[CCCĐ] Ấn Độ - Đại lục tinh thần

[datbq]

Tiếp đi cụ ơi

 

[TungNguyenMD]

Cám ơn các cụ động viên, em xin tiếp

Họp đoàn xong, chúng tôi về phòng ngủ say như chết, do vạ vật ngủ trên máy bay và sân bay nên bây giờ lên giường mới được duỗi thẳng chân tay nằm ngủ. Đến khoảng hơn 5h chiều mới dây, mấy thằng hẹn nhau dạo phố để ngó nghiên xem vùng này nó như thế nào về còn chém gió.

Em dậy tự pha cafe để uống vì cafe ở đây không thể uống nổi. Hóa ra cafe mình tự pha ngon phết các bác ạ. Từ trước đến nay toàn ra hàng uống. Không hiểu chúng nó pha kiểu gì mà mình uống cho nó xong chứ ko thể thưởng thức nổi. Và từ hôm đó cho đến tận bây giờ em toàn dậy sớm tự pha cafe và mang đi làm. Không uống cafe ở hàng quán nữa

​

 

[TungNguyenMD]

Trên đường đi ra khu trung tâm, tự nhiên nhìn thấy quán cafe ghi chữ free wifi, cả bọn hú lên như Hoàng Kiều gặp Ngọc Trinh. Nói chung là mừng không thể tả. Nhưng khi vào trước khi gọi đồ uống chúng tôi cũng hỏi rõ có wifi không? Khi chủ quán trả lời Yes chúng tôi mới order đồ uống.
Khốn nỗi có wifi thật, nhưng cái mạng internet ở đây nó chậm như rùa. Cảm tưởng như thời ngày xưa dùng dial up chứ không phải ADSL. Đành ngồi ngắm đường phố qua lại và chém gió

Quán cafe wifi rùa



Bên cạnh là một con suối nhỏ





Hai bạn tây nắm tay nhau đi bộ


​

 

[TungNguyenMD]

Quán cafe này nằm ở đầu ngõ đi vào KS của chúng tôi. Bên ngoài họ làm các biển chỉ dẫn đi vào các KS và các điểm tham quan như thế này





Hai bạn nhìn như gốc đông Á, không biết có phải đồng hương không?





​

 

[TungNguyenMD]

Hai người dân địa phương ở đây đang gánh cái gì tôi cũng không rõ





Bắt đầu thấy sư đi lại ngoài đường





Lừa cũng lang thang thả rông


​

 

[messivn]

Bài viết hay quá

 

[TungNguyenMD]

Mấy thằng vưa đợi wifi vừa chém gió

​

 

[TungNguyenMD]

Ngồi một lúc thấy chán với mạng wifi này quá chúng tôi đi tiếp. Trên đường đi gặp cái biển rất hay





Đi một đoạn nữa thì ra tới chợ Tibet chợ này chuyên bán đồ lưu niệm. Chúng tôi lượn một hồi cho biết vì xác định thời gian ở Leh còn dài nên chưa vội mua thứ gì cả













​

 

[TungNguyenMD]

Cả hoa quả, đặc sản địa phương cũng được bày bán ở đây. Chúng tôi có mua mấy quả chuối về ăn nhưng thật sự không đâu ngon bằng chuối tiêu Vietnam các bác à





Các hàng lưu niệm ở cổng chợ














​

 

[TungNguyenMD]

Đồ lưu niệm trong chợ, có điều là dân ở đây khá thật thà, cái gì bằng bạc họ nói bằng bạc, cái gì không phải họ nói không phải bạc. Chứ cứ như VN mình, gặp được khách nước ngoài thì sểnh ra là lừa đảo, làm cho khách một đi không trở lại. Em cũng đi một số nước, ngoại trừ mấy ông Rệp và Mọi hay lừa ra, thấy đa phần dân họ khá thật thà đối với khách du lịch. Chẳng đâu xa, ngay ở Thailand thôi, em thấy họ cũng khác. Hai quốc gia châu Á mà lừa nhiều nhất em thấy là TQ và VN. Có thể các nước khác họ có đạo nên họ tử tế hơn chăng? Hay cái gì làm suy thoái nhân cách con người????
Mà em thấy dân Mỹ (xịn) họ sợ mấy ông vô thần lắm, vì họ cho là không có tôn giáo sẽ không rèn luyện con người tốt lên được. Nhưng em được đào tạo dưới mái trường XHCN, cái chủ nghĩa duy vật biện chứng làm cho em không có đức tin các bác à. Nên cũng không tìm được ton giáo để theo, thế mới nhục

Quán cafe Nam mô Phật. Chắc vào trong đó tụng một hồi kinh, thắp một nén nhang rồi uống một ly cafe chăng?



​

Lang thang gặp một em bán hàng hỏi "Bạn từ đâu tới?" Em nói "Vietnam", bạn này oh lên một cái rồi nói "Xin chào!" Chẳng mấy khi gặp được người nước ngoài biết nói tiếng Việt, nhất là cách VN cả mấy nghìn km vậy là phải chụp ảnh cái. Chắc bạn này cũng hay bán hàng cho người VIệt nên biết nói tiếng Việt chăng? Chuyện này làm em nhớ tới sân bay Charles de Gaulle. Trong tất cả các quầy hàng miễn thuế ở sân bay này. Duy nhất có quầy rượu là tất cả các nhân viên: từ người da trắng, người da đen cho đến người da mầu đều nói tiếng Việt rất sõi. Vì khách hàng mua rượu ở đây đa số là người Việt

​

 

[TungNguyenMD]

Nhìn ra ngoài thấy mặt trời sắp lặn, bọn em đi về KS vì 20h là giờ ăn tối








​

 

[TungNguyenMD]

Có một cậu mệt nên em bảo về KS nghỉ trước, còn lại em và một cậu nữa quyết tâm đi mua beer. Phải nói là ở Leh này kiếm được đồ uống có cồn khó hơn kiếm bạn gái các bác à? Hỏi han, lòng vòng các kiểu bọn em cũng tìm được chỗ mua beer. Giá beer ở đây khá đắt tính ra tiền Việt khoảng 80K/ lon 0.5L. Trong khi sinh hoạt phí ở đây khá rẻ. Cứ tưởng ỏ Leh bị cấm bán beer nên bọn em bị chém nhưng khi về tới Delhi giá cũng y như thế. Chứng tỏ chính phủ Ấn độ đánh thuế vào beer rượu khá cao nên ít thấy những quán nhậu hay beer hơi vỉa hè như ở ta.
Mà mua được lon beer ở Leh thì mắt trước mắt sau như thằng ăn trộm. Nhục lắm cơ. Em thề là nếu ở VN mà mua beer nhục như thế thì em cũng bỏ cmn beer rượu đi cho rồi. Mua xong đang định xách túi ra về thằng bán hàng bảo "Mày phải buộc cái miệng túi lại" không là dân họ kỳ thị đấy. Đến khổ chắc dân ở đây nhìn mấy thằng uống beer giống mấy thằng nghiện ma túy ở Vietnam chăng?

Tìm mãi mới ra nhà hàng này bán beer các bác ạ







Này thì beer





​

 

[TungNguyenMD]

Mua beer xong, trên đường về khách sạn em chụp được cái ảnh giá cho thuê xe máy bên này các bác à.

​

Về tới KS đã thấy mấy người của tour họ đem xe đến giao. Thử xe em thấy có 1 chiếc phanh quá sâu. Nói với họ, họ bảo để tao tăng phanh nhưng không được vì má phanh đã mòn hết. EM kiên quyết bắt họ phải thay má phanh mới. Sau một hồi họ cũng đồng ý thay má phanh vào sáng hôm sau. Gì thì gì chứ an toàn phải trên hết đúng không các bác
​

​

 

[TungNguyenMD]

Bọn em vào ăn tối, nhưng đồ ăn Ấn của KS bọn em không thể ăn được vì quá nặng mùi. Không ăn được em rủ một cậu nữa lên trên sân thượng làm lon beer chém gió trừ bữa

​

Có một cậu mệt lên phòng nằm trước, em và 2 bạn đồng hành còn lại đi đổ xăng xe chạy thử xe luôn. Ở Ấn độ không có quy định bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm khi đội xe máy. Trong thị trấn bọn em cứ đầu trần chạy thế này. Chứ đi ra đường trường, nhìn đường của nó thì không bắt buộc cũng phải tự mà đội vào

​

 

[TungNguyenMD]

