[TT Hữu ích] Dịch sách cổ: Lịch sử vương quốc Đàng Ngoài, 1646-1658.

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Ở phía nam, có một cột trụ rất cao được đặt trên những chân đế bằng đá hoa cương rất dày. Toàn bộ cột trụ được phủ vàng và trên đỉnh có ba quả cầu lớn bằng vàng. Không dừng lại ở đó, để làm cho cột trụ trở nên lộng lẫy hơn, người ta còn bao phủ nó bằng những dải lụa vàng và những tấm vải quý giá khác. Những dải lụa này bay phấp phới theo gió, tạo nên một vẻ đẹp vô cùng ấn tượng. Dưới những tấm vải và brocati [broccati trong tiếng Ý là một loại vải dệt rất đặc biệt và sang trọng. Nó được tạo ra bằng cách sử dụng một loại máy dệt, cho phép tạo ra các hoa văn và họa tiết rất phức tạp và tinh xảo trên bề mặt vải] quý giá đó, người ta đã khéo léo đính những tấm vàng và bạc mỏng. Trên những tấm kim loại này, người ta khắc những bài ca-ngợi và những dòng chữ bằng những chữ cái được cắt tỉa tinh-xảo, nổi bật trên nền vải màu. Những dòng chữ này ca-ngợi những phẩm chất cao quý của vị Chúa đã khuất. Hai bên, người ta đặt hai bức tượng khổng lồ của những người khổng lồ, tay cầm cung tên, trong tư thế chuẩn bị bắn. Đi thêm vài bước nữa, ta sẽ bước vào một con đường hướng về phía bắc, nơi những đội kỵ binh xếp hàng ngay ngắn, trên lưng ngựa khoác áo giáp trắng. Sau những đội kỵ binh này là những đoàn voi chiến, với những tấm phủ lưng vô cùng tinh-xảo, trên lưng voi là những tháp nhỏ bằng vàng, nơi những người lính vũ trang ngồi, tất cả đều mặc một loại vải đặc biệt. Ở trung tâm của thành phố này, có 21 ngọn tháp được dựng lên thành ba tầng, với một ngọn tháp cao nhất ở giữa, vượt trội hơn tất cả các ngọn tháp khác về cả chiều cao, kích thước và vẻ đẹp của các hoa văn chạm khắc tinh-xảo, được trang trí bằng vàng và bạc. Chiều cao của ngọn tháp chính là 12 thước [nguyên văn là braccia, đơn vị đo lường cổ của Ý, 1 braccia = cỡ 58-62cm], hình vuông, mỗi cạnh dài 2 thước rưỡi. Toàn bộ cấu trúc của khối kiến trúc đồ sộ này được ghép từ những thanh gỗ lớn, bên ngoài được phủ bằng giấy màu cắt thành nhiều hình dạng khác nhau. Những hình dạng này được sắp xếp một cách đối xứng, tạo nên một vẻ đẹp không chỉ tăng thêm giá trị mà còn làm tăng thêm sự hấp dẫn cho công trình. Mỗi ngọn tháp được chia thành nhiều tầng và trên mỗi mặt của các ngọn tháp này đều có bốn cửa sổ lớn để chiếu sáng bên trong, nơi có rất nhiều bức tượng mô tả các công việc của những người phục vụ trong cung điện của nhà Chúa, tất cả đều được sắp xếp một cách trật tự, mỗi người đều đứng đúng vị trí của mình. Sau những ngọn tháp này là hai cung điện nguy nga được chạm khắc tinh xảo. Trong số đó, cung điện chính nổi bật hơn cả vì cả mái nhà và tường đều được phủ bằng vải brocati. Trên bốn góc của mái nhà và trên ống khói, năm quả cầu lớn bằng vàng tỏa sáng rực rỡ dưới ánh mặt trời.Cung điện còn lại, mặc dù không sánh bằng sự nguy-nga và giàu có của cung điện đầu tiên, nhưng cũng không hề kém về vẻ đẹp và sự tinh-xảo. Sự mềm mại của các hình dáng, cả bằng giấy vàng và vải nhuộm nhiều màu sắc, được cắt thành nhiều mảnh và kết hợp một cách khéo léo, đã thu hút mọi ánh nhìn của những ai chiêm ngưỡng, khiến họ không thể rời mắt để nhìn sang những vật khác. Đi qua những khu vực này, người ta bước vào một thành phố mới qua ba cổng lớn. Các ngôi nhà, không quá 400 ngôi, đều được làm bằng gỗ, được trang trí bằng tranh hoặc vàng lá, nhưng tất cả đều được sắp xếp một cách hài hòa và tinh tế đến nỗi ở châu Âu, nó sẽ được ngưỡng mộ nhiều hơn so với những gì người dân địa phương, những người ít hiểu biết về tỷ lệ và đối xứng, có thể đánh giá.