chỉ ra.
- cùng hệ Totem Chó: cụ Đinh T.H - cha là Rái cá (Chó sông); cụ Lý C.U - khỏi nói luôn, cái gỉ gì gi cũng liên quan tới Thiên Cẩu.

còn việc không đổi về họ cũ thì có thể thế lực cụ C.U lúc đó còn mong manh, còn cần nhờ thế lực gia tộc họ Lý Cổ Pháp nhiều.

Nhg chém thế thôi cho biết thôi ợ, thuyết này chưa đủ vững.

Có vẻ khó Cụ ạ, Đinh Toàn ở cùng nhà Lê Hoàn ngần ấy năm, cũng dòng vương thất cũ, có chút cước sắc thì là dạng Vua biết mặt chúa biết tên rồi Cụ ầy

Thuyết này có vẻ không hợp lý vì nếu cụ Uẩn là Đinh Toàn thì khi lên ngôi sao không đổi về họ cũ?

 

[Húp sụp sụp]

Miêu tả cụ Hoàn (1 trong 14 anh hùng dân tộc chính thức) như lưu manh thế này có chết không cơ chứ

Nếu cụ Lê Hoàn mà gắn biển 37 thì lại nho nhã thương người

 

[1.25 ton]

Năm Thái Bình Hưng Quốc thứ 8 [983]

Quý Mùi, năm thứ 8 [ 983] Hoàn cho đào kênh mới trên đường biển làm xong. Khi Hoàn đi đánh Chiêm Thành, qua núi Đồng Cổ [ trên sông Mã] đến sông Bà Hòa [nay là Tĩnh Gia], thấy đường núi hiểm trở khó đi, người ngựa mỏi mệt, đường biển thì sóng to khó đi lại, bèn sai người đào kênh. Đến đây đào xong, thuyền bè đi lại đều được thuận-tiện
.
Ngày Canh Ngọ [ngày 28 tháng 6 năm 983], Lê Hoàn sai Nha tướng Triệu Tử Ái 趙子愛 mang sản vật địa phương đến cống, tự xưng Quyền Giao Châu tam sứ lưu hậu 權交州三使留後. Biểu ghi:
- Tháng 10 năm ngoái, Đinh Toàn cùng mẹ đốc suất quan dân mang ấn và giây thao đưa cho Hoàn, Hoàn bèn lĩnh chức cai quản phủ sự.

Vua [Tống] đành phải sai Cung phụng sứ Trương Tông Quyền 張宗權 đến đưa chiếu dụ, nói:

- Họ Đinh truyền ngôi đã 3 đời, coi-sóc bảo-vệ một phương; khanh là kẻ thân-cận, làm tâm-phúc trọng yếu, hãy theo lời xin của người trong nước, đừng phụ lòng của họ Đinh. Trẫm muốn cho [ Đinh] Toàn trên danh nghĩa Thống soái, riêng khanh giữ chức phó, nhưng mọi việc do một tay Khanh trông coi. Đợi Đinh Toàn đến tuổi Nhược quan [tuổi có thể đội mũ, khoảng 20 trở đi] có thể tự lập, với sự phụ tá của khanh, vận nước trở nên sáng sủa; thì việc tưởng thưởng lòng trung-thành, Trẫm đâu có tiếc. Nhược bằng Đinh Toàn không có tài làm tướng, vẫn trẻ con như cũ, không thể tiếp tục nối dõi; thì đáng xả bỏ cờ Tiết Việt, giáng xuống như quân lính. Theo lý làm như vậy cũng không tiện, nhưng tiếp tục cho giữ chức cũng không yên! Vậy lúc chiếu thư đến, khanh nên đem mẹ con Đinh Toàn cùng cả gia đình đến triều đình, đợi khi đến nơi, đắn đo sẽ xuống chiếu, rồi trao Tiết Việt cho khanh. Hai con đường, khanh nên thẩm định chọn một. Đinh Toàn đến kinh đô được ban thêm ưu lễ. Nay sai Cung phụng sứ Trương Tông Quyền đưa chiếu dụ, nói lên lòng mong mỏi của Trẫm.