Về đến khu trung tâm, thoáng thấy quán cafe tương đối sang chảnh, bọn em lại vào ngồi. Không phải có nhu cầu uống cafe mà nhu cầu dùng wifi của nó. Cứ nghĩ là quán sang chảnh chắc đường truyền tốt hơn, nhanh hơn. Nhưng không phải, chắc do chính phủ Ấn độ hạn chế internet ở vùng này nên đâu cũng thế cả. Được cái quán này capuchino khá ngon

​

Không vào được internet bọn em lại ngồi quan sát đường phố. Thấy dân tình đem can đến máy nước công cộng xếp hàng lấy nước cứ như VN mình thời bao cấp. Chứng tỏ vấn đề nước sạch ở đây còn hiếm lắm

Góc phố trung tâm thị tấn cũng chẳng mấy sáng sủa



​

Về tới khách sạn thấy chú em kêu mệt khi nãy đã nằm ôm bình oxy. Do Leh nằm ở độ cao gần 3.500m nên không khí ở đây khá loãng. Khổ nỗi chú em này không rượu khong thuốc lá nên phổi nó không quen chịu cảm giác thiếu O2. Chứ như tôi đốt thuốc lá suốt ngày nên phổi nó trơ cmnr chẳng sao cả. Trong đoàn chúng tôi có 2 cậu em thanh niên thời đại mới không rượu, không thuốc nên thỉnh thoảng lại phải ôm bình O2. Chứ tôi và một cậu nữa (bằng tuổi nhau) hút thuốc, rượu beer suốt ngày nên chẳng sao. Có lẽ đây là tác dụng có lợi của thuốc lá

​

 

[TungNguyenMD]

Sáng hôm sau chúng tôi dậy khá sớm, chuẩn bị cho chuyến chạy xe đầu tiên. Theo lịch hôm nay chúng tôi sẽ qua mấy Tu viện Phật giáo. Thôi thì tới đất Phật tôi cũng xin phép viết vài dòng về Phật giáo ở Ấn độ

Bài này tôi viết trên góc nhìn của kẻ vô thần. Cái gì hay thì tôi khen ngợi, cái gì dở thì tôi chê. Biết là viết về tôn giáo là vấn đề cực kỳ khó vì động chạm đến rất nhiều tín ngưỡng của các bác. Nhưng cũng xin phép viết đôi dòng chia sẻ

Đức Phật và những triết lý tôn giáo trước Ngài


Như tôi đã từng viết. Thường thì vài chục năm có một nhà khoa học lỗi lạc. Vài trăm năm sẽ có một đấng minh quân, nhưng trong suốt cả chục nghìn năm lịch sử loài người. Từ khi khai sơn lập địa đến nay chỉ có 2 con người vĩ đại nhất. Đó là Đức Phật và Đức Chúa. Một người bỏ vinh hoa phú quý đi tìm con đường cứu rỗi cho nhân loại còn một người ôm dân chúng vào lòng, vỗ về dạy cho họ bết yêu thương nhau. Trong tay các Ngài không có một tấc sắt nhưng nói một câu Vua chúa phải sợ, các Người không có một đạo quân nhưng hô một tiếng có cả vạn người đi theo. Và quan trọng nhất các Ngài sống với dân chúng bằng tình yêu, tình người chứ không phải bằng binh đao, bằng sức mạnh.

Trước thời Đức Phật, cũng có rất nhiều giáo phái. Phản biện lẫn nhau và tạo động lực cho nền triết học Ấn Độ phát triển. Phái Brhaman (Bà La Môn) thì dựa chính vào kinh Veda (Vệ đà) và họ thờ rất nhiều thần. Quyền lục của các tu sĩ Bà La môn là tối thượng. Thậm chí còn cao hơn cả Vua nữa. Họ không phải đóng thuế cho nhà vua. Họ cho mình là người được giao tiếp với thánh thần nên từ Vua đến dân ai muốn cầu khẩn gì thánh thần phải thông qua họ. Mà họ ra giá bao nhiêu vàng bạc, trâu bò thì phải trả bằng đấy. Mấy ai đi mặc cả với thánh thần phải không các bác?

