[Funland] Người Việt phải biết sử Việt: các triều đại Việt Nam

[vietran]

Dư vậy là trong các thời thì thời nhà Nguyễn là dân tình chạ được hưởng tý thái bình nào các cụ nhể, không chiến tranh thì loạn lạc chia rẽ...rối ren nội bộ....không có nhân tài phát sinh....xã hội thì bè phái, dối trá lên ngôi.

Họ Nguyễn chính mà nói phá bcm ra ý, chả hay ho giề, dư họ Tầu vậy.

Vì họ đấy và họ Lake là đối thủ truyền kiếp, nên lúc nào họ này lên ngôi thì phải dìm hàng họ kia thôi
Con tạo xoay vần nay thế này mai xoay 1 phát lại ngược lại thôi mà

 

[vietran]

Theo em thì Võ Đại tướng có thể nằm trong top 50 chứ Trần Hưng Đạo thì khó. Quân Nguyên-Mông sang đánh VN đa phần là người Hán, ko phải quân chính quy.

Cụ cho em hỏi là cụ Đạo có phải cần chuyên gia kẹp nách để bảo cách oánh nhau không ạ?
Cụ Đạo có tự lo vũ khí hay phải nhừ ngoại bang chống lưng giúp đồ để chiến?
Cụ Đạo cầm quân khhiển tướng là đánh cho Vua nước Việt hay đánh cho thế giới đạo của cụ Đạo ạ?

 

[nguyenhuy2210]

Chả có văn bản chính thức nào xếp hạng cho 10 ông tướng tài nhất thế giới, cho nên thông tin này đọc cho vui thôi.

Đối với em, ông tướng tài nhất của Việt không phải 3 ông trên, mà là cụ Lý Thường Kiệt. Mình cụ cầm quân phạt Tống, bình Chiêm, nam chinh bắc chiến đủ cả.

Đồng quan điểm. Cách đây 5 6 năm có bài báo viết về bảng xếp hạng này dẫn từ xếp hạng của hội khoa học uy tín nào đấy ở Anh nhưng em vào website họ để tìm thì không ra. Tham khảo cho vui thôi

 

[Tonkin Nguyen]

Cụ cho em hỏi là cụ Đạo có phải cần chuyên gia kẹp nách để bảo cách oánh nhau không ạ?
Cụ Đạo có tự lo vũ khí hay phải nhừ ngoại bang chống lưng giúp đồ để chiến?
Cụ Đạo cầm quân khhiển tướng là đánh cho Vua nước Việt hay đánh cho thế giới đạo của cụ Đạo ạ?

"Chuyên gia kẹp nách" thì em ko biết chứ trước năm 1950 thì cụ Giáp ko có chuyên gia nào và phải tự mình chống chọi với quân chính quy Pháp bằng đội quân nông dân, cụ ạ! Hơn nữa, em cho rằng chẳng có tướng Tàu nào thời hiện đại sánh đc với cụ Giáp. Nó đc chứng minh qua sự thật khi Bành Đức Hoài, tướng giỏi nhất, dẫn 800.000 Chí nguyện quân đánh với 180.000 quân Mỹ còn ko lại, phải chia đôi Triều Tiên, trong khi quân Mỹ đổ vào miền Nam đông gấp 3 lần mà vẫn phải rút chạy hoàn toàn dù Quân Giải phóng ít hơn Chí nguyện quân. Vậy theo cụ,"chuyên gia Tàu" liệu có giúp đc gì ko khi mà trình độ của "người giỏi hơn chuyên gia" còn ko đánh lại Mỹ?

Cụ cũng ko nên so thời vũ khí lạnh với thời vũ khí nóng. Vũ khí lạnh có chênh cũng ko đáng kể nhưng vũ khí nóng là cả vấn đề rồi. Pháp cũng nhận viện trợ vũ khí để đánh Việt Minh, VNCH còn nhận nhiều hơn nữa đấy ạ! Và dù nhận vũ khí thì bên quân cụ Giáp luôn thua kém không chỉ một vài lần đâu.

Câu hỏi thứ 3 thì em ko muốn tranh cãi vì nó động đến quá nhiều vấn đề ngoài cuộc. Em chỉ thuần nói về quân sự.