Rồi đưa cho Toàn chiếu thư giống như vậy; nhưng Lê Hoàn vẫn chuyên quyền chiếm nước, không tuân mệnh.

Ngày Đinh Mão tháng 9 [23/10/983], Lê Hoàn tại Giao châu sai sứ đến cống sản vật địa phương.

Vua Tống gian phết, đòi cụ Hoàn gửi 2 mẹ con Đinh Toàn sang , nếu cụ Hoàn nghe lời sẽ bị sa vào 1 trong 2 cái bẫy:

1.) Phải tuân phục nhà Tống, nếu như 2 mẹ con ĐInh Toàn là ....hậu nhân của cụ Hoàn, thì họ sẽ là con tin.
2.) Nếu không phải, thì mượn cớ, bảo vệ ngôi nhà Đinh đưa quân sang bem Đại Cồ Việt.

Cũng may là cụ Hoàn rất tỉnh.

 

[1.25 ton]

Mở rộng thêm tý, gần đây các nhà sử học có vẻ đã thống nhất lại là bài thơ " Nam Quốc Sơn Hà " ( có thể do Sư Pháp Thuận sáng tác ) được vua Lê Đại Hành sử dụng trong kháng chiến chống Tống. Sau đó bài thơ này lại được cụ Lý Thường Kiệt sử dụng lần nữa.
Em copy hầu các cụ:

Sách Lĩnh Nam Chích Quái của Trần Thế Pháp thời Trần phần “Truyện hai vị thần Long Nhãn, Như Nguyệt” chép:
“Tống Thái Tổ sai bọn tướng quân Hầu Nhân Bảo, Tôn Hoàng Hưng đem binh sang xâm lược nam phương. Lê Đại Hành và tướng quân Phạm Cự Lượng kéo quân tới sông Đồ Lỗ cự địch. Hai bên đối lũy cùng cầm cự với nhau. Đại Hành mộng thấy hai thần nhân hiện trên sông nói rằng: “Anh em thần, một tên là Hống, một tên là Hát, xưa kia theo Triệu Việt Vương, cầm quân chinh phạt nghịch tặc mà lấy được thiên hạ. Về sau Triệu Việt Vương mất nước, Lý Nam Đế triệu hai anh em thần. Bọn thần vì nghĩa không theo được nên uống thuốc độc mà tự tử. Thượng đế thương hai anh em thần có công lại trung nghĩa một lòng mới phong làm quan tướng trong hàng các thần linh, thống lĩnh quỉ binh. Nay quân Tống phạm cõi, làm khổ sinh linh nước ta, cho nên anh em thần đến yết kiến, xin nguyện cùng nhà vua đánh giặc cứu sinh linh […] Đêm sau thấy một người dẫn đoàn quỉ áo trắng từ phía nam sông Bình Giang tới, một người dẫn bọn quỉ áo đỏ từ phía bắc sông như Nguyệt lại, cùng xông vào trại giặc mà đánh. Canh ba đêm ba mươi tháng mười, trời tối đen, mưa to gió lớn đùng đùng. Quân Tống kinh hoàng. Thần nhân tàng hình trên không, lớn tiếng ngâm rằng:
Nam quốc sơn hà Nam đế cư
Hoàng thiên dĩ định tại thiên thư.
Như hà Bắc Lỗ lai xâm phạm
Bạch nhận phiên thành phá trúc dư.
Quân Tống nghe thấy, xéo đạp lên nhau mà chạy, mạnh ai nấy chạy thoát thân, bị bắt không biết bao nhiêu mà kể. Quân Tống vì thế đại bại mà về”.

 

[1.25 ton]

Cụ Đốc xem sử Tống có chép vụ vua Lê Đại Hành bem sang tận đất nhà Tống không nhé :

Năm 995, hơn 100 chiến thuyền của Đại Cồ Việt đã tiến sang bờ biển nước Tống, đánh vào trấn Như Hồng thuộc Khâm Châu, sau đó rút quân.