Ấn độ là nơi cho các tôn giáo, tín ngưỡng tự do phát triển nên thói quá nghi thức và câu nệ đó, chắc chắn sẽ bị phải biện bởi những lý thuyết khác và rất hay là trong cùng một thời kỳ có cả hai tôn giáo phản ứng với chủ trương thần học quá đáng của kinh Veda và cả hai tôn giáo đó còfnt ồn tại đến ngày nay sau 2.500 năm phát triển. Đó chính là Jainisme (Ki Na giáo) Và Phật Giáo

Người Jain có quan niệm khắc khổ và tuyệt đối chống sát sinh bất kỳ sinh vật nào, họ cho rằng không có thần thánh nào sống mãi. Các thần cũng phải chết, phải luân hồi. Nên thần thánh của họ nay có hình dạng này, mai có hình dạng khác. Họ tu khổ hạnh, không cần vật chat thậm chí còn không mặc cả quần áo. Chính Thánh Gandhi cũng bị ảnh hưởng mạnh của Jain nên nhiều khi chúng ta thấy ông cởi trần hoặc có tiếp quốc khách quan trọng lắm cũng chỉ một mảnh vải quấn hờ qua vai

 

[TungNguyenMD]

Đức Phật


Đức Phật có tên là Shakyamuni tiếng Hán Việt là Tất Đạt Đa, các Phật tử VN mình quen gọi là Phật Thích Ca. Người là thái tử của xứ Kapilavatsu của bộ lạc Shakya ở chân dãy núi Himalaya.

Tương truyền Ngài sinh ra đã biết đứng thẳng, không như đứa trẻ khác phải qua giai đoạn nằm bò lẫy….Và khi Ngài sinh ra thì có một luồng ánh sáng rực rỡ ở trên trời chiếu xuống làm choi người điếc bỗng nghe được, người câm bỗng nói được… Tóm lại rất là nhiều truyền thuyết mà bây giờ sau 2.500 năm chúng ta cũng chẳng biết được là đúng hay sai. Nhưng thôi đừng cố công tìm hiểu, chứng minh. Cái gì nó đã có trong đức tin thì cứ để nó đấy đúng không các bạn.

Vì Ngài nằm trong giai cấp Kshatriya (chiến binh) nên Ngài được học đủ mọi môn võ bị và cũng được theo học các vị minh triết và thông làu mọi triết thuyết thời đó

Lớn lên Ngài cũng lấy vợ sống trong cảnh vinh hoa phú quý và được mọi người trọng vọng.

Một hôm Ngài ra ngoại thành chơi Ngài thấy một người già, hôm sau Ngài thấy một người ốm, hôm sau nữa Ngài thấy một người chết. Về tới nhà nghe tin vợ mới sinh con trai. Nhưng Ngài không vui mà ngồi ngẫm nghĩ

Tôn giáo nào bắt đầu cũng suy nghĩ về sự sống và cái chết. Đối với Đức Phật ngài bắt đầu giác ngộ, hôm sau ngài từ bỏ cha già, vào trong phòng nhìn người vợ xinh đẹp đang ôm đứa con trai thiêm thiếp ngủ rồi dứt áo ra đi, chính thức bước vào con đường tìm sự giải thoát tinh thần cho nhân loại.

Lúc đó trời chưa sáng, Ngài cưỡi con ngựa Kanthaka ra khỏi kinh thành, Ma vương hiện ra dụ dỗ Ngài, hứa tặng Ngài vương quốc lớn nhưng Ngài từ chối và tiếp tục đi. Ngài đến Uruvela tu khổ hạnh. Sống bằng cây cỏ, thức ăn dần dần giảm xuống cho đến lúc mỗi bữa chỉ ăn một hạt gạo.

Thế nhưng một hôm ngài thấy lối tu khổ hạnh đó không mang lại kết quả. Ngài tìm đến dưới bóng cây bồ đề và ngồi ngẫm nghĩ.

Ngài nghĩ: “Cảnh đau khổ sinh, lão, bệnh, tử ở đâu mà ra? Tại sao cứ luân hồi tử rồi sinh một cách bất tuyệt mãi???” (Trước thời Ngài kinh Veda đã nói về thuyết luân hồi và Đức Phật cũng công nhận thuyết luân hồi đó)

Ngài lại nghĩ “Sinh là nguồn gốc của mọi khổ não, nếu có một người nào đó suốt đời sống công bằng, một mực nhẫn nhục, nhân từ với mọi người, nếu lòng người đó không ràng buộc vào những cái phù du nhất thời mà chuyên chú vào những cái vĩnh cửu thì người đó có hy vọng thoat khỏi cảnh tái sinh mà dòng suối đau khổ sẽ khô cạn chăng?”

