[Funland] Bà Thẩm Phán và phiên tòa công lý năm 76

[Lead béo]

đọc mãi chả ra nội dung cụ ạ

 

[quochieuvnnet]

Em đặt đôi tổ ong ở đây!

 

[Đá Ốp Lát]

Ngày xưa em toàn nghe kể chuyện Cụ Tạ Đình Đề này nhắm mắt, bắn súng 2 tay trăm phát trăm trúng. Cụ được cử đi ám sát nhưng lại được thu phục về là Triển Chiêu. Hóa ra là nhảm à?

 

[Sen Vàng]

thớt hay, cơ mà chả biết cmt thế nào? hơi buồn cho những nguòi niêm chính xã hội đương thời

 

[Lacet_ti]

Nghe đồn cụ Tạ Đình Đề bắn súng 2 tay giỏi như nhau, xuyên được qua lỗ đồng xu. Có lần bác nhà mềnh vừa đưa điều thuốc lên môi chưa kịp châm thì bị Tạ Đình Đề bắn văng mất điều thuốc vì điếu thuốc đã bị tẩm thuốc độc, ly kỳ hơn phim hành động của Holywood ;

Còn cụ Hà Đăng Ấn thì đi vào thơ Bút Tre:

"Hoan hô đồng chí Hà Đăng
Ấn cho tàu chạy băng băng không ngừng"

Tiếc rằng những nhân cách như Tạ Đình Đề, Hà Đăng Ấn, bà thẩm phán Phùng Lê Trân đều đã được coi là dinorsaur

Em vẫn đau với 1 câu nói nào đó: Khi cả làng bị gù thì người đứng thẳng bị coi là kẻ tàn tật

 

[huyetanhtuxd]

Cảm ơn Cụ chủ thớt.
Em cũng được nghe kể về Cụ sát thủ Tạ Đình Đề này và sau lại thành cận vệ của Cụ Hồ.
Cụ chủ tiếp tục đi ạ.

 

[hung.nh]

Thấy kính phục tư cách của cả quan tòa lẫn bị cáo. Khôg biết cuộc sống sau này của Bà như thế nào nữa?!

 

[Hổ Con]

đọc mãi chả ra nội dung cụ ạ

Đừng đọc nữa vì cụ có hiểu gì lắm đâu

 

[Vịtxanh]

Cụ nhầm rồi. Vở này nói về vụ Bác Hồ xử tử Cục trưởng Cục Quân nhu Trần Dụ Châu.

Giống cái tích gì về anh râu dài trong sách Tam cuốc chí của người Tàu phết nhề

 

[Bình BK]

Để rêu phong lâu quá, nay em lại tiếp tục câu chuyện ạ.

Như vậy, diễn biến của phiên tòa công lý năm 76 cho tới khi VKS đề xuất mức án cho bị cáo Tạ Đình Đề đã tuần tự qua các bước:

Cơ quan điều tra bắt giữ , thu thập chứng cứ phạm tội của cụ Đề.
VKS phê chuẩn cáo trạng.
Tòa đưa vụ án ra xét xử.

Phiên tòa công khai, người dân đến theo dõi rất đông. Bà thẩm phán Phùng Lê Trân đã xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, bất chấp áp lực đè nặng từ nhiều phía.
Phiên tòa có đầy đủ các thành phần như nhân chứng, Hội thẩm nhân dân, và một thành phần không thể thiếu là luật sư bào chữa.

Dưới đây là ba trong số nhiều nội dung bào chữa của luật sư Hoàng Thế Kế:

1. Tính hợp pháp của Đoàn thanh tra:
Các số liệu mà bản cáo trạng cũng như bản luận tội quy kết cho Tạ Đình Đề về tội cố ý làm trái, chi sai nguyên tắc gây thiệt hại 180.518đ70. Chúng tôi thấy rằng, những số liệu này do quý Viện lấy từ báo cáo kết luận của Đoàn Thanh tra Liên bộ. Tuy nhiên, Đoàn Thanh tra Liên bộ đó không được thành lập theo quyết định của cơ quan và người có người có thẩm quyền, không có trưởng đoàn…Như vậy, Đoàn thanh tra này không được thành lập theo đúng quy định của pháp luật. Do vậy, về nguyên tắc, Đoàn thanh tra Liên bộ đó không hợp pháp nên báo cáo của Đoàn Thanh tra đó cũng không có giá trị pháp lý. Từ những căn cứ nêu trên khẳng định, những số liệu mà bản cáo trạng và luận tội của Kiểm sát viên viện dẫn để quy kết cho bị cáo Tạ Đình Đề và một số bị cáo khác trong vụ án này là không có cơ sở pháp lý. Chúng tôi đề nghị Hội đồng xét xử xem xét thận trong và bác bỏ, không chấp nhận những số liệu được lấy từ Đoàn thanh tra Liên bộ để làm căn cứ buộc tội bị cáo.

2. Tội tham ô:
Theo bản cáo trạng và bản luận tội kết luận Tạ Đình Đề đã tham ô 4.800đ. Tại phiên tòa hôm nay, bị cáo Tạ Đình Đề đã khai và thừa nhận có việc chi tiêu số tiền đó. Tuy nhiên, như lời khai của bị cáo, trong hơn 3 năm lãnh đạo Ban thể dục thể thao, bị cáo Tạ Đình Đề có tạm ứng số tiền 4.800đ tại quỹ của Ban thể dục thể thao để chi tiêu cho anh em vận động viên. Số tiền 4.800đ được bị cáo Tạ Đình Đề chi tiêu trong 3 năm liền, từ năm 1971 đến 1974. Nếu tính mỗi năm, bị cáo Tạ Đình Đề chỉ chi tiêu hơn 1.500đ. Tôi nghĩ số tiền này rất nhỏ so với kết quả xây dựng quỹ phúc lợi rất lớn của Xưởng dụng cụ cao su do bị cáo Tạ Đình Đề lãnh đạo. Vả lại, số tiền ấy bị cáo cũng chỉ để dành mua nước uống cho anh em vận động viên mà thôi. Như vậy, việc chi tiêu trên đây là vì lợi ích tập thể, chứ hoàn toàn không chi tiêu cho cá nhân bị cáo. Hơn nữa, bị cáo Tạ Đình Đề là người lãnh đạo đơn vị, chủ tài khoản của Ban thể dục thể thao. Theo quy định của pháp luật, việc chi số tiền đó vào mục đích mua nước uống trong 3 năm là đúng với thẩm quyền của bị cáo và cũng không có gì vi phạm pháp luật. Còn các khoản chi liên hoan cho những buổi gặp mặt đồng đội cùng công tác năm xưa ở Vân Nam hết 200đ là do bị cáo Tạ Đình Đề đi vay của anh Minh. Anh Minh cũng có mặt tại phiên tòa và đã xác nhận đúng như lời khai của bị cáo. Số tiền này không phải là tiền của tập thể. Do vậy, có căn cứ để khẳng định bị cáo Tạ Đình Đề không phạm tội tham ô như quy kết của bản cáo trạng và bản luận tội của Kiểm sát viên.

Sau nội dung bào chữa này của luật sư, ông Kiểm sát viên bỗng dưng giơ tay xin phát biểu.
Bà thẩm phán ra hiệu cho phép KSV nói. Cả phiên tòa nín thở chờ đợi và lo lắng cho cụ Đề.

Nhưng lời phát biểu của đại diện VKS vượt ngoài sức tưởng tượng của tất cả những người có mặt tại phiên tòa.
Ông kiểm sát viên nói:

Sau khi xem xét các tài liệu, chứng cứ tại tòa, tôi xin tuyên bố rút phần truy tố tội tham ô đối với Tạ Đình Đề.

Sau này, cụ Đề kể lại thời khắc ông kiểm sát viên Thang Văn Khê tuyên bố rút truy tố tội tham ô với cụ như sau:

Nghe ông Kiểm sát viên nói vậy, tôi thở phào, nhẹ nhõm, mọi người dự phiên tòa ngạc nhiên ồ lên vui sướng! Sau này tôi cứ nghĩ mãi về quyết định hôm ấy của ông Kiểm sát viên. Trước đó nghe ông đọc cáo trạng cũng như luận tội với giọng nói như có đá lạnh và thép cứng, kiên quyết giữ vững “lập trường” đã truy tố là có tội – khi ấy tôi vừa lo lắng sợ hãi vừa tức giận ông ta. Nhưng khi nghe ông ấy tuyên bố như trên thì tôi vừa thương vừa thán phục ông Kiểm sát viên này, một người không bảo thủ, biết phục thiện và dũng cảm trong việc rút truy tố về tội tham ô. Đây là bản lĩnh rất cần đối với các quan tòa nói chung và đối với Kiểm sát viên nói riêng”.

