Châu Âu mặc dù trì trệ và tụt hậu về nhiều thứ, nhưng nói đến các công nghệ vật chất thì vẫn rất giỏi. Như con A350 của Airbus, Mỹ ra B787 cánh composite, Airbus cạnh tranh làm phát được luôn. Thế mà con ARJ của Nhật nhỏ hẹp hơn rất nhiều mà cả Mitsu, Kawasaki và Fuji Heavy xúm lại làm không nổi cái cánh composite, cứ bay thử là nứt. Đó là 1 trong các lý do khiến Mitsu nản quá phải bỏ chương trình làm máy bay chở khách.Có chuyện đùa trong mb thương mại thế này: trước đây cty làm Airbus là EADS tổ hợp hàng không quốc phòng châu Âu.
Nhưng tên thì đặt là A cho oai (chứ đúng ra A là phải American, châu Âu là E Europe), còn Mỹ thì B (Boeing) và bây giờ Tq là C (China). Từ những gì đã trải qua thì sớm muộn Tq sẽ làm được C chỉ là vẫn C thôi không nhận A, Bnhư vậy là có A, B, C; Nhật chưa có tên, chương trình mb thương mại thất bại dù đã đốt một mớ tiền
Pháp cũng giỏi có Safran nhưng bây giờ chủ yếu qua liên doanh với GE (LEAP) chứ không chỉ tập trung hợp tác châu Âu. Đến mb chiến đấu thế hệ 6 thì lại hợp tác Anh Nhật Ý, Pháp Đức TBN đi theo. Các nước quá sợ vụ Mỹ đốt tiền F-35 rồi? bạn bè cái bẹn bà quá đắt đỏTrong khi về tàu ngầm, công nghệ quốc phòng khác thì liên minh Mỹ Anh Úc AUKUS, Nhật Pháp Đức không được tham gia. Pháp bây giờ qua Tq cầu cạnh, không khéo ông đói quá bán xừ mấy công nghệ cao cho Tq nên Mỹ không cho tham gia AUKUS?
Về AUKUS thì có thể hình dung, với Mỹ thì NATO là chiến hữu, còn Anh Úc là họ hàng. Cho chiến hữu 10 đồng thì cũng phải cho họ hàng 1 đồng, chương trình tàu ngầm AUKUS chính là như vậy.
Phương Tây đã có thỏa thuận cầm vận vũ khí Trung quốc suốt từ sự kiện Thiên An Môn 1989 đến nay, và sẽ càng ngày càng khắc nghiệt. Nên Pháp kiểu gì cũng không dám bán công nghệ nhạy cảm cho Mỹ. Có con buôn Israel bán trộm được gì thì bán (đã bán được thiết kế nhái F-16 cho TQ).
