[TT Hữu ích] Ảnh xưa nhất về VIỆT NAM ( TỪ 1858 đến trước 1910)

[bpq]

Cám ơn cụ cho biết thông tin. Dù sao cũng là một tư liệu quý để so sánh và xem biết cách dạy sử và quan điểm của chính quyền Sài gòn lúc đó về lịch sử Việt Nam cận đại cũng như thế giới xung quanh. Cụ có quyển sử nào post lên nhé

Nước Việt Nam rừng vàng biển bạc , tài nguyên dồi dào không phải SGK hiện nay mới viết

 

[doctor76]

Simon bắt triều đình phải nộp ngay 100.000 Franc để đảm bảo thiện chí cầu hòa, triều đình không có Franc, phải quy ra bạc để nộp, không hiểu sao triều đình lúc ấy lại để quân Pháp tác- oai tác- quái đến vậy? đang đánh nhau hăng, bỗng dưng sợ?

Ngày 28 tháng 5 năm 1862, tàu Forbin đưa sứ bộ rời Huế để vào Sài Gòn thương -thuyết, phái đoàn do cụ Phan Thanh Giản là chánh sứ, cụ Lâm Duy Hiệp là phó chánh sứ, phiên dịch cho triều đình là 1 linh mục người Việt tên là Đặng Đức Tuấn, phiên- dịch bên liên quân là cụ Petrus Ký.

Ngày 5 tháng 6 năm 1862, qua 2 ngày thương- thuyết trên tàu chiến Duperer của Pháp, với đại diện Pháp là Bonard và đại -diện triều đình Tây Ban Nha, đại tá Don Planca Gutierez ( có lẽ viên đại tá này thuộc dòng quý -tộc nên mới có chữ Don trước tên).

Chả biết thương- thuyết ra sao, có lẽ bị liên quân uy- hiếp, mà 2 cụ Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp đã ký hòa -ước Nhâm -Tuất, một bản hòa- ước quá là thua -thiệt cho ta.

Hòa ước có 12 điều khoản, nặng nhất là:

1. Pháp và TBN được tự do giảng đạo, dân được tự do theo đạo

2. 3 tỉnh Biên Hòa, Gia Định, Định Tường, đảo Côn Lôn, là của Pháp.

3. Bồi thường chiến phí 4000.000 đồng bạc Hoa -Xòe (piastre)

 

[doctor76]

Cụ chủ thớt từng viết đại ý là " không có cuộc khởi nghĩa nào của dân công giáo nhằm lật đổ triều đình nhằm lập nên một chính quyền theo công giáo", riêng trường hợp cụ Phụng công giáo, làm loạn, bắt tay với Pháp-Tây Ban Nha đã phủ nhận nhận xét trên rồi.
Loạn Hồng Bảo được cho là (?) cũng có sự hỗ trợ của dân công giáo.
Cụ Phan Thanh Giản, cụ Lâm Duy Hiệp từng bị bêu tên trong mấy câu của dân gian hay của phong trào của cụTrương Định chống Pháp: "Phan Lâm mãi quốc - Triều đình khí dân" (Phan, Lâm bán nước - Triều đình bỏ dân") nhưng cụ Phan (sau tự tử) lại được cụ đồ Chiểu cảm thương khen ngợi.

Không có cuộc nổi- dậy nào của Giáo-dân ủng hộ liên-quân như Giám-mục Pellerin đã hứa với quân Pháp-Tây, còn cụ Phụng dù là dân Đạo, nhưng cuộc khởi nghĩa không mang màu sắc tôn-giáo mà mang danh " phò Lê", nghĩa quân đa số là dân nghèo chứ không phải dân Đạo, sau nguy quá phải nhờ cậy liên-quân mới đưa tôn-giáo ra.

Vụ giặc " chày vôi" em sẽ kể kỹ đấy, không có giáo dân nào tham gia cả, khi ông Nguyễn Phúc Hồng Bảo muốn cướp ngôi của vua Tự Đức, em ruột mình, mới đề nghị giáo -dân giúp, cũng hứa sẽ chuyển nước ta thành công-giáo, nhưng Giám -mục Pellerin sau khi được các giáo dân hỏi ý kiến, đã nghi ngờ lời hứa này và không cho giáo-dân tham gia, bức thư ông gửi về Vatican có nói nên sự nghi ngờ, và có lẽ ông sợ nếu thất bại thì nguy to.

 

[doctor76]

Biên-bản thương -thuyết ra sao, hiện nay không còn tìm thấy, 2 phiên-dịch trong cuộc thương- thuyết là cụ Petrus Ký ( Trương Vĩnh Ký) và cụ linh mục Việt Nam Đặng Đức Tuấn không- hề nói gì, có chăng là bài- thơ sau này được cho là của cụ Tuấn, nhưng không có bằng -chứng xác -thực.

Pháp hỏi Tây Ban Nha có lấy đât không, chắc hỏi cho vui vì biết thừa TBN không- cần, hơn nữa Pháp cũng chả nhường, TBN bảo không, chỉ lấy tiền và tự do tôn-giáo.

Tin mất- đất bay về triều -đình, vua Tự Đức kêu trời, vua trách 2 cụ Phan, Lâm thậm- tệ: "tội -nhân của bản -triều mà còn là tội- nhân của muôn đời", sau này trước khi chết, vua còn tự bày tỏ nỗi -lòng ở Khiêm -lăng ( mộ) của mình:

"Bất đắc dĩ cầu-- hòa với giặc, sai sứ đi định ước, không biết vì cớ -gì mà lập thành hòa ước dễ -dàng, đem tất cả thổ- địa nhân -dân của các triều trước mở mang khó -nhọc bỗng chốc bỏ cho giặc hết"

Trong triều các-quan xôn xao, ai cũng thấy hiệp-ước này bất- bình -đẳng quá , nhất là mất đất.

Vua Tự Đức chắc là đau -lòng lắm, vùng đất mất về tay Pháp là quê của bà Từ Dụ, mẹ ông. Nên ông cố quyết tâm chuộc lại, ông đã bí -mật ra mật- chỉ là xin đổi 3 tỉnh Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên lấy 3 tỉnh đã mất được không? tất nhiên đời nào Pháp nghe.

Cố gắng vớt- vát, vua Tự Đức lại sai cụ Phan Thanh Giản dẫn đầu đoàn sứ-bộ gồm 62 người đi sứ Pháp và Tây Ban Nha xin chuộc- đất, nhưng chuyến đi sứ này cũng thất- bại.

 

[doctor76]

Trước nay, vẫn có nhiều người cho là cụ Phan Thanh Giản có lỗi trong việc để mất 6 tỉnh Nam-kỳ, và dân chúng, được cho là cụ Trương Định có câu:

"Phan Lâm mãi quốc, triều đình khi (thí) dân", ( Phan, Lâm bán -nước, triều-đình bỏ dân)

Tuy nhiên đọc lại các tài liệu về cụ Trương Định, cụ Nguyễn Thông, không thấy có nói về câu này, có lẽ là do nhân-dân khi bực-tức về chuyện này mà tự đặt ra, chứ nhân -cách của 2 cụ Trương, Nguyễn đâu có phải như vậy.

Việc thương- nghị với phía Pháp, vua Tự Đức có cho ông tùy- nghi tình- thế mà định- đoạt nhưng về việc cắt -đất, nhà vua có căn dặn Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp ráng -sức chuộc lại ba tỉnh với giá 1.300.000 lạng vàng, còn nếu phía Pháp đòi cắt đất luôn thì kiên -quyết không- nghe, nhưng cụ Phan Thanh Giản đã phải cắt đất lại còn bồi- thường chiến- phí.

Sau đó vua cách- chức cụ Phan, làm Tổng đốc Vĩnh Long.

Năm 1865, cụ được phục -chức Hiệp biện -đại học- sĩ, Hộ bộ thượng thư, sung Kinh lược sứ ba tỉnh miền Tây (Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên) và được tha tội.

Ngày 20 tháng 6 năm 1867.

Liên quân, lần này chủ yếu là Pháp, vì TBN không tham gia trận này, bội ước, đem 3000 quân và 14 pháo hạm đánh chiếm Vĩnh Long ((vốn đã được trao trả triều đình ngày 25 tháng 5 năm 1863). Thấy Pháp bội ước quá, TBN rất- bực và không tham -gia trận này.

Trước đó, ngày 18 tháng 6 năm 1867, Pháp đem 1.200 lính cùng với 400 lính tập người Việt tập họp ở Mỹ Tho. Ngày 19, từ Sài Gòn, De la Grandière chỉ huy một đội tàu gồm 16 chiếc cũng tới Mỹ Tho, và rồi cho hành- quân ngay trong đêm. Sáng ngày 20, đoàn quân thủy bộ của Pháp đã tới trước thành Vĩnh Long. La Grandière cho quân đổ bộ, và đưa thư đòi cụ Phan Thanh Giản giao nộp thành không điều kiện.

Biết quân Pháp đông, vũ khí hiện đại, lần này lại có cả quân lính người Việt, cụ Phan hiểu chống cụ cũng vô-ích, quân ta thua là cái chắc, máu sẽ đổ, nên cụ đồng ý giao thành.