3. Tội cố ý làm trái:
Bản cáo trạng quy kết bị cáo Tạ Đình Đề phạm tội cố ý làm trái. Tuy nhiên, thiệt hại là yếu tố bắt buộc của tội cố ý làm trái. Nhưng bản cáo trạng truy tố bị cáo về tội cố ý làm trái mà chỉ nêu chung chung, không chứng minh được thiệt hại vật chất cụ thể là bao nhiêu, số liệu thiệt hại như thế nào. Tại phiên tòa, không có một cơ quan, đơn vị nào, kể cả đơn vị chủ quản nêu vấn đề có thiệt hại do hành vi của các bị cáo gây ra. Đặc biệt, tại phiên tòa, đại diên cơ quan chủ quản của bị cáo Tạ Đình Đề khẳng định là không có thiệt hại xảy ra. Do vậy, không có căn cứ để kết luận bị cáo Tạ Đình Đề phạm tội cố ý làm trái.

 

[Bình BK]

Ngày cuối cùng của phiên tòa.

Dư luận xung quanh phiên tòa nóng ran, mỗi người một ý, một niềm tin khác nhau.
Người thì sợ: Kiểm sát viên lập luận như vậynhư vậy thì dù luật sư bào chữa hay đến mấy, cụ Đề có trả lời rõ ràng mức nào cũng không thể xoay chuyển tình thế và sẽ phải ngồi tù.
Người khác lại lạc quan hơn: Diễn biến phiên tòa có tranh luận dân chủ, công khai. Bà Phùng Lê Trân điều hành phiên tòa linh hoạt, khách quan, làm sáng tỏ những vấn đề mấu chốt của vụ án. Vì vậy có thể Tạ Đình Đề sẽ bị xử rất nhẹ, thậm chí chỉ bị án treo.

Đúng 8 giờ sáng ngày 12-6-1976, bà Phùng Lê Trân, Ủy viên Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội, Chủ tọa phiên tòa, thay mặt Hội đồng xét xử đứng lên công bố bản án.

Dưới đây là những nội dung chính của bản án do bà thẩm phán Phùng Lê Trân đọc tại phiên tòa.

Nhìn lại toàn bộ hoạt động của Tạ Đình Đề trong những năm 1971-1974 đi đến kết luận như sau: Thấy việc gì có lợi cho đơn vị mình phụ trách thì bất kể là móc ngoặc xin nhượng, mua bán, đổi chác... là tiến hành. Thấy mặt hàng gì có khả năng tổ chức sản xuất được thì tung hết tiền ra mua kỹ thuật về sản xuất. Trước mắt lấy một số lãi và tiền mặt phục vụ cho kiến thiết cơ bản và phong trào thể dục thể thao. Mục đích lâu dài: Đưa Xưởng dụng cụ cao su phát triển lên thành một xí nghiệp lớn có tính chất tổng hợp. Kết quả Đề đã đạt được: Việc xây dựng Xưởng dụng cụ cao su, cấp trên cho hạn làm trong 4 năm, nhưng đã cơ bản hoàn thành với thời gian hơn 2 năm, từ một bãi tha ma, một ao thả rau muống ở khối ven nội, trở thành một xí nghiệp tương đối khang trang, bề thế... Về mặt khách quan, Đề và Luật có hành vi cố ý làm trái nguyên tắc chế độ quản lý kinh tế tài chính. Nhưng về mặt chủ quan, động cơ ý thức của Đề và Luật không vì mục đích vụ lợi cá nhân mà cố ý làm trái (làm trái nhưng không có tư lợi). Đại diện Viện kiểm sát kết luận Đề tư lợi sáu bảy nghìn đồng là không có căn cứ.

Còn tài sản của Nhà nước có bị thiệt hại bởi hành vi cố ý làm trái này hay không? Thiệt hại nhiều hay ít? Tính chất và mức độ thiệt hại như thế nào không có căn cứ pháp lý nào để xem xét, đánh giá kết luận.
a) Thiệt hại về kinh tế: - Không có một văn bản của cơ quan Thanh tra Chính phủ, của bộ chủ quản (Bộ Giao thông vận tải) hay của Bộ Vật tư, Bộ Ngoại thương, kết luận về 46 tấn vật tư thiết bị (thuộc hàng thanh lý) bọn Đề móc ngoặc nhận ở Hải Phòng đem về cũng như toàn bộ thiết bị đắp lốp đem xé lẻ. - Đã gây thiệt hại về kế hoạch phân phối của Nhà nước như thế nào? - Hay đã gây nên lãng phí (để hư hỏng mất mát) trị giá thành tiền là bao nhiêu?
b) Thiệt hại về tài chính: - Bản ghi tiêu đề “Báo cáo của Thanh tra liên bộ” không ghi ngày tháng của năm 1975 kết luận: “Từ 1972 các khoản chi tiêu sai chế độ chính sách = 224818đ71”, trong đó có khoản 100.000đ chuyển từ quỹ xưởng lên Ban Thể dục thể thao và 43.068đ78 chuyển thẳng cho kiến thiết cơ bản. - Ngoài ra, các khoản chi mua sắm tài sản cố định, nghiên cứu sản xuất các mặt hàng ngoài nhiệm vụ kế hoạch, chi tạm ứng mua sắm vật tư, chi cho đội văn công của xưởng, chi liên hoan thết đãi, biếu xén thành phẩm...
Cáo trạng ghi: Tổng cộng các khoản chi tiêu trái nguyên tắc gây thiệt hại nguồn vốn lưu động 180.518đ70... Xét số liệu ghi trong cáo trạng cũng như số liệu ghi trong bản tiêu đề “Báo cáo của đoàn Thanh tra liên bộ” đều chưa có căn cứ vững chắc để tin.
...
Những số liệu nêu trong cáo trạng về cơ bản căn cứ vào tài liệu ghi trong bản tiêu đề báo cáo “Đoàn Thanh tra liên bộ”. Nhưng văn bản ghi tiêu đề báo cáo của “Đoàn Thanh tra liên bộ” thì xét về nguyên tắc:
+ Không có quyết định tổ chức “Đoàn Thanh tra liên Bộ”
+ Báo cáo thanh tra không có ngày tháng, không ghi những ai tên gì, là người của cơ quan nào được cử tham gia trong đoàn thanh tra. Không ghi ai là Đoàn trưởng và đoàn viên gồm những ai, mấy người.
+ Không có dấu của cơ quan xác nhận chữ ký của ông A, bà B chính thức là người của cơ quan được cử tham gia trong đoàn thanh tra.
+ Có cơ quan, trong báo cáo thanh tra chỉ thấy nêu cơ quan đó có người tham gia, nhưng không thấy ghi ai, tên gì. Nghĩa là, tuy tiêu đề nêu “Báo cáo của Đoàn Thanh tra liên Bộ” nhưng thực chất không có ai ký quyết định cử ra đoàn thanh tra ấy.
Do đó, xét về nguyên tắc không thể xem đây là một văn bản có giá trị về pháp lý. Hơn nữa, trong báo cáo số 072/VP ngày 04-12-1974, của ông Dương Bạch Liên (Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải) gửi Thủ tướng Chính phủ có đoạn ghi: “Có những việc liên quan đến Tổng cục và Bộ có trách nhiệm, không phải Giám đốc xưởng này tự làm”.

Phần quyết định

Căn cứ nhận định và kết luận trên, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội, Quyết định:
- Nguyễn Văn Luật, bí danh Hồng Hải, Lê Phong tức Phạm Ngọc Huề, Nguyễn Huân, Nguyễn Xuân Trình phạm tội: Tham ô.
- Phạm Trí Tý phạm tội: Nhận hối lộ
- Tạ Đình Đề, Nguyễn Văn Luật, Nguyễn Văn Thơ, Nguyễn Công Hoan, Lê Duy Minh không phạm tội: Cố ý làm trái nguyên tắc, chính sách, chế độ, thể lệ về quản lý kinh tế tài chính gây thiệt hại tài sản xã hội chủ nghĩa.
- Tạ Đình Đề không phạm tội: Tham ô.
- Tạ Đình Đề, Nguyễn Văn Thơ, Phạm Văn Ngọc, Nguyễn Văn Luật không phạm tộ: Hối lộ.
...

