[Funland] Thời kỳ bao cấp gian khó

[comiki]

______________
Gà "rù" lây cực nhanh. Có đận chuồng gà nhà em nuôi chừng chục đứa, cả giai lẫn gái. Tối hôm trước gió mùa đông bắc, sáng hôm sau ra thăm chuồng gà (nhặt trứng đẻ đêm qua, cho uống nuớc, cho ăn...), những ba bốn đứa, mỗi đứa nằm 1 nơi, đứa nào cũng... lạnh như chì, cứng như sắt.
Thế là đi tong cả... góc cơ nghiêp.
P/S: nhưng vẫn... liều. Nhanh chóng đun nước sôi, làm lông, chỉ bỏ nội tạng và đầu-cổ, còn lai chặt nhỏ kho (nhiều) gừng. Vẫn... choén!

Chén tốt, của đâu mà bỏ phí chứ cụ

 

[ung_sung_tu_tai]

Sáng dậy mở cửa chuồng gà thấy có một/vài con chết cứng cong queo.
Là đứa đun nồi nước, đứa đào bụi gừng.
Mười phút sau Kho khô, nhiều gừng, ngon choét.
có khi ăn được vài ngày

Chén tốt, của đâu mà bỏ phí chứ cụ

 

[PotusTan]

Có gà ăn còn rì. Nhà em có dạo phải đi xin nước lòng người ta luộc ấy (giờ đổ đi chứ ăn gì) về nấu rau muối mắm ăn. Hic. Nghĩ mừ chảy nước mắt

________________________
Ai lại đổ đi bác uôi? Phí của giời thế???
Ngõ nhà em bây giờ có hàng cháo lòng - lòng lợn (không có tiết canh). Tối thứ 6, 1 cụ U70 thường thường rủ em sang dặn bà chị chủ quán "Mai làm hàng, nhớ luộc dồi bằng nồi riêng nhé, đừng luộc chung với lòng khác. 7h chú qua". Thế là sáng hôm sau hai chú cháu sang quán cháo lòng, ngoài suất cháo + lòng đầy đủ là mua, thì mỗi người... được khuyến mại 1 cặp lồng nước luộc dồi. Xuỵt! Ngon, và ngọt đến chân răng.

 

[PotusTan]

Khu tập thể em ngày xưa trẻ con tụ tập sang nhà nhau chơi, nhiều khi ngủ cả trưa ở nhà khác luôn.

_____________________
Mẹ em ban ngày dạy lớp chính khóa trường cấp 3, ban đêm đi dạy bổ túc văn hóa -> 2 anh em toàn sang nhà bác hàng xóm ăn cơm và ngủ đến lúc mẹ về mới đón về. Được cái bác hàng xóm sát vách nhà em đóng chức Phó Chủ tịch tỉnh, nhà cũng gọi là có tý điều kiện nên bọn em sang ăn chực cũng không xi-nhê gì (ngủ luôn sàn gạch hoa nhà bác thôi).
P/S:
1. Thỉnh thoảng, bác cho mượn cái xe máy (cub 70 cánh én đầu vênh, 2nd Nhật) để cả nhà về quê. Ở quê lên, thì đôi khi cũng tặng bác con cá (tát ao ông bà) hay ống bò gạo nếp quê gọi là... lấy chỗ gửi con và mượn xe máy (xe máy tiêu chuẩn trang bị cho bác PCT - như xe ô-tô công vụ bây giờ, nên mượn xe cũng không phải đổ xăng -> mà có đâu tiền để đổ xăng ạ).
2. Hai bác (hàng xóm sát vách) có chị con gái út hơn em 2 tuổi. Lúc em còn bé, chỉ thấy chị... thơm tho như múi mít (ăn uống đủ, trang phục sạch sẽ) nhưng chưa có... động đậy gì. Đến lúc biết... "động đậy" (bắc ghế nhìn/ngắm chị qua bờ tường ngăn 2 nhà) thì... muộn rồi. Giờ, vẫn thấy tiếc. (Về quê, thỉnh thoảng vẫn gặp chị - đã lên chức bà ngoại, đến chơi với bác gái; bác trai đã mất).

 

[PotusTan]

Thì em vẫn nhận quê mà, hồi xưa cho bọn con trai tắt điện hết . Nhớ lại thì lúc nhỏ mấy tháng hè về quê với ông bà là sướng nhất, tôm cá, hoa quả ăn ngập mồm , nhà ông bà em ko làm nông nên cũng chẳng bận rộn gì, suốt ngày chỉ lang thang trong vườn, bì bõm dưới ao và theo bọn trẻ đi bêu nắng ngoài sông ngoài đồng. Tết về thì giò đã treo đầy nhà, được hóng hớt gói bánh chưng và luộc bánh, đánh cá...

______________
Em cháu đích tôn, thầy em sinh em khi đã lớn tuổi (32 tuổi, so với cùng trang lứa với thầy em những năm 1970s là... cha già, con... cọc) do thầy em được đi học ở bển, học xong về mới lấy u em và sinh ra em, thế nên ông/bà nội/ngoại, các bác/chú/cô/gì/anh/chị... quý như vàng. 3 tháng hè với 3 tuần Tết là thời gian em và ku em trai được.... đại gia đình tẩm bổ. Chuồng/vườn/ao nhà có con/cây gì có thể choén là cho choén, đánh/bắt được con gì ngoài đồng/sông là cho choén. Sướng không thể tả.
Về chơi: đi theo mọi người lên đồng XEM cấy, gặt, có tham gia phơi lúa (khi đã đủ lớn), nghịch các trò chơi của trẻ em nông thôn (cơ mà đến tận bây giờ, em vẫn... ứ biết bơi).
Nhớ những hôm đón bà/các bác gái/cô/gì đi chợ huyện về, kiểu gì cũng có quà: bánh đa kê, xiên củ lạc (còn nguyên vỏ) luộc, quả chay chín (ruột đỏ ngọt lịm), hat chay rang giòn, ngô nếp luộc, đoạn củ sắn dây (làm bột sắn) luộc... vân vân và mây mây. Bây giờ, cả ông/bà nội ngoại đều đã về với tổ tiên, một vài bác đã mất, thỉnh thoảng về quê vẫn thấy bồi hồi, ngỡ như bóng dáng người thân vẫn dâu đây...

 

[PotusTan]

Cụ mợ nào ở nông thôn còn nhớ cảnh đổi gạo hay thóc lấy bánh cuốn,bún để ăn sáng ko nhỉ. Sao bát bún riêu cua thời đó nó ngon đến thế

________________
Em ở thị xã. U em đổi gạo lấy bún đổi bữa cho cả nhà suốt. Hoặc là nồi canh riêu cua đồng (đặc gạch/thịt, nước vàng óng chứ không... chạy qua hàng cua như bây giờ), hoặc là sang hơn khi lĩnh lương thì canh măng - vịt, nước sáo lòng (u em giáo viên cấp 3 lương hơi bị cao, lại dạy bổ túc văn hóa buổi tối nên có những CỤ hoc viên làm ở ngành thương nghiệp, lương thực, thưc phẩm hay cán bộ xã, thỉnh thoảng cũng bán ưu tiên (trả tiền sòng phẳng) cho con vịt choai, túi dồi lợn...). NGON.
Mà có bún rối, bún lá nha.

 

[Pvsc]

Loay hoay một hồi chỉ còn các ông bà già vào thớt, em té

 

[comiki]

Loay hoay một hồi chỉ còn các ông bà già vào thớt, em té

Vâng, chào cụ chưa già

 

[comiki]

Vì tinh thần....Anti M.U bất diệt, mợ cứ đều tay khện xuống vô tư nhé.

Cụ ocean08 xem bóng nhớ ngồi xa chỗ em ra nhé

 

[Pvsc]

Vâng, chào cụ chưa già

 

[Phakil]

Một thời thiếu thốn, nhưng bình dị

 

[PotusTan]

Ra công viên Thống nhất mà gặp mấy món này là ko muốn bước chân đi. Cứ đứng ngắm nghía hoài.

Mẹ dọa cắt kẹo để mua thì mới vùng vằng chịu đi

___________________________
Tối đi ngủ cũng để bên canh gối... ngủ cùng.
Một, hai ngày sau nó (bôt gạo) khô cong -> nướng ăn.

 

[ocean08]

Cụ ocean08 xem bóng nhớ ngồi xa chỗ em ra nhé

Vâng. May là em cũng k tham gia cá cược ngựa ngủng gì nên chắc k cùng thớt bóng đá!
Thôi cứ thơ văn nhạc hoa bay bổng cho nó nành!

 

[PotusTan]

Như em biết, tủ lạnh Xa ra tốp chỉ có hàng của các chú bác anh em lao động bên LX đóng về. Nhà nước tuyệt đối không nhập những thứ xa xỉ phẩm này. Một con lợn 80 cân những năm 82-87 chỉ loanh quanh nghìn hơn nghìn ngót được độ 3 chỉ vàng. Cái tủ Xa ra tốp em nhớ là quãng 5 chỉ. Nhà em mua cái tủ lạnh National là bán con lợn hơn 80 cân lại còn phải thêm tiền, mà là hàng Vốt cô chứ không phải hàng đập hộp.

Còn chuyện bán lợn, nhà em giữa Hà Nội bán lợn toàn bán cho mấy bà hàng thịt chứ không cần biết thương nghiệp thương nghẽo ở đâu. Giá cả thuận mua vừa bán, có ăn gian được thì ăn thôi chứ không thuế má phí phiệc gì.

_______________
Có ông chú hàng xóm làm chân cân lợn cho thương nghiệp (chỉ nhìn mặt cân và ghi phiếu/hóa đơn thu mua; bắt/trói lợn có đội khác).
Mỗi lần xóm có lợn bán (bắt buộc phải bán cho thương nghiệp, vì em ở tỉnh, không bán cho thương... lái được) lại sang nhắn chú để fix giờ đội cân lợn đến (1, 2 ngày hôm sau). Rồi đi mua gạo, ngô, cá biển nấu cho lợn bữa cuôi cùng trước khi bán (chủ yếu nấu ngô, thêm gạo, cám, bớt bèo/rau -> lợn ăn nhiều tăng thêm cân; cho ăn nhiều rau chỉ to bụng, chứ không tăng cân như ăn gạo, ngô).
Thế nên, nhờ mẹo này, lại thêm chú cân lợn hàng xóm làm thủ thuật (lấy cái dây thừng to hơn mọi khi; ngâm nước cái dây thừng từ đêm hôm trước; trói mõm con lợn không cho kêu nhiều; đá cho... vài mã cân) mà con lợn nào của xóm cũng... tăng vài cân.
Sau, chú trúng cái giải độc đắc của Xổ số miền Bắc ích nước lợi nhà, bỏ nghề cân lợn cho thương nghiệp, làm xóm cứ tiếc hùi hụi.

 

[PotusTan]

Nhà cụ nào ngày ấy có cái súp văn tơ hở điện vãi nhái không ạ.
Em bị giật không dưới mấy chục lần. Thậm chí đưa tay đến gần chưa chạm nó còn hút vào cơ. May vẫn sống!

_____________________
Thầy em vẫn giữ cái sut-von-tơ đến tận năm 2011 sửa nhà lần 2 mới bán đồng nát (dù không dùng từ những năm 1994).
Bây giờ, thầy em vẫn còn 1 quạt tai voi Liên Xô (vỏ gang nặng như cùm, cánh cao su), 1 quạt điện cơ 35 (quạt con cóc cánh nhựa), 1 đồng hồ treo tường quả lắc Shanghai modern 1990s, 1 xe đạp favorit từ 1978 (vẫn bon đều). Thầy u em đã chuyển cho em thừa kế 1 bàn là hoa dâu Liên Xô, 1 nồi áp suất Liên Xô, 1 vỏ chăn con công Chị-Na, 1 vỏ chăn hoa hồng...

 

[XPQ]

_______________
Có ông chú hàng xóm làm chân cân lợn cho thương nghiệp (chỉ nhìn mặt cân và ghi phiếu/hóa đơn thu mua; bắt/trói lợn có đội khác).
Mỗi lần xóm có lợn bán (bắt buộc phải bán cho thương nghiệp, vì em ở tỉnh, không bán cho thương... lái được) lại sang nhắn chú để fix giờ đội cân lợn đến (1, 2 ngày hôm sau). Rồi đi mua gạo, ngô, cá biển nấu cho lợn bữa cuôi cùng trước khi bán (chủ yếu nấu ngô, thêm gạo, cám, bớt bèo/rau -> lợn ăn nhiều tăng thêm cân; cho ăn nhiều rau chỉ to bụng, chứ không tăng cân như ăn gạo, ngô).
Thế nên, nhờ mẹo này, lại thêm chú cân lợn hàng xóm làm thủ thuật (lấy cái dây thừng to hơn mọi khi; ngâm nước cái dây thừng từ đêm hôm trước; trói mõm con lợn không cho kêu nhiều; đá cho... vài mã cân) mà con lợn nào của xóm cũng... tăng vài cân.
Sau, chú trúng cái giải độc đắc của Xổ số miền Bắc ích nước lợi nhà, bỏ nghề cân lợn cho thương nghiệp, làm xóm cứ tiếc hùi hụi

Nhà em ở HN thì cứ gọi hàng thịt́ vào cân thôi, chập tối thì đun hẳn mấy bơ gạo thành nồi cháo hoa dễ đến 10 lít, thường thì sẽ cho tí muối với cá vào. Quãng 3h oánh thức bác Trư dậy ăn cháo, chít mấy hơi là hết sạch. Quãng 4h họ vào bắt. Có lần bà hàng thịt xách cái dạ dày đầy õng nước như cái bong bóng trâu vào bắt đền, cũng chỉ bớt cho độ đôi cân thôi.

 

[DaDieuchienxu]

Cụ ocean08 xem bóng nhớ ngồi xa chỗ em ra nhé

Kệ, cứ để lão ocean08 ngồi gần cũng đc, lúc nào mợ mỏi tay thì đến phiên nhà cháu gõ.
Tầm 2 lần là lão ấy tham gia team Anti M.U của mình ngay.

 

[PotusTan]

Có 1 đồ vật thời bao cấp nhiều người có không biết cụ nào còn không ạ? Đó là vật dùng để hàn dép, quê em gọi là dao men.

______________
Cái que sắt nung lên đập bẹp đầu hoặc cái đầu lưỡi dao. Nung que/đầu lưỡi dao bằng... bếp dầu hoặc các loại bếp phù hợp, miết vào miếng giẻ rách cho hết muội, dí vào chỗ nhựa cần hàn.

P/S: còn cái bếp dầu, bếp điện dây may-xo nữa. Huyền thoại thời 1980s, 1990s.

 

[XPQ]

Một thời thiếu thốn, nhưng bình dị

Thiếu thốn thì đương nhiên là bình dị. Chỉ có bình dị mới chưa chắc đã thiếu thốn. Thường thì bình dị chỉ nói về người có điều kiện khá khẩm mà vẫn giản dị khiêm nhường không phô trương hưởng thụ.

Cũng giống như đói thì chắc chắn thối mồm, nhưng thối mồm chưa chắc vì đói.

Như em thì em sẽ nói: Thời bao cấp là một thời thiếu thốn nhưng bình đẳng. Và đa số lạc quan nữa. Sự nghèo khó thiếu thốn chia đều cho mọi người. Dĩ nhiên vẫn có một số người thiếu thốn thong thả hơn những người khác.

 

[PotusTan]

em nhớ ngoài súp von tơ, nhà em còn combo thêm 1 cái ổn áp (chắc sup von tơ là xe số sàn, còn ổn áp là xe số tự động) nên thường điện nhà em ổn hơn 1 tẹo so với hàng xóm trong cuộc đua quyết liệt nhà nhà dùng súp von tơ, mà tất cả đều là người thua cuộc khi điện lưới vốn đã lom dom leo lắt. Thời kì đầu chỉ có điện 3 ngày 1 tuần thì phải.

Ko chỉ điện mà nước máy công cộng cũng cực kì dè dặt. Mà luôn phải đeo cái túi vải lọc nước đầu vòi. Khi nó đầu nước, căng phồng, dài ra, nhìn y hệt bu cu sao.

___________________
Em ở thị xã của tỉnh.
Khu nhà em cắt/đóng điện luân phiên: dãy 1 có điện t2, 4, 6; dãy 2 có điện t3, 5, 7 => hai nhà ở 2 dãy mua dây điện nối cho nhau nên có điện cả tuần. Mà em nhớ không nhầm, ngày đó... chưa/không phải trả tiền điện thì phải??? Có bác nào cần-phơm giúp em không?
Nước máy thì em nhớ, cứ tầm 9h tối trở đi mới có -> tập trung giặt giũ, tắm rửa và trữ nước vào thùng phuy (thùng nhựa đường làm sạch) chứ chưa có thùng nhựa song long như bây giờ; hầu như nhà nào (như ở thị xã nhà em) cũng cố xây lấy cái bê xi-măng nửa chìm nửa nổi, chứa được vài khối nước.
Nhà em còn đào thêm giếng -> để rửa chuồng lợn, chuồng gà, tưới vườn rau. Những hôm mất nước máy vài ngày, thì cũng hữu ích.