Em thật trong 82 cụ có bia trong Văn Miếu thiên hạ chẳng nhớ được mấy cụ. Hỏi các cụ làm được gì cho đời không thì cũng rất hiếm. Mấy cụ Nguyễn Đăng Giai, Vũ Tuấn Chiêu, Phạm Đôn Lễ cả đời chỉ làm thơ phú linh tinh. Học thì toàn học sử Tàu; toán, hóa, vật lí, sinh học bằng không.
Cụ Nguyễn Trường Tộ cụ í đả phá thế này:
Lúc nhỏ học nào (tỉnh) Sơn Đông, Sơn Tây (bên tàu) mắt chưa từng thấy; lớn lên ra làm thì đến Nam kỳ, Bắc kỳ.
Lúc nhỏ học nào thiên văn, địa lý, chính trị, phong tục tận bên Tàu (mà nay họ đã sửa đổi khác hết rồi) lớn lên ra làm thì lại dùng đến địa lý, thiên văn, chính trị, phong tục của nước Nam, hoàn toàn khác hẳn.
Lúc nhỏ học những lễ nhạc, cách ăn uống, cư xử chiến đấu, doanh trại từ xa xưa của Tàu, lớn lên ra làm thì phải dùng đến lễ nhạc, cách chiến đấu, phép ăn ở theo quan dân nước ta ngày nay.