Tòa còn tuyên nhiều nội dung khác của bản án.
Và đây là đoạn quan trọng nhất, được bà Phùng Lê Trân đọc to, dõng dạc,

- Tha bổng đối với: Tạ Đình Đề, Nguyễn Văn Thơ, Phan Văn Ngọc, Nguyễn Văn Định, Nguyễn Công Hoan, Lê Duy Minh.

Bà thẩm phán vừa dứt lời, không gian tòa án vỡ òa trong tiếng hò reo vang dội của người dân theo dõi phiên tòa. Người ta hô vang tên cụ.
Tạ Đình Đề... Tạ Đình Đề,...
Không khí phấn chấn không dừng lại ở tòa án mà bùng nổ khắp các dãy phố xung quanh. Tạ Đình Đề bước ra khỏi phòng xử án, đường hoàng, đĩnh đạc. Người dân, đồng đội, đồng nghiệp xúm lại công kênh cụ Đề và hô vang tên cụ.

Những tháng ngày tủi nhục trong lao tù, những cơn đau cả thể xác lẫn tinh thần chấm dứt. Cụ Tạ Đình Đề đã được trở về trong lòng nhân dân.

Nhưng, cuộc đời thật lắm trái ngang...

 

[Bình BK]

Cụ Đề đã được toà tuyên vô tội, ông đã được tự do. Nhưng đó là tự do không theo định nghĩa của cụ và mọi người thường nghĩ.
Nhưng hãy khoan nói về tương lai của Tạ Đình Đề, chúng ta sẽ chia sẻ những tình cảm ngay lúc cụ được trả tự do trước đã.

Ông kể lại:
Việc Hội đồng xét xử tuyên bố tôi không phạm tội, tha bổng tại phiên tòa làm tôi cứ suy nghĩ mãi.
Trong quá trình xét xử, tôi có quan niệm, Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát cấp Trung ương đã xây dựng hồ sơ vụ án và quyết định tuy tố ra Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội thì việc xét xử chỉ là hình thức. Thế nào Tòa án cũng tuyên phạt theo đề nghị của Viện kiểm sát nhân dân.
Trường hợp vụ án này lại hoàn toàn khác. Bà Chủ tọa đã tạo điều kiện cho bên gỡ tội và bên buộc tội tranh luận một cách bình đẳng, dân chủ, công khai. Dường như, Hội đồng xét xử không chịu áp lực của bất cứ cấp nào và không dựa vào nếp làm việc từ trước tới nay là “án tại hồ sơ”.
Ngược lại, bà Chủ tọa đã căn cứ vào quá trình xét xử, căn cứ vào kết quả tranh luận của các bên tại phiên tòa để xem xét đâu là chân lý, đâu là sự thật. Trên cơ sở đó, Hội đồng xét xử đã tuyên án khách quan, chính xác, hợp tình hợp lý, hợp với lòng dân..?”

Ông Trần Thanh Bình, nguyên là cán bộ Ban Thi đua Tổng cục Đường sắ cũng kể lại:
“Hôm ấy, tôi cùng Tổng cục trưởng Hà Đăng Ấn và rất nhiều người ở Tổng cục Đường sắt ra tận phiên tòa để đón ông về. Sau khi nghe Tòa án tuyên bố tha bổng ông Đề, mấy anh em hội ý rồi trao đổi với ông bà Thọ là nên đưa ông về quê nhà. Bởi vì trông ông lúc này rất yếu nên cần sống trong một không gian yên tĩnh. Bà Thọ nhất trí ngay ý kiến của chúng tôi. Đích thân Tổng cục Trưởng Hà Đăng Ấn lấy xe của mình chở Tạ Đình Đề về quê ông ở Đại Định, Thanh Oai”.

Như vậy cụ Đề được tự do và trở về nơi cụ sinh ra tại Thanh Oai, mảnh đất đã sinh chôn rau cắt rốn của cụ, với cánh đồng, với tổ tiên, xóm làng tương thân tương ái.
Tất cả những nguồn sinh lực ấy như lời cụ kể:

