Khuya chủ nhật, 11/4/2021, trời mát mẻ
Đã lâu rồi mới viết lại bài ở đây. Lý do thì nhiều, nào là bài tập và dự án trên lớp, nào là kiếm việc làm, v.v. Để tôi tóm tắt lại dưới đây những việc xảy ra ngoài lớp học dạo gần đây trước.
A. Ngoài lớp học
1. MBA: Kế hoạch MBA phá sản hoàn toàn. Nộp đơn cho 7 trường thì 5 trường không phỏng vấn và 2 trường phỏng vấn nhưng rồi cuối cùng từ chối. Nhưng khi cánh cửa này đóng lại thì cánh cửa khác mở ra.
2. Tìm việc làm: theo thống kê từ LinkedIn thì trong vòng 2 tháng nay, tôi đã nộp tổng cộng 37 đơn xin việc. Các công việc này chủ yếu là những chức danh như Chief of Staff (chánh văn phòng) cho COO/CEO, Product Manager, Product Marketing Manager, Program Manager, v.v. ở các công ty trong lĩnh vực công nghệ thông tin.
Trong 37 đơn này, có 1 công ty phỏng vấn và mời tôi làm việc. Đây là một công ty EdTech (công nghệ giáo dục) quy mô nhỏ có trụ sở chính ở châu Âu nhưng có văn phòng ở nhiều nơi trên thế giới. Với chức danh là Product Marketing Manager (PMM) và cũng là PMM duy nhất ở đây, tôi sẽ làm việc dưới trướng của Product Marketing Director để giúp công ty này duy trì thị phần ở Mỹ (~ 30% thị phần thị trường ngách) cũng như mở rộng thị phần sang các thị trường Mỹ Latin và châu Á Thái Bình Dương (công ty này hiện cũng có đối tác kinh doanh ở Việt Nam).
Để nhận được offer này, tôi trải qua tổng cộng 5 cuộc phỏng vấn: 1 với lãnh đạo trực tiếp (Product Marketing Director), 3 với lãnh đạo gián tiếp (Marketing Communications Director, Latin America President, Asia Pacific Director), và 1 với C-suite (Chief Commercial Officer). Tôi nghĩ mình đã khá năng động khi không chỉ tìm hiểu kỹ về đặc điểm của công ty và sản phẩm mà còn nghiên cứu cả thiết kế và nội dung của công ty này trên mạng (website, LinkedIn, Youtube, v.v.), thậm chí còn dùng các công cụ web analytics để tìm hiểu về khối lượng truy cập, quốc gia của người truy cập, bounce rate, v.v. Trong các cuộc phỏng vấn, tôi đều vận dụng những kiến thức này khi có câu hỏi liên quan.
Ngoài ra, sau cuộc phỏng vấn đầu tiên và cuối cùng, tôi đều viết thư cảm ơn, trong đó tóm tắt ý chính của cuộc phỏng vấn và bổ sung thêm một số ý, lý do chứng tỏ tôi là sự lựa chọn tốt nhất:
Vd: interview note 1 (gửi cho Product Marketing Director)
View attachment 6076979
Vd: interview note 2 (gửi cho Chief Commercial Officer và cc Product Marketing Director). Trong email này, tôi chủ yếu trả lời 3 câu hỏi chính:
- Vì sao tôi là sự lựa chọn đúng đối với công ty? --> tóm tắt và dùng văn xuôi để miêu tả các kinh nghiệm, kỹ năng, tính cách cần cho công việc.
- Vì sao công ty là sự lựa chon đúng đối với tôi? --> một dạng như mission statement trong CV, ở đây tôi nhận mạnh
công việc của PMM ở công ty này giúp tôi hoàn thành sứ mạng của mình - ứng dụng công nghệ để làm giáo dục càng phổ biến và dễ tiếp cận hơn. Tất nhiên Mission Statement cần viết sao cho có chút văn vẻ nhưng phải có liên quan đến nội dung CV thực tế và yêu cầu của công việc chứ không thể cao sang mà trống rỗng.
