Toán cấp 3 của tôi thừa sức học kỹ sư tại Australia
Khanh Huỳnh
Luật sư
Sau này, tôi đã giúp giải bài tập toán cho sinh viên năm tư chuyên ngành Toán ứng dụng ở Mỹ.
Tôi rất thông cảm với những ai không biết tại sao học sinh Việt Nam lại phải học
đạo hàm và tích phân. Thậm chí có nhiều người đều có khả năng giải các bài toán này nhưng lại không biết rằng đạo hàm và tích phân là hai phép tính bổ sung cho nhau, cũng như tính cộng và tính trừ.
Tôi thông cảm với họ vì tôi biết đạo hàm và tích phân dùng để làm gì, và tôi có dùng hai thứ này trong công việc.
Đạo hàm là phân chia một cái lớn ra thành rất nhiều phần nhỏ và tích phân là tổng hợp mấy cái phần nhỏ đó lại. Một ứng dụng thông thường nhất là dùng phép tính này để tính diện tích của một mặt gồ ghề. Chẳng hạn như bạn nhìn và khớp gối của con người và bạn phải tính diện tích bề mặt xương đùi nơi tiếp nối với khớp gối, thì bạn phải làm thế nào?
Cách giải quyết là chia nhỏ bề mặt đó ra. Sẽ có chỗ tròn và bạn dùng cách tính diện tích bề mặt hình cầu để tính diện tích đó. Có chỗ sẽ phẳng và bạn dùng cách tính diện tích hình vuông. Phép đạo hàm sẽ giúp cho bạn biết được là chỗ nào nghiêng như thế nào, từ đó biết được là nên dùng cách gì mà tính diện tích của phần đó. Đó là phép đạo hàm. Phép tích phân thì sẽ tổng hợp mấy cái phần nhỏ đó lại, từ đó bạn biết diện tích bề mặt xương đó là bao nhiêu.
>>
Đừng ôm đồm dạy tích phân và lượng giác, học sinh còn nhiều điều hữu ích để học
Nếu bạn là một kỹ sư thiết kế khớp gối nhân tạo để thay cho người bệnh thì bạn cần phải biết đạo hàm và tích phân. Đây chỉ là một ví dụ nhỏ thôi, hai phép tính này có rất nhiều ứng dụng khác.
Vấn đề là, sẽ có rất ít người theo ngành kỹ sư. Ở Việt Nam, những người theo ngành này cũng rất ít và người làm các công việc về thiết kế kỹ thuật cao như thế này càng ít hơn. Kết cục là đa phần các em học sinh phổ thông còng lưng giải đạo hàm với tích phân chả bao giờ dùng tới nó.
Trường phổ thông ở Mỹ không dạy đạo hàm, tích phân, không dạy phương trình bậc ba, không dạy hình học không gian cao cấp. Trình độ toán cấp ba Việt Nam của tôi quá thừa cho bậc đại học kỹ sư ở Australia.
Sau khi học thêm năm thứ nhất đại học bách khoa, tôi càng cao tay hơn. Sau này tôi đã giúp giải bài tập toán cho sinh viên năm thứ tư đại học chuyên ngành toán ứng dụng ở Mỹ và dạy kèm toán cho sinh viên thạc sĩ ngành phân tích hệ thống ở Mỹ. Nói ra lắm người Việt Nam ném cho tôi một đống đá, nhưng đó là thực tế, tôi tuyệt nhiên không bịa đặt chút nào.
Thật ra đạo hàm tích phân chỉ nên dạy cho các em đi vào ngành kỹ thuật. Môn Toán năm thứ nhất đại học ở Australia có dạy các phép tính này cùng đồ thị và phương trình bậc ba. Ở Mỹ cũng vậy, nhưng các em học sinh cấp ba có thể đăng ký học các lớp
Advanced Placement (AP) để học các kiến thức này nhằm định hướng vào ngành kỹ sư, nếu muốn.
Nguyên nhân vì sao Việt Nam lại dạy toán nhiều quá thì ít ai biết. Tôi từng đọc nhận định rằng chương trình giáo dục hiện đại của Việt Nam có nền móng từ thời xưa,
>>
Tôi không hiểu học sinh học tích phân, lượng giác để làm gì?
Người Pháp khi vào nước ta đã mang theo chương trình học có tính đánh đố, hầu như để thải loại một lượng rất lớn người đi học, chỉ lấy đỗ một ít rồi cho những người này làm công chức. Nếu các bạn để ý thì sẽ thấy nhưng dấu vết rơi rớt của người Pháp trong chương trình phổ thông. Phần học về mô men, nguyên tắc mở nút chai (rượu) khiến tôi phát điên vì lúc nhỏ, ở tỉnh nhỏ, tôi nào có thấy chai rượu vang bao giờ, càng không biết gì về cái sự mở nút chai. Vậy mà sách Vật Lý dùng nó như một thứ quen thuộc gần gũi.