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Những ngôi nhà không được xây dính liền vào nhau, mà mỗi ngôi nhà đều độc lập, tựa như những hòn đảo nhỏ. Nhiều ngôi nhà đối diện nhau, cách đều nhau một khoảng bằng nhau, hệt như những tấm gương phản chiếu hình ảnh của nhau. Chính những ngôi nhà này nằm dọc theo con đường chính, tạo ra một lối đi rộng rãi cho những ai muốn trực tiếp vào cung điện hoàng gia. Các ngôi nhà còn lại tạo thành một mê cung đường đi, nhưng tất cả đều được sắp xếp một cách có trật tự để tượng trưng cho các cấp bậc khác nhau trong triều đình. Phần trang trí bên trong hoàn toàn bằng những mảnh lụa tơ tằm tinh khiết, kết hợp với những họa tiết hoa văn bằng vàng óng ánh.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Căn phòng của Thế tử Tho? nổi bật hơn hẳn so với những căn phòng khác nhờ một hành lang dài với lan can được làm hoàn toàn bằng kim loại. Kim loại này được đúc thành hình đồng tiền, xếp chồng lên nhau như vảy cá, giống như những đồng xu nhỏ của chúng ta. Để tạo sự sang trọng hơn, Thế tử đã cho thêm nhiều vòng tròn bạc xen kẽ và đặt nhiều quả cầu bạc lên trên lan can. Điều này không chỉ làm tăng vẻ đẹp của công trình mà còn thể hiện sự hào phóng của chủ nhân và sự tài-hoa của người thợ. Để bảo vệ lan can khỏi mưa gió, người thợ đã dùng chính những đồng tiền này để lợp mái. Nếu không có những cột trụ vững chắc đỡ lấy, mái nhà nặng trĩu này chắc chắn đã sập xuống. Một căn phòng khác gần đó, thuộc về một thái giám cao cấp, cũng rất được ngợi khen nhờ những tấm lụa được thêu hoa văn bằng vàng tinh xảo, nhập khẩu từ Trung Quốc. Đây là những tấm lụa đẹp nhất từng được nhìn thấy ở Bắc Hà. Trong bất kỳ ngôi nhà nào ở đây, khi bước vào, người ta đều thấy ở hành lang những lượng lớn gạo dự trữ. Trong mỗi hành lang, ít nhất có 300 bao gạo, mỗi bao nặng khoảng 100 cân [libre=472-490 gram] của chúng ta. Các quan lại cai quản các tỉnh đã gửi tặng lễ vật, người thì tặng ngựa cùng với yên cương và đồ trang sức, kẻ thì tặng bò và trâu với số lượng lớn. Những người sống ở vùng núi thì tặng sơn dương, lợn rừng, hươu, nai. Thậm chí còn có người tặng hổ, sói, chó và mèo rừng, tất cả đều còn sống, ngoài ra còn có các loài chim quý hiếm mà họ có thể tìm thấy. Tất cả những lễ vật này đều được tập trung tại cung điện của thành phố mới, và mỗi loại động vật đều được phân vào một khu vực riêng biệt.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Công trình cuối cùng mà người dân kinh thành được chiêm ngưỡng là một lăng mộ nguy nga mà vị Thế tử đã cho xây dựng để tưởng nhớ đến phụ thân mình. Lăng mộ này nằm trong một quảng trường rộng lớn, được bao quanh bởi những bức tường cao và có một sân rộng đủ để chứa một đám đông người dân từ khắp nơi đổ về viếng thăm. Mặc dù không đồ sộ bằng cung điện nơi vị vua sinh thời ngự trị, nhưng lăng mộ này vẫn được thiết kế theo cùng một phong cách kiến trúc và mang đậm dấu ấn của vị Chúa quá cố, chỉ khác là quy mô lớn hơn.