 

[vietran]

"Chuyên gia kẹp nách" thì em ko biết chứ trước năm 1950 thì cụ Giáp ko có chuyên gia nào và phải tự mình chống chọi với quân chính quy Pháp bằng đội quân nông dân, cụ ạ! Hơn nữa, em cho rằng chẳng có tướng Tàu nào thời hiện đại sánh đc với cụ Giáp. Nó đc chứng minh qua sự thật khi Bành Đức Hoài, tướng giỏi nhất, dẫn 800.000 Chí nguyện quân đánh với 180.000 quân Mỹ còn ko lại, phải chia đôi Triều Tiên, trong khi quân Mỹ đổ vào miền Nam đông gấp 3 lần mà vẫn phải rút chạy hoàn toàn dù Quân Giải phóng ít hơn Chí nguyện quân. Vậy theo cụ,"chuyên gia Tàu" liệu có giúp đc gì ko khi mà trình độ của "người giỏi hơn chuyên gia" còn ko đánh lại Mỹ?

Cụ cũng ko nên so thời vũ khí lạnh với thời vũ khí nóng. Vũ khí lạnh có chênh cũng ko đáng kể nhưng vũ khí nóng là cả vấn đề rồi. Pháp cũng nhận viện trợ vũ khí để đánh Việt Minh, VNCH còn nhận nhiều hơn nữa đấy ạ! Và dù nhận vũ khí thì bên quân cụ Giáp luôn thua kém không chỉ một vài lần đâu.

Câu hỏi thứ 3 thì em ko muốn tranh cãi vì nó động đến quá nhiều vấn đề ngoài cuộc. Em chỉ thuần nói về quân sự.

Nếu nói về trước 50 thì nhiều điều nhậy cảm lắm cụ ạ, k viết lên đây dc
Cụ có biết trc 50 cụ ý giữ chức vụ gì không?
Trc 50 có các lực lượng nào ở Vn?
VM bắt tay với Pháp như nào?
Và bị Pháp nó oánh cho chạy re kèn lên căn cứ như nào? Các trận thua thiệt hai bao quân mà nhiều thằng thối mồm nó bảo nướng quân?
....
Lịch sử và con người nên dc nhìn nhận 1 cách khách quan, đừng cảm tính. Tệ sùng bái cá nhân tác động xấu đến tính hướng thượng của con người - thấy thằng bạn em và bà hàng nước bẩu thế

 

[Greeno]

Niên đại của mấy cái cọc theo nghiên cứu có một số chiếc còn trước thời Ngô Quyền, tức là từ thời Bắc Thuộc.
Cọc cắm cửa sông dùng để ngăn không cho chiến thuyền xâm nhập. Còn cắm thì thừa lúc triều xuống.
Ngoài ra cắm cọc cửa sông nó có tác dụng là khi triều rút chiến thuyền bị kẹt không tiến lui được thì lâm vào tử địa rồi.
Lực léo nào mà xuyên vào thuyền được, trừ khi đâm va.

Mấy cái cọc ở bảo tàng bé tẹo nên em tin là việc cắm cọc này dọc bờ sông chống tàu thuyền xâm nhập là có lý nhất, còn lúc triều xuống nước ở cửa sông cũng rất sâu nên không thể đóng 1 cái cọc dài và to xuống đó được ( ai ở vùng cửa sông đều biết, chỉ mấy ông viết sử chém gió là không biết), đặc biệt mấy ông viết sử còn viết là đầu cọc bọc sắt ( biết sắt thời đó quý như thế nào không mà mấy lão viết sử chém như thật ấy).

Một lưu ý nữa là trong sử trung quốc cũng có vài trận đánh kiểu lừa tàu thuyền vào bãi cọc rồi nên giới tướng lĩnh tầu nó cũng sẽ cảnh giác với địa hình địa vật nơi chúng nó đến chứ không đơn giản mà lừa được đâu, em nghĩ vậy

 

[dongnat123]

Có lẽ phần đánh giá VN chỉ có 3 vị tướng tài nhà nghiên cứu nào đó chỉ xem xét phần cận& hiện đại, chứ theo nhà cháu,VN còn rất nhiều vị như Hai Bà Trưng, Bà Triệu (đánh đuổi quân Hán ra khỏi bờ cõi), Triệu Việt Vương vs lối đánh du kích khiến quân Lương thất điên bát đảo, Ngô Quyền chôn cọc trên Bạch Đằng giang đánh tan thủy quân địch, bắt sống Hoằng Thao, Lê Đại Hành, Lý Thường Kiệt...

Em biết mấy tướng thời hiện đại cũng nên lưu danh sử sách: NTH, PVV

 

[745Li]

Cụ chủ thớt đang chém rầm rầm mà lại bị xì lốp là sao hềy?

 

[cadan]

Theo bài này thì nhiều yếu tố khiến quân Nguyên Mông khó có cửa "ăn"

1. Thời Tiết

Nước ta trong mùa hè có khí hậu nóng ẩm, một loại khí hậu mà người Mông Cổ không ưa. Tuy nhiên người miền nam Trung Quốc như vùng Quảng Đông, Quảng Tây hay các hải đảo thì không mấy bị ảnh hưởng mấy. Nhưng ta nên nhớ rằng, ở đồng bằng Bắc Bộ, nơi quân Mông sang, quanh năm không phải lúc nào cũng vậy. Hơn nữa người làm tướng phải biết lúc nào nên tấn công; đó mới là điểm quan trọng.

Giả sử quân Nguyên đã chiếm được nước ta nhiều năm thì sự đề kháng cơ thể của họ với thiên tốt hơn nhiều, lúc đó rất khó cho ta. Chuyện quân Minh chiếm nước ta 10 năm rồi Lê Lợi mới khởi nghĩa, nên đã vất vả thêm 10 năm, không lợi dụng được sự mệt mỏi của giặc lúc giao mùa.

Khi Hưng Đạo Vương nhận thấy quân địch bị yếu đau, liền cho quân ta phản công. Đó là chiếm lấy thiên thời vậy. Các vị cứ tưởng tượng tới cảnh một người lính Nguyên đang nhức đầu chóng mặt hay đang lúc tháo dạ mà phải cầm một cây cung ra trận, thì thấy họ khổ tâm chừng nào. Vừa dơ cung lên, định buông dây thì hắt hơi một cái. Chẳng hiểu mũi tên ấy đi đâu?

Dù muốn hay không Đại Việt có lợi thế rất lớn trong “Thời Tiết”.

2. Thời Cơ

Như đã phân tích trong mục công tâm. Trong thời gian từ 1250 về sau, nhà Trần đã làm yên ổn dân tình vì đã ¼ thế kỷ trôi qua, sau vụ xáo trộn chính trị. Từ quan tướng trong triều đình đến dân giả ở các làng mạc xa xôi đều hòa thuận. Giả sử quân Mông sang đánh nước ta năm 1226 thì điều gì sẽ xẩy đến? Đây là một điều may nắm cho đất nước.

3. Địa lợi
Đất nước ta có nhiều núi, rừng; nhiều sông, ngòi; nhiều ao, hồ là các cái cản trở cho kị binh. Những đồng ruộng của ta cũng không mấy tốt cho loại lính này khi mùa mưa tràn đến. Những rừng già um tùm, xen trong các núi cao là các điểm cho quân ta dễ mai phục đánh bất ngờ.

Patricia Buckley Ebrey viết trong quyển sử Cambridge Illustrated History of China, trang 172 có đoạn sau: Miền nam sông Dương Tử của Trung Quốc chưa bao giờ bị chiếm bởi các người trên thảo nguyên không phải gốc Trung Hoa là vì có nhiều sông, kênh đào, suối đã trở thành các chướng ngại vật ngăn cản kị binh.

...

https://nghiencuulichsu.com/2015/11/10/vi-sao-dai-viet-thang-nguyen-mong/

 

[Tonkin Nguyen]

Nếu nói về trước 50 thì nhiều điều nhậy cảm lắm cụ ạ, k viết lên đây dc
Cụ có biết trc 50 cụ ý giữ chức vụ gì không?
Trc 50 có các lực lượng nào ở Vn?
VM bắt tay với Pháp như nào?
Và bị Pháp nó oánh cho chạy re kèn lên căn cứ như nào? Các trận thua thiệt hai bao quân mà nhiều thằng thối mồm nó bảo nướng quân?
....
Lịch sử và con người nên dc nhìn nhận 1 cách khách quan, đừng cảm tính. Tệ sùng bái cá nhân tác động xấu đến tính hướng thượng của con người - thấy thằng bạn em và bà hàng nước bẩu thế

Em nghĩ tranh cãi cũng ko giải quyết đc vấn đề gì. Cụ với em cùng làm ly rượu nhá!

 

[Phục Quy]

Vâng, mấy a sử Tây như K Taylor cũng nói như bạn. Thực ra time Tàu nó đánh ta cỡ vài lần, khoảng vài chục năm trong cả mấy nghìn năm. Nhưng ta bây giờ toàn học về ls chống ngoại xâm. Làm như ăn xong rồi nó chỉ đánh ta mà ta chống nó. Thực ra ls VN là lịch sử của nội chiến xâm lăng nhiều hơn.

Cũng phải công nhận là các cụ nhà ta cũng ..lẻo mép cụ nhỉ ?
Nó đánh ta thì ta kêu nó Xâm Lược , còn mình đi đánh đi xâm lược nước khác thì kêu là đi Mở Mang Bờ Cõi !

 

[TLLD]

Việt Nam mình cũng có thời đại Tam Quốc: Mạc, Lê-Trịnh, Nguyễn và Lê-Trịnh Nguyễn Tây Sơn phải nói là hay bá cháy. Những góc khuất về thời nhà Mạc, hay về cái chết của vua Đinh, việc cung đấu thời đầu nhà Lê Sơ cũng rất tuyệt vời nếu đi tìm hiểu sâu. Trước thời gian thất tình em lao vào cày lịch sử, giờ bị nghiệm cmnr các cụ ạ

 

[minh91]

Em hâm nóng thớt cho cụ chủ

NHỮNG “CHẶNG ĐƯỜNG BÁN NƯỚC” CỦA TRIỀU ĐÌNH NHÀ NGUYỄN Ở NỬA CUỐI THÊ KỶ XIX.



Nhân dân ta từng có những chặng đường kháng chiến trường kỳ 9 năm vẻ vang chống thực dân Pháp để “nên vành hoa đỏ nên thiên sử vàng” (Thơ Tố Hữu”). Nhân dân ta cũng đã có chặng đường kháng chiến chống đế quốc Mỹ 20 năm ròng rã “đêm nào cũng thức” (Thơ Chính Hữu) để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đi lên chủ nghĩa xã hội.

Trong lịch sử, nhân dân ta cũng đã từng có những chặng đường vẻ vang chiến thắng đánh đuổi quân xâm lược nhà Đông Hán, nhà Ngô, nhà Lương; đã từng đánh thắng nhà Tống, đã 3 lần đánh thắng quân Nguyên Mông, đã từng nếm mật nằm gai suốt 18 năm trời để đánh đuổi giặc Minh ra khỏi bờ cõi; đã làm nên các chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút và trận Kỷ Dậu 1789 lịch sử, quét sạch quân xâm lược Xiêm (ở phía Nam) và Thanh (ở phía Bắc). Đó là những chặng đường vẻ vang, hào hùng của nhân dân ta, làm nên truyền thống quật cường chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.

Tuy nhiên, lịch sử cũng từng chứng kiến những kẻ tiếm ngôi như Lý Phật Tử, như Kiều Công Tiễn mà giặc chưa đánh đã hàng; những kẻ bỏ nước theo giặc như Trần Ích Tắc, Trần Kiện; những kẻ rước giặc vào nhà như Trần Di Ái, Trần Thiêm Bình, Nguyễn Ánh, Lê Chiêu Thống. Nhưng cả một triều đình bán nước thì chỉ có triều đại của Nguyễn Phúc Hồng Nhậm (niên hiệu Tự Đức ) và một số hậu duệ của ông ta. Việc đó đã xảy ra ở nước ta vào nửa cuối thế kỷ XIX.

Tất nhiên, không cần nhắc đến các cái gọi là “chính quyền” của Bảo Đại (1949-1954), Ngô Đình Diệm (1955-1963), Nguyễn Khánh (1964-1965), Nguyễn Văn Thiệu (1965-1975) bởi những thứ đó đó đều là các “bù nhìn chính trị” (Politic Pupet) do thực dân Pháp và đế quốc Mỹ dựng lên.

 

[minh91]

PHẦN I- NHỮNG BẢN HIỆP ƯỚC ĐẦU HÀNG VÀ BÁN NƯỚC

KỲ 1: HIỆP ƯỚC NHÂN TUẤT 1862:

1- Bối cảnh của Hiệp ước Nhâm Tuất.

Sau khi thua trận phải rút quân khỏi Đà Nẵng, triều đình Pháp thay đổi chủ trương tiến đánh Đông Dương và chọn Nam Kỳ làm chiến trường chính. Đề đốc hải quân Léonard Charner được cử sang Đông Dương thay tướng Charles Rigault de Genouilly thống lĩnh toàn bộ quân Pháp ở Viễn Đông.

Lúc này, thành Gia Định đã bị quân Pháp chiếm và do một đại đội lính thủy quân lục chiến đóng giữ. Đem quân triều đình từ Huế vào với cam kết lấy lại Gia Định, tướng Nguyễn Tri Phương cho xây Đại đồn Chí Hòa làm căn cứ và từ đây, ông cho quân liên tục xuất kích tấn công liên quân Pháp – Tây Ban Nha. Đáng kể nhất là trận quân nhà Nguyễn đánh chiếm đồn Cây Mai ngày 4-7-1860, do viên Đại úy người Tây Ban Nha Fernandez chỉ huy, tiêu diệt hơn 100 lính Tây Ban Nha và hơn 60 lính Pháp.

Tuy nhiên, đó là thắng lợi chiến thuật lớn nhất của quân triều đình nhà Nguyễn tại mặt trận này. Sáng 24-2-1861, quân Pháo huy động toàn lực lượng bộ binh, hải quân đánh bộ và các pháo hạm tấn công Đại đồn Chí Hòa. Quân triều đình nhà Nguyễn giữ được hơn 1 ngày và gây cho quân Pháp nhiều thương vong. Đến giữa buổi sáng 25-2-1861, tướng Nguyễn Tri Phương khi đang chỉ huy trận đánh đã bị thương nặng vì trúng mảnh đạn pháo ở bụng. Ông ra lệnh rút quân về đồn Thuận Kiều. Sáng 28-2-1861, quân Pháp tiếp tục truy kích và tấn công Thuận Kiều. Trên thế thua, quan quân nhà Nguyễn đã bỏ đồn Thuận Kiều, bỏ cả đồn Tây Thới mà chạy tán loạn về Biên Hòa, mất hầu hết khí giới và lương thực. Riêng Trương Định cho tàn quân của mình rút về Gò Công tiếp tục kháng Pháp. (Khởi nghĩa Trương Công Định sẽ được nói đến ở kỳ tới).

 

[minh91]

Theo Trung úy Hải quân Pháp Léopold Pallue thuật lại thì: “Tất cả quân An Nam, người nào chạy không kịp đều bị giết sạch. Trận chiến chấm dứt bằng một cảnh tượng tàn sát”.

Hay tin Đại đồn Chí Hòa thất thủ, triều đình nhà Nguyễn tức tốc phái Thượng thư bộ Hộ Nguyễn Bá Nghi lĩnh ấn Khâm sai đại thần mang 4.000 quân vào tiếp ứng. Nhưng đến Biên Hòa, gặp những người lính thất trận ở Chí Hòa chạy thoát về kể lại sự “khủng khiếp” của hỏa lực quân Pháp, viên tướng này đã cho dừng quân lại và cử người đi tìm gặp Leonard Charner để xin được nghị hòa, Nguyễn Bá Nghi cũng viết thư tâu về triều đình rằng: “Việc nước ta ngày nay, trừ một chước hòa không có chước nào khác. Hòa thì không ổn rồi, nhưng trông mong sự khôi phục về sau”.

“Sự nghiệp cầu an” của viên khâm sai đại thần nhu nhược này không dừng lại ở đó. Nhân cơ hội Nguyễn Bá Nghi án binh bất động, đề đốc Pháp Léonard Charner đã cho quân đánh chiếm Định Tường (Mỹ Tho) ngày 14-4-1861 mà không tốn một tên lính, một viên đạn bởi toàn bộ 5.000 quân của Nguyễn Bá Nghi vẫn án binh bất động tại Biên Hòa. Tháng 7-1861, Nguyễn Bá Nghi lại dâng tờ sớ với lời tâu: “Tình hình Biên Hòa suy yếu, đánh giữ đã không được, mà hòa lại không xong, xin giảm bớt quân thứ (ý nói rút bỏ Biên Hòa), phái người đi cầu viện nước khác”.

 

[minh91]

Tư tưởng sợ chết, chủ hòa để cầu an của Nguyễn Bá Nghi đã dẫn đến một kết cục tồi tệ trên mặt trận. Đầu năm 1862, quân Pháp chiếm Biên Hòa, qua đó, áp đặt sự kiểm soát lên ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ khi đó. Hơn 5.000 quân dưới trướng Nguyễn Bá Nghi (bao gồm cả 1.000 quân từ Đại đồn Chí Hòa rút về) đã tháo chạy ra Bình Thuận.

Trong khi đó, ở Bắc Kỳ đã liên tiếp nổ ra các cuộc khởi nghĩa nông dân của Cai Vàng (tên thật là Nguyễn Văn Thịnh) tại Bắc Ninh, cuộc nổi loạn của tên ********* là giáo dân thân Pháp Tạ Văn Phụng ở Quảng Yên và cuộc nổi dậy của nông dân Tày, Nùng ở Lạng Sơn do Tù trưởng Nông Hùng Thạc đứng đầu. Và Tự Đức đã chọn giải pháp hòa với Pháp để đem quân ra “dẹp loạn” ở Bắc Kỳ nhằm “giữ lấy ngai vàng”. Tuy nhiên, đó không phải là một sự nghị hòa kiểu ngừng bắn tại chỗ mà là một hiệp ước nhượng 3 tỉnh Nam Kỳ cho Pháp, hiệp ước bán nước đầu tiên của triều đình nhà Nguyễn.

 

[minh91]

2- Hiệp ước Nhâm Tuất 1862:

Thực ra thì nội dung hiệp ước này không khác mấy so với yêu sách 12 điểm mà viên đề đốc hải quân Pháp Léonard Charner đã đưa ra khi khâm sai Nguyễn Bá Nghi cho người đến doanh trại quân Pháp để xin cầu hòa. Những viên quan lại cao cấp đại diện cho triều đình nhà Nguyễn như chánh sứ Phan Thanh Giản và phó sứ Lâm Duy Hiệp chỉ còn một cách là ký vào đó nếu muốn “yên thân”. Ngoài ra, để bảo đảm cho “thiện chí” khi hòa đàm, nhà Nguyễn phải chịu bồi thường chiến phí cho quân Pháp khoản tiền vàng tương đương 100.000 franc (thời đó, tiền Fr có giá trị khá lớn).

Ngày 5-6-1862, trên chiếc chiến hạm của đề đốc Dupré của quân Pháp neo đậu trên bến tàu Gia Định, Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp đã đặt bút ký vào bản hiệp ước bán nước đầu tiên cho thực dân Pháp của triều đình nhà Nguyễn. Đại diện Liên quân viễn chinh Pháp-Tây Ban Nha gồm thiếu tướng Louis Adolphe Bonard (Pháp) và đại tá Don Carlos Palanca Guttieres (Tây Ban Nha) đã ký văn kiện này.

 

[minh91]

Hiệp ước Nhâm Tuất gồm 12 điều khoản, trong đó có 9 điều khoản chủ yếu sau đây

- Khoản 1: Từ nay về sau, hòa bình sẽ mãi mãi được thiết lập giữa một bên là Hoàng đế Pháp và Nữ hoàng Tây Ban Nha và một bên là Hoàng đế Đại Nam. Tình hữu nghị toàn diện và lâu bền cũng sẽ được thiết lập giữa thần dân ba nước dù họ ở bất cứ nơi đâu.

- Khoản 2: Thần dân hai nước Pháp và Tây Ban Nha được hành đạo Gia Tô ở nước Đại Nam. Bất luận người nước Đại Nam ai muốn theo đạo Gia Tô, đều sẽ được tự do theo, nhưng những người không muốn theo đạo Gia Tô thì không được ép họ theo.

- Khoản 3: Theo hiệp ước này, chủ quyền của ba tỉnh là Biên Hòa, Gia Định và Định Tường, cũng như đảo Côn Lôn được hoàn toàn nhượng cho hoàng đế nước Pháp. Ngoài ra, các thương gia Pháp được tự do buôn bán và đi lại bằng bất cứ tàu bè nào trên sông lớn của xứ Cao Miên và trên tất cả các chi lưu của con sông này; các tàu chiến Pháp được phép đi xem xét trên con sông này hay trên các chi lưu của nó cũng được tự do như vậy.

- Khoản 4: Sau khi đã nghị hòa, nếu có nước ngoài nào muốn giành lấy một phần lãnh thổ của nước Đại Nam bằng cách gây chiến sự hoặc bằng một hiệp ước thì hoàng đế nước Đại Nam sẽ báo cho hoàng đế nước Pháp biết thông qua một sứ thần để hoàng đế nước Pháp tự quyết xem có đến cứu viện nước Đại Nam hay không. Nhưng, nếu trong hiệp ước với nước ngoài nói trên, có vấn đề nhượng địa, thì sự nhượng địa này có thể được thừa nhận nếu có sự ưng thuận của hoàng đế nước Pháp.

- Khoản 5: Người các nước Pháp và Tây Ban Nha được tự do buôn bán tại ba hải cảng là Tourane (Đà Nẵng), Ba La (Ba Lạt) và Quảng Yên. Người nước Đại Nam cũng được tự do buôn bán tại các hải cảng của nước Pháp và Tây Ban Nha như vậy, nhưng phải theo thể thức luật định.

- Khoản 8: Hoàng đế nước Đại Nam sẽ phải bồi thường chp Pháp và Tây Ban Nha một số tiền là bốn triệu piastre, trả trong 10 năm. Vì nước Đại Nam không có tiền piastre nên khoản bồi thường sẽ được tính bằng 2.880.000 lạng bạc.

- Khoản 9: Nếu có cướp bóc, giặc biển hoặc có kẻ gây rối người nước Đại Nam nào phạm tội cướp bóc hoặc gây rối trên các đất thuộc Pháp, hoặc nếu có người Châu Âu phạm tội nào đó, lẩn trốn trên đất thuộc nước Nam thì ngay khi nhà nước Pháp thông tri cho nhà chức trách Đại Nam, giới chức này phải cố gắng bắt giữ thủ phạm để giao nộp cho nhà chức trách Pháp. Vấn đề cướp bóc, giặc biển hay quân phiến loạn nước Đại Nam sau khi phạm tội, lẩn trốn trên đất thuộc Pháp thì cũng sẽ được xử lý như vậy.

- Khoản 10: Dân của ba tỉnh là Vĩnh Long, An Giang và Hà Tiên sẽ được tự do buôn bán trong ba tỉnh thuộc Pháp miễn tuân theo luật lệ hiện hành, nhưng những đoàn tàu chở binh lính, vũ khí, đạn dược hay lương thực giữa ba tỉnh nói trên và Nam Kỳ chỉ được thực hiện bằng đường biển. Tuy nhiên, Hoàng đế nước Pháp chấp nhận cho các đoàn tàu chở các thứ trên vào Cao Miên được có cửa khẩu là lạch Mỹ Tho (Định Tường), gọi là Cửa Tiền, song với điều kiện là các giới chức Đại Nam phải báo trước cho đại diện của hoàng đế nước Pháp. Vị đại diện này sẽ trao cho họ một giấy thông hành. Nếu thể thức này không được tuân theo và một đoàn vận tải như trên nhập cảng mà không có giấy phép thì đoàn đó và các thành viên hợp thành đoàn đó sẽ bị bắt giữ và các tang vật sẽ bị phá hủy.

- Khoản 11: Thành Vĩnh Long sẽ được binh lính Pháp canh gác cho đến khi có lệnh mới mà không ngăn cản bằng bất cứ cách nào hoạt động của các quan Đại Nam. Thành này sẽ được trao trả cho hoàng đế nước Đại Nam ngay khi Ngài đình chỉ cuộc chiến loạn do lệnh của Ngài tại các tỉnh Gia Định và Định Tường, và khi những người cầm đầu cuộc phiến loạn này ra đi, xứ sở được yên tĩnh và quy phục như trong một xứ bình yên.

(Nguồn: Gregoire Taboulet. Le geste Français en L’ Indochine -tập 2-. Paris. 1956)

 

[minh91]

Đây là bản hiệp ước “cắt đất cầu an” đầu tiên mà triều đình nhà Nguyễn ký kết với giặc ngoại xâm. Khỏi phải nói là viên Đề đốc Pháp Léonard Charner đã vui mừng như thế nào đối với bản Hiệp ước này. Trong báo cáo mà y gửi về Paris ngày 8-9-1862, có đoạn viết: “Phải nói rằng tôi chỉ còn biết hài lòng về chính quyền Tự Đức và những người thay mặt họ (tức Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp) đã giúp tôi tại Nam Kỳ”.

Sau khi phái đoàn của Phan Thanh Giản báo cáo kết quả và trình văn bản hiệp ước, một số quan lại yêu nước trong triều đã đòi chém đầu cả hai viên sứ thần vô dụng này. Tuy nhiên, năm 1863, Tự Đức lại giao cho Phan Thanh Giản làm chánh sứ, Phạm Phú Thứ và Ngụy Khắc Đán làm phó sứ công du sang Pháp xin chuộc lại ba tỉnh vừa bị bán đứng. Dĩ nhiên là thực dân Pháp không bao giờ chấp nhận điều đó. Phan Thanh Giản cùng hai tùy tùng ra về sau khi được người Pháp biết nhiều tặng phẩm.

Năm 1865, Phan Thanh Giản lại được Tự Đức tha tội cách lưu và còn được bổ nhiệm các chức vụ Hiệp biện đại học sĩ, Hộ bộ thượng thư, Kinh lược sứ ba tỉnh miền Tây (Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên) với lời dụ: “Tội các ngươi đáng phạt nặng, nhưng nghĩ việc thương nghị ta coi như chưa thành. Nay ta chỉ dụ cho Phan Thanh Giản làm Tổng đốc Vĩnh Long, Lâm Duy Hiệp làm Tuần vũ Thuận Khánh (Bình Thuận và Khánh Hòa) để giao tiếp với người Pháp, tìm cách uốn nắn những lầm lỗi trong Hòa ước mà các ngươi đã phạm phải”.


Nghe giống cái trò nghiêm khắc kiểm điểm rồi lên chức bây giờ quá nhỉ

 

[minh91]

Sự nhu nhược, ươn hèn của Tự Đức đã tiếp tay cho Phan Thanh Giản thêm một lần nữa dâng nốt 3 tỉnh miền Tây Nam Kỳ cho giặc. Và thực dân Pháp đã không tốn một tên lính, một viên đạn để chiếm toàn bộ Nam Kỳ của Việt Nam làm thuộc địa. Năm 1867, Phan Thanh Giản, viên Hiệp biện đại học sĩ, Hộ bộ thượng thơ, Kinh lược sứ ba tỉnh miền Tây Nam Kỳ của triều đình nhà Nguyễn đã “bàn giao” các châu thành ở Vĩnh Long, An Giang và Hà Tiên cho thực dân Pháp mà không có bất cứ một hành động chống cự nào.

Sau khi dâng thành Vĩnh Long cho giặc Pháp và giúp giặc chiêu hàng quân sĩ nhà Nguyễn ở các thành Châu Đốc (thủ phủ An Giang) và Hà Tiên, Phan Thanh Giản đã viết một bức thư gửi cho Phó đô đốc Pháp De La Grandière. Trong thư, Phan Thanh Giản đã hết lời ca ngợi “tình thân ái giữa các dân tộc bên hai bờ đại dương”; ca ngợi Phó đô đốc hải quân Pháp Bonard với “những võ công hiển hách chinh phục xứ nầy, là người đồng chung một ý tưởng từ lâu về vấn đề lấy xứ Nam kỳ làm thực dân địa”. Phan Thanh Giản rất làm tiếc rằng Bonard đã ra đi trước (Bonard chết ở Pháp), và rồi “tử thần sẽ cho hai ta gặp mặt trong sự vĩnh cửu, sẽ sung sướng vô biên giới và tình huynh đệ không thể tan rã được”. Phan Thanh Giản cũng không quên ca ngợi Đề đốc Rigault de Genouilly là người “có tầm nhìn xa biết chiếm lấy Sài Gòn để xây dựng thành trung tâm bền bỉ lâu dài”; đồng thời ca ngợi Phó đô đốc Lagrandière “là người tạo lập ra thuộc địa Nam Kỳ”.

Trước khi phải uống thuốc độc tự tử vì sợ triều đình trị tội trong nhục nhã, Phan Thanh Giản đã nói với người Pháp rằng: “Hãy nuôi nấng hậu duệ của tôi vì tôi đã khuyên chúng đừng bao giờ chống Pháp... Nếu có thể được, các ngài hãy để lại cho tôi vài ngàn quan Pháp để trang trải chi phí cho chúng ở Gia Định”. Ông ta cũng không quên gửi lời tới dân chúng Vĩnh Long rằng: “Các người có thể sống yên ổn dưới sự điều khiển của người Phú Lang Sa”. Phan Thanh Giản chết ngày 5-8-1867.

Xong sự nghiệp bán nước của anh Giản