Mỹ là một chính quyền Liên Bang, tập hợp của 50 tiểu bang.Tôi thực sự ngạc nhiên khi các bang của Mỹ có nhiều quyền lực đến vậy, trên rất nhiều lĩnh vực.
Lúc nào đó, sẽ nhờ bác chia sẻ dần dần (vĩ mô thôi) về tình trạng này.
California còn có 1 anh Kiều bào làm tổng thống, anh Arnold Schwarzenegger, công dân Austria.
Cũng ngạc nhiên nữa, chưa kể anh này vốn chỉ biết bắn súng nhựa, giống anh Volodimir Zelenskyi.
Quyền lực nhà nước chia ra làm 2 : chính quyền Liên Bang và các chính quyền tiểu bang.
Liên Bang Mỹ chỉ giữ các quyền lực ở các lĩnh vực tối quan trọng như : Quốc phòng, Ngoại giao, An ninh nội địa, Di trú và Ngân hàng Trung ương.
Các lĩnh vực khác như : giáo dục, giao thông, cảnh sát... giao về hết cho từng tiểu bang. Mỗi tiểu bang có Quốc Hội riêng sẽ lập ra luật lệ về các lĩnh vực này cho phù hợp với tiểu bang mình. Nói thêm nước Mỹ không có Bộ Công An. Cơ quan FBI chỉ là cơ quan điều tra tội phạm cấp Liên Bang ( tức là những tội phạm lớn như bắt cóc, khủng bố... ) FBI hoàn toàn không có quyền như Bộ Công an đối với các sở Cảnh sát địa phương.
Lực lượng cảnh sát của từng thành phố sẽ do ngân sách của thành phố đó chi trả. Cảnh sát trưởng thành phố sẽ do thị trưởng bổ nhiệm và cách chức. Thị trưởng lại do dân chúng trực tiếp bầu chọn. Ngân sách địa phương là do thâu thuế ở địa phương, không phải do ngân sách từ trên rót về. Bộ máy hành chính, công quyền ở địa phương sẽ hoạt động do ngân sách từ nguồn thâu thuế ở địa phương đó chi trả.
Do vậy, hể địa phương nào dân chúng làm ăn được, dân kéo về định cư nhiều thì ngân sách địa phương đó dồi dào, thị trưởng có thể mướn nhiều nhân viên trong biên chế, mướn nhiều cảnh sát giữ gìn an ninh. Còn địa phương nào, thị trưởng làm ăn dở, dân chúng thất nghiệp, ngân sách không có tiền tu sửa trường học, đường sá xuống cấp... thì trước sau cũng sẽ không được bầu lại.
Quốc Hội của từng tiểu bang cũng hoạt động giống như Quốc Hội Mỹ. Biểu quyết phân bổ ngân sách cho từng lĩnh vực của tiểu bang như giáo dục, giao thông, an sinh xã hội, .... rồi giao kinh phí này cho Thống đốc tiểu bang thực hiện.
Người Mỹ ví von. Quốc Hội như bà mẹ nắm giữ tiền bạc trong gia đình. Tổng thống và Thống đốc như người cha phải xin bà mẹ duyệt chi mới có tiền chi xài cho công việc. Bởi vậy mới có chuyện hàng năm chính phủ Mỹ chuẩn bị đóng cửa, ngưng hoạt động vì Quốc Hội Mỹ không duyệt chi ngân sách hoạt động.
Nói về quân đội, luật pháp Mỹ qui định quân đội Mỹ chỉ được triển khai để bảo vệ an ninh quốc phòng của Mỹ, tuyệt đối cấm triển khai vào các hoạt động trị an trong nước ( như chống biểu tình, chống khủng bố...) Quân đội Mỹ không cho phép hoạt động đảng phái trong quân đội. Quân đội Mỹ cũng chỉ tuyên thệ trung thành với nước Mỹ ( cần phân biệt đối với người dân Mỹ, chính quyền Mỹ không đồng nghĩa với nước Mỹ, họ có thể phản đối chính phủ của tổng thống Biden, có thể biểu tình trước Nhà Trắng nhưng vẫn không bị coi là người không yêu nước Mỹ ).
Ở mỗi tiểu bang sẽ có lực lượng vũ trang riêng ( gọi là vệ binh). Thống đốc tiểu bang có thể điều động lực lượng này khi cần thiết để đối phó với tình trạng khẩn cấp như thiên tai...
Chỉnh sửa cuối: