Đọc bài này cũng phần nào được giải ngố về Do Thái . KHông hiểu lúc đó Palestin ở đâu nhỉ :
NỘI CHIẾN SYRIA, CHUYỆN IS, HỒI GIÁO CỰC ĐOAN:
PHẦN 1: NGUỒN GỐC MẪU THUẪN, VÀ CHUYỆN RA ĐỜI NHÀ NƯỚC DO THÁI ISRAEL
Vậy là bài viết này đã quay trở lại với các bạn.
Ngày này năm trước, tôi đăng bài này lên và sau đó xóa nó đi. 1 năm biến động, tôi rời page Xfile. 14/4/2017, tôi đã viết bài này, và ngày 14/4/2018, khi liên quân Anh, Pháp, Mỹ không kích Syria thì bài này lên lại? Nghe như thể lịch sử muốn chọn đúng ngày để post ấy nhỉ?
Bây giờ, hãy đi uống một ngụm nước, rửa mặt cho tỉnh táo, thở một hơi thật sâu, và quay lại để kéo chuột tiếp. Hôm nay, chúng ta đến với câu chuyện, mà tôi tin rằng những gì tôi viết ra đây, sẽ khác hoàn toàn những gì các bạn cảm nhận được về Hồi Giáo, Trung Đông, Syria, Iraq, hay IS mà mỗi ngày bạn được nghe tivi nói từng đêm, từng ngày.
Có lẽ tất cