Những cụ ít tuổi chắc Ko biết và Ko thể hình dung đc việc nhà nông những năm 70 của thế kỷ trước. Kể ra thì có mà hàng trăm trang không hết. Chỉ riêng việc xay lúa, giã gạo thôi đã khủng khiếp lắm rồi. Những năm đó, nhà nước thiếu máy xay sát nên thuê bà con nông dân “ xay lúa lấy cám”. Nghĩa là giao khoán 100 kg lúa thì thu về 68 -69 kg gạo (nhà nước Ko trả tiền công). Bù lại, người làm đc số cám nuôi lợn (đóng nghĩa vụ lợn cho nhà nước) và ăn dư ra 1-2 kg gạo (100 kg lúa, làm khéo đc 70 kg gạo). Thực ra họ biết tỏng ra rồi nhưng cố tình nhả ra tí để bà con đổi mồ hôi. E nhớ như in, e và ông anh trai đều đang tuổi cấp 2 mà một ngày xay đc 3 tạ lúa. Vừa xay vừa nhắm mắt và đếm số vòng quay cho đỡ sốt ruột. Còn giã gạo thì phải 2-3 người mới đc. Nếu gạo nhà ăn thì giã 1300 chày ( 1 cối khoảng 15 kg gạo). Còn gạo “ xay lấy cám” thì chỉ 900-1000 chày thôi. Nếu anh em mà đếm nhầm hoặc quên mà giã như gạo nhà ăn, trắng quá, hao gạo thì mẹ mắng cho bằng chết!
Em gửi các cụ ảnh cối xay và cối giã gạo thời xưa để các cụ xem. Ảnh lấy trên mạng, Ko giống cối xay, giã ngày xưa lắm.