 

[doctor76]

Thật thương cụ Phan già- yếu, một mình trước sức- mạnh của đội quân xâm- lược tinh -nhuệ bậc- nhất thế giới hồi ấy, cụ bảo La Grandière :đừng làm hại dân chúng...
và cụ cũng yêu cầu giữ lại kho tiền, Pháp đồng ý, nhưng cụ vừa đi khỏi tàu, Grandière đã cho nã liền 200 phát đại bác vào thành, rồi xua quân xông vào, quân ta bị bắt- sống hết.

Cụ Phan quay lại, yêu cầu Pháp thả hết tù -binh, cụ rất bình- tĩnh và hiền, chính vì vậy cụ được nhiều sỹ-quan Pháp kính- trọng, thấy nhiều sỹ quan tỏ ra khâm- phục cụ, Grandière thả hết tù- binh, nhưng lại yêu cầu cụ viết thư khuyên quan quân ở hai tỉnh còn lại là An Giang và Hà Tiên phải hạ khí -giới, giao- nộp thành trì...

Có lẽ cụ Phan đau- lòng, nhưng không thể làm gì hơn, nên cụ bằng lòng. Yêu cầu Pháp không được giết -hại dân lành. Vậy là Pháp chiếm luôn 3 tỉnh.

Cụ Phan Thanh Giản không thể bộc- bạch được gì, cụ tuyệt- thực 17 ngày không chết.

Ngày 4 tháng 8 năm 1867.

Cụ Phan dặn con cháu không được cộng- tác với Pháp, làm ruộng mà ăn. Rồi cụ uống thuốc độc tự vẫn ( thuốc là thuốc-phiện hòa giấm)

Sỹ quan Pháp là Reunier, ở cùng với cụ 4 tháng trong chuyến đi sứ, nói:

"Sống trong 4 tháng gần vị lão- thành cao- thượng ấy, chúng tôi có thể đánh giá các đức tính của ông ta...trong thời gian vượt biển này (chuyến đi sứ sang Pháp) ông không ngớt được khuyến- khích bởi lòng nhiệt- thành ái- quốc của ông, và thúc đẩy bởi nguyện- vọng thực hiện được công- chuyện hữu- ích cho nước nhà.."


Cụ Phan Thanh Giản được hầu hết các danh- sỹ đương thời kính- trọng về đạo-đức, nhân-phẩm và cốt-cách thanh-liêm. Cụ Nguyễn Thông, dù chống Pháp lúc ấy, vẫn dâng sớ lên vua Tự Đức để minh- oan cho cụ Phan.

Cụ Đồ Chiểu tiếc -thương cụ Phan:

"Ý người đặng xem tấm bản phong- trần, Phan học sĩ hết lòng cứu- nước"

" Minh- tinh chín chữ lòng son- tạc,
Trời đất từ rày mặc gió thu."


Cả cụ Phan ĐÌnh Phùng, nghe tin cụ mất cũng rất đau- lòng.

Cụ Phan Thanh Giản yêu- nước, thương- dân, và cuộc đời của cụ thật bi-kịch.

Cụ chính là tác giả bộ Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cuơng Mục, bộ sử đồ-sộ nhất của nước ta.

 

[giaydep]

Muộn rồi em oánh dấu mai xem tiếp vậy
Thanks cụ chủ nhiều

 

[biahoihanoi]

Đọc đoạn lão Tôn Thất Thuyết thêm tức. Thế mà giờ cũng được vinh danh.

 

[Newnick]

Đọc đoạn lão Tôn Thất Thuyết thêm tức. Thế mà giờ cũng được vinh danh.

Cháu nhớ học sử phổ thông trước có nói Triều đình Huế chia thành hai phe: Chủ chiến và chủ hòa. Sách có ý chê trách phe chủ hòa và ca ngợi phe chủ chiến do Tôn Thất Thuyết cầm đầu. Dân và quan ngày nay đều học thế cả nên họ suy tôn Tôn Thất Thiết mà dìm hàng phe chủ hòa là dễ hiểu

 

[Escobar]

Đọc đoạn lão Tôn Thất Thuyết thêm tức. Thế mà giờ cũng được vinh danh.

Có gì mà tức?
Cụ Thuyết vì giữ nước mà dám giết vua, lập vua, mạo hiểm vô cùng, cuối cùng hy sinh cả mình, con mình cho việc giữ nước.
Vua Hàm Nghi cũng đâu phải vì bị cụ Thuyết ép buộc mà chống Pháp đâu.
Nước nhà nghiêng ngửa lâm nguy, anh hùng xắn tay hành động, thành bại còn chưa chắc được, chỉ là phải làm những điều mình có thể làm thôi.
Đọc lại và suy nghĩ về hành vi, số phận của các tiền nhân thời loạn lạc đó, nhiều khi thấy bùi ngùi không biết các cụ hồi đó suy nghĩ những gì.