- Nếu được nhận, tôi sẽ làm gì? --> các nhà tuyển dụng luôn thích ứng cử viên có nhiệt huyết, biết mình nên làm gì, và có kế hoạch cụ thể. Viết ra kế hoạch 6 tháng giúp nhà tuyển dụng nhìn rõ điều này. Ở đây, vì tôi còn 2 tháng nữa mới tốt nghiệp nên viết thêm là trong giai đoạn này sẽ làm gì để chuẩn bị công việc. Thực tế là tôi thích học hỏi nên viết ở đây là muốn học thêm về SQL và digital marketing (SEO, social media, campaign, v.v.) mặc dù công việc PMM ở công ty này không yêu cầu về hai cái này nhưng nếu biết thêm thì tốt hơn nhiều.
View attachment 6077084
Nộp đơn từ 20/3 và nhận được offer vào 5/4 (16 ngày), sau khi thỏa thuận lương bổng thêm 1 ngày nữa thì tôi đã ký offer và giấy tờ liên quan. Công việc này sẽ bắt đầu từ đầu tháng 6 và tôi có thể làm việc tại nhà cho đến cuối quý 3 năm nay. Từ khoảng tháng 10 thì công ty yêu cầu phải làm việc quanh khu vực Boston (bang Massachusetts).
Sau khi nhận được offer, tôi có gửi email và Amazon giftcard cho giáo sư Christina Wallace dạy tôi lớp Entrepreneurial Marketing ở Harvard Business School (cross-registered) học kỳ trước. Cô rất hãnh diện vì tôi và chúc mừng tôi.
View attachment 6077062
Tôi nghĩ có hai lý do, một là công việc này liên quan đến Marketing, và hai là thường thì nhiều người chọn học MBA để đổi nghành sang lĩnh vực Tech và chức vụ sang Product Manager/Product Marketing Manager. Này tôi chưa học MBA mà kiếm được việc làm ở một công ty EdTech đa quốc gia lại đang phát triển nhanh nữa, cho nên có thể xem là một kỳ tích nhỏ. Cô cũng bảo là nếu tôi tích lũy được nhiều kinh nghiệm rồi thì có lẽ không cần MBA nữa (thường thì những người có trên 10 năm kinh nghiệm sẽ theo học các chương trình MBA bán thời gian như Executive MBA hoặc Evening & Weekend MBA).
Mấy dòng cuối... tôi nghĩ là
tìm việc ở Mỹ trước tiên cần phải hên (lucky). Có rất nhiều vị trí mà tôi và nhiều người ngay cả phỏng vấn cũng không được mời nhưng có khả năng lớn là làm được việc. Lý do không được mời phỏng vấn có thể là hệ thống ATS (quét CV tự động tìm từ khóa cần thiết) không cho qua ải, hoặc người duyệt hồ sơ không tin/thích một số dạng kinh nghiệm làm việc nào đó (như tôi là làm việc liên tục ở các công ty không nổi tiếng lắm ở Trung Quốc), hoặc không có người quen biết giới thiệu, v.v.
Sau khi đủ hên rồi thì anh cần phải hay và hoạt bát, tức là làm được việc và thể hiện sự tích cực. Trừ khi người giới thiệu anh là người thân đồng thời là chủ hoặc giám đốc cấp cao của công ty đó, anh phải chứng minh được kỹ năng + kinh nghiệm làm việc đồng thời chứng minh cho họ thấy anh đam mê công việc và trân trọng công ty tuyển dụng nhiều ra sao. Nhiều công ty bày vẽ ra rất nhiều cửa ải đê thử thách ứng cử viên, nhiều cái hợp lý nhưng nhiều cái thì vô lý vô cùng. Trên diễn đàn Reddit, trong các mục như /Recruitinghell hay /LinkedInLunatics hay /Antiwork, CCCM có thể thấy rất nhiều bài viết chia sẻ kinh nghiệm cũng như những bất mãn đối với những giai đoạn và nhân tố khác nhau trong quá trình tìm việc và làm việc: từ nộp đơn, phỏng vấn, deal lương, vào việc, cho đến thăng chức, thêm lương, đổi việc, đuổi việc. Thiết nghĩ, giới trẻ Việt Nam sẽ và đang muốn tìm việc nên nghiên cứu thêm các chia sẻ trên mạng ở cả VN và Mỹ để học hỏi thêm kinh nghiệm cũng như tránh các cú sốc sau này.