Vậy là sau 7 năm trầm tư, Đức Phật tìm được nguyên nhân của đau khổ. Ngài lạy đất thánh Benares (Ba La Nại) và trong vường lộc uyển Sarnath Ngài bắt đầu giảng thuyết Niết bàn cho nhân loại.

Thường thì những người vĩ đại lại rất đơn giản, không bao giờ họ PR về mình. Đức Phật và Đức Chúa cũng vậy cái Ngài không bao giờ có ý chéo lại đạo của các ngài thành sách. Chỉ có đệ tử của các ngài chép các lời răn, lời dạy của Ngài vào sách mà thôi. Cho đến nay sau hơn 2.500 năm chắc chắn là bộ sách đó bị sửa đi để phục vụ mục đích các vị vua chúa rất nhiều.

Nói chung Ngài dạy nhiều điều lắm nhưng chốt lại chỉ có mấy điều quan trọng là. Hãy diệt dục, từ bỏ ham muốn sẽ lên được cõi Niết Bàn và thoát được vòng luân hồi. Không phải tốn tiền cúng bái cho bọn tu sĩ Bà La Môn làm gì. Hãy tự tu, tâm mình tốt. Hãy dĩ đức báo oán… Và Ngài đặt ra ngũ giới:

1. Không sát sinh

2. Không trộm cắp

3. Không nói dối

4. Không uống rượu

5. Không tà dâm

Cái hay của Đạo Phật là khi Ngài đi thuyết pháp không phải cứ nói là kẻ dưới nghe như mấy ông sư thời nay. Mà có phản biện nhiều lúc rất gay gắt (Ấn Độ luôn tôn trọng ý kiến đa chiều và coi phản biện là nguồn gốc của sự phát triển) nhưng với lỹ lẽ sắc bén, kiến thức uyên thâm Đức Phật dần dần bẻ gãy mọi ý kiến phản biện và làm cho kẻ phản biện phải tâm phục khẩu phục Ngài

Năm 483 trước công nguyên, một trái tim vĩ đại của toàn thể nhân loại đã ngừng đập. Ngài tịch thọ tám mươi tuổi.

 

[TungNguyenMD]

Phật giáo sau khi Đức Phật mất


Vào khoảng những năm đầu tiên của công nguyên đạo Phật đạt tới mức cực thịnh của Ấn độ. Nhưng lúc đó không còn là đạo của Đức Phật như lúc ban đầu nữa. Sau khi Phật tổ tịch khoảng 200 năm đạo của Ngài chia làm 18 giáo phái. Nhưng chỉ có hai giáo phái lớn là Mahayana (Đại thừa) và Hinayana (Tiểu thừa).

Giáo phái Tiểu thừa ở phía nam Ấn và Sri lanka sau đó được truyền qua các nước như Thailand, Cambodia…. Còn giữ đúng trong một thời gian giáo lý giản dị và thuần khiết của Ngài. Họ thờ Phật tổ không phải như một vị thần mà như một vị truyền giáo vĩ đại. Thánh kinh của họ là những bản bằng tiếng Pali (Nam Phạn) chép giáo lý nguyên thủy của Đức Phật.

Trái lại giáo phái Mayhayana tại bắc Ấn, Tây tạng, Trung quốc, Việt nam, Nhật bản họ thờ Ngài như một đấng thần linh và xung quanh Ngài có rất nhiều các vị Bồ tát, la hán. Kinh của họ là kinh mới bằng tiếng Sanscrit và kinh này chứa đầy tính siêu hình và thần học. Vô hình dung nó lại phù hợp với tầng lớp bình dân của Ấn vốn đã quen thờ các thần dưới thời các tu sĩ Bà La Môn. Nên được nhiều người theo hơn là đạo nghiêm khắc, bi quan của chính Đức Phật tổ.

Giáo lý Đại thừa được vua chúa họ tận dụng một cách triệt để. Họ đẻ ra nhiều thứ thần linh rồi tưởng tượng ra có nhiều vị phật khác nữa mà ông Amida (A di đà) được coi là Đấng cứu thế nên được người dân thờ phụng nhiều nhất. Thực ra vị Phật này hoàn toàn trong trí tưởng tượng. Họ tạo ra thiên đường và địa ngục để nhà vua khi cần có thể dùng quân lấy danh nghĩa chinh phạt.

