Nhà đầu tư mới và kịch bản tháng Tư
Chứng khoán phục hồi. Điểm nổi bật của đợt phục hồi lần này là giá trị giao dịch tiến những bước nhảy vọt.
Sàn TPHCM khớp lệnh 30, 40 thậm chí 50 triệu cổ phiếu/ngày không còn là chuyện hiếm.
Khối lượng cổ phiếu đặt mua tăng từ 20-30 triệu lên 50-60 triệu và ngày cuối tuần trước đã đạt ngưỡng 100 triệu/ngày. Những lệnh chào mua giao dịch thỏa thuận 100.000 cổ phiếu/loại ngày càng phổ biến.
Ngay cả thời hoàng kim tháng 3-2007 khi VN-Index luôn nằm trên ngưỡng 1.000 điểm, sàn TPHCM cũng không thể có được những số liệu như thế.
Nhân tố nào đang tạo nên những kỷ lục cho chứng khoán? Đó là lớp nhà đầu tư mới. Các công ty chứng khoán cho biết tài khoản của các nhà đầu tư mới được kích hoạt mạnh với lượng tiền lớn, hàng tỉ đồng. Trong khi tài khoản của các nhà đầu tư cũ hoạt động yếu hơn hẳn.
Điều này không khó hiểu. Như con chim ngại cành cong, lớp nhà đầu tư cũ càng gắn bó lâu với thị trường, càng kinh nghiệm, càng tỏ ra thận trọng trước biến động của VN-Index. Dù muốn hay không, tâm lý thị trường suy thoái vẫn đè nặng trong họ.
Những khoản lỗ khi thị trường rơi từ 1.100 điểm về 900 điểm, rồi từ 900 về 500, từ 500 về 360 và gần nhất từ 320 về 235 điểm đã khiến sự mất mát của nhà đầu tư cũ trở nên sâu đậm.
Nhiều người không còn tiền, trong tài khoản chỉ còn cổ phiếu mua ở mức giá cao. Những người đã cắt lỗ, còn tiền thì đặt mục tiêu bảo toàn vốn lên đầu.
Một bộ phận nhà đầu tư cũ ít thận trọng hơn, vào lại thị trường lúc VN-Index 250 - 260 điểm, cũng không đủ mạo hiểm nắm giữ cổ phiếu lâu dài. Họ “lướt sóng” và chốt lãi ngay khi mức lời đạt 10-15%. Họ ở tình trạng “chân trong chân ngoài”, sẵn sàng rút ra khi những thông tin tiêu cực xuất hiện.
Sau những phiên giao dịch lưỡng lự với tâm trạng níu kéo hồ nghi của lớp nhà đầu tư cũ, thị trường đã bật lên mạnh với tiềm lực của lớp nhà đầu tư mới. Lợi thế tuyệt đối của nhà đầu tư mới là tâm lý ổn định.
Họ thực sự là “lính mới toe”, chưa chứng kiến sự gặm nhấm rớt điểm của VN-Index. Họ mua cổ phiếu từ mức đáy lên, không chịu gánh nặng phải san sẻ những gì đang mua với cổ phiếu giá cao còn trong tài khoản, không có những khoản lỗ trước đó phải lo gỡ lại...
Vì thế họ “đổ” vốn vào thị trường với cường độ mạnh, tốc độ giải ngân nhanh. Chỉ có điều này mới lý giải được tại sao khối lượng và giá trị giao dịch của thị trường đột biến đến vậy.
Vai trò của lớp nhà đầu tư mới đang được khẳng định. Chân dung của họ rõ dần với hai phỏng đoán khác. Thứ nhất, có một tỷ lệ nhỏ nhất định vốn vay kích cầu đã và đang chảy vào chứng khoán. Chỉ cần vài ngàn tỉ đồng trong tổng số 218.000 tỉ đồng hỗ trợ lãi suất đã được giải ngân bỏ vào chứng khoán, cũng đủ tạo đà cho cổ phiếu tăng giá.
Có thể doanh nghiệp nhà nước, các công ty lớn không dám dùng vốn kích cầu để tham gia chứng khoán, nhưng những khoản vay của hộ cá thể, tư nhân chưa thể hấp thụ hết ngay lập tức có thể đã được tạm thời mang đầu tư cổ phiếu. Giả thuyết này cần phải được các ngân hàng kiểm tra.
Thứ hai, sự trở lại của nhà đầu tư từ các nước lân cận đang là khả năng để ngỏ. Đã có đoàn khách du lịch đem những khoản tiền lớn vào Việt Nam và chứng khoán có thể là một kênh hấp dẫn họ, nhất là vừa qua khi cổ phiếu hạ giá quá nhiều.
Còn nhớ thời gian từ khi sàn TPHCM mở cửa năm 2000 đến giữa năm 2001, không ít nhà đầu tư người Hoa giao dịch dưới tài khoản người Việt đứng tên đã tham gia thị trường. Họ đã gặt hái những quả ngọt khi thị trường chạy từ 100 lên hơn 500 điểm và khi họ rút cũng là thời gian VN-Index rơi dần về 130 điểm.
Nguồn lực của lớp nhà đầu tư mới tỏ ra mạnh mẽ và kéo dài. Sự sung sức của họ đang làm các quỹ đầu tư còn đứng bên lề sốt ruột.
Những quỹ đã chấp nhận lỗ, cơ cấu lại danh mục cổ phiếu, tích lũy tiền mặt, thực hiện chiến lược bán rẻ để mua lại rẻ hơn, đang bối rối. Không bối rối sao được khi lượng tiền mà họ nắm giữ đang “lạm phát” liên tục so với giá cổ phiếu từng ngày trên sàn!
Kịch bản nào cho chứng khoán tháng 4-2009? Chỉ cần thông tin từ phố Wall không xấu hơn những thông tin đã có, các nhà đầu tư mới sẽ vẫn bám trụ và tiếp sức cho VN-Index. Khi đó có thể lớp nhà đầu tư cũ “bừng tỉnh”và sự bối rối của các quỹ sẽ không kéo dài.
“Cơn bừng tỉnh” không quá muộn cộng với kinh nghiệm thương trường sẽ tạo khả năng làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt của VN-Index. Không loại trừ hình mẫu thị trường sẽ biến động như thời kỳ của năm 2000-2001.
Tuy nhiên, kịch bản lạc quan trên sẽ trở nên mong manh, dễ vỡ một khi phố Wall quay lại thử đáy 6.500 điểm. Mối liên kết giữa VN-Index và phố Wall chưa bao giờ “gắn bó” như bây giờ!
Theo Hải Lý
TBKTSG