[Funland] Dầu khí Việt Nam-30 năm và những điều ít được chú ý

[LầmTài khoản đã xác minh]

Thử thách khách quan lớn nhất cuối thập kỷ 90 là giá dầu xuống đến 9 - 10 USD/thùng đã gây không ít khó khăn cho PV.

Nguồn thu từ khai thác dầu của Nhà nước và của PV giảm, trong khi các hoạt động dịch vụ bị ngưng trệ do các nhà thầu thăm dò khai thác ở trong nước, cũng như toàn khu vực phải dừng công việc, hoặc chỉ cầm chừng chờ cơ hội giá dầu lên trở lại;

có công ty dầu do quy mô nhỏ đã không chịu nổi thách thức, phải phá sản.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Giá dầu thấp, nhưng bán được cũng vô cùng khó khăn. Người mua có quá nhiều lựa chọn, trong khi người bán thì nhiều, cạnh tranh gay gắt. Trong bối cảnh đó, PV đã chèo chống rất giỏi mới bán được dầu (dầu chứa trên tàu, cho nên nếu chậm bán thì sản xuất sẽ ngưng trệ ngay).

Nhờ trước đó Petechim và PV đã xây dựng được quan hệ tốt, tin cậy lẫn nhau với các đối tác quốc tế. Trong đó có những công ty mua dầu, do vậy, PV không bị khách hàng bỏ lơ mà tiếp tục mua dầu của Việt Nam, thậm chí với giá cả khá thuận lợi.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Thử thách đối với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam hiện nay là rất lớn và khá phức tạp.

Về tác động của khách quan, Tổng công ty Thăm dò - Khai thác Dầu khí (PVEP), Vietsovpetro, các đơn vị làm dịch vụ kỹ thuật như Tổng công ty Khoan và Dịch vụ khoan PVD, Tổng công ty Dịch vụ Kỹ thuật PTSC… bị ảnh hưởng nặng nhất.

Còn các đơn vị khác ảnh hưởng ít hơn nhưng cũng không phải nhỏ.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Từ ngày 1/1/2017, Chính phủ đã bãi bỏ thu điều tiết đối với sản phẩm dầu, khí hóa lỏng, sản phẩm hóa dầu tiêu dùng trong nước.

Theo đó, Công ty Lọc - hóa dầu Bình Sơn được tự tính giá thành sản phẩm theo cơ chế thị trường,

cho nên không cần "ưu đãi" gì cả Nhà máy vẫn vận hành có hiệu quả trên công suất thiết kế, doanh thu lớn, lợi nhuận cao.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Việc OPEC và một số quốc gia khác đưa ra quyết định cắt giảm sản lượng khai thác dầu từ cuối năm 2016 và tuyên bố gia hạn thời gian cắt giảm đã góp phần ổn định thị trường dầu mỏ với mức gia dao động 53-50USD/thùng.

Tuy nhiên, với giá dầu thô vẫn duy trì ở mức thấp và có xu hướng giảm sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của PVN (sản lượng, doanh thu, lợi nhuận…).

Chiến lược dầu khí đến năm 2020 và định hướng đến 2025 cũng đã xác lập các mục tiêu như: Gia tăng trữ lượng 35-40 triệu tấn hằng năm, khai thác dầu khí tăng 10-36% cho từng giai đoạn 5 năm, trong đó từ nước ngoài phải gấp 3-5 lần so với mức hiện nay;

các sản phẩm lọc và hóa dầu gấp 1,5-5 lần so với hiện tại; doanh thu tăng 10-15%… là những thách thức trong bối cảnh giá dầu hiện nay.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Nhiều mỏ dầu chủ lực sau nhiều năm khai thác bắt đầu suy giảm.

Trong bối cảnh mới, việc kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài tham gia tìm kiếm, thăm dò dầu khí ở các lô còn mở sẽ khó khăn.

Nhiều dự án lớn của PVN có mức đầu tư cao (vùng khai thác xa bờ, độ sâu 1.500m), phải thúc đẩy tiến độ, nên sức ép về vốn rất lớn do việc vay vốn từ các tổ chức quốc tế khá khó khăn, chưa kể nhu cầu nhân lực có trình độ kỹ thuật và công nghệ cao hiện đang là khó khăn không nhỏ.

Việc triển khai các dự án trọng điểm ở nước ngoài cũng đang đứng trước nhiều thách thức, có ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của ngành Dầu khí.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Nhân lực có trình độ kỹ thuật và công nghệ cao đang là thách thức to lớn trong thời gian tới.

Một vấn đề đáng quan tâm với ngành Dầu khí là trình độ lao động gồm chuyên môn, kỹ năng và ngoại ngữ của đội ngũ lao động chưa hoàn chỉnh và đồng đều, đặc biệt là ngoại ngữ nên thường thua thiệt so với lao động các nước.

Cơ chế, chính sách quản lý, vận hành cũng chưa thực sự tạo được sự gắn kết, hỗ trợ lẫn nhau giữa các đơn vị thành viên trong PVN.

Dự báo, khoảng 75% các dịch vụ dầu khí mang tính công nghệ, kỹ thuật sẽ bị cạnh tranh trong nước cũng như với các nước trong khối.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Thực tế cho thấy, chất lượng lao động, sự thiếu hụt của các chuyên gia giỏi vẫn là một rào cản lớn trong nhiều hoạt động của PVN.

Nhiều công đoạn quan trọng trong chuỗi giá trị của ngành Dầu khí, PVN vẫn phải thuê chuyên gia nước ngoài đảm nhận với chi phí rất cao.

So với các tập đoàn dầu khí trong khu vực và trên thế giới, PVN vẫn còn một khoảng cách nhất định về quy mô, hiệu quả sản xuất kinh doanh và chất lượng nguồn nhân lực…

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Nhiệm vụ 2018 của PVN:

-Phát triển các dự án dầu khí ở vùng xa bờ trên thềm lục địa Việt Nam

-Cổ phần hóa, thoái vốn giai đoạn 2020.

-Tập trung thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia.

-Xử lý các dự án yếu kém, thua lỗ với giải pháp nhanh, mạnh, quyết liệt hơn.

-Tiết giảm chi phí, chống lãng phí, giải quyết triệt để vấn đề “sân trước - sân sau” của một số đơn vị thành viên...

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Kết thúc 2017:

* Tổng sản lượng khai thác quy dầu của tập đoàn năm 2017 đạt 25,41 triệu tấn, vượt 1,60 triệu tấn quy dầu so với kế hoạch Chính phủ giao.

* Tổng doanh thu toàn tập đoàn đạt 498 nghìn tỷ đồng, vượt 13,8% so với kế hoạch năm, tăng 10,1% so với năm 2016.

* Lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 31,9 nghìn tỷ đồng, vượt 92% kế hoạch năm.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Trong một thời gian dài, khoảng 15 - 16% tăng trưởng GDP đến từ dầu khí.

Việt Nam có trữ lượng dầu khí không phải là nhỏ (vào khoảng 0,3% trữ lượng thế giới đã được phát hiện), đứng thứ 3 châu Á về năng lực khai thác và 28 trên thế giới.

Nhưng:

Thứ nhất, nguy cơ cạn dần trữ lượng theo xu hướng thế giới.

Hai là, phải đi sâu hơn vào công nghệ chế biến hóa dầu, thay vì xuất thô.

Ba là, phải đảm bảo được an ninh gắn với an ninh biên giới quốc gia, lãnh hải, đặc biệt là chống lại việc lạm dụng lợi ích nhóm – đây là thách thức rất lớn.

Cuối cùng, phải áp dụng cơ chế thị trường cạnh tranh quốc tế mạnh hơn.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Theo Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (Antiga), từ năm 2016, thuế nhập khẩu diesel, ma-dút là 0%.

Riêng các loại xăng, thuế suất cũng sẽ được loại bỏ (0%) theo lộ trình, tác động không nhỏ đến ngành dầu khí trong nước.

Như vậy, thị trường sẽ có tính cạnh tranh cao do thuế nhập khẩu xăng dầu sẽ được loại bỏ vào năm 2029.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Rất nhiều cam kết đang vênh nhau về chính sách thuế, phí, đặt ra vấn đề rất khó xử lý hay bất lợi cho các nhà đầu tư vào chế biến sâu dầu khí ở Việt Nam.

Chẳng hạn, Việt Nam cam kết với Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn sẽ giữ mức thuế nhập khẩu xăng dầu không dưới 7% trong vòng 10 năm bắt đầu từ khi sản xuất thương mại.

