Đọc bài này và đang hóng thông tin từ Michigan thì mới thấy các vị Cha Già ngày xưa tính hay thật, các cửa luôn. Và thế mới càng ngày càng thấy hệ thống bầu cử dựa trên đầu phiếu phổ thông thì chắc BTS hay Taylorr Swift được bầu ngay và luôn. Mà nói gì xa mợ Méc ken bên Đức ngồi hoài luôn "nhờ" kiểu dân túy, kiểu phiếu phổ thông
Thực ra, bây giờ không nên soi vào các tiểu tiết như vài trăm hay vài ngàn phiếu bị sai lệch mà ta nên xem bức tranh tổng thể xem đội cụ Trăm có cửa bật lại được hay không thôi. Để làm được điều này thì cần phải nắm rõ Luật bầu cử Mỹ và những phương thức có thể lách luật để kiếm "bàn thắng" cho đội nhà.
Trên FB có loạt bài của cụ Hoàng Anh Tuấn, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược và Ngoại giao và là Phó tổng thư ký ASEAN về vụ bầu cử TT Mỹ 2020, rất chi tiết và cụ thể. Liên quan tới vấn đề cụ Trăm có bật lại được không, em xin tóm lược một số luận điểm của cụ Tuấn như sau:
1. Cho đến nay, vẫn nhìn nhận Biden có cơ cao hơn cả. Đường đi đến đích của Trump cửa nào cũng đầy dốc, cheo leo và đầy trở ngại. Nhưng hãy còn quá sớm để nói Trump không "còn cửa". Nhìn cách huy động, củng cố bộ máy của cụ ấy, tin rằng "bộ sậu" của Trump đã có suy tính trước, lên và chuẩn bị tất cả các kịch bản từ lâu.
2. Về tiến trình xác nhận các Đại cử tri (ĐCT) hiện tai và cho tới ngày chốt là 8/12:
3. Giai đoạn 8/12 đến 14/12/2020:
- Thời gian theo luật định tòa án buộc phải thụ lý và trả lời các khiếu nại trước ngày 8/12, là ngày các bang phải chọn xong các ĐCT. Hiện nay, có 5 bang mà nhóm của ông Trump đang đệ đơn kiện với 21 hồ sơ là Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, and Pennsylvania.
- Như vậy, tổng số phiếu ĐCT của 5 bang đang có tranh chấp pháp lý nêu trên là 69 và tạm thời được để ra một bên, chưa được cộng cho bất kỳ ƯCV nào nếu như chưa có kết luận rõ ràng bởi các thiết chế có thẩm quyền theo luật định. Do đó, số phiếu ĐCT không bị tranh chấp còn lại của 2 ƯCV Tổng thống hiện giờ như sau: Biden 237 phiếu ĐCT, và Trump được 232 phiếu ĐCT (ai được 270 phiếu ĐCT trước thì thắng), tức chênh nhau giữa 2 ƯCV hiện giờ chỉ là 5 phiếu.
- Do đó, kết thúc ngày 8/12 chúng ta có 2 khả năng khác nhau là cả hai ƯCV Donald Trump và Joe Biden đều có thể để đạt 270 phiếu và trở thành Tổng thống tiếp theo của Mỹ:
- Khả năng 1: Trump đạt trên 270 phiếu ĐCT và ở lại Nhà Trắng.
- Khả năng 2: Biden đạt trên 270 phiếu ĐCT. Nhưng lại vẫn không chắc sẽ trở thành Tổng thống thứ 46 của Mỹ. Theo khả năng hai sẽ này, sẽ có hai 2 tình huống diễn ra:
- Tình huống thứ nhất: Với việc Biden "cán mốc' 270 phiếu ĐCT, phe Trump thấy rằng việc thua cuộc của mình là "rành rành", không còn con đường nào khác để "bật ngược" trở lại và do đó sẽ sớm tuyên bố thừa nhận thất bại ngay sau có kết quả bầu ĐCT ngày 8/12. Lúc này, con đường trở thành Tổng thống của Biden là chắc chắn, không gì ngăn cản nổi.
- Tình huống thứ hai: Nếu Trump "bật lại", không "mở" cho Biden con đường vào Nhà Trắng, quyết tâm bám trụ thì Trump có cách gì không? Xem phần dưới đây!
Với KẾT QUẢ THỨ BA, khi không có người thắng kẻ thua rõ ràng thì họ sẽ bầu chọn thế nào? Xem phần dưới đây!
- Theo quy định của Hiến pháp và Luật bầu cử Mỹ, Cơ quan lập pháp bang (State Legislatures) mới là thiết chế thông qua danh sách ĐCT của từng bang. Việc này họ phải hoàn tất vào ngày 14/12/2020 sau đó gửi đến Quốc hội Mỹ (mới) trước ngày họp là 6/1/2020. Việc cơ quan lập pháp bang chọn ai là quyền của họ và đến đây Tòa án Tối cao "hết nhiệm vụ", không có thẩm quyền để can thiệp vào quá trình này, hoặc quy định các cơ quan lập pháp bang bầu cho người này, không bỏ phiếu cho người kia.
- Trong 5 tiểu bang mà Trump đệ đơn kiện là Nevada, Arizona, Michigan, Pennsylvania và Georgia thì 4/5 Quốc hội tiểu bang này do Đảng Cộng hòa nắm đa số (trừ tiểu bang Nevada). Đây sẽ là những người "cầm cân nảy mực", quyết định danh sách ĐCT đại diện cho bang của mình, chứ không còn là việc của các ông/bà Thẩm phán ở Tòa án Tối cao cấp bang hay liên bang nữa.
- Cũng tại Mỹ, một số bang còn có quy định riêng là Thống đốc bang xác nhận danh sách ĐCT. Trường hợp danh sách của Thống đốc và của Cơ quan lập pháp bang khác nhau thì hai bên ngồi lại để ra một danh sách chung. Trường hợp 2 bên không "thống nhất" được một danh sách chung thì coi như số ĐCT của bang đó là có tranh chấp và cứ thế 2 danh sách ĐCT khác nhau được gửi thẳng lên Quốc hội trước ngày 6/1/2021.
- Như trên đã nói, các cơ quan lập pháp của 4/5 tiểu bang mà nhóm Trump đang khởi kiện (trừ Nevada) do các Nghị sĩ đảng Cộng Hòa chiếm đa số. Với giả định cho rằng sau ngày 8/12, Biden đã được 270 phiếu ĐCT "đút túi", vậy tại cuộc họp xác nhận số ĐCT trên tại Cơ quan lập pháp các bang thì số 270 phiếu ĐCT này có giữ được nguyên hay không? Câu trả lời là chưa chắc.
- Cuộc bầu chọn ĐCT ngày 14/12 của Cơ quan lập pháp các bang có thể đưa đến 3 kết quả sau:
- KẾT QUẢ THỨ NHẤT: Ông Biden được xác nhận có ít nhất 270 phiếu ĐCT "sạch" và danh sách này sẽ được gửi lên Quốc hội Mỹ. Quốc hội Mỹ họp vào ngày 6/1/2021 chỉ làm "nhõn" mỗi việc xác nhận ông Biden là người chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 3/11.
- KẾT QUẢ THỨ HAI: Một số hoặc tất cả 5 bang dao động bỏ phiếu đảo ngược kết quả chọn Đại cử tri ngày 8/12, theo đó ông Trump đạt ít nhất 270 phiếu ĐCT "sạch", vượt qua ông Biden. Việc "phê chuẩn" kết quả bầu, chọn cho Trump tại Quốc hội sau đó chỉ còn là vấn đề thủ tục.
- KẾT QUẢ THỨ BA: Cũng với các bang dao động bỏ phiếu với tiến trình nêu trong "Kết quả thứ hai" đề cập ở phần trên, nhưng kết quả lần này lại ra một con số "oái oăm", đó là: Cả 2 ông Biden lẫn ông Trump đều không thu đủ 270 phiếu ĐCT "sạch" cần thiết. Kèm theo danh phiếu ĐCT "sạch" bị 'hụt" dưới mức 270 này là một danh sách gồm các phiếu ĐCT "có tranh chấp", nơi mà cơ quan lập pháp ở một số tiểu bang không thể nhất trí và thông qua một danh sách chung. Danh sách "tranh chấp" này của từng tiểu bang sẽ xuất hiện dưới dạng một tiểu bang gửi 2 danh sách ĐCT khác nhau, một danh sách ủng hộ ƯCV Biden, một danh sách ủng hộ ƯCV Trump..
4. Giai đoạn 6/1 (có QH mới) đến 20/1/2021
Lúc này, Quốc hội Mỹ cũng hết vai trò lựa chọn Tổng thống. Và theo luật định, cơ chế lựa chọn Tổng thống Mỹ từ đây sẽ do Hội nghị đại biểu các bang (Conference of State Delegations) sẽ lựa chọn. Theo quy định, mỗi bang chỉ có một phiếu, và phiếu "đại diện" của mỗi bang nhất định sẽ bỏ cho Cộng hòa hay Dân chủ tùy thuộc vào việc đảng nào chiếm đa số ở Hạ viện của tiểu bang đó sau bầu cử 3/11.
Sau cuộc bầu cử ngày 3/11, so sánh tương quan lực lượng giữa đảng Cộng hòa và Dân chủ tại 50 tiểu bang như sau:
- Cộng hòa chiếm đa số tại Hạ viện 26 bang, được 26 phiếu.- Dân chủ chiếm đa số tại Hạ viện 24 bang, được 24 phiếu.
Cuộc bầu chọn của State Delegations phải diễn ra trước 20/1 (ngày nhậm chức TT mới) và kết quả là 26 ông Cộng hòa kia sẽ "trao ghế TT" cho Trump. Và ông Trump tiếp tục trở thành Tổng thống mới của Mỹ một cách làm hoàn toàn hợp pháp, hợp hiến.
Link bài của cụ Tuấn: