Bom cỡ nhỏ GLSDB phóng từ mặt đất của Mỹ
Bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất GLSDB (Ground-Launched Small Diameter Bomb) do hãng Boeing Defense Space and Security hợp tác với công ty Saab Group của Thụy Điển phát triển. Vũ khí này được cấu tạo từ 2 hệ thống vũ khí cổ điển, phần thứ nhất là bom lượn chính xác cao, kích thước nhỏ GBU-39 SDB, phần thứ 2 là động cơ phản lực M26 của hệ thống phản lực phóng loạt HIMARS của quân đội Mỹ, hai phần này được kết hợp với nhau thông qua một khớp nối.
Đặc tính kỹ thuật và khả năng tác chiến của bom GLSDB được xác định chủ yếu thông qua các thông số của chính quả bom đó. Bom GBU-39 SDB là bom không quân, được phát triển từ đầu những năm 2000, bom được thiết kế đặc biệt để bố trí bên trong khoang máy bay có trang bị công nghệ tàng hình. Bom này được tích hợp hệ thống điều khiển và hệ thống dẫn đường.
Bom GBU-39 SDB
Thân bom dài 1,8m, được lắp cánh, đường kính bom gần 19cm. Bom GBU-39 SDB có 3 loại:
-Loại thứ nhất: GBU-39/B là bom xuyên phá có lõi thép.
-Loại thứ 2: GBU-39A/B sử dụng đầu đạn phân mảnh siêu nhỏ để tấn công đối phương.
-Loại thứ 3: GBU-39B/B là bom xuyên phá được trang bị hệ thống dẫn đường laser.
Bom GBU-39/B được sử dụng để tấn công các mục tiêu cố định, như: sở chỉ huy, trạm thông tin, hệ thống phòng không, sân bay, kho nhiên liệu, các đơn vị quân đội, trận địa pháo binh. Khi phải tác chiến với các hệ thống công sự đào sâu dưới đất, các cơ sở hạ tầng kiên cố, tòa nhà, xí nghiệp, cầu cống, giao thông hào, bộ binh đang cơ động và những mục tiêu lớn khác thì bom GBU-39/B không phát huy được hiệu quả. Bom GBU-39/B có thể xuyên thủng tấm bê tông dày 1m nằm ở độ sâu 1m dưới lòng đất.
Bom được trang bị thiết bị thu tín hiệu GPS, modul chống nhiễu, bộ quán tính, ngòi nổ điện tử được lập trình (chế độ nổ, tiếp xúc, nổ chậm), thiết bị dẫn động ở phần đuôi, cánh bom có hình thoi, đầu đạn được thiết kế trong vỏ thép đặc biệt cứng.
Bom GBU-39 A/B FLM được sử dụng để tấn công có trọng điểm. Đầu đạn của loại bom này được làm bằng vật liệu composite, thuốc nổ được làm bằng kim loại trơ đậm đặc. Nhờ vậy mà GBU-39A/B FLM có khả năng sát thương cao trong một phạm vi hẹp, vì vậy có thể hạn chế những tổn thất không đáng có cho những mục tiêu xung quanh khi tiến hành tác chiến đô thị.
Bom GBU-39 B/B được trang bị hệ thống dẫn đường laser, với thiết bị xác định mục tiêu bằng laser ở bên ngoài, GBU-39B/B có thể tấn công những mục tiêu bay thấp, bay chậm. Hệ thống dẫn đường laser được kích hoạt khi bom cách mục tiêu 4,5km, các chấm laser được nắm bắt khi cách mục tiêu 3km. Khác với bom GBU-39/B, đầu đạn của bom GBU-39B/B có lõi bằng thép.
Tất cả các phiên bản của bom GBU-39 SDB đều thuộc hệ thống bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất GLSBD, chúng có thể sử dụng các bệ phóng của hệ thống tên lửa phóng loạt MLRS M270 và bệ phóng của hệ thống phản lực phóng loạt HIMARS. Một trong những điểm mạnh của các loại bom này là có khả năng tàng hình, diện tích phát tán hiệu quả của chúng là 0,016 mét vuông, có quỹ đạo bay phức tạp và có thể thực hiện nhiều thao tác. Những yếu tố này sẽ gây ra những khó khăn nhất định cho hệ thống phòng không của đối phương. Bên cạnh đó, bom lượn cũng có những điểm yếu, như tốc độ bay chậm, khiến cho chúng rất dễ bị phòng không của đối phương bắn hạ.
Đặc tính kỹ – chiến thuật | Giá trị |
Khối lượng kg | 383 |
Khối lượng bom kg | 129 |
Chiều dài của bom mm | 1800 |
Đường kính của bom mm | 190 |
Khối lượng động cơ phản lực kg | 154 |
Chiều dài của động cơ mm | 1977 |
Sải cánh mm | 1600 |
Đầu đạn | GBU-39/B (SDB I) đầu đạn xuyên mảnh, có lõi thép. GBU-39A/B (SDB II FLM) đầu đạn phân mảnh siêu nhỏ. GBU-39B/B (Laser SDB II), đầu đạn xuyên mảnh không có lõi thép. |
Khối lượng đầu đạn | GBU-39/B có 93kg, (trong đó 22,7kg thuốc nổ không nhạy, có khả năng tăng cường nổ).
GBU-39A/B có 62kg, (trong đó: có 22,7 kg thuốc nổ nổ thành nhiều giai đoạn).
GBU-39B/B có 93kg (trong đó 16kg thuốc nổ có công suất lớn hơn). |
Tầm bay chủ động km | Tối đa 40 |
Độ cao của tầm bay chủ động km | Từ 20-25 |
Tầm bay sau khi tách khỏi động cơ | Đối với GBU-39/B, GBU-39A/B là 110.
GBU-39B/B là 72 |
Hệ thống dẫn đường | Của GBU-39/B và GBU-39A/B là GPS/quán tính.
Của GBU-39B/B là GPS/quán tính, kết hợp giai đoạn cuối là dẫn đường laser bán chủ động. |
Sai số (m) | GBU-39/B là 5.
GBU-39A/B là 8
GBU-39B/B là 1 |
Nền tảng phóng | MRLS M270, HIMARS. |
Sau khi tiếp nhận và cái đặt dữ liệu về mục tiêu, bom sẽ được phóng đi ở một góc độ tối da là 60 độ. Với quỹ đạo này bom sẽ đạt đến độ cao tối đa từ 20 đến 25km khi cách vị trí xuất phát 40km, lúc này động cơ được tách ra.
Sau đó hệ thống ổn định ở đuôi ngừng quay và được mở ra, cánh bom bắt đầu hoạt động và tiếp cận mục tiêu. Mặc dù cách phóng có phần đặc biệt nhưng chức năng tiêu diệt mục tiêu của bom là không hề thay đổi.
Bom được dẫn đường bởi tín hiệu vệ tinh GPS, hoặc bởi dẫn đường quán tính INS với độ chính xác cao, với độ sai số ở bom GBU-39/B là 5m, ở bom GBU-39A/B là 8m, ở bom GBU-39B/B tối thiểu là 1m.
Do diện tích của cánh lớn, nên tầm bay của bom được gia tăng đáng kể. Bom GBU tiếp cận mục tiêu không theo quỹ đạo của đạn đạo, mà theo đường đi của một tàu lượn khí động học, do đó nó có thể được phóng lên ở bất kỳ một hướng nào, sau đó cơ động trên không và tiếp cận mục tiêu. Đầu đạn phân mảnh – xuyên phá được kích hoạt nhờ ngòi nổ điện tử được cài đặt phần mềm. Điều đó có nghĩa là: bom sẽ phát nổ trên mặt đất hoặc có thể phát nổ khi tiến sâu vào mục tiêu.
Những điểm mạnh của bom GBU: giá thành thấp, quỹ đạo bay phức tạp, có khả năng cơ động, độ chính xác cao, bom có khối lượng nhẹ, vậy nên có thể mang theo một số lượng lớn.
Những điểm yếu của bom GBU: bán kín sát thương của đầu đạn hạn chế. Đối với các mục tiêu kiên cố, hiệu quả tấn công của bom GBU thấp. Hoạt động của bom GBU có thể bị hệ thống tác chiến điện tử vô hiệu hóa.
Tháng 1/2023, Lầu Năm Góc đã lên kế hoạch cung cấp loại bom GLSDB nói trên cho Kiev. Thế nhưng vấn đề chính đặt ra ở đây là: liệu trong một khoảng thời gian ngắn, hãng Boeing có thể sản xuất được một số lượng cần thiết cho Ukraine hay không, bởi vì ngay cả khi để sử dụng những chi tiết đã có, việc này cũng cần khá nhiều thời gian.