Tức là nếu như năm 2018 này Nhà máy bắt đầu sản xuất thương mại thì Việt Nam phải giữ thuế không dưới 7% cho tới năm 2028, trong khi đó cam kết đã về 0%.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Hiện tại, điểm thuận lợi duy nhất của tập đoàn là giá dầu đang ổn định và có xu hướng tăng lên. Điều này phần nào giúp cho doanh nghiệp không lún sâu vào khủng hoảng.

Tuy nhiên, những khó khăn tài chính của tập đoàn vẫn còn rất lớn, với 5 dự án nghìn tỷ đắp chiếu, hàng loạt công ty con thua lỗ...

Hơn nữa, tình hình của tập đoàn vẫn đang trong quá trình khủng hoảng và xử lý chưa dứt điểm làm phân tán tư tưởng rất nhiều.

Vụ án liên quan đến các lãnh đạo cũ vẫn trong quá trình tố tụng nên về mặt tâm lý cần có một thời gian dài và đòi hỏi nỗ lực rất lớn để ổn định.

 

[taico]

Năm 2018, chắc sản lượng dầu thô sụt 10% so với 2017 may giá tăng hơn 30%. Sản lượng 2019 sẽ sụt giảm 30% so với 2018

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Nhìn vào bức tranh ngành dầu khí và tập đoàn với những đại dự án thua lỗ, với loạt cựu cán bộ cao cấp vướng vòng lao lý, chúng ta có buồn, có đau xót, nhưng lúc này cái cần ở PVN không phải là chê trách mà là tinh thần: ngã rồi, đứng dậy, đi tiếp.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Ngay trong ngày đầu ngồi ghế nóng Chủ tịch PVN, ông Trần Sỹ Thanh cũng đã thẳng thắn: "Tôi có thời gian được Đảng, Nhà nước quan tâm, đào tạo, bồi dưỡng qua một số môi trường.

Tuy nhiên, riêng môi trường về dầu khí này thì kinh nghiệm bằng 0, thông tin chưa có gì. Quả thực là khó khăn, thách thức rất lớn với cá nhân".

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Luôn phải tính đến tác động của giá dầu như khởi nguồn cho những khó khăn của PVN.

Giá dầu tụt dốc từ năm 2013 sang năm 2014 đã đẩy ngành công nghiệp dầu khí vào những khó khăn rất lớn. Chỉ trong vài tháng, giá dầu rớt từ 112 USD/thùng xuống còn 62 USD/thùng và chạm đáy dưới 27 USD/thùng vào cuối tháng 1.2016, làm giảm lợi nhuận, đảo lộn kế hoạch kinh doanh của PVN.

Mức doanh thu 745.500 tỉ đồng như năm 2014 chỉ còn là quá khứ,

doanh thu năm 2015 của PVN đã giảm xuống 560.000 tỉ đồng,

đến năm 2016 tiếp tục giảm xuống mức 452.500 tỉ đồng

và năm 2017 chỉ đạt 437.800 tỉ đồng.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Vấn đề được dư luận lưu ý nhiều nhất trong 3 năm này là việc quyết định hút thêm 1 triệu tấn dầu vào năm 2015 bất chấp mọi cảnh báo từ các chuyên gia trong và ngoài nước.

Năm đó, sản lượng khai thác dầu thô đạt tới 16,86 triệu tấn, vượt tới hơn 2,1 triệu tấn dầu so với kế hoạch mà Chính phủ cho phép.

Tuy nhiên, động thái này đã không ủng hộ PVN phát triển bền vững, ngoại tệ thu được không lớn như dự kiến bởi giá dầu đang trên đà lao dốc, mà còn đẩy tập đoàn này đến gần tình trạng “khánh kiệt” trữ lượng sớm hơn dự báo.

Từ đây, sản lượng khai thác dầu thô liên tục sụt giảm, năm 2016 chỉ đạt 14,02 triệu tấn và năm 2017 đã giảm xuống 12,49 triệu tấn.

Vấn đề thực sự nghiêm trọng khi trữ lượng dầu khí dễ tìm và dễ khai thác đã bước vào giai đoạn cạn kiệt.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Dầu thô đóng góp phần lớn vào giá trị kim ngạch xuất khẩu của cả nước, bình quân khoảng 15%. Hiện nay, tỷ trọng này đã giảm và chỉ còn chiếm khoảng 7,5%.