Có thể nói nước cờ này của TQ quá hiểm, thể hiện rõ đẳng cấp mưu kế của người TQ mà các cụ đã thấy phần nào qua truyện Tam Quốc hồi xưa:
- Về phía nhà cầm quyền Cam, thủ tướng trẻ mới lên chưa vững chân, đang rất cần thành tích để khẳng định bản thân thì ngay lập tức được dâng cơ hội làm một công trình giá trị hàng trăm năm, chắc chắn sẽ được ghi vào sử sách. Thử hỏi ai cưỡng nổi sức hấp dẫn trước cơ hội vang danh lịch sử như vậy. Do đó thái độ sống chết cũng phải làm là điều có thể dự đoán trước được.
- Về mặt kinh tế của Cam: tiền không có thì tất cả chỉ là mơ mộng thôi, với khả năng kinh tế của Cam thì hiển nhiên không có tiền để làm con kênh này. Không sao, TQ bao hết, tiếp theo là TQ vận hành khai thác 50 năm rồi trả lại cho Cam. Kênh đào này hứa hẹn đem lại lợi ích kinh tế kha khá cho Cam nhưng đồng thời nó cũng có hai mặt. Với số tiền phải vay từ TQ, cộng với các điều khoản khác nữa mà TQ đưa ra, cộng với các thủ đoạn khác trong quá trình xây lắp và vận hành kênh đào, với dự án này TQ nhiều khả năng nắm chặt kinh tế Cam trong một tương lai khá dài nữa.
- Về quan hệ giữa hai nước Cam-VN: kênh đào này hiển nhiên là có tác động tiêu cực đến môi trường của VN, việc tác động này nhiều hay ít là nằm trong tay TQ (xây lắp và vận hành 50 năm). Có thể nói một cách hình tượng là kênh đào này trở thành cái dằm đâm vào thịt trong quan hệ Cam - VN. Nó cản trở mọi cơ hội Cam và VN trở nên khắng khít mật thiết với nhau. Tùy thời điểm, tùy tình hình mà cái dằm này có thể bị khoét sâu thêm, nhức nhối thêm hoặc cũng có thể được rút ra chút chút, giảm bớt nhức nhối; điều đó nằm trong tay TQ.
- Về mặt quân sự: có thêm kênh đào thì thuận tiện hơn cho việc chuyển quân, tấn công từ vịnh Thái Lan vào sâu trong nội địa Cam và ngược lại. Việc này thì không ảnh hưởng mấy đến VN bởi vì trong trường hợp chiến tranh xảy ra, với khả năng trinh sát của vệ tinh và UAV hiện nay, mũi vu hồi hải quân của TQ từ quân cảng ở vịnh Thái Lan vào nội địa Cam nếu có sẽ bị phát hiện nhanh chóng, mất tính bất ngờ.
Tóm lại, kênh đào này là một mũi tên trúng nhiều đích: chi phối Cam chặt hơn nữa, cắm một cây đinh trong quan hệ Cam-VN, thêm lợi thế khống chế VN v.v... Sau dự án này, khả năng tác động của TQ vào Cam và VN sẽ được nâng lên một tầm cao mới, cao nhất kể từ thời 1979 đến nay.
Đây có lẽ là thách thức lớn nhất, ảnh hưởng mạnh nhất và lâu dài nhất mà VN phải đối mặt trong những năm gần đây. Chúng ta cùng chờ xem VN sẽ giải bài toán này như thế nào.
Trong lúc chờ xem, em chỉ tò mò một chút: không biết vị nào của TQ nghĩ ra mưu này, mức độ âm hiểm quá đẳng cấp, Vương Hỗ Ninh, túi khôn của 3 đời lãnh đạo TQ hay ai khác ? Hy vọng là sẽ có một ngày nào đó, con cháu chúng ta sẽ biết được điều này.