Bên trong những hành lang rất lớn, có một hàng cột dài nơi mà những biểu tượng và câu khẩu hiệu khác nhau được treo bằng các chữ Hán. Gần đó, người ta có thể nhìn thấy một bàn lớn giống như một bàn thờ, được bao phủ hoàn toàn bằng vàng và rải đầy hoa, tỏa ra hương thơm từ nhiều loại hương liệu quý giá được đốt cháy. Trên bàn thờ này, có một ngai vàng hoàng gia, được làm hoàn toàn bằng ngà voi và vàng. Từ ngai vàng buông xuống một tấm màn tẩm hoàng gia, được thêu một cách tinh xảo với những hoa văn hiếm thấy và độc đáo. Trên đỉnh của tấm màn, ở giữa hai quả cầu trang trí, là một chiếc vương miện. Tại đó, bằng hai chữ Hán lớn, người ta có thể hiểu được ý định của vị Thế tử trong việc thực hiện một công trình vĩ đại như vậy và vinh danh ai mà lễ nghi trang-trọng và lộng-lẫy này được dành tặng. Khi dịch sang ngôn ngữ của chúng ta, những chữ tượng hình đó có nghĩa là 'Như thể đang hiện diện'[nguyên văn: Tamquan Prasenti].
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Toàn bộ cỗ máy khổng lồ nói trên đã được chuẩn bị như vậy. Bây giờ, chúng ta hãy xem nó được vận hành như thế nào. Vào ngày 29 tháng 12, sau nửa đêm, một nghi lễ long trọng khác đã được bắt đầu. Đó là khi 30.000 người đàn ông, chia thành từng nhóm 5 người, mặc đồ tang, mỗi người mang theo một cây súng trường hoặc một cây giáo trên vai, xuất phát từ cung điện của vị Thế tử. Họ di chuyển về phía thành phố mới và khi đến nơi, họ chia thành nhiều đội hình để bao vây toàn bộ thành phố và đảm bảo an ninh trước bất kỳ sự náo loạn nào có thể xảy ra do đám đông lớn tụ tập. Sau đó, vị Thế tử cùng bốn người em trai, được rước dưới 24 chiếc ô bằng vải lụa thêu hoa vàng, băng qua một cây cầu mới xây dựng từ cung điện nghỉ mát của mình, nằm dọc theo bờ sông, đến tận bãi biển của hòn đảo nói trên. Cùng đi với Thế tử và các em trai là tất cả các quan đại thần, thái giám, hoàng hậu và cung nữ, cùng với đội quân hộ vệ gồm 4.000 người, mỗi người trang bị hai thanh kiếm lớn, một cán bằng vàng, một cán bằng bạc, được chạm khắc tinh xảo. Trong khi vị Thế tử tiến gần đến tòa tháp chính (như đã đề cập ở trên) để tỏ lòng tôn-kính, các anh em và các quan lại khác trong dòng họ đã lùi lại phía sau, mở ra như hai cánh, và đứng yên lặng trong sự im lặng sâu thẳm. Vị Hoàng tử tiến lên và gõ cửa, hát một bài ca bằng giọng trẻ trung, mềm mại, cầu xin vị thần mà ngài cho rằng đang ở trong đó hãy ban ơn nghe lời thỉnh cầu của mình. Nói theo ngôn ngữ của chúng ta, thì lời thỉnh cầu đó đại ý như sau:

Đã nhiều tháng trôi qua kể từ khi một vị Chúa giàu có, thông thái và quyền lực rời bỏ cõi đời này để sang thế giới bên kia. Ngài không mang theo bất kỳ đồng xu nào trong số những gì mình sở hữu, mà để lại tất cả cho con cái thừa kế vương quốc. Có tin đồn rằng ngài đang lang thang như một người lạc lõng và mất phương hướng ở một đất nước xa lạ, không có binh lính bảo vệ, không có ngựa và voi để tự vệ, không có đầy tớ hầu hạ, và không có cung điện để ở. Tiếng tăm về tòa cung điện nguy nga này đã kéo chúng ta đến đây, để xem liệu chúng ta có thể mua được nó hay không. Bởi vì khi chủ nhân của nó quyết định bán nó, họ sẽ không bị thiệt thòi trong việc bán hàng, bởi vì họ sẽ nhận được đúng số tiền họ yêu cầu, và chúng ta sẽ hài lòng với việc mua được nó. Bởi vì càng trả giá cao, chúng ta càng thể hiện được sự hào phóng của mình, và bằng cách đó, chúng ta sẽ chứng tỏ tình yêu sâu sắc của chúng ta dành cho cha và sự tôn kính của chúng ta dành cho Chúa”

Hát xong bài ca đó, người ở trong tháp đáp lại bằng một giọng nói rõ ràng và vang dội đến nỗi tất cả những người có mặt đều có thể nghe thấy. Họ nói:

'Thật là một may mắn lớn khi chúng ta xây dựng thành và cung điện này vào thời điểm như vậy, để nó có thể phục vụ một vị Chúa có phẩm chất hiếm có và uy quyền to lớn như thế. Về phần tôi, tôi đồng ý với việc bán. Ba người còn lại đang ở đây với tôi cũng sẽ đến gặp các ngài.'

Sau đó, vị Thế tử cùng các anh em của mình đến cửa hướng về phía Đông và lại hát bài ca đầu tiên. Họ nhận được câu trả lời giống như lần trước từ bên trong. Sau đó, vị hoàng tử đến cửa phía Nam, rồi đến cửa phía Bắc, và thực hiện các nghi lễ giống như trước.

Sau khi thống nhất giá cả giữa hai bên, người hát trong nhà kết thúc bằng những lời sau:

-Thành và cung điện này hoàn toàn thuộc về Điện hạ.

Và khi những lời này vừa dứt, tiếng súng chào mừng vang lên. Các binh lính bắn súng liên tục, không khí tràn ngập tiếng hô vang:

"Vạn tuế! Vạn tuế! Chúa mới!"
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Sau khi hoàn thành nghi lễ đầu tiên này, Thế tử tiến vào cung điện mới, cùng với các quan lại và hầu hết triều đình đã đi theo ngài trước đó. Cánh cổng lớn của sân mở ra cho vị Thế tử, người đã được tuyên bố là chủ nhân mới của Kinh thành. Ngài bước vào đại sảnh dành cho lễ tang và đứng giữa hai cố vấn, những bậc thầy về các nghi lễ này. Với sự tập trung cao độ, ngài lắng nghe khi một trong số họ đọc lên tiểu sử và những chiến công của vua cha. Sự khiêm-tốn của tất cả những người có mặt tại buổi lễ khiến cho sự thiếu lễ độ thường thấy ở nhiều người châu Âu trở nên xấu hổ. Không ai trong số những người có mặt dám tỏ ra bất lịch sự, không có một tiếng động nào vang lên. Tất cả đều đứng yên lặng, tay chân và mắt nhìn thẳng, không hề hé miệng, thậm chí không dám khạc nhổ. Họ đã quen với việc coi việc nuốt nước bọt là một hành vi lịch sự, trái ngược với việc khạc nhổ, được xem là thô-lỗ.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Trang phục của Thế tử, cũng như của các anh em và các quan lại khác trong dòng họ, giống hệt hoặc tương tự như trang phục mà họ đã mặc vào ngày tổ chức lễ tang. Trong suốt bài điếu văn, Thế tử cùng những người khác đều quỳ gối và chỉ đứng dậy khi người đọc hoàn toàn bài diễn văn. Cuối cùng, ngài đã đi quanh toàn bộ khu vực tổ chức lễ tang đến bốn lần, đôi mắt ngập lệ, để chứng tỏ với thế giới tình yêu thương sâu sắc mà ngài dành cho người cha quá cố, một tình yêu xứng đáng với những lễ vật quý giá mà ngài đã dâng lên.

Bua, [Vua Lê,] tức là vị vua thực sự như đã nói ở trên, theo luật lệ của họ không thể đích thân tham dự lễ tang này. Vì vậy, ngài đã phái đại thần tể tướng đến thay mặt mình thực hiện các nghi lễ cần thiết đối với vị Cíua [Chúa Trịnh] đã khuất. Thế tử thừa kế đã nhường vị trí ưu tiên cho đại thần tể tướng, và cùng với các hoàng tử khác, tiếp tục thực hiện các nghi lễ tang thương. Trong khi đó, tiếng kèn vang lên, những tràng pháo tay chúc mừng vang vọng khắp nơi, cùng với tiếng trống, tiếng kèn và các loại nhạc cụ khác của họ, tạo ra một âm thanh khó chịu đối với tai người, phù hợp hơn để làm kinh hãi hơn là để chúc mừng. Ở một nơi khác, khoảng 4.000 quan lại trong dòng họ quỳ rạp xuống đất, cùng thực hiện nghi lễ tương tự, cũng như một trăm quan lại cấp cao khác.

