Ngày mùng 1 và các ngày sau đó, chúng tôi công khai kiếm gà, heo ăn mà cán bộ không ai nói gì nữa. Nhớ nhất là cảnh anh Hồng đại đội trưởng đại đội 4, treo con chó vàng lên sàn, cắt tia hồng đánh tiết canh rồi rủ anh Sơn xuống nhậu. Tôi với anh Ky vác súng đi bắn gà cải thiện trong cái phum hoang, cây cối rất rậm rạp. Lính đi mò ăn không trông thấy nhau. Chỉ thấy tiếng súng nổ loạn xạ, nhiều khi tiếng toác toác sát tai, biết chúng nó bắn thẳng hướng mình rất nguy hiểm. Một con chim cu đậu cành ngang, cách chỗ tụi tôi đứng khá xa. Tôi lấy súng ngắm, thực hành động tác đứng bắn. Con chim cu rụng ngay sau khi lẩy cò. Mặt tôi vênh lên. Lão Ky chỏ cho tôi cái mũi vát đuôi nóc chùa thách bắn. Tôi kê súng lên cái bệ tượng tròn làm một phát. Mẩu vữa bé chót đỉnh văng tung lên trời. Lão Ky gật gật khen khẩu súng này tốt. Kể lặt vặt thế để thấy rằng dù đã đánh nhau mấy trận nhưng tính vẫn còn trẻ con lắm! Có cơ hội là nghịch phá ngay được. Đánh nhau thật thì đã bao giờ được bắn phát nào đâu? Đi sau nên ngứa ngáy muốn bắn thì lại bắn vào lưng anh em đang xung phong à? Chiến công thực sự của tôi cho đến lúc đó mới chỉ là cá các loại, gà và chim cu…
Sau Tết được vài hôm, tiểu đoàn 4 xuống tàu há mồm ngược dòng lên KP Ch’năng, để lại đại đội 2, 1 khẩu cối 82mm cùng sở chỉ huy nhẹ do anh Thoan tham mưu nắm. Đại đội 2 và khẩu cối 82 do anh Hải chỉ huy, sang bên kia sông đóng trên cồn. Tiểu đoàn bộ nằm bên này sông, gần C vệ binh của trung đoàn. Mấy thằng thông tin gồm anh Ky, tôi, anh Thịnh và thằng Tuý vẫn nằm trong cái nhà xây cũ. B vận tải còn lại Hưng trắng, Thống và 3 đứa nữa ở trên một cái nhà sàn chân cao nằm trên đầm lầy. Hàng ngày có một cô gái chừng 17 tuổi khá xinh, hay đánh xe bò qua nhà bọn tôi, lên phum cạnh chùa lấy gỗ. Lúc thì đi một mình, lúc thì đi với một ông già. Hễ nó đánh xe qua tôi lại gào tướng duy nhất một câu mòn rỗng mà lính ta đứa nào cũng thuộc: On sa lanh boòng tê? Nó chỉ hơi mỉm cười. Anh Ky nhăn mặt bảo đ…má coi chừng bố con nó là gián điệp. Chở đ… gì mấy cái cây nhỏ như khúc củi mà ngày nào cũng lượn qua đây mấy lượt? Sau này ngẫm lại thấy lão Ky có lý. Vì cái áo nó thường mặc màu xanh sĩ lâm, cái màu xanh đặc biệt chỉ có trong kho địch. Có một con “gián điệp” xinh ngắm cho vui mắt dẫu sao cũng đỡ buồn.
Sắp rằm nên trăng sáng. Tối tối bên kia sông, nơi đại đội 2 đóng quân, tiếng trống chạ tình tinh bay sang bên này. Bọn C2 nói múa vui lắm! Thế nên tôi cũng kiếm thuyền mò sang xem. Cả một đội gái trẻ tóc ngắn, quần vòng tròn quanh một bãi trống. Tuy có hơi thâm thấp nhưng tròn trịa mềm mại. Ánh trăng vừa đủ, để cho cảm giác khuôn mặt nào cũng nhìn được. Một cô dạy tôi múa. Thì ra bước lăm thon cũng không khó gì. Các cô ở riêng trong những cái lều nhỏ cất tạm liền nhau. Gọi là những cái chuồng gà lớn thì đúng hơn. Tuy nhiên có đủ sàn tre, thang tre…Tối hôm đó bọn tôi và lính C2 múa đến khuya. Hôm sau nữa thì cán bộ bảo mật ban chính trị trung đoàn điện xuống, cảnh báo chúng tôi rằng chấm dứt ngay cái trò múa may với đám vợ lính Pốt. Coi chừng! Thế là hết vui. Mà cũng coi chừng mất cảnh giác thật. Vì xung quanh trong vùng, tiếng hỏa lực, tiếng pháo vẫn vọng về rền rền…
Tiểu đoàn 4 thiếu được lệnh dời ra Ô Đông phối thuộc với trung đoàn 3 . Địch bâu bám, quấy rối và đánh cắt giao thông lộ 5 đi Kompong Ch’nang, bao vây sư 339 bằng cả xe tăng và trọng pháo, đẩy tiểu đoàn 8 trung đoàn 3 ra sát rìa lộ. Ở ngã tư gần thị trấn Ô Đông còn thấy năm sáu chiếc xe tăng T.54, M.113 của sư 339 bị nó phục kích bắn cháy đen thui. Bọn địch đánh bật quân ta khỏi nhiều vị trí, tung toàn lực ra giành giật với mình ở khu vực này.
Từ Tonle Sap, chúng tôi lên 2 cái xe tải chạy thẳng ra ngã tư. Suốt từ biên giới nước Việt đến đây, chúng tôi đã quen với đường chân trời hút tầm mắt. Giờ thì cảnh quan đã thay đổi. Xen giữa những khoảng ruộng là những đám rừng thưa cao thấp khác nhau về bình độ. Những quả núi đất thấp, nhỏ cây đã cháy trụi hết. Trên núi là những đền nhỏ, tháp hoặc tượng nham nhở vì vết đạn, bị lửa xông cho đen thui. Có cái tượng bốn mặt bị pháo 37mm của QK9 tương đúng mép thành ra xếch miệng lên cười trông rất quái. Núi nào cũng có tháp. Nghe nói đây là cố đô nước Kh'mer cổ. Bọn địch thường vác DK.75 lên núi để phụt vào đội hình hành tiến của lính mình trên mặt lộ 5.
Xe đổ chúng tôi xuống ngã tư thì trời tối. Xung quanh rền rền tiếng súng. Bọn tôi ngủ trong một cái nhà lợp tôn rất rộng. Trong nhà là một đống súng AR.15 và các thùng đạn đại liên vô chủ. Chúng tôi không đào hầm, và được lệnh cấm đi lại trong đêm để khỏi bị bắn nhầm vì xung quanh chẳng biết đơn vị nào vào đơn vị nào. Đêm ấy trăng rất sáng, đổ bóng lỗ chỗ qua các lỗ thủng trên mái tôn xuống nền xi măng.
Gần sáng thì Cáp đen, khi đó vẫn là anh nuôi C2 dậy nấu cơm. Mới nhóm xong bếp thì đạn nhọn quất vào rào rào. Chúng tôi xách súng bắn trả thì có tiếng chửi rầm rĩ bên kia vườn xoài. Đó là bọn lính E bộ E3 bắn để cảnh cáo bọn tôi nấu cơm không che lửa, làm lộ vị trí, sợ địch nó giã cối vào.
Ăn sáng xong thì lên đường. Mỗi thằng một vắt cơm to. Chúng tôi bám lộ 5 rồi tạt phải. Nhiệm vụ là bọc sườn cho D8E3 thọc vào đường sắt. Khỏi mặt lộ 5 khoảng 500 m là đụng địch ngay. Gần chục thằng áo đen đi ngược chiều, thấy bọn tôi chạy lộn cắt ruộng về dãy thốt nốt đằng trước, quay lại xả đạn. Rồi địch xuất hiện ở khắp nơi. Chúng nó bám các bờ cao ngăn các khu trảng ruộng bắn vào đội hình. Lúc thì trô trô đằng trước, lúc thì trô trô bên sườn, lúc thì lại đằng sau. Anh Hải quát bọn tôi không được bắn bậy. Cứ lừ lừ bám địa hình tiến lên. Lắm lúc tránh trảng, bám theo sườn cái bờ đập cao đi dòng dòng. Tụi nó bắn bên này thì tụi tôi lộn qua bên kia. Tụi nó qua bên kia thì bọn tôi lộn lại qua những con đường bò xuyên thân đập. Như chơi trò ú tim. Trên sóng 2W ở khắp các kênh, tiếng Việt tiếng Kh'mer loạn xạ. Chứng tỏ có rất nhiều đơn vị tham chiến. Lắm khi cả ta và địch cùng dùng một tần số tới cả chục phút. Chúng nó chửi bọn tôi, bọn tôi chửi lại chúng nó. Thằng thông tin địch chửi tiếng Việt rất sõi giọng Nam bộ. Chửi chán thì tụi nó đuổi thằng Tuý sang tần số khác mà dùng nhưng thằng này thây kệ. Về sau chính chúng nó phải chuyển. Thằng Tuý còn hẹn tụi nó nhớ mặt kênh này để chửi nhau tiếp...
Máy 2W PRC.25 nó có hai cái núm răng cưa chỉnh tần tròn, chia từ "tần" 12 đến "tần" 76, vặn kêu reng réc. Nghĩa là tổ hợp kép của hai tần mới là "số nhà" của đơn vị mình theo phiên liên lạc. Ví dụ núm 1 là 36, núm 2 là 48 thì "số nhà" mình là 36-48. Cứ đôi ba trận lại đổi tần theo quy ước trung đoàn, gọi là đổi "số nhà". Không phải tần nào cũng tốt như tần nào về chất lượng liên lạc. Thằng Tuý quê Hà Nam Ninh, nhà nó có số bao giờ đâu? Nhưng khi nghe nó hót trong tổ hợp, gọi trung đoàn phối thuộc, đòi đổi "số nhà" thì lại thoáng thấy nghĩ đến nhà trong cái nắng nung người.
Qua nửa chiều thì đến cái hồ nước trên bản đồ. Hồ này thì lính Sư 9 không hiểu sao lại gọi là "Hồ Thiên Nga". Ở trong bản báo cáo thành tích chiến đấu của C2D4E2F9 của Quân đoàn 4 năm 80 (trước khi xét phong anh hùng lần thứ 2) mà tôi đã đọc cũng ghi tên nguyên văn là "Hồ Thiên Nga" ở Uđông.
Một cái hồ dù tên là "Thiên Nga", nhưng khá kinh tởm vì sủi bong bóng và bốc mùi nồng nặc. Quanh bờ hồ là những cái xác người bị nắng mùa khô hun cho khô đét, toả mùi mằn mặn khăm khẳm. Còn trên mặt hồ là những gốc cây cổ thụ, nhưng bị cụt tướp xơ, rễ chùm cắm xuống mặt nước. Thân cây trắng toát như những thân bạch đàn hay gỗ lũa lâu năm. Tôi cũng không hiểu đó là loại cây gì? Trong đám rễ chùm đó, cá ăn móng quẫy sòng sõng. Tuy vậy lính mình thấy có nước là nhao ra. Mé trảng bên kia hồ nhìn rõ cả toán trung đội địch, có cả địch nữ, đội can nước tháo chạy. Khoảng cách cũng hơi xa, và lính thì đang khát nước nên chẳng ai buồn nổ súng. Bây giờ tôi vẫn nhớ cái mùi nhàn nhạt, ngầy ngậy không đun của cái nước hồ "Thiên Nga" ấy! Uống luôn nước lã mà không bị tháo dạ. Có lẽ cơ chế cơ thể con người trong hoàn cảnh đặc biệt đó ưu tiên các vấn đề khác, quan trọng hơn là thiết lập một cơn đau bụng đi ngoài thuần tuý sinh lý.
Đêm hôm đó chúng tôi nằm cạnh hồ nước.
Anh Hải thì anh ấy cáu, vì vẫn biết là đi phối thuộc thường hay bị "gí" lên đầu. Nhưng có lẽ nào một tiểu đoàn thiếu, hay đúng hơn là một đại đội tăng cường lại đi một mình một mũi. Nghe qua nhiệm vụ thì là mũi che sườn, nhưng thực ra lại là mũi chủ công vì chúng tôi phải tấn công dọc tuyến lộ chính vào đường sắt. Tiểu đoàn 8 trung đoàn 3 ở hướng Nam của đội hình chúng tôi. Hướng Bắc đội hình là đơn vị bạn, không rõ là sư đoàn 339 hay sư đoàn 2? Nhớ lúc ban ngày gọi chi viện quân bạn không được, nên đêm hội ý trung đội, anh ấy khùng bảo là đ...cần thằng nào. Mai tao với chúng mày đánh ra lộ lấy...cơm ăn. Vì anh nuôi vẫn ở cứ tiểu đoàn trong cái nhà tôn, mà nắm cơm vắt thì hôm nay coi như xong!
Đêm yên tĩnh, trôi qua rất nhanh giữa lòng địch ta xen kẽ kiểu xôi đỗ. Tôi với anh Ky trải nilon nằm đất không mắc mùng. Chúng tôi và BCH nằm trong vòm sẫm của những cây thốt nốt, dưới một bờ đất cao. Ngoài trảng ruộng, trăng sáng vằng vặc như ban ngày. Các vòm cây lớn nhỏ, nằm lọt trên đồng không như những hòn đảo độc lập nằm trên biển sáng. Chỉ có những thằng ngu mới đi đột chốt vào những đêm như thế này. Mà qua cách giao lưu khinh khỉnh của bọn tôi với chúng nó suốt buổi ban ngày thì bọn Pốt phải hiểu rằng đã nhằn phải một đối tượng không dễ xơi.
Tinh mơ hôm sau, súc miệng bằng loạt 12.8mm của địch từ bên kia hồ quất sang. Khẩu cối 82mm từ hôm qua vận động nặng đạn, nài nỉ mãi, chưa bắn một quả nào thì hôm nay được lệnh khai hoả cho bộ đội lấy nước. Hơn chục trái giã vào bìa trảng bên kia hồ. Bọn địch thôi bắn ngay lập tức. Lúc này từ các hướng khác, súng nổ rộ lên không lúc nào ngừng, từ sáng dến gần trưa. Nổ liên hồi không phân biệt được ta đâu, địch đâu, như trận đồ bát quái. Địch giạt về hồ nước ngày càng nhiều. Lắm thằng tưởng đến khu an toàn của chúng nó, xồng xộc chạy ra hồ lấy nước trên mặt ruộng. Bọn lính đại đội 2 và đại liên thi nhau kéo cò, điểm xạ chính xác như bắn tập vì xuôi nắng. Gần 2 chục thằng nằm rải rác trong khoảng 3 tiếng đồng hồ. Đến mức bọn địch bên kia hồ phải quét đại liên dọc lộ để cản quân nó chạy về làm mồi.
Kỳ lạ là chúng tôi nhịn cơm gần ngày trời mà không thấy đói. Đến chiều tà, có lệnh tạt về hướng Nam giải vây cho tiểu đoàn 8. Tiểu đoàn tôi (d4) có duyên với tiểu đoàn 8 này, kể từ khi nổ súng đánh trận mở màn vào S'vay riêng. Quả thực đi với trung đoàn 3 thì bọn tôi có phần hơi ớn. Mỗi đơn vị thường có cái "dớp" của mình.
Được lệnh thì anh Hải cho giã thêm vài quả cối rồi bí mật cắt mạn Nam đường ngay. Bọn đang bâu sườn d8 bị chúng tôi tập hậu giạt chạy chí chết. Thấy quân đằng sau cứ khơi khơi trên mặt ruộng mà càn tới, chúng nó tưởng là quân mình. Đến khi C2 nổ súng thì tụi nó quá ớn! Đi đến đâu địch giạt ra đến đấy! Có nhiều thằng sợ quá chạy phọt gần ra sát lộ bị bọn DK.75 trung đoàn 3 giá súng ngay trên mặt lộ 5 "bắn tỉa" chết không toàn thây. Lúc đó tôi gặp anh Nguyễn Năng Nguyễn - E trưởng E3 lúc đó chỉ huy trực tiếp 5 khẩu DK.75 này. Biết thế vì anh Hải với anh Ky tới chào thủ trưởng cũ, vì anh ấy trước là tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 4 từ hồi tôi chưa vào.
Cảm động nhất là ra gần sát lộ thì gặp Cáp đen cùng mấy thằng ốm ở cứ, xách súng gánh cơm đi vào. Anh Hải có bảo là mày biết chúng tao ở đâu mà đâm đầu vào, liều thế? Thì anh ấy bảo cứ chỗ nào nổ súng rát thì chúng tao đến đấy. Thế nào cũng gặp bọn mày! Hai người bạn chí cốt này cùng quê cùng đoàn, lính 74, vùng than Quảng Ninh. Về sau cả hai người đều hy sinh, người năm trước, người năm sau. Điều đặc biệt là suốt hai ngày đó, tiểu đoàn tôi không một ai mảy may bị thương hay hy sinh. Trong khi tiểu đoàn 8 cả thương và tử phải tới gần hai chục. Âu cũng là đạn biết tránh người...
Đêm đó, chúng tôi lại về cái nhà tôn nằm. Ngủ như chết và không phải gác vì nằm sát trung đoàn bộ trung đoàn 3. Thằng nào thằng nấy sau hơn hai ngày phơi nắng, quần nhau với địch rộc rạc cả người. Sáng hôm sau trung đoàn 3 trả tụi tôi về đội hình tiểu đoàn. Ở bên kia sông, thị trấn KP Hau, tiểu đoàn tôi cũng bị địch nó quấy nhiễu liên tục.
Lúc này trên mặt lộ 5, xe đã chạy tới lui được. Một số nằm dài chờ xe. Còn tôi với thằng Điệp (anh Sơn sau rút nó lên làm liên lạc) mó máy nghịch đống súng AR.15. Lần đầu tiên tôi mới tận tay cầm khẩu súng tiểu liên Mỹ. Công nhận là nó rất nhẹ. Hai thằng tra đạn vào trong băng rồi kéo qua cái trảng sau rình chim cu bắn. Mấy thằng vệ binh trung đoàn 3 nghe đạn bay thấp trên nóc lán chúng nó, chạy sang chửi. Bọn tôi chạy về, bị Cáp đen lôi chúng tôi ra chửi mát là địch thì đ....sợ, lại đi sợ mấy thằng chưa thấy địch đã rút. Bọn kia thấy thế hầm hầm đi về...
Xe sư đoàn đến và chiều hôm đó thì bọn tôi về đến đội hình tiểu đoàn.