Tranh cãi về chiến dịch vaccine Covid-19 thần tốc của Mỹ
Mỹ phát động Chiến dịch Thần tốc nhằm sản xuất 300 triệu liều vaccine Covid-19 vào tháng 1/2021, nhưng cuộc chạy đua này gây ra nhiều tranh cãi.
Warp Speed (Thần tốc) được chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố hồi tháng 4, với trọng tâm đẩy nhanh việc phát triển, sản xuất và phân phối vaccine Covid-19 thông qua việc phối hợp giữa chính phủ và các doanh nghiệp vaccine tư nhân.
Cách tiếp cận "chạy đua với thời gian" này của chính phủ Mỹ không phải là không hợp lý, giáo sư Peter Hotez, hiệu trưởng Trường Y học Nhiệt đới Quốc gia, giáo sư nhi khoa, virus phân tử và vi sinh tại Đại học Y Baylor, cho biết. Tuy nhiên, cách họ truyền đạt thông tin về nó khiến mọi người cảm thấy sợ hãi, ông nói thêm.
"Cách thông điệp được đưa ra từ Chiến dịch Thần tốc tạo ra rất nhiều hỗn loạn và nhầm lẫn. Nó còn tạo điều kiện cho phong trào chống vaccine trỗi dậy", Hotez lưu ý.
Hồi đầu tháng 6, một nguồn tin thuộc nhóm chuyên trách chống Covid-19 của Nhà Trắng cho hay chương trình Thần tốc đã chọn ra 5 công ty có năng lực nhất trong việc điều chế vaccine Covid-19 từ danh sách 14 công ty ban đầu.
Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Mỹ, cho biết ông hy vọng 100.000 liều vaccine do công ty công nghệ sinh học Moderna sản xuất có thể được tung ra thị trường vào cuối năm nay nếu nó cho thấy rõ ràng khả năng bảo vệ con người trước nCoV trong các cuộc thử nghiệm lâm sàng đang diễn ra.
Theo ông, một ứng viên khác cũng có thể sẵn sàng vào đầu tháng 1/2021. Tốc độ này đã được đẩy nhanh đáng kể bởi thông thường, việc nghiên cứu, phát triển, sản xuất vaccine phải mất nhiều năm.
"Cách chính quyền truyền đi thông điệp gây hoang mang bởi họ tập trung quá nhiều vào việc vaccine được phát triển nhanh như thế nào", tiến sĩ Paul Offit, giám đốc Trung tâm Giáo dục Vaccine kiêm giáo sư nhi khoa tại Bệnh viện Nhi Philadelphia, nhận xét. "Nó khiến mọi người nghĩ rằng họ đang bỏ qua những bước quan trọng".
Hotez và Offit đều từng dành nhiều năm chống lại những nỗ lực bài vaccine có tổ chức và đang cố gắng tìm cách thay đổi nhận thức của những người hoài nghi và sợ hãi trước vaccine.
"Những thành phần bài vaccine sẽ nói gì?", Hotez đặt câu hỏi. "Họ nói rằng chúng ta đang quá vội vã phát triển vaccine, chúng ta không kiểm tra, đánh giá đầy đủ độ an toàn của vaccine và chính phủ có quan hệ ngầm mờ ám với các công ty dược".
Giám đốc Viện Y tế Quốc gia Francis Collins cho rằng hoài nghi về tính an toàn của vaccine Covid-19 có thể khiến nhiều người không sẵn sàng tiêm phòng.
Offit lo ngại các công ty nghiên cứ và chính phủ có thể bỏ qua một số bước an toàn nhằm đẩy nhanh tốc độ phát triển vaccine. Nếu đúng, việc làm này là vô cùng nguy hiểm và sẽ tiếp tục làm xói mòn thêm lòng tin đối với chính quyền.
Tuy nhiên, các nhà khoa học đang nghiên cứu những vaccine Covid-19 tiềm năng đã bác bỏ các hoài nghi, khẳng định tốc độ phát triển vaccine nhanh chóng là kết quả của việc đầu tư mạnh tay, không phải do cắt ngắn các bước khoa học.
Việc phát triển một loại vaccine mới rất tốn kém và thông thường phải trải qua lần lượt ba giai đoạn thử nghiệm. Nhưng nay, tất cả các bước kể trên đều diễn ra đồng thời. Nó đòi hỏi chi phí đầu tư khổng lồ, nhưng không làm mất đi tính toàn vẹn khoa học của quy trình.
"Tôi nghĩ tiến hành nhanh không nhất thiết đồng nghĩa với vội vàng. Vội vàng thường đi đôi với cẩu thả. Phát triển nhanh có thể đạt được nhờ cải thiện hiệu quả và giảm thời gian chết", bác sĩ Dan Barouch, giáo sư dược tại Trường Y Harvard, nói.
"Tất cả các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng đều phải trải qua một lượng lớn thử nghiệm an toàn. Không có bước thử nghiệm an toàn nào bị bỏ qua cả", Deborah Lynn Fuller, giáo sư vi sinh tại Trường Y Đại học Washington, cho hay.
Trong khi đó, các công ty còn đang tiến hành mở rộng quy mô sản xuất ngay cả khi chưa rõ vaccine có hoạt động hiệu quả hay không. Họ được hỗ trợ tài chính không nhỏ từ chương trình Thần tốc.
"Các công ty dẫn đầu thị trường đang bắt đầu sản xuất vaccine hàng loạt, trước cả khi họ có bằng chứng cho thấy vaccine đó thành công", Barouch cho biết. "Nếu vaccine thất bại, hàng triệu liều sẽ bị loại bỏ. Theo hiểu biết của tôi về lịch sử dược phẩm, điều này chưa từng được thực hiện trước đây".
Trong khi đó, Offit lo sợ rằng vì hàng triệu liều đã được sản xuất nên chính quyền Trump có thể sẽ gây áp lực để phê duyệt vaccine được chương trình Thần tốc hỗ trợ dù dữ liệu an toàn còn chưa đầy đủ. "Điều gì sẽ xảy ra nếu vaccine kém hiệu quả hơn nhiều so với những gì bạn nghĩ. Trong trường hợp đó, bạn đã làm lung lay niềm tin mong manh về vaccine", ông nói.
27% người thưởng thành Mỹ cho biết họ sẽ không tiêm vaccine Covid-19 nếu nó được phê chuẩn, theo một cuộc thăm dò do ABC News/Washington Post thực hiện hồi tháng 5. Một nửa trong số những người này nói họ không tin tưởng các loại vaccine nói chung.
vnexpress.net
vnexpress.net
www.bloomberg.com