Người Việt sau đó tiếp tục dạy cái chương trình nặng như đá đó vì đó là những gì họ biết. Bao năm qua, nhiều thế hệ xuất ngoại rồi trở về, đem theo nhiều kiến thức khác nhau nhưng các kiến thức khoa học cơ bản thì vẫn vậy, thậm chí ngày một nhiều hơn.
Ví dụ như tin học phát triển thì các kiến thức chuyên môn đó cũng tới Việt Nam, đồng thời đem theo các nhu cầu về toán rời rạc
(discreet math). Mọi thứ cứ thế thi nhau chất lên lưng các em học sinh, để làm cái gì thì không ai rõ.
Thật ra thì nền tảng kiến thức khoa học cơ bản để học ngành kỹ sư và khoa học khá cao. Với các em học sinh cấp ba thì một số em sẽ cần học nhiều toán hơn các em khác, tùy vào định hướng nghề nghiệp. Một số nước giải quyết vấn đề này bằng cách phân ban học, như là ban A, ban B, ban C, ban D. Có nước định hướng học nghề từ sớm. Có nước cho phép các em học sinh tự chọn lớp học theo định hướng ngành tương lai.
Ở Việt Nam, hình như hướng đi duy nhất mà ngành giáo dục có thử nghiệm là phân ban. Tôi học cấp ba phân ban A nên tôi rõ điều này. Kế hoạch này gần như thất bại khi đại đa số các em học sinh đều chọn theo phân ban A. Như năm tôi học, cả khóa có 65 em tốt nghiệp cấp ba, 14 em học ban C, còn lại học ban A hết.
Trong khi đó, 51 bạn học ban A ngày đó giờ chả mấy người làm nghề kỹ thuật hay khoa học. Thậm chí gần 30 bạn học các ngành kỹ thuật và khoa học ở đại học nhưng ra trường cũng chả mấy ai làm đúng ngành. Nguyên nhân thì như ở trên, ở Việt Nam cơ hội làm việc cho các kỹ sư và nhà khoa học không nhiều.
Nói cách khác, vì lý do kỳ quặc nào đó mà các bậc cha mẹ Việt Nam cứ thích bắt những đứa con học phổ thông phải định hướng khoa học kỹ thuật trong khi cơ hội làm nghề này rất ít. Sau này ban D nổi lên, với Toán, Văn và tiếng Anh, và bỗng trở nên đắt giá vô cùng, bởi nó kết hợp tiếng Anh với Toán, ngôn ngữ của thế giới kết hợp với cái môn được xem là rất thần thánh với người Việt Nam.
>>
Nghề nghiệp không liên thông, người 'siêu' Toán cũng khó phát triển
Đã tới lúc ngành giáo dục thử nghiệm một hướng đi khác, đó là cho các em học sinh tự chọn môn học và quan trọng hơn là tự chọn từng học phần. Các học phần toán thì đạo hàm tích phân có thể vào môn
"Calculus", ai muốn theo ngành kỹ sư hãy học. Xác suất thống kê nên dành cho các bạn định hướng nghiên cứu sinh học hay kinh tế. Vật lý cũng vậy, điện trở với hiệu điện thế chỉ nên dành cho các bạn học kỹ sư nghiên về lý, như là kỹ sư điện. Còn môn sinh thì quá trình tổng hợp protein chỉ nên dành cho các bạn muốn học y.
Chỉ có tiếng Anh là nên gia tăng học phần, bao gồm các môn nói và nghe. Các môn bắt buộc thật ra nên là Địa lý, Lịch sử, Thể dục, Giáo dục công dân, nhưng dạy vừa đủ thôi.
Ai cũng cần hiểu biết về thời tiết, đất đai để thu xếp cuộc sống. Ai cũng nên hiểu lịch sử để biết nguồn gốc tổ tiên mà yêu nước thương nòi. Quan trọng nhất là ai cũng cần sức khỏe và ai ai cũng cần đạo đức.
Chứ trong 65 bạn học cùng khóa của tôi năm đó, chắc chỉ có tôi là có dùng tới đạo hàm và tích phân.
Độc giả Khanh Huỳnh hiện là luật sư nhiều năm kinh nghiệm, đang sinh sống và làm việc tại Mỹ.
Sau này, tôi đã giúp giải bài tập toán cho sinh viên năm tư chuyên ngành Toán ứng dụng ở Mỹ.
vnexpress.net
Vẫn phải chạy Grab kiếm cơm thôi
chán thật .
cafef.vn
tuoitre.vn