“Những ngày sau đó căn nhà của tôi ở Đại Định luôn rộn ràng tiếng nói, tiếng cười vui vẻ của bà con, bạn hữu gần xa đến chúc mừng chia vui.
Những người đến hỏi thăm ông, ngoài gia đình nội ngoại còn có rất nhiều người là đồng đội năm xưa, những đồng nghiệp tại Tổng cục Đường sắt nhất là anh chị em công nhân của Xưởng dụng cụ cao su, Ban thể dục thể thao và Đội kiến thiết cơ bản. Trong đó có nhiều người là lãnh đạo Tổng cục, các cục, vụ của Tổng cục, của Bộ Giao thông...
Những ngày tôi ở Đại Định anh em, bạn bè đến chơi rất đông. Họ không quản ngại đường sá xa xôi. Của ít lòng nhiều, người gói kẹo, cân chè, gói thuốc lào, người mấy quả trứng gà, lạng thịt mang đến cho gia đình tôi. Bà Thọ đã phải từ chối nhận quà nhưng anh em không ai chịu cả. Họ nói với bà Thọ: Trông Ông nhà dạo này gầy quá, da dẻ xanh xao, vàng vọt, cố mà bồi dưỡng sức khỏe cho ông ấy. Tai qua nạn khỏi rồi, mọi chuyện sẽ tốt lành thôi! Một hôm, ông Vạn Lịch cùng mấy anh em đến thăm tôi. Khi tôi đang rót nước mời mọi người, ông Vạn Lịch nói: “Trước hết chúc mừng ông đã tai qua nạn khỏi. Bây giờ ông khẩn trương an dưỡng cho khỏe, lấy sức để về tiếp tục lãnh đạo đơn vị. Anh em ở đơn vị đang mong ông lắm đấy!”

Trước khi tìm hiểu các biến cố tiếp theo của Tạ Đình Đề, em sẽ trở lại một còm trước như đã hứa.
Đây là còm của em ở trang 1.

Thông tin trên Wiki có chi tiết rất sai.
Em sẽ từ từ làm rõ, thanks cụ đã quan tâm.

Đây là thông tin của trang Wiki:

Thông tin trên trang Wiki đúng ở vụ án Tạ Đình Đề bị bắt lần thứ nhất và phiên tòa năm 1976.

Nhưng về vụ án thứ hai thì sai hoàn toàn.
Cụ Đề còn bị bắt thêm một lần nữa, nhưng không phải 8/1985 mà là ngày 16/9/1985.
Wiki [chính xác hơn là người dùng Wiki/người biên tập] còn tự tặng thêm cụ Đề một phiên tòa nữa vào ngày 3/9/1987. Trên thực tế thì không có một phiên xử Tạ Đình Đề nào vào ngày đó cả. Cụ Đề cũng chỉ ra tòa một lần duy nhất vào năm 1976 mà thôi. Tuy nhiên, đây là biến cố mãi mười năm sau khi cụ Đề được trả tự do tại tòa năm 1976.

Chúng ta sẽ tìm hiểu vụ án thứ hai sau, để cùng trở lại khoảng thời gian từ năm 1976 cho tới lúc Tạ Đình Đề bị bắt lần thứ hai năm 1985.
Một khoảng thời gian tự do, nhưng những đau thương, tủi nhục, mất mát còn lớn hơn gấp nhiều lấn so với vụ án trước.

Chỉ 12 ngày sau khi cụ Đề được trả tự do, tức ngày 24/6/1976, Viện kiểm sát nhân dân tối cao kháng nghị bản án sơ thẩm, yêu cầu Tòa án xét xử phúc thẩm lại toàn bộ vụ án.

Thời điểm cụ nghe được tin VKS kháng nghị bản án sơ thẩm được cụ Đề thuật lại như sau:

Khi nhận được tin này tôi như bị sét đánh ngang tai, chân tay bủn rủn. Cả nhà đang tràn ngập tiếng cười vui bỗng chững lại. Ngày vui ngắn ngủi chẳng tày gang. Bà Thọ, các con và người nhà, ai cũng nhìn nhau hớt ha hớt hải, lo âu. Nỗi buồn và sợ hãi trong phút chốc phủ xuống cả gia đình. Tôi vội vàng ra ngay Hà Nội, đến Xưởng dụng cụ cao su Đường sắt để hỏi xem tình hình sự thể ra làm sao. Ông Vạn Lịch vừa thấy tôi đã lắc lắc cái đầu thông cảm. Ông ấy đưa tôi xem quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Bản kháng nghị được ban hành vào ngày 24-6-1976. Tôi nhẩm tính, từ khi được tha bổng đến nay mới 12 ngày. Mình mới được sống trong vòng tay của đại gia đình chỉ mới gần 2 tuần lễ.

 

[Bình BK]

Suốt gần mười năm kể từ ngày 24/6/1976 cụ Đề và cả gia đình sống trong thấp thỏm lo âu, sự tủi nhục, miệng thế dèm pha.
Bản kháng nghị bản án sơ thẩm của VKS cũng khiến cụ mất việc làm, cả gia đình đều phải trông chờ vào đồng lương ít ỏi của vợ cụ là bà Thọ.

“Từ khi nhận được quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao tôi cứ chờ mãi, chờ hoài mà không thấy Tòa án đưa vụ án ra xét xử. Tôi đã phải tìm đến hỏi nhiều người, kể cả bà Phùng Lê Trân và các bạn bè có chức sắc. Nhưng tất cả đều lắc đầu, không biết lý do tại làm sao. Tôi cũng đã tìm hỏi một số luật sư và họ cho biết, trong thời gian từ 2 tháng đến 3 tháng, kể từ ngày nhận được kháng nghị, Tòa án nhân dân phải mở phiên tòa phúc thẩm để xét xử lại bản án sơ thẩm. Thế nhưng, đến nay đã gần 10 năm... cũng chưa thấy động tĩnh gì. Tất cả đều rơi vào im lặng.

Nhiều bạn bè và cả người thân cho rằng, chắc mấy ông Tòa án quên rồi. Họ khuyên tôi cố quên đi những ký ức đau buồn ấy và phải vui lên vì hy vọng không xảy ra phiên tòa phúc thẩm nữa. Nhưng tôi lại nghĩ, làm sao mình có thể quên được. Bởi vì, chừng nào kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao không được xét xử phúc thẩm thì mọi chế độ, chính sách đối với tôi coi như bằng không. Cả cuộc đời vào sống ra chết vì độc lập của nước nhà đến đây coi như tay trắng.
Đó là chưa nói đến điều nguy hại hơn, chừng nào phiên tòa phúc thẩm chưa được tiến hành thì chừng đó, người đời vẫn coi mình như là kẻ tội đồ, có người nhìn tôi và vợ con tôi bằng đôi mắt ghẻ lạnh, khinh miệt. Vì vậy, gia đình tôi vẫn trong vòng xoáy lao lý nghiệt ngã mà chưa biết lúc nào mới thoát khỏi nỗi ám ảnh đó. Các con tôi sắp tới tuổi trưởng thành, bản lý lịch cuộc đời chúng nó thế nào cũng được in đậm: Bố là bị cáo của vụ án... Ôi! Có gì đau đớn hơn, nhục nhã hơn khi con mình phải cầm tờ lý lịch như thế này để đi tìm việc!!

Những tháng ngày này đằng đẵng trôi đi, Tạ Đình Đề của chúng ta mỗi ngày mỗi yếu đi. Từ một nhà tình báo bôn ba hoạt động khắp các chiến trường, từ hợp tác với quân đội Mỹ đánh Nhật, cho tới làm các sĩ quan Pháp mất ăn mất ngủ... nay chỉ còn biết làm mỗi một việc là xếp hàng đi mua hàng tem phiếu giúp vợ. Cái thời mà ông kể lại phải mất chín tiếng đồng hồ để mua được ba lạng thịt, như ông kể dưới đây.

Có hôm nghe tin chợ Hàng Da có thực phẩm mới về. Thế là nửa đêm tôi đã lọ mọ thức dậy ra xếp hàng để sáng mai mua sớm rồi còn về quê có giỗ. Khi tôi ra đến cửa hàng mậu dịch, trời vẫn tối đen như mực. Thế mà, đã có nhiều người xếp hàng rồi đấy. Thậm chí, họ còn dùng những viên gạch, viên đá để xí chỗ của mình. Nhìn mấy viên gạch “xếp hàng” mới buồn cười làm sao. Khi cửa hàng mậu dịch mở cửa, chưa kịp cười đã phải bực bội khi chứng kiến kiểu bán hàng của cô mậu dịch viên. Hai tay cô ta chống nạnh, mắt nhìn mọi người xếp hàng với bộ mặt không lấy gì vui vẻ. Cô ta tỉnh bơ tuyên bố: “Cửa này là cửa ưu tiên. Ai không ưu tiên xếp hàng sang bên trái”. Thế là hàng người đang xếp hàng nháo nhào chạy sang bên trái, để lại mấy viên gạch tội nghiệp nằm chỏng chơ, đơn độc. Tôi cũng “nhảy” rất nhanh sang hàng bên trái nhưng bị đun đẩy chen lấn tụt xuống dưới mấy vị trí. Té ra, dù từng là lính biệt động thành nhưng mình không thể nhanh như các bà, các chị có thâm niên xếp hàng chuyên nghiệp. Khoảng 9 giờ sáng thì tôi mới mua được thịt, vội vã đạp xe về nhà nấu cơm cho con ăn đi học rồi về quê dự đám giỗ. Tính ra, mua được 3 lạng thịt phải mất 9 tiếng đồng hồ mới mua nổi.

