Chuyện thương binh sau khi Điện Biên Phủ thất thủ:
Thoạt đầu Hội nghi Geneva nhóm họp không phải là bàn về Việt Nam, mà là các bên bàn về vấn đề Triều Tiên
Tuy nhiên hội nghị dẫm chân tại chỗ vì chẳng ai chịu ai. Lúc đó, chiến sự Điện Biên Phủ đang gay go, tuy bên ta vất vả về vụ đồi A1, nhưng Pháp cũng sa lầy ở Điện Biên Phủ, theo sáng kiến của Anh và Liên Xô, họ quyết định mời ta (Việt Minh) tới dự để bàn về Đông Dương
Em phải nói lại, thời đó Pháp gọi Chính phủ Cụ Hồ là Việt Minh, người dân gọi Việt Minh với vẻ kính trọng. Cho nên em dùng từ Việt Minh với ý nghĩa đó
Phái đoàn ta do Phó T.hủ tướng kiêm B.ộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Văn Đồng sang Trung Quốc chuẩn bị rồi sang Moscow và bay tới Geneva bằng máy bay quân sự của Liên Xô Il-14
Ngày 4-5-1954, Phó ********* kiêm B.ộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Văn Đồng dẫn đầu đoàn đại biểu VNDCCH 5 người đến Geneva. Cuộc đàm phán ngừng bắn ở Đông Dương dự định sẽ tiến hành vào ngày 6-5-1954 khi cả 3 đoàn Việt nam, Lào và Campuchia có mặt tại Geneva.
Ảnh: Ngoại trưởng Liên Xô Andrei Gromyko và T.hủ tướng Chu Ân Lai ra đón Phạm Văn Đồng tại sân bay Geneva
Phiên họp đầu tiên về Đông Dương dự kiến sẽ khai mạc hôm 6-5-1954, nhưng do ngửi thấy mùi thất thủ Điện Biên Phủ nên phía phương Tây đề nghị hoãn thêm 2 ngày nữa để "xem ra sao"
Ngoại trưởng Pháp Georges Bidault tại Hội nghị Geneva
Hôm 8-5-1954, phiên họp đầu tiên về Đông Dương khai mạc. Đại diện Pháp là Ngoại trưởng Bidault, đã biết chắc chắn Điện Biên Phủ thất trận, đã biết chắc T.hủ tướng Pháp khóc trước Quốc hội, biết chắc còn hàng ngàn tù binh và thương binh đang nằm trong tay Việt Minh ở Điện Biên Phủ, lúc đó lương thực đã cạn kiệt, tình trạng khủng hoảng nhân đạo cần phải giải quyết trước đã và cần phải nói năng tử tế với Việt Minh. Nhưng không, Bidault vẫn nhìn người mà ông cần đối thoại bằng nửa con mắt, ăn nói cực kỳ bố láo, diễn thuyết đăng đàn mà gọi Chính phủ Cụ Hồ là "bóng ma Việt Minh".
Đến lượt phát biểu, ông Phạm Văn Đồng hỏi thẳng: "Thế ông đang nói chuyện với người hay ma đây" khiến cả hội trường bật cười. Chính phủ Bidault đổ ngay sau đó, rồi một Chính phủ khác lên thay cũng chỉ được vài ngày cũng đổ nốt và đến lúc này chính giới Pháp mới chấp nhận để một Chính phủ mới, bớt cực đoan hơn, đàm phán với ta. Đó là Chính phủ của ông Mendes-France với lời hứa sẽ kết thúc chiến tranh trong vòng hai tháng, nếu không sẽ từ chức. Theo lời hứa ông phải kết thúc chiến tranh trước ngày 20-7-1954. Cuối cùng Hiệp định Geneva được ký lúc 4 giờ sáng ngày 20-7-1954, chậm 4 tiếng theo lời hứa của ông Mendes-France. Tuy nhiên nước Thuỵ Sĩ chủ nhà đã tế nhị dừng đồng hồ trên tường lúc 0 giờ ngày 20-7-1954 để ông Mendes-France khỏi mang tiếng thất hứa