Có chút thời gian, tôi giải thích cho cụ tại sao Dự án đường sắt Lào nó lại góp phần gây ra cuộc lạm phát tồi tệ ở Lào vừa rồi.
Dự án này có giá trị 6 tỉ đô, TQ chiếm 70%, Lào chiếm 30%. 6 tỉ đô thì Eximbank China cho vay 70% là 4,2 tỉ. Các bên tham gia phải đổ vào 1,8 tỉ. Lào chiếm 30% dự án nên phải góp 30% của 1,8 tỉ là 720 triệu đô.
Nhưng trong 720 triệu đô thì Lào chỉ có 250 triệu nên Lào mới phải làm 1 việc là vay Eximbank China 480 triệu đô để làm vốn góp. Số vay 480 triệu này được ân hạn 5 năm, đến 2021 Lào phải bắt đầu trả nợ.
Các cụ lưu ý: 480 triệu này danh nghĩa là Lào góp vốn dự án, nhưng thực chất là Lào vay Trung quốc để góp vốn. Nó độc lập với khoản vay 4,2 tỉ đô đã nói ở trên và Lào có nghĩa vụ tự trả bằng tiền ngân sách, không liên quan đến dự án.
Như đã nói, năm 2021 Lào bắt đầu phải trả nợ khoản vay 480 triệu đô, nhưng cái chết là trong 5 năm cả vốn và lãi cộng lại đã là 544 triệu đô và Lào phải trả ngay số lãi tích lũy 64 triệu đô và 1 phần gốc (20 triệu đô), tổng cộng hơn 80 triệu.
Số 80 triệu này, cộng thêm trách nhiệm trả nợ quốc tế đến hạn cuối năm 2021 gần 400 triệu, Lào đang chìm trong dịch covid không thể trả nổi, và gây ra lạm phát. (Chú ý rằng thời gian này khoản vay 4,2 tỉ đô vẫn còn được ân hạn).
Ngoài ra còn 1 tác động tiêu cực gián tiếp mà dự án này gây ra cho Lào là, do tổng đầu tư dự án quá lớn (6 tỉ đô, bằng 30% GDP 1 năm của Lào) mà các tổ chức tín dụng Phương Tây nghi ngờ khả năng hoàn vốn của dự án, và là 1 trong những căn cứ đánh tụt hạng tín nhiệm tài chính dài hạn của Lào. Khi bị đánh tụt hạng tín nhiệm tài chính thì khả năng "trả đi rồi vay lại" sẽ giảm hẳn, và gây ra thiếu ngoại tệ dẫn đến lạm phát.