Ngày qua ngày, cuộc sống cơ cực của cụ Đề ảm đạm trôi đi, cho tới năm 1985.
Tháng 6/1985, cụ Đề vào Sài Gòn thăm người con trai. Trên tàu, có một người đeo kính đen cũng xuất hiện. Bằng cảm quan của một nhà tình báo lão làng, cụ biết mình đã bị theo dõi.
Vào tới Sài Gòn, cụ Đề vẫn phát hiện người nọ theo dõi cụ mà không hiểu tại sao.

Trở lại Hà Nội, cụ Đề đem sự việc này nói với những người bạn. Một người nói với cụ: Thời chống Pháp ở Khu III, anh hay can thiệp vào cơ quan giữ trật tự, không khéo “sinh sự thì sự sinh” đấy.
Cái sự sinh này là có thật. Vì trong số những người ngày xưa bị cụ chấn chỉnh, nay đã có những người làm to, rất to.

Vợ cụ Đề khuyên can chồng "giữ mồm giữ miệng" [việc cụ đi mua hàng tem phiếu cùng các cụ bạn, rồi đọc thơ, hò vè cho nhau nghe]. Nhưng tất cả đã muộn.

Ngày 16-9-1985, Cơ quan điều tra An ninh có mặt tại số 8 Hàng Ngang, Hà Nội để thi hành lệnh bắt và khám xét khẩn cấp cụ Đề, lúc đó đã là một ông lão 70 tuổi.

 

[Xe xin]

Hay quá. Em chỉ biết cụn từ" Vụ án Tạ Đình Đề" trước khi đọc thớt này. Giờ mới hiểu và em như được khai sáng nhiều điều ạ.

 

[phuonghuongngoc]

Em đánh dấu phát.tiên theo dõi.

 

[huyhoangtdcc]

hóng phát

 

[tromtrau]

Tiếp đi cụ ơi.

 

[dugianghubt]

Phọt tiếp đi cụ.... hi vọng rằng vụ việc sắp tới đây mà cháu có một tý dính dáng đến nhưng tuyệt nhiên ko liên quan đên cháu cháu cung ko dc đứng ra ma cãi se dc những người cầm cân nãy mực phán vì cái Tâm và cai Tầm lên hàng đầu....

 

[lum..zzz]

Ông cụ em trước làm công nhân hàn đường sắt từ năm 67 đến khi sinh em đầu 8x rất hay khen cụ Đề. Trí nhớ tuổi thơ chỉ bt là ông Đề là người tốt nhiệt tình và đặc biệt yêu thể thao. Còn bên nhà bà cụ em lại làm chính mảng VKS và tòa vụ năm xưa. Bh ông cụ em mất rồi nên cg ko tâm sự để hỏi chuyện xưa nữa, hóng các cụ trên này kể thôi

 

[Bình BK]

Ông cụ em trước làm công nhân hàn đường sắt từ năm 67 đến khi sinh em đầu 8x rất hay khen cụ Đề. Trí nhớ tuổi thơ chỉ bt là ông Đề là người tốt nhiệt tình và đặc biệt yêu thể thao. Còn bên nhà bà cụ em lại làm chính mảng VKS và tòa vụ năm xưa. Bh ông cụ em mất rồi nên cg ko tâm sự để hỏi chuyện xưa nữa, hóng các cụ trên này kể thôi

Tiếc quá, phải chi ông cụ còn sống kể chuyện cho bọn hậu sinh chúng ta nghe thì hay biết mấy nhỉ.
Mờ cái nhánh bà cụ nhà cụ bên VKS cũng hay lắm đó.