Lạm dụng tiếng anh ?

[ManhLinh.Dinh]

Cháu vừa đi dự một buổi giới thiệu phần mềm giáo dục.

Về nội dung phần mềm và các thứ nội dung liên quan cháu không nói.

Nhưng về mặt diễn đạt của người giới thiệu nghe phát chán không phải về nội dung mà về cách sử dụng từ ngữ. Mà cái vấn đề này là cháu gặp nhiều rồi. Từ hội thảo lớn đến bé. Từ trung ương đến địa phương... Kể cả đài truyền hình. Đặc biệt các chương trình dành cho teen.

Ví dụ luôn

Các thầy cô quản lý có thể insert sau đó chèn...

Có thể scaner sau đó quét và insert chèn vào đề thi...

Các list các danh sách...

Thao tác chèn picture và ảnh được tiến hành ...

...

Nhiều quá cháu không nhớ hết.

Nghe phát mà phát bực các cụ ạ.

Nghe qua thì có tây đấy nhưng mà...

Rồi thì đủ thứ.

Trên TV thì các showroom các cửa hàng...

Các ngành khách kiểu gì cũng phải đế mấy câu tiếng anh vào mà nội dung câu tiếng anh với tiếng việt như nhau vào.

Nói chung là nghe buồn cười lắm.

Ko biết các cụ có thấy thế ko.

 

[jingyongle]

Nó thành mốt rồi ợ, hình như trong SG, nhà cháu thấy nhiều lắm

 

[HUNGSMUN]

Thế mới gọi là đất nước đang phát triển cụ ạ, đừng buồn vì nếu vì chuyện này mà buồn thì cụ chẳng bao giwof thấy vui cả...nó bị nhiễm rồi ạ. Thôi, em đi "book" phòng đây...

 

[xedieu]

Mỗi lần online, em vào OF toàn thấy chuyện funny. Hôm nay, đọc bài cụ cụ... (chết, quên mất, sorry em lại chêm Tiếng Anh)...

 

[ManhLinh.Dinh]

Mỗi lần online, em vào OF toàn thấy chuyện funny. Hôm nay, đọc bài cụ cụ... (chết, quên mất, sorry em lại chêm Tiếng Anh)...

Tất nhiên là trong nhiều tình huống phải dùng từ tiếng anh kèm vào. Nhưng đã dùng từ tiếng anh đó thì thôi nói lại từ đó bằng tiếng việt. Có ai đời. Các bạn save và lưu trong folder của thư mục...

Nghe dở hơi kinh khủng.

 

[rgvmen]

Khác quái gì các bác xem phim trên TV nhà mình, các ngài phiên dịch vẫn tương trọng bô: "Alô, cảnh sát trưởng Sheriff nghe đây"

 

[Wakeup]

Bác xem bài trên blog của anh Dâu tây nói về việc sính dùng tiếng nước ngoài của dân Vịt.
Rất sâu sắc,

“Em làm bên Finance”
Tiếng Việt. Tiếng Việt. Tiếng Anh. Tiếng Việt...Đôi khi nghe người Việt ở tuổi “phát triển sự nghiệp” nói chuyện với nhau tôi tiếc những năm tôi bỏ ra để học tiếng Việt.

“Em làm bên Finance.” “Chị sẵn sàng settle down rồi.” “Cái đó rất là fix.” “Cậu ấy rất passive.” “Cái background của em ấy là gì?” “Chị ấy hơi hơi pessimistic.” “Tao có advice cho mày”, “Như thế là không turn around được.” “Phải có skill, chứ!” “Có lẽ em sẽ làm freelance.” “Lương của em sẽ performance based.” “Cho nhận passport chưa?” “Như vậy scale sẽ rất cao.” “Lớp em đang học boring lắm!” “Trường này rất nổi tiếng về teaching method.” “Em chưa give up.” (Ví dụ và ý tưởng viết bài lấy từ blog Mr. G – “thanks”)

Các từ tiếng Anh ghép vào đó tôi nghĩ nên chia thành hai loại – loại có từ tiếng Việt thay thế và loại không. Khi nói “thay thế” ý tôi là từ giống nghĩa, dùng sẽ không mất phần ý nghĩa quan trọng của từ tiếng Anh.

Passive là bị động. Fix là cố định. Advice là lời khuyên. Boring là chán. Teaching method là phương pháp giảng dạy, etc. (là v.v.). Không ai nói từ “fix” rõ nghĩa hơn “cố định”, hoặc từ “advice” rõ nghĩa hơn “lời khuyên”.

Có vài trường hợp như từ “netbook”, cụm từ tiếng Việt thay thế vừa dài dòng vừa mất phần ý nghĩa quan trọng. (Netbook rõ ràng khác với “máy tính xách tay” bình thường). Tuy nhiên theo tôi gần 90% trường hợp người Việt ghép từ tiếng Anh vào câu là có từ tiếng Việt giống nghĩa, giống chức năng.

Vậy câu hỏi tiếp theo là “vì sao”? Nếu không phải để làm rõ nghĩa thì vì sao người ta hay ghép từ tiếng Anh vào câu nói tiếng Việt?

Trước khi trả lời câu hỏi đó tôi nên nhấn mạnh: với nhiều ngôn ngữ khắp thế giới việc nhập từ tiếng Anh là bình thường. Tiếng Nhật, tiếng Hàn, tiếng Pháp và tiếng Rumani, hầu như ngôn ngữ nào ít nhiều đã và đang nhập từ tiếng Anh vào (mà đa số từ tiếng Anh nhập vào đó là trước đây chính tiếng Anh nhập từ ngôn ngữ khác.) Đây không phải vấn đề tranh cãi duy nhất ở Việt Nam.

Điều đặc biệt ở Việt Nam là tốc độ và số lượng. Người Việt đã nhập rất nhanh từ tiếng Anh trong một thời gian rất ngắn, nếu có cách đo rất có thể sẽ được công nhận là kỷ lục Guiness. Từ đó chúng tôi có thể hiểu rất nhiều về văn hóa Việt Nam.

Cũng có vài nước ở Châu Á như Singapore, Hồng Kông, Philippines, người dân nói tiếng Anh song song với tiếng mẹ đẻ. Cho dù có sự pha lẫn nhưng đó chủ yếu là hai ngôn ngữ riêng biệt với nhau. Ở Việt Nam đang có nguy cơ trở thành 2 trong 1, “tiếng Vietnamese”, không hẳn Tây cũng không hẳn Ta.
Nhưng quay trở lại với câu hỏi trên. Nếu không phải để làm rõ nghĩa thì vì sao người Việt đang thay từ tiếng Việt bằng từ tiếng Anh một cách nhiệt tình thế? Tôi có 4 cách lý giải.

1.Sính ngoại: Cho nó oai. Cho nó oách. Chứng tỏ rằng mình là người hiểu biết về thế giới. Tuy nhiên nhìn sâu vào là sẽ chúng tôi sẽ thấy cái nhìn “toàn cầu” đó có chất rất “địa phương”.

Người Việt Nam sính ngoại thật. Đó là sự thật nhạy cảm, nhưng vẫn là sự thật nên tôi không ngại nói. Tôi từng viết về lợi ích mà điều đó mang lại cho người da trắng; bài đó tôi phân tích từ góc độ ngoại, còn bài này tôi muốn phân tích từ góc độ nội. Sự thật là nhiều người Việt Nam chọn “đồ Tây” để có được sự ngưỡng mộ của ta. Đến với Tây để khoe với Ta.

Người Tây có câu “Chính trị nào cũng là địa phương” (All politics is local), có nghĩa là đối tượng của hoạt động chính trị “xa nhà” thường là những người “trong nhà”. Mở các chiến tranh ở xa để làm hài lòng các công ty ở gần.

Nếu đo “nhu cầu được ngưỡng mộ” của một xã hội bằng “mức độ sính ngoại” của xã hội đó thì có lẽ Việt Nam là xã hội mà người ta có nhu cầu được ngưỡng mộ nhất thế giới. Khỏi phải nói, đó là sự ngưỡng mộ của nhau.

Khi nói “ngưỡng mộ”, ý tôi là người Việt nói chung rất cần tình cảm từ phía xã hội Việt Nam. Họ rất cần được mọi người quan tâm. Làm người tốt bụng hay thành đạt là chưa đủ. Họ cần được mọi người xung quanh công nhận là người tốt, nhất trí là người thành đạt. Đương nhiên có trường hợp ngoại lệ, nhưng tôi thấy đa số người Việt rất cần được khen, dù học sinh trẻ hay giám đốc già. “Văn hóa bằng cấp” không thể tự nhiên mà xuất hiện đâu.

Nhu cầu đó hay được thể hiện bằng cách…thể hiện.

2.Trốn áp lực văn hóa. Ví dụ từ “love”. Mặc dù “I love you” và “Em yêu anh” giống nhau về mặt ý nghĩa nhưng với nhiều người trẻ, bán cho người ta một câu “anh yêu em” sẽ bị tính theo “đô-la văn hóa Việt” (với những áp lực đi kèm) còn bán câu “I love you” sẽ được tính theo đô-la văn hóa Tây. “I love you” có nghĩa là “Em yêu anh”, nhưng khi bán câu “I love you” sẽ không bị tính tiền thuế là các cảm giác gượng gạo, quá sến, và củ chuối ấy.

Ví dụ khác, theo văn hóa Việt Nam hiện tại, từ “tài chính” hay mang tính chất “ẩn số vàng”; chất bí mật, chất phức tạp. Về chuyện “$” thì văn hóa phương Tây được coi là minh bạch hơn. Vậy khi nói “em làm ở bên finance” có khi cái tôi tiềm thức của người ta đang muốn trốn chất bí ẩn và đến gần hơn với chất minh bạch đó.

Tôi chưa chắc nhưng tôi đoán rằng với nhiều người phụ nữ Việt Nam “ổn định” mặc dù đồng nghĩa với “settle down” nhưng lại khó nói hơn. Ổn định bị tính tiền thuế là mẹ chồng.

Văn hóa Việt tạo một áp lực khá lớn đối với người Việt. Số lượng người trẻ muốn giảm bớt áp lực đó hiện rất nhiều – có lẽ ghép từ tiếng Anh vào ngôn ngữ sử dụng hàng ngày là một phương pháp nhẹ nhàng dùng để đạt được mục đích đó.

3. Ham hiểu biết: Đây là nguyên nhân dễ hiểu nhất. Thích học và áp dụng kiến thức mới. Không phải vì ai. Vì bản thân.

4. Nghe hay: “Tôi chẳng sính ngoại, chẳng ham học, cũng chẳng muốn trốn triếc gì hết. Tôi chỉ dùng các từ tiếng Anh ấy vì…nghe hay.” Chắc khái niệm đó cũng phổ biến. Một sở thích, thế thôi, phân tích sâu làm chi. Nếu tôi hỏi tiếp “vì sao nghe hay”, thì các bạn giữ khái niệm ấy sẽ trả lời “vì nghe hay mà”, rồi tôi chỉ biết cười mỉm và chuyển sang chủ đề khác là phim Cánh Đồng Bất Tận và body đẹp của các diễn viên nữ.

Nếu thực sự nhìn vào cái “hay” ấy các bạn ấy sẽ phát hiện nhiều yếu tố như tôi nói trên. Nhưng chưa phát hiện đồng nghĩa với chưa có.

Hết phần nguyên nhân là đến với câu hỏi sau cùng. Đã nói người Việt rất mê sử dụng từ tiếng Anh trong giao tiếp hàng ngày. Đã nói nguyên nhân có thể là tính sính ngoại, là áp lực văn hóa, là khả năng học hỏi, là sở thích “just for fun”. Đã nói những điều đó nhưng tôi chưa trả lời câu hỏi làm nền cho vấn đề được nêu ra – Đó là việc tốt hay xấu?

Có lẽ tôi không nên trả lời. Tôi có cái nhìn phiến diện. Tôi thấy rất vui khi các trẻ em Nhật chào tôi bằng “Konichiwa” và thấy rất ức chế khi các trẻ em Việt Nam chào tôi bằng “Hello”. Tôi càng ức chế hơn khi thấy phụ huynh dạy con mình chào người Tây bằng “Hello”. Tôi chưa nhìn sâu vào cảm giác ức chế đó. Tôi sợ sẽ thấy một sự phân biệt, dù ngây thơ hoặc thân thiện nhưng vẫn là sự phân biệt không hay. “Với người da trắng như ông kia thì con nói hello, còn với người da vàng như bố thì con phải nói chào bác, con hiểu chưa?”

Vì sao phải dạy con làm thế? Ý các cháu sẽ hiểu là người Tây ở Việt Nam không cần hòa nhập – người Việt Nam ở Việt Nam sẵn sàng hòa nhập với văn hóa Tây. Quý khách hay tự ti?

Tôi biết nhiều người nước ngoài giữ quan điểm là người Việt sử dụng tiếng Anh trong ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày nhanh và nhiều như bây giờ là điều tốt, giúp cho Việt Nam hòa nhập với thế giới, chứng tỏ rằng người Việt nhanh nhẹn và cởi mở. Có lẽ họ nói đúng và tôi chỉ là một ông già bị kẹt trong cơ thể người trẻ .

Nhưng có lẽ không.

http://dantri.com.vn/c135/s702-432897/em-lam-ben-finance.htm

 

[pham ngoc chau]

bác vào cái IDOL hay cái Sao Mai thì còn ù tai nữa kia. Em kinh quá, có điều người Việt lại đang yếu thế về ngoại ngữ khi đi ra nước ngoài.

 

[polar bearTài khoản đã xác minh]

Ối xời. Xính ngoại thì phải hỏi mấy ông Viễn thông. Dịch vụ cho dân tỉnh lẻ nhà quê như em mà toàn chơi kiểu: VI LA ĐÁI LỲ với TÔ MÁ TAO , SỜ CU ... đọc trẹo cả lưỡi vẫn kg ra !

 

[rgvmen]

Ối xời. Xính ngoại thì phải hỏi mấy ông Viễn thông. Dịch vụ cho dân tỉnh lẻ nhà quê như em mà toàn chơi kiểu: VI LA ĐÁI LỲ với TÔ MÁ TAO , SỜ CU ... đọc trẹo cả lưỡi vẫn kg ra !

Em thấy cái Công ty PHÓNG TINH TOÀN NƯỚC là vẫn giữ nguyên gốc bác nhỉ

 

[Bẩn Chầy]

Các cụ cứ care và quan tâm đến vấn đề này làm gì, quan tâm nhiều dễ stress lắm.

 

[tvtruc]

Nó là mốt mà, không đá mấy câu tiếng Anh thì người ta lại bảo là mù tiếng Anh. Đời thường thế nào thì mặc kệ nhưng em ghét nhất là các chương trình truyền hình nhất là của VTC do mấy em mấy cậu trẻ trẻ dẫn chương trình (hay người ta còn gọi là MC, hình như là viết tắt của Master of Ceremonies) đá tiếng Anh hơi bị nhiều mà nhiều khi phát âm còn không chuẩn.

 

[kudel]

Bác Wakeup viết rất hay. Vote bác cái.

Riêng em, em có tí tâm sự, có thể giải thích bởi cách lập luận của bác wakeup. Đó là khi phỏng vấn xin việc, em thường hay trượt nếu bị phỏng vấn bằng tiếng Việt, và mấu chốt ở điểm trượt đó là phần hỏi về thành tích em đạt được hoặc phần... tự sướng về bản thân. Với một văn hóa Việt, nói ra điều đó khó có thể trơn chu được. Em không thể nào cân bằng được khi diễn đạt để người nghe không bị hiểu thành một trong hai ý sau:
1. Nếu em tự tin quá, đôi khi các sếp tương lai sợ: Sợ là nó giỏi hơn mình hoặc cho rằng thằng này nổ ko chớp mắt... dẫn đến tâm lý e ngại (em dự là thế.)
2. Nếu em khiêm tốn quá, em thiệt thòi trong việc nhận được đánh giá đúng về mình.

Ngoài ra, bản thân khi tự nói rằng: "Tôi là người tự tin, quyết đoán, giao tiếp tốt, có khả năng lãnh đạo, chân thành, cởi mở, đáng tin, chuyên nghiệp...v.v khá ngượng miệng.

Do đó, hầu hết, các buổi phỏng vấn bằng tiếng Anh hoàn toàn, em có nhiều cơ hội để thể hiện mình hơn. Những từ chuyên môn (kể và về quản lý, marketing, kỹ thuật...) đều bắt nguồn từ tài liệu tiếng Anh. Chưa kể, nếu em có tự sướng một tí, em cũng chả chớp mắt tí nào. Cách xưng hô "tao" "mày" nó cho mình một cảm giác "balance" hơn giữa người nghe và người nói.

Em kết lại công việc của em cho đến giờ, cứ có phỏng vấn hoàn toàn bằng tiếng Anh, em thường đạt được mục đích của mình.

 

[Wakeup]

Bác Wakeup viết rất hay. Vote bác cái.

Riêng em, em có tí tâm sự, có thể giải thích bởi cách lập luận của bác wakeup. Đó là khi phỏng vấn xin việc, em thường hay trượt nếu bị phỏng vấn bằng tiếng Việt, và mấu chốt ở điểm trượt đó là phần hỏi về thành tích em đạt được hoặc phần... tự sướng về bản thân. Với một văn hóa Việt, nói ra điều đó khó có thể trơn chu được. Em không thể nào cân bằng được khi diễn đạt để người nghe không bị hiểu thành một trong hai ý sau:
1. Nếu em tự tin quá, đôi khi các sếp tương lai sợ: Sợ là nó giỏi hơn mình hoặc cho rằng thằng này nổ ko chớp mắt... dẫn đến tâm lý e ngại (em dự là thế.)
2. Nếu em khiêm tốn quá, em thiệt thòi trong việc nhận được đánh giá đúng về mình.

Ngoài ra, bản thân khi tự nói rằng: "Tôi là người tự tin, quyết đoán, giao tiếp tốt, có khả năng lãnh đạo, chân thành, cởi mở, đáng tin, chuyên nghiệp...v.v khá ngượng miệng.

Do đó, hầu hết, các buổi phỏng vấn bằng tiếng Anh hoàn toàn, em có nhiều cơ hội để thể hiện mình hơn. Những từ chuyên môn (kể và về quản lý, marketing, kỹ thuật...) đều bắt nguồn từ tài liệu tiếng Anh. Chưa kể, nếu em có tự sướng một tí, em cũng chả chớp mắt tí nào. Cách xưng hô "tao" "mày" nó cho mình một cảm giác "balance" hơn giữa người nghe và người nói.

Em kết lại công việc của em cho đến giờ, cứ có phỏng vấn hoàn toàn bằng tiếng Anh, em thường đạt được mục đích của mình.

Chết, bác quá khen. Đây là bài em copy của anh Dâu tây /Joe đấy (đường link có ở cuối bài).

 

[vihali]

Bác Wakeup viết rất hay. Vote bác cái.

Riêng em, em có tí tâm sự, có thể giải thích bởi cách lập luận của bác wakeup. Đó là khi phỏng vấn xin việc, em thường hay trượt nếu bị phỏng vấn bằng tiếng Việt, và mấu chốt ở điểm trượt đó là phần hỏi về thành tích em đạt được hoặc phần... tự sướng về bản thân. Với một văn hóa Việt, nói ra điều đó khó có thể trơn chu được. Em không thể nào cân bằng được khi diễn đạt để người nghe không bị hiểu thành một trong hai ý sau:
1. Nếu em tự tin quá, đôi khi các sếp tương lai sợ: Sợ là nó giỏi hơn mình hoặc cho rằng thằng này nổ ko chớp mắt... dẫn đến tâm lý e ngại (em dự là thế.)
2. Nếu em khiêm tốn quá, em thiệt thòi trong việc nhận được đánh giá đúng về mình.

Ngoài ra, bản thân khi tự nói rằng: "Tôi là người tự tin, quyết đoán, giao tiếp tốt, có khả năng lãnh đạo, chân thành, cởi mở, đáng tin, chuyên nghiệp...v.v khá ngượng miệng.

Do đó, hầu hết, các buổi phỏng vấn bằng tiếng Anh hoàn toàn, em có nhiều cơ hội để thể hiện mình hơn. Những từ chuyên môn (kể và về quản lý, marketing, kỹ thuật...) đều bắt nguồn từ tài liệu tiếng Anh. Chưa kể, nếu em có tự sướng một tí, em cũng chả chớp mắt tí nào. Cách xưng hô "tao" "mày" nó cho mình một cảm giác "balance" hơn giữa người nghe và người nói.

Em kết lại công việc của em cho đến giờ, cứ có phỏng vấn hoàn toàn bằng tiếng Anh, em thường đạt được mục đích của mình.

Em đồng ý với bác về điểm này. Đôi khi sử dụng tiếng Anh trong chuyên môn lại có vẻ dễ hơn vì tiếng Anh khá súc tích, nếu giải nghĩa ra tiếng Việt có khi lại dài dòng giống như từ netbook mà Joe Tây đã nói ở trên.

Có hiện tượng một số người ở nước ngoài về hay chêm tiếng Anh. Điều này cũng cần thông cảm với họ quen dùng từ vì môi trường bên đó. Dùng nhiều thì khi cần huy động là não huy động từ tiếng Anh. Không phải họ quên tiếng Việt mà là do cái từ tiếng Anh kia xuất hiện trước. Sống một thời gian họ lại nói năng bớt chêm tiếng Tây vào ngay.

 

[Okane]

Ngay cả cái BCS nó cũng gọi là CÔN ĐÔM, rồi tên thì dùng là Ô KÊ, TRỚT nữa chứ, đúng là loạn mựa nó hết roài

 

[ManhLinh.Dinh]

Cháu cũng đồng ý là 1 số trường hợp phải sự dụng tiếng anh vào.

Nhưng vấn đề đặt ra là mấy bạn, mấy anh mấy chị ấy cứ câu trước tiếng anh, câu sau tiếng việt dịch ra nghĩa hệt nhau nghe ngứa hết cả tai.

 

[cap8]

có nhiều lúc dùng tiếng anh cũng hay, đở ngại, ví dụ như: may I 'ấy' riu now? đỡ ngại hơn là nói tiếng việt

 

[mount]

Theo em, trong trường hợp cụ chủ thớt nêu ra thì báo cáo viên dùng các thuật ngữ liên quan đến việc sử dụng máy tính. Như vậy là điều hợp lý.
Chúng ta quá quen với các từ ngữ này, nên nói thế là dễ hiểu hơn.
Nói "insert" dễ hiểu hơn là "chèn", nói "file" dễ hiểu hơn là "tập tin".

Còn nếu lạm dụng trong những lĩnh vực khác thì mới thấy khó chịu.

Tuy nhiên, cái gì rồi cũng trở nên bình thường. Hãy coi việc sử dụng một số từ tiếng Anh cũng gần như sử dụng tiếng Hán trong tiếng Việt hiện tại là được mà.

Vấn đề là mình có dễ hiểu được người ta nói gì không mà thôi.

 

[mount]

Cháu cũng đồng ý là 1 số trường hợp phải sự dụng tiếng anh vào.

Nhưng vấn đề đặt ra là mấy bạn, mấy anh mấy chị ấy cứ câu trước tiếng anh, câu sau tiếng việt dịch ra nghĩa hệt nhau nghe ngứa hết cả tai.

Nếu là thế này thì đúng là khó chịu thật!
Khó chịu cái thái độ!