[Funland] Dầu khí Việt Nam-30 năm và những điều ít được chú ý

[LầmTài khoản đã xác minh]

Ngay cả các vị trí của dự án, ngay trong vùng biển ngang Đài Loan, đã được xem như là một phương tiện để đạt được đòn bẩy ngoại giao tác động lên Hoa Kì nếu như có bất cứ một cuộc khủng hoảng nào giữa Bắc Kinh và Taipei (Đài Bắc).

Công ti cũng có các con bài khác để chơi. Trung Quốc gần như vô vọng trong việc tăng nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên và ExxonMobil đã phát triển một dự án lớn ngay trên biên giới Đông Bắc của TQ trên đảo Sakhalin của Nga.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Gazprom, đối tác Nga của nó, muốn bán khí đốt trong nước nhưng ExxonMobil muốn xuất khẩu.

Bắc Kinh khó thể nào xa lánh Exxon quá nhiều.

Quan trọng không kém, và hoàn toàn trái ngược với các công ti của Anh và Nhật Bản, ExxonMobil có thể dựa vào chính phủ Hoa Kì để tạo sức ép cho vụ việc của mình với nhà chức trách Trung Quốc.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Tháng Giêng năm 2008, người đứng đầu mới về thăm dò đến Việt Nam: Russ Berkoben. Ông làm việc với ExxonMobil 32 năm, trong đó có thời gian làm người đứng đầu thăm dò ở Trung Quốc.

Ngay sau đó công ti đã kí một bản ghi nhớ với PetroVietnam để thăm dò các Lô 156 đến 159. Hai lô xa nhất ngoài khơi mà Việt Nam chưa từng cho thuê nhượng.

Góc Đông Nam của Lô 159 cách bờ biển Việt Nam hơn 500 km – nằm ngay trong vùng biển tranh chấp

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

ExxonMobil cũng đang đàm phán nghiêm túc về việc thuê nhượng các Lô 117, 118 và 119 chỉ ngay ngoài khơi bờ biển miền Trung Việt Nam.

Ngày 20 tháng 7 năm 2008, Greg Torode của báo South China Morning Post ở Hong Kong đưa tin rằng các nhà ngoại giao Trung Quốc tại Washington đã cảnh cáo ExxonMobil rằng triển vọng làm ăn của họ tại đại lục Trung Quốc có nguy cơ bị mất.

Người cung cấp tin cho Torode là một quan chức cấp cao của Chính Phủ Obama, vốn đã được một giám đốc điều hành của ExxonMobil báo cáo tóm tắt.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Vào cuối tháng 8 có vẻ như người Trung Quốc đã coi sự việc nghiêm trọng.

Liên doanh theo kế hoạch của ExxonMobil về xây dựng một cơ sở khí tự nhiên hóa lỏng $1 tỉ tại Hong Kong đã bất ngờ bị hủy bỏ.

Giám đốc điều hành công ti nói với các nhà ngoại giao Mĩ họ không nghĩ rằng lí do là từ tranh chấp Việt Nam – thỏa thuận này đã bị các nhà hoạt động môi trường địa phương phản đối mạnh – nhưng có vẻ rằng người Trung Quốc đã lợi dụng để đe dọa.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

ExxonMobil đã đàm phán với PetroVietnam trong hơn một năm về 4 lô (các Lô 129-132, giữa Lô 156 và bờ biển) nhưng tháng 10 năm 2008 PetroVietnam lại trao chúng cho Gazprom của Nga.



Berkoben nói với Đại sứ Michalak rằng PetroVietnam sợ rằng ExxonMobil sẽ chịu thua dưới áp lực của Bắc Kinh.

Tháng 7 năm 2008, các nhà ngoại giao Nga đã nói với đối tác Mĩ rằng Trung Quốc chẳng gây sức ép nào lên các công ti Nga –

và có lẽ các nhà chức trách Việt Nam cũng biết được điều đó.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

ExxonMobil không phải là công ti duy nhất coi thường sự cưỡng ép của Trung Quốc.

Công ti năng lượng ONGC Videsh của Ấn Độ (một đối tác với BP tại lô 6.1 và cũng là người thuê các lô 127 và 128),

KNOC của Hàn Quốc và một số công ti nhỏ hơn không có nhiều lợi ích ở Trung Quốc – như Premiers của Anh và Talisman của Canada – cũng phớt lờ TQ.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Bắc Kinh đã thử những cách khác để gây sức ép. Tháng 10 năm 2007, Mike Bruce, Giám Đốc Tài Chính của Pearl Energy ở Singapore, nhận được một cú gọi từ toà đại sứ Trung Quốc.

Nhà ngoại giao nói với Bruce rằng công ti của ông đã tiến hành thăm dò trái phép trong vùng biển của Trung Quốc và mời ông đến đại sứ quán để thảo luận. Bruce từ chối và thay vào đó mời phía Trung Quốc đến chỗ của ông.

Một vài ngày sau, một đoàn đại biểu đến đúng hẹn và báo cho nhà quản trị Pearl Energy rằng họ đã biết công ti đã có một tàu khảo sát đang ở hiện trường (tại Lô 6.94, gần như bao quanh Lô 6.1 của BP). Theo Bruce, họ doạ sẽ gây sức ép lên Chính Phủ Singapore vì Pearl được niêm yết trên thị trường chứng khoáng Singapore.

Nhưng khi Bruce báo với họ rằng Pearl không còn trên danh sách ở Singapore sau khi được Aabar Energy của Abu Dhabi mua lại một năm trước đây, mặt họ thụng xuống. ‘Ô, thế thì khác,’ người phụ nữ dẫn đầu nhóm nói

và Pearl chẳng bao giờ nghe thấy họ lần nữa.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Đến đầu năm 2009, công ti duy nhất có quyền lợi ở Trung Quốc vẫn còn khai thác ngoài khơi Việt Nam là ExxonMobil.

Ngày 30 tháng 6, họ đã kí một hợp đồng phân chia sản phẩm với PetroVietnam cho hai nhóm lô (các Lô 156-159 ở phía Đông Nam hoang sơ và các Lô 117, 118 và 119 ngoài khơi Đà Nẵng),

khiến họ trở thành chủ sở hữu diện tích ngoài khơi lớn nhất ở Việt Nam

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Với công ti ExxonMobil ngoại lệ, mọi công ti dầu bị buộc phải lựa chọn hoặc hoạt động tại Trung Quốc, hoặc trong vùng biển do một trong các nước khác tuyên bố chủ quyền.

ConocoPhillips đã bỏ hai Lô 5.2 và 5.3 vào tháng 12 năm 2008 nhưng vẫn giữ cổ phần trong hai lô khác ngay cạnh bờ biển Việt Nam, cách xa mọi rắc rối với Trung Quốc. Tháng 2 năm 2012, họ rời khỏi VN.

Chevron giữ lại 20 % cổ phần của mình tại Lô 122 nhưng đình chỉ tất cả các hoạt động ở đó cho đến khi bán xong hết vào đầu năm 2013. Điều đó có vẻ làm Bắc Kinh hài lòng vì vào năm 2010, Chevron đã được trao cổ phần ở ba giếng ở phần phía Bắc Biển Đông, ngoài khơi đảo Hải Nam

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

BP vẫn làm ăn ở Việt Nam, điều hành công việc ban đầu chuyển khí-ra-điện từ Lô 6.1.

Nhưng sau đó, vào tháng 7 năm 2010, vận đỏ ở Vịnh Mexico của Tony Hayward biến thành thảm họa. Công ti này bất thình lình cần $ 30 tỉ để trả tiền bồi thường sau vụ nổ giàn khoan Deepwater Horizon và dầu tràn.

Ngày 18 tháng 10 năm 2010, BP bán nguồn lợi của mình ở Việt Nam và Venezuela cho TNK-BP, liên doanh Nga của họ, với giá tổng cộng $ 1,8 tỉ.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Đến cuối năm 2010 chiến dịch của Bắc Kinh đã buộc BP và ConocoPhillips phải ngừng thăm dò bên trong ‘đường chữ U’ và JMSU đã tạo một tiền lệ về lựa chọn mà Trung Quốc ưa thích hơn.

Tuy nhiên, chính phủ mới ở Philippines và các chính phủ tại Việt Nam, Brunei và Malaysia đã không lung lay về chủ quyền, và sự cám dỗ của lợi nhuận tiềm năng vẫn đủ mạnh để thu hút các công ti khác, ít lo lắng hơn bởi áp lực của Trung Quốc, thử đưa tay vào vùng biển tranh chấp.

Bắc Kinh đã dùng cạn hết đòn bẩy thương mại, nên bây giờ việc khẳng định chủ quyền lãnh thổ sẽ đòi hỏi những chiến thuật mới.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Ngày Thứ Tư 2 tháng 3 năm 2011, tàu khảo sát địa chấn MV Veritas Voyager (do công ti địa vật lí Pháp CGG Veritas làm chủ) đã bắn súng áp suất mạnh trên khu vực Bãi Cỏ Rong (Reed Bank), khu biển cạn ngoài khơi cách Palawan, Philippines khoảng 160 km.

Tàu Voyager đã khảo sát được gần hai tháng và các thông báo cảnh báo về các hoạt động của nó được đăng trên website tuần duyên.

Đoàn khảo sát trên tàu đã nhìn thấy một tàu Trung Quốc vào ngày 28 tháng 2 và ngày hôm sau đã nhận được sự hộ tống không mong muốn.

Một tàu Hải Giám Trung Quốc (CMS) đã đến cách Voyager khoảng 100 mét và ra lệnh cho nó rời đi.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Vì Voyager tiếp tục khảo sát, mỗi ngày Chủ Tịch Ray Apostol của Forum đều tiếp xúc với Tướng Sabban. Ngày 2 tháng 3, ông gọi Sabban trong hốt hoảng. Hai tàu Hải Giám (71 và 75) đã chạy ngang mũi tàu Voyagervà ra lệnh cho nó rời khỏi khu vực. ‘Chúng tôi đang xếp mọi thứ lại’, ông nói với viên tướng.

Sabban bảo ông ta ra lệnh cho đoàn khảo sát ở lại và hai máy bay định vị không vũ trang OV10 bay lên. Khi họ đến khu vực này, hai giờ sau đó, các tàu Trung Quốc đã biến mất.

Sau đó, ông triển khai tàu quét mìn BRP Rizal, đóng vào năm 1944, và BRP Rajah Humabon, đóng vào năm 1943.

Hai tàu này đã cũ nhưng đủ tác dụng làm các tàu Hải Giám tránh xaVoyager thêm bảy ngày nữa, cho phép nó để hoàn thành khảo sát trước thời hạn.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Mười hai tuần sau đó, Hải Giám đã thử dùng một chiến thuật hung hăng hơn ở phía bên kia biển. Tàu khảo sát Bình Minh, thuộc công ti liên doanh giữa PetroVietnam và CGG Veritas, đang làm việc tại Lô 148, cách cảng Nha Trang của Việt Nam 120 km về phía Đông.

Sáng sớm ngày 26 tháng 5 năm 2011 ba tàu Hải Giám 12, 17 và 84, xuất hiện ở chân trời và sau đó tới gần. Hai tàu đánh cá đang canh chừng tàu Bình Minh nhưng không thể bảo vệ toàn bộ sợi cáp 17 000 mét kéo sau nó.

Tàu Hải Giám 84 chạy băng ngang qua sợi cáp, cố ý cắt đứt nó. May mắn cho Việt Nam, sợi cáp thuỷ âm nhiều triệu đô la có trang bị phao cấp cứu đã đưa nó lên trên mặt nước để phục hồi.

Hư hại đã được sửa chữa và tuần sau đó Bình Minh 02 trở ra biển đi kèm với 8 tàu hộ tống.

 

[haivina]

Chuyện cũ nhiều truyền thuyết lắm, em chả tin mấy. Hóng chuyện mới thôi.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Hai tuần sau đó, một tàu địa chấn khác, lần này hợp đồng chung của PetroVietnam và công ti Talisman của Canada, đã bị chặn phá tại Lô 136-03, ở phía cực Đông Nam vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) do Việt Nam tuyên bố của mình.

Lô này ở ngay phía Nam 3 lô mà ConocoPhillips đã bỏ hồi năm 2008 và bao gồm một phần lô WAB-21 của Randall Thompson.

CGG Veritas cũng là chủ tàu này, chiếc Veritas Viking 2.

Tuy nhiên, lần này, kẻ tấn công không phải là Hải Giám mà là Ngư Chính (FLEC) Trung Quốc.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Và lần này, Trung Quốc đưa ra một nguyên cớ phức tạp để biện minh cho việc cắt cáp.

Một đội nhỏ tàu cá Trung Quốc xuất hiện trong khu vực khảo sát và cứ ở lại đó bất chấp cảnh báo từ một tàu Cảnh Sát Biển Việt Nam yêu cầu rời đi.

Ngày hôm sau, 9 tháng 6, lúc các tàu Ngư Chính 303 và 311 chạy phía trước tàu Viking thì tàu đánh cá số 62226 chạy băng ngang các sợi cáp phía sau.

Lưới tàu đánh cá bị vướng và tàu bị kéo ngược trên biển.

Sau đó, các tàu Ngư Chính vội vả đến giúp tàu đánh cá cắt các cáp truyền theo điều mà nhà chức trách Trung Quốc tuyên bố sau này là một hành động tự bảo đảm an toàn.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Ba sự cố này trong nửa đầu năm 2011 đã kích động làn sóng chỉ trích giận dữ khắp Đông Nam Á và bên ngoài về việc ‘bắt nạt’ của Trung Quốc.

Bốn sự cố khác tiếp sau: Bình Minh 02 bị cắt cáp lần thứ hai vào ngày 30 tháng 11 năm 2012 tại Lô 113 (gần Quần đảo Hoàng Sa, do Gazprom thuê)

và hai sự cố khác trong EEZ của Malaysia ngoài khơi đảo Borneo ngày 21 tháng 8 năm 2012

và một sự cố khác nữa ngày 19 tháng 1 năm 2013 trong đó tàu của chính phủ Trung Quốc đã ngăn chặn công việc khảo sát dầu.

 

[LầmTài khoản đã xác minh]

Nhiều bằng chứng cho thấy rằng nhiều bộ phận của nhà nước Trung Quốc – CNOOC, Hải giám và Ngư Chính – coi ‘đường chữ U’ là một yêu sách thực đối với 80 % Biển Đông.

Tất cả các sự cố đều xảy ra ở cách xa bất kì thể địa lí nào mà Trung Quốc có yêu sách và do đó dường như không phù hợp với bất kì đòi hỏi nào dựa trên UNCLOS.

Khi chỉ trích tăng lên, lãnh đạo Bắc Kinh dường như đã nhận ra rằng Hải Giám và Ngư Chính đã đi quá xa.

Tháng 3 năm 2013, chính phủ công bố kế hoạch đưa tất cả các cơ quan phụ trách biển khác nhau (Cục Hải dương Quốc Gia, bao gồm Hải giám Trung Quốc, thuộc Bộ Đất Đai và Tài Nguyên; Hải Cảnh Trung Quốc, thuộc Bộ Công An; Cục An Toàn Hàng Hải, thuộc Bộ Giao Thông; Ngư Chính thuộc Bộ Nông nghiệp; và Tổng cục Hải quan) dưới sự quản lí duy nhất.