Sau tất cả những nghi thức trên, Cha Francesco Rangel, bề trên của phái đoàn, xuất hiện với chiếc áo choàng đen, đội mũ và chân trần theo phong tục của người Bắc Hà. Cha đã khôn ngoan điều chỉnh mình để phù hợp hoàn toàn với các nghi lễ của vương quốc, mà không hề có bất kỳ dấu hiệu mê tín nào. Thế tử rất trân trọng sự tận tâm của Cha và đã tỏ lòng kính trọng bằng một nghi thức chào hỏi rất lịch sự. Nhận thấy Cha Rangel đã quỳ xuống theo nghi thức dân sự của vương quốc để tỏ lòng kính-trọng đối với hài cốt của nhà Chúa, Thế tử đã ra lệnh cho tất cả các nhạc công ngừng chơi nhạc, như đã làm với những người khác. Cha xứ ngày càng được mọi người tôn-kính và kính-trọng đến nỗi dân chúng tin rằng hoàng tử đã ban cho ngài một tước hiệu cao quý nào đó. Tuy nhiên, các nhà sư, mặc dù ăn mặc sang trọng với áo lụa đỏ và đội mũ, lại không được chào đón và đối xử như vậy. Họ tự ý đến và xông vào giữa đại sảnh nơi đang diễn ra nghi lễ, một hành động táo bạo và thiếu tôn trọng. Theo lệnh của Thế tử, một thái giám đã ra lệnh cho họ rời khỏi ngay lập tức và đuổi những kẻ không xứng đáng này ra khỏi nơi diễn ra nghi lễ. Họ không được phép tham gia vào nghi lễ với trang phục màu đỏ, màu sắc bị cấm trong dịp này. Sau khi những người này rời đi, các quan văn và quan võ, mỗi người đứng ở vị trí của mình, đã hoàn thành nghi lễ theo đúng hướng dẫn của bậc thầy về nghi lễ.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Thế tử, mệt mỏi vì đứng quá lâu, hầu như luôn đứng và quỳ gối trong thời gian dài, chuẩn bị rời đi. Bỗng nhiên, các sứ thần của Chúa Bầu, nhà Mạc Cao Bằng và vua Đàng Trong bất ngờ xuất hiện để tỏ lòng kính-trọng trong buổi lễ long-trọng này. Họ mang theo nhiều hiện vật quý giá bằng bạc, vàng và sáp, tuyên bố mình là thần dân của vị vua đã khuất. Điều này buộc Thế tử phải ở lại lâu hơn để hoàn tất các nghi lễ. Khi không còn việc gì để làm và nói nữa, Thế tử cùng với đoàn tùy tùng trở về cung điện. Lúc này đã quá trưa. Cuối cùng, trước khi mặt trời lặn, vào đúng giờ mà nhà Chúa qua đời vào tháng Năm, công trình đồ sộ và lộng lẫy bên ngoài thành được đốt cháy. Các binh lính được bố trí xung quanh để canh gác, không cho ai đến gần những nơi không bị lửa thiêu. Người dân tin rằng những gì hóa thành tro tàn sẽ được hồi sinh ở thế giới bên kia. Đây là phong tục đặc biệt của đất nước này, nơi chưa từng thấy loài chim phượng hoàng. Ngọn lửa bắt đầu từ các tháp tượng trưng cho bốn phương trời và sụp đổ bằng một cách thức kỳ diệu, trông như tự đổ sụp mà không cần bất kỳ tác động nào khác.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Những nơi mà lửa không thể chạm tới, tay của Thế tử đã thu gom tất cả. Vàng, bạc, vải và các đồ vật quý giá khác đều được thu thập. Một phần được phân phát cho các binh sĩ canh gác biên giới, phần còn lại được chia cho các quan lại và các viên chức nghèo trong cung đình, những người xứng đáng được nhận nhiều hơn mức lương hạn hẹp của họ. Lễ tang này vượt xa các lễ tang của những người bình thường về sự xa-hoa. Tất cả những gì được dâng lên đều làm bằng vàng và bạc thật, không phải vàng lá hay bạc lá. Vải và lụa cũng không phải là vải thô hay giấy mà là lụa thêu vàng và bạc. Đây là những thông tin mà tôi nhận được từ Cha Francesco Rangel, bề trên của phái đoàn, người đã chứng kiến và ghi chép lại mọi chi tiết. Người ta ước tính rằng chi phí cho lễ tang này lên đến hai triệu scudi bạc. Nhà Chúa đã khuất được tôn vinh như một vị thánh, người ta gọi ngài là Ciúa Thánh, nghĩa là Vua Thánh.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Tranh vẽ Đám tang chúa Trịnh [Samuel Baron vẽ khoảng 1684-1685]
50082947297_60770cae44_o.jpg
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Tranh khắc gỗ Đám tang chúa Trịnh, giáo sĩ Bernard Picart

