Cụ ơi, hồi xưa em cũng nghĩ y như cụ. Thời của em (em là 7X), thì đi du học giỏi nghĩa là phải được học bổng chu cấp hết. Nên em nghĩ giỏi là phải thế. Nhưng bây giờ đến thời con em (em có 1 đứa chuyên Lý Ams năm nay vào ĐH, 1 đứa năm nay mới đỗ chuyên Văn lớp 10 Ams), thì mới nhận ra tư duy của mình cũ rồi.
Quan trọng không phải là học bổng bao nhiêu, mà là học trường nào, học ngành gì, để sau này ra đời có ích cho xã hội. Rất nhiều đứa bạn của thằng con em có học bổng toàn phần ở trường kém tên tuổi, nhưng vẫn bỏ để nhập học trường có tên tuổi hơn mà nó thích cho dù chỉ được học bổng 1 phần. Bọn trẻ con bây giờ nó sắc xảo lắm, không như mình ngày xưa. Thời của em, anh chị, bạn bè được nhà nước cử đi du học là sướng rồi. Nhưng về có mấy ai theo được đúng nghề mình học, vì nhà nước cử đi là giao nhiệm vụ, người thì học quản lý nông trại, người thì học triết, nói chung là học mà không có định hướng rõ ràng. Trẻ con bây giờ nó giỏi hơn mình vì nó biết rõ nó muốn gì.
Do đó theo em nhìn vào học bổng du học toàn phần để nói cháu nào giỏi hơn cháu nào là chưa chính xác ở thời buổi này, mà phải nhìn vào cháu nó apply trường nào, rank gì. Trường Ams có nhiều cháu có học bổng (toàn phần hoặc một phần) vào trường top 20, 50 thế giới hơn các trường khác, vì môi trường đào tạo có điều kiện cho bọn nó thể hiện toàn diện hơn, mà đó là điều mà các trường top ở Mỹ, Anh...muốn thấy ở các ứng viên. Các tấm huy chương olympic chỉ là rất rất nhỏ, không đóng vai trò quan trọng. Do VN mình đề cao mấy cái đó quá, nên làm mọi người lầm tưởng chỉ cần có huy chương olympic là đủ. Thực tế rất nhiều bạn học bổng trường top lại chẳng có cái huy chương olympic nào, trong khi các bạn huy chương thì lại trầy chật kiếm học bổng. Định nghĩa giỏi của Tây nó khá khác với Ta. Bạn Mạnh Quân, cùng lứa con em, 6 HCV Lý, điểm cao tuyệt đối HCV Lý quốc tế, nói chung là không có từ gì để tả về sự giỏi của bạn, bạn được MIT chấp thuận và cấp học bổng. Nhưng quá trình apply học bổng không suôn sẻ như các cụ thấy bề ngoài đâu, cũng phải trầy trật mấy lần đấy ạ, và nếu chỉ có mấy HCV thì cũng không ăn thua đâu ạ.