 

[springsea]

Nó to cao, thể lực tốt, súng ta nòng trơn, đạn tròn, bắn nó chủ yếu bị thương thôi cụ à

Xem ảnh e thấy các cụ nhà mình nhiều cụ nom tướng ngon cơm hơn tụi Phú lăng. Dân Phú vóc người cũng ko to lớn như tụi Bắc Âu

 

[doctor76]

Xem ảnh e thấy các cụ nhà mình nhiều cụ nom tướng ngon cơm hơn tụi Phú lăng. Dân Phú vóc người cũng ko to lớn như tụi Bắc Âu

Lính người Việt Nam hàng tuyển đấy cụ, cụ lính Việt nào cũng to con, thậm chí to hơn lính Pháp, theo tài-liệu các sỹ quan Pháp, thì người gốc Bắc thường to cao và trắng hơn người Nam

 

[doctor76]

Lính Việt Bắc -kỳ

Lính gốc miền Trung

Chiều cao không thua Tây

 

[longlv]

Lính Việt Bắc -kỳ

Chiều cao không thua Tây

Hài quá cụ ạ

 

[doctor76]

2 kỹ -sư Pháp ăn mặc kiểu Vn, hình như hút cả thuốc lào

Thương XÁ TAX hồi ấy ( tên đầu tiên là Sai Gon Grands Magasins)

Sông SG và rạch Bến Nghé khi vùng Khánh Hội còn là đất trống

Phà Thủ thiêm

 

[Thang Long]

Hay quá ! Những bức ảnh rất giá trị.

 

[Phantom_Nguyen]

Tư liệu quá quý, rất hay, cảm ơn cụ chủ!

 

[LeHoang_Tx]

Thật thương cụ Phan già- yếu, một mình trước sức- mạnh của đội quân xâm- lược tinh -nhuệ bậc- nhất thế giới hồi ấy, cụ bảo La Grandière :đừng làm hại dân chúng...
và cụ cũng yêu cầu giữ lại kho tiền, Pháp đồng ý, nhưng cụ vừa đi khỏi tàu, Grandière đã cho nã liền 200 phát đại bác vào thành, rồi xua quân xông vào, quân ta bị bắt- sống hết.

Cụ Phan quay lại, yêu cầu Pháp thả hết tù -binh, cụ rất bình- tĩnh và hiền, chính vì vậy cụ được nhiều sỹ-quan Pháp kính- trọng, thấy nhiều sỹ quan tỏ ra khâm- phục cụ,...
Cụ Phan Thanh Giản được hầu hết các danh- sỹ đương thời kính- trọng về đạo-đức, nhân-phẩm và cốt-cách thanh-liêm. Cụ Nguyễn Thông, dù chống Pháp lúc ấy, vẫn dâng sớ lên vua Tự Đức để minh- oan cho cụ Phan.

Cụ Đồ Chiểu tiếc -thương cụ Phan:

"Ý người đặng xem tấm bản phong- trần, Phan học sĩ hết lòng cứu- nước"

" Minh- tinh chín chữ lòng son- tạc,
Trời đất từ rày mặc gió thu."

Cả cụ Phan ĐÌnh Phùng, nghe tin cụ mất cũng rất đau- lòng.

Cụ Phan Thanh Giản yêu- nước, thương- dân, và cuộc đời của cụ thật bi-kịch.

Cụ chính là tác giả bộ Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cuơng Mục, bộ sử đồ-sộ nhất của nước ta.

Cám ơn cụ [@doctor76;81790], em vẫn thường xuyên vào thớt của cụ!
Về cụ Phan Thanh Giản đúng là mấy chục năm trước cụ bị đánh giá chưa thật khách quan. Thử hỏi trong hoàn cảnh đó thì mấy ai làm được như cụ: chắc chắn thua trận và Pháp quyết chiếm đất vậy thì cố gắng tối đa việc đổ máu cho dân chúng, binh lính là rất khôn khéo và đã có thành công.
Ngoài lề chút: trước đây có vụ sách GK môn Sử minh họa cụ Nguyễn Trãi nhưng lại lấy nhầm ảnh cụ Phan Thanh Giản nên có mấy ông bị cạo gáy vì nhầm người có tội sang cụ Sao Khuê.

 

[biahoihanoi]

Có cái món mà từ hồi đó đến giờ không thay đổi là đôi giày Tây.

 

[vunhanpl]

ảnh giá trị quá, xem ảnh xong hiểu thêm về lịch sử dân tộc mình