Họ tạo ra các Bodhisattwa (Bồ tát) tức là những vị đã lên niết bàn rồi, thoát khỏi vòng luân hồi rồi nhưng lại tự nguyện đầu thai trong nhiều kiếp nữa để giúp những kẻ phàm trần tìm được chính đạo. Chính việc này vô hình dung nó trao cái quyền cực lớn cho những vị tự xưng là Bồ tát. Nực cười là các vị Bồ tát này được dân chúng thờ phụng cả lúc sống hay lúc chết rất nhiều át cả Phật tổ đi.

Giáo lý thì Kanishka cũng giống như Constantine bên TCG cũng cho hội nghị và sửa lại kinh Phật và tạo thành bản duy nhất. Hành lễ thì Đại thừa đặt ra rất nhiều thủ tục rườm rà. Cũng thờ Phật tích, Phật cốt, đốt hương, đèn, lần tràng hạt. Tăng ní cũng phải xuống tóc, ở độc than, tụng kinh, sám hối, cũng phong thánh cho những người tử vì đạo, cũng tụng kinh cho người chết…. Nói chung Phật giáo đại thừa giống y như Thiên Chúa giáo thời trung cổ.

Cái lạ là đa phần dân tình thích mầu mè thần bí. Nên những cái gì phải huyền bí, bí hiểm, phải được thờ cúng, cầu xin họ mới thích nên Phật giáo cũng như Thiên chúa giáo. Phật giáo Đại thừa được nhiều người theo hơn Phật giáo tiểu thừa. Cũng giống như Catholic (Công giáo La mã) nhiều người theo hơn Ki tô giáo giản dị, nghiêm khắc hay Tin lành sau này

Thế nhưng chính vì cái việc thần bí mầu mè đó đã làm Phật giáo đại thừa thất bại ngay trên chính mảnh đất Ấn độ. Vì nếu nói về mầu mè huyền bí thì Phật giáo không có cửa so với Hindu giáo

Hơn nữa Phật giáo mang nhiều tính tiêu cực, sự phát triển các tu viện ở Ấn độ làm nhiều người đi theo , các nhà sư thì ham tiền cúng lễ nên khi người Arab xâm lăng Án độ không chống lại được. Vốn đã hung hang lại nhìn thấy các nhà sư sống trên lòng mê tín ngu muội của người dân nên người Hồi giáo cho phá một loạt các chùa chiền và giết một loạt các nhà sư làm Phật giáo không còn đất sống ở Ấn độ. Các con chiên đệ tử cũng không dám theo đạo Phật nữa.

Đúng lúc này đạo Hindu lại “mở rộng vòng tay” đón các con chiên phật tử quay trở lại. Các tu sĩ Bà La Môn vốn là giới trí thức nên họ rất khôn ngoan. Họ khoan dung đón nhận, họ còn công nhận Phật tổ là hóa than của thần Vichnou nữa nên càng khuyến khích các Phật tử quay trở về. Vậy là sau 500 năm suy tàn đạo Phật dần dần biến mất khỏi Ấn độ. Ngày nay chỉ còn một số ít ở bắc Ấn theo đạo Phật. Nhưng trái lại đạo Phật lan tràn tới các nước khác trong vùng phát triển rất nhanh (nhất là Trung quốc). Thời nhà Đường Lý Thế Dân sau khi lên ngôi tạo một triều đại mới, muốn thiết lập một tôn giáo có lợi cho sự cầm quyền của mình nên đã cử Huyền Trang sang Ấn độ du học nhằm đem những kiến thức tôn giáo về phục vụ cho sự cai trị đất nước. Và từ đó trở đi Phật giáo phát triển ở TQ mạnh như vũ bão. Rồi dần dần truyền giáo lý Đại thừa qua Triều tiên, Nhật bản, Vietnam. Còn ở phía nam, giáo lý tiểu thừa được truyền qua Sri Lanka, Miến điện, Thailand, Cambodia…. Nên ngày nay chúng ta đi đến những nước đó thấy chùa chiền của họ cũng khác

Phật giáo cũng như Thiên chúa giáo, rốt cuộc chỉ phát triển mạnh khi đã được truyền ra nước ngoài. Còn ngay tại quên hương bản quán của nó thì không phát triển được

 

[myki]

Hay quá cụ ạ, em vodka nhưng họ bảo em vodka cho cụ nhiều quá rồi, không cho nữa.

 

[mecghi]

Mỗi ngày em đều vào đây để đọc về chuyến đi của cụ. Lối hành văn rất hay và nhiều kiến thức. Cảm ơn cụ!