Screenshot (66).png
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Bản dịch của em đến đây là hết,mời các cụ đón đọc các bản dịch tiếp theo là cuốn: Xứ Đàng Ngoài năm 1778, tức là thời Lê Mạt, vua Lê lúc này là Lê Hiển Tông và chúa Trịnh Sâm; sách của thuyền trưởng Pháp đi buôn ngọc trai.
--------------------
Lúc này, Đàng Ngoài đã đến hồi mạt vận vì nạn kiêu binh, Trịnh Sâm ăn chơi vô độ,ức hiếp vua Lê, cung vua rách nát, cứt ngựa vương vãi, Sâm bắt vợ con Thế tử Duy Vỹ [ mẹ và em Lê Chiêu Thống] như bắt gà:
" bọn lính cứ lạy mãi, bà Phi [mẹ Lê CHiêu Thống] đành phải gánh các con quay về [Kinh], bà khẽ nhếch mép khi các con hỏi đi đâu : Về gặp cha các con [Thái Tử Duy Vỹ bị Sâm giết]....
---------------------
Bọn kiêu binh sục sạo khắp nơi, cướp bóc, dân phải đóng cửa từ sớm....kiêu binh người Thanh-Nghệ, dân Bắc Hà hay chặn đường phục kích....
---------------
Mời các cụ đón đọc.
-----------------
Cụ nào muốn đọc sách giấy dạng PDF, tí nữa em để link cho các cụ down về đọc.
 

giaconngu

Xe tăng
Biển số
OF-484668
Ngày cấp bằng
17/1/17
Số km
1,968
Động cơ
362,315 Mã lực
Tuổi
124
Thú thực đọc bản này của cụ em mới biết việc còn mèo này thay con thỏ trong lịch TQ có lịch sử lâu dài đến vậy! Em có đọc các sách đầu thế kỷ 20 thì lúc đó có sách nói mão là thỏ khiến em tin qun niệm con mèo trong con giáp là sản phẩm tuyên truyền của các cụ CS hoặc các nahf cải cách nhằm tách VH VN với TQ chỉ là mới đây nhưng sau khi đọc quyển cụ dịch thì em tin rằng quan niệm mão là thỏ đầu thế kỷ 20 thực ra bị ảnh hưởng từ sách TQ! Người Việt ta đã có lịch sử lâu dài ít nhất là nhiều trăm năm coi mão là mèo!
Một trong các lý do mão đối với người Việt là mèo mà không phải thỏ có thể là do có quá ít cá thể thỏ hoang dã tại Việt Nam trong khi mèo thì lại rất đông đúc. Ba loài thỏ hoang dã có tại Việt Nam là thỏ rừng Trung Hoa (Lepus sinensis) hiện có thể tìm thấy tại các khu rừng đông bắc miền Bắc VN, thỏ rừng Myanmar (Lepus peguensis) ở các khu rừng khu vực Tây Nguyên, thỏ hổ (Nesolagus timminsi) trong dãy Trường Sơn. Loài thứ ba này mới mô tả năm 2000 nên trước đó chắc chắn người ta ít gặp. Loài thỏ nhà (Oryctolagus cuniculus domesticus) là du nhập khoảng thế kỷ 19, được người châu Âu thuần hoá từ thời La Mã, nhưng chỉ thuần hoá hoàn toàn từ khoảng thế kỷ 15 và mãi tới thế kỷ 19 mới du nhập sang các khu vực khác. Như thế, tại miền bắc Việt Nam cho tới thế kỷ 19 thỉnh thoảng người ta mới bắt gặp vài con thỏ rừng Trung Hoa thì làm sao mà nó có thể đại diện cho mão, phát âm lại khá giống miêu/mèo được.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Một trong các lý do mão đối với người Việt là mèo mà không phải thỏ có thể là do có quá ít cá thể thỏ hoang dã tại Việt Nam trong khi mèo thì lại rất đông đúc. Ba loài thỏ hoang dã có tại Việt Nam là thỏ rừng Trung Hoa (Lepus sinensis) hiện có thể tìm thấy tại các khu rừng đông bắc miền Bắc VN, thỏ rừng Myanmar (Lepus peguensis) ở các khu rừng khu vực Tây Nguyên, thỏ hổ (Nesolagus timminsi) trong dãy Trường Sơn. Loài thứ ba này mới mô tả năm 2000 nên trước đó chắc chắn người ta ít gặp. Loài thỏ nhà (Oryctolagus cuniculus domesticus) là du nhập khoảng thế kỷ 19, được người châu Âu thuần hoá từ thời La Mã, nhưng chỉ thuần hoá hoàn toàn từ khoảng thế kỷ 15 và mãi tới thế kỷ 19 mới du nhập sang các khu vực khác. Như thế, tại miền bắc Việt Nam cho tới thế kỷ 19 thỉnh thoảng người ta mới bắt gặp vài con thỏ rừng Trung Hoa thì làm sao mà nó có thể đại diện cho mão, phát âm lại khá giống miêu/mèo được.
Cụ nói rất có lý.
 

