TÔI TRUNG KHÔNG THỜ HAI CHÚA
MỘT ĐẤT KHÔNG THỜ HAI HỌ
Truyền thống lễ giáo phong kiến, nếu con đẻ mà đi làm thừa tự (con nuôi, ăn lập tự) nhà khác thì sẽ không được thờ cúng cha mẹ mình nữa, quy định này nhằm đảm bảo sự toàn tâm với việc thờ cúng bố mẹ nuôi hoặc người cho lập tự. Thậm chí nếu trường hợp bố mẹ đẻ chẳng may lại không còn con trai khác để thờ cúng thì vẫn phải lấy người lập tự chứ con mình đã cho đi làm con nuôi, hưởng lập tự nhà khác rồi.
Theo quy tắc "dưới ăn lên, trên ăn xuống", nếu một người không có con trai nối dõi gọi là vô tự thì sẽ chọn người cháu con em trai, trường hợp không có mới phải lấy đến con của anh trai. Trong các con cái của người anh em lấy làm thừa tự thì cũng phải ưu tiên chọn người con thứ, vì con trưởng phải thờ cúng cha mẹ ruột mình. Trong trường hợp không chọn được cành dưới thì vẫn phải chọn cành trưởng nhưng nếu đời sau có từ hai con trai trở lên thì lại tiếp tục "chia giỗ", người con thứ của người thừa tự sẽ thờ ông chú, cụ bác, kỵ chú..., cứ lần lần như vậy.
XÓT XA
Cho đến nhiều đời sau, có những trường hợp đã phát triển thành cả một dòng họ, nhưng chi trưởng trong họ phạt tự hết mà trong chi đó vẫn còn một nhánh, mặc dù gần nhất trong nội chi nếu cụ tổ nhánh này đã đi làm con nuôi nhà khác ngoài chi hoặc ngoài họ thì cũng không được quay về làm trưởng họ nhà mình nữa.
Trong thời hiện đại "vô nam dụng nữ" việc lập tự không được thực thi chặt chẽ như xưa nên những gia đình không có con trai sẽ chia đất cho các con gái. Hình ảnh dưới đây phả ánh
sự xung đột giữa văn hoá truyền thống và pháp luật hiện hành:
Gia đình này có ba cô con gái, đều đã đi lấy chồng, theo về nhà chồng. Khi bố mẹ mất đi vì không lấy người lập tự trong nội tộc nên đất được chia đều cho các con gái. Vì một số lý do mà không bố trí được người nào ở lại đất nhà đẻ để thờ cúng cha mẹ, họ đã bán đất chia tiền.
Bố mẹ giờ không còn chỗ để thờ nữa, cuối cùng chị lớn bàn bạc xin chồng cho đưa bố mẹ về nhà chồng để thờ. Sau khi đi xem xét cẩn thận, cùng với tham khảo ý kiến trong gia đình cũng như lắng nghe lời đề nghị tha thiết của vợ, anh chồng đã đồng ý để vợ đưa bố mẹ đẻ về thờ tại đất nhà mình. Nhưng vì một đất không thờ hai họ, vậy nên đã xây cho 2 cụ một gian thờ ngoài sân nhà. Việc dọn dẹp hương khói cho các cụ chị lớn đảm đương, thi thoảng 2 em qua thắp cho bố mẹ nén nhang.
Cái cảnh xót xa này chính là lỗ hổng trong việc kết nối giữa văn hoá truyền thống và pháp luật hiện hành. Thừa kế thì dùng luật pháp, mà thờ cúng thì dùng một nửa truyền thống.
Các cm có giải pháp gì không? Cụ
DurexXL