Khi nhà Tống gửi thư trách, vua Lê Đại Hành đã trả lời đầy thách thức rằng:
“Việc cướp trấn Như Hồng là do bọn giặc biển ở cõi ngoài, hoàng đế có biết đó không phải là quân của Giao Châu không? Nếu Giao Châu có làm phản thì đầu tiên đánh vào Phiên Nhung, thứ đến đánh Mân Việt, há chỉ dừng ở trấn Như Hồng mà thôi?”.
Đến mùa hè năm 995, 5.000 hương binh châu Tô Mậu (Lạng Sơn) của Đại Cồ Việt đã tấn công vào Ung Châu rồi lui binh.

Trả lời ngang vãi .

Phiên Ngung: Quảng Châu
Mân Việt: Phúc Kiến

 

[TimeBreak]

Vua Tống gian phết, đòi cụ Hoàn gửi 2 mẹ con Đinh Toàn sang , nếu cụ Hoàn nghe lời sẽ bị sa vào 1 trong 2 cái bẫy:

1.) Phải tuân phục nhà Tống, nếu như 2 mẹ con ĐInh Toàn là ....hậu nhân của cụ Hoàn, thì họ sẽ là con tin.
2.) Nếu không phải, thì mượn cớ, bảo vệ ngôi nhà Đinh đưa quân sang bem Đại Cồ Việt.

Cũng may là cụ Hoàn rất tỉnh.

Riêng vụ kêu oánh nhao què chưn không quỳ được để đón sắc phong của Vua Tàu là đã cực ngầu rồi, các Vua sau nhà ta không ai chơi được món này

 

[Yeuaibaygio]

Bà DV Nga đúng là cổ kim có một: làm vợ hai vua, mẹ hai (ba?) vua, mẹ vợ vua, bà ngoại vua.

 

[HoaMaudon]

Cụ Đốc xem sử Tống có chép vụ vua Lê Đại Hành bem sang tận đất nhà Tống không nhé :

Năm 995, hơn 100 chiến thuyền của Đại Cồ Việt đã tiến sang bờ biển nước Tống, đánh vào trấn Như Hồng thuộc Khâm Châu, sau đó rút quân.

Khi nhà Tống gửi thư trách, vua Lê Đại Hành đã trả lời đầy thách thức rằng:
“Việc cướp trấn Như Hồng là do bọn giặc biển ở cõi ngoài, hoàng đế có biết đó không phải là quân của Giao Châu không? Nếu Giao Châu có làm phản thì đầu tiên đánh vào Phiên Nhung, thứ đến đánh Mân Việt, há chỉ dừng ở trấn Như Hồng mà thôi?”.
Đến mùa hè năm 995, 5.000 hương binh châu Tô Mậu (Lạng Sơn) của Đại Cồ Việt đã tấn công vào Ung Châu rồi lui binh.

Trả lời ngang vãi .

Phiên Ngung: Quảng Châu
Mân Việt: Phúc Kiến

Nói theo ngôn từ hiện đại bây giờ là ""thái độ rất lồi lõm"" có đúng không ạ?

 

[doctor76]

Cụ Đốc xem sử Tống có chép vụ vua Lê Đại Hành bem sang tận đất nhà Tống không nhé :

Năm 995, hơn 100 chiến thuyền của Đại Cồ Việt đã tiến sang bờ biển nước Tống, đánh vào trấn Như Hồng thuộc Khâm Châu, sau đó rút quân.

Khi nhà Tống gửi thư trách, vua Lê Đại Hành đã trả lời đầy thách thức rằng:
“Việc cướp trấn Như Hồng là do bọn giặc biển ở cõi ngoài, hoàng đế có biết đó không phải là quân của Giao Châu không? Nếu Giao Châu có làm phản thì đầu tiên đánh vào Phiên Nhung, thứ đến đánh Mân Việt, há chỉ dừng ở trấn Như Hồng mà thôi?”.
Đến mùa hè năm 995, 5.000 hương binh châu Tô Mậu (Lạng Sơn) của Đại Cồ Việt đã tấn công vào Ung Châu rồi lui binh.

Trả lời ngang vãi .

Phiên Ngung: Quảng Châu
Mân Việt: Phúc Kiến

Cụ ấy chả nói thế rồi còn gì cụ, chính Tống Sử cũng viết vậy mà. Cụ Hoàn đe nhà Tống ác...
Oai hùng nhất là cụ chém bay đầu vua Chăm Pa.