belo

Xe điện
Biển số
OF-76592
Ngày cấp bằng
29/10/10
Số km
3,165
Động cơ
374,700 Mã lực
Nơi ở
Da nang
Em cũng xem lại dữ lắm, ngờ là tác giả cũng chưa thạo về Lịch sử nước ta giai đoạn này lắm đâu cụ..
Em nghĩ là tác giả viết cho người Tây phương đọc nên có chỉnh sửa theo logic của người Phương tây để thuyết phục độc giả hơn.
Chuyện về Thánh Gióng, ông này cũng nói là chuyện khó tin, này kia..tuy nhiên em thấy cụ không dịch.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Em nghĩ là tác giả viết cho người Tây phương đọc nên có chỉnh sửa theo logic của người Phương tây để thuyết phục độc giả hơn.
Chuyện về Thánh Gióng, ông này cũng nói là chuyện khó tin, này kia..tuy nhiên em thấy cụ không dịch.
Có lẽ em ko dịch thật, bản dịch tiếng Pháp của quyển này, thực tế văn hay hơn, nhưng dịch qua chương Thánh Gióng không hiểu sao lại mất sạch??? Thế là phải dịch lại, để em tìm trên Facebook trước em post lên 1 chương, khéo vẫn còn.
 

Xe nội lước

Xe container
Biển số
OF-528779
Ngày cấp bằng
26/8/17
Số km
7,764
Động cơ
291,038 Mã lực
Bản dịch của em đến đây là hết,mời các cụ đón đọc các bản dịch tiếp theo là cuốn: Xứ Đàng Ngoài năm 1778, tức là thời Lê Mạt, vua Lê lúc này là Lê Hiển Tông và chúa Trịnh Sâm; sách của thuyền trưởng Pháp đi buôn ngọc trai.
--------------------
Lúc này, Đàng Ngoài đã đến hồi mạt vận vì nạn kiêu binh, Trịnh Sâm ăn chơi vô độ,ức hiếp vua Lê, cung vua rách nát, cứt ngựa vương vãi, Sâm bắt vợ con Thế tử Duy Vỹ [ mẹ và em Lê Chiêu Thống] như bắt gà:
" bọn lính cứ lạy mãi, bà Phi [mẹ Lê CHiêu Thống] đành phải gánh các con quay về [Kinh], bà khẽ nhếch mép khi các con hỏi đi đâu : Về gặp cha các con [Thái Tử Duy Vỹ bị Sâm giết]....
---------------------
Bọn kiêu binh sục sạo khắp nơi, cướp bóc, dân phải đóng cửa từ sớm....kiêu binh người Thanh-Nghệ, dân Bắc Hà hay chặn đường phục kích....
---------------
Mời các cụ đón đọc.
-----------------
Cụ nào muốn đọc sách giấy dạng PDF, tí nữa em để link cho các cụ down về đọc.
Cám ơn cụ . Nhưng qua cái tranh gỗ về đám tang chúa Trịnh Tráng em thấy về kỵ binh thì ngựa cũng cao to . Có lẽ chính là ngựa nhập khẩu. Nhưng còn có đàn hươu khá cao to. Vậy chứng tỏ rừng VN xưa phải có giống hươu cao to này.
 

doctor76

Xe ngựa
Người OF
Biển số
OF-81790
Ngày cấp bằng
3/1/11
Số km
26,196
Động cơ
698,614 Mã lực
Nơi ở
Sơn La
Cám ơn cụ . Nhưng qua cái tranh gỗ về đám tang chúa Trịnh Tráng em thấy về kỵ binh thì ngựa cũng cao to . Có lẽ chính là ngựa nhập khẩu. Nhưng còn có đàn hươu khá cao to. Vậy chứng tỏ rừng VN xưa phải có giống hươu cao to này.
Các giáo sĩ Bồ Đào Nha thời đó đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về Việt Nam, cả Đàng Ngoài, Đàng Trong, sự hình thành chữ Quốc Ngữ, đặc biệt có một cuốn nói về Sinh Vật và Thực Vật của nước ta, trong đó liệt kê và phân loại các loài Động-Thực Vật-Nấm....dày đến gần 1.000 trang, có kèm theo tên tiếng Việt của từng loài [nếu có]....bản gốc hiện lưu trữ tại thư viện Vatican và thư viện Quốc gia Bồ Đào Nha, nên giống ngựa cụ nói là ngựa nhập từ Vân Nam [Đại Lý], còn Hươu thì có lẽ nước ta lúc ấy không thiếu.
Thật đáng tiếc, chúng ta chả có dịch, hay giới thiệu những sách quý này.



Screenshot (69).png
 

giaconngu

Xe tăng
Biển số
OF-484668
Ngày cấp bằng
17/1/17
Số km
1,968
Động cơ
362,315 Mã lực
Tuổi
124
Các giáo sĩ Bồ Đào Nha thời đó đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về Việt Nam, cả Đàng Ngoài, Đàng Trong, sự hình thành chữ Quốc Ngữ, đặc biệt có một cuốn nói về Sinh Vật và Thực Vật của nước ta, trong đó liệt kê và phân loại các loài Động-Thực Vật-Nấm....dày đến gần 1.000 trang, có kèm theo tên tiếng Việt của từng loài [nếu có]....bản gốc hiện lưu trữ tại thư viện Vatican và thư viện Quốc gia Bồ Đào Nha, nên giống ngựa cụ nói là ngựa nhập từ Vân Nam [Đại Lý], còn Hươu thì có lẽ nước ta lúc ấy không thiếu.
Thật đáng tiếc, chúng ta chả có dịch, hay giới thiệu những sách quý này.



Screenshot (69).png
Hình cụ đưa lên là 2 trang 614-615 trong tập 2 sách Flora Cochinchinensis (Thực vật chí Đàng Trong), (https://www.biodiversitylibrary.org/item/192157#page/266/mode/1up trang 614) của João de Loureiro (1717-1791) in năm 1790.
Tài liệu này có giá trị để tham khảo về tên gọi bản địa tiếng Việt (nếu có) của những loài mà tác giả đã mô tả. Tuy nhiên, phần lớn danh pháp khoa học mà tác giả đưa ra trong sách này hiện nay hầu như không được sử dụng làm danh pháp chính thức mà chỉ như là tên đồng nghĩa (synonym). Elmer Drew Merill (1876-1956) trong A commentary on Loureiro's “Flora cochinchinensis” (https://books.google.mw/books?id=iVsLAAAAIAAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false) đăng trên tạp chí Transactions of the American Philosophical Society quyển 24 New Series phần II tháng 6 năm 1935 có viết khá chi tiết về các sai sót, thiếu chính xác trong việc đặt danh pháp khoa học hai phần (binomial nomenclature) của Loureiro.
 
Thông tin thớt
Đang tải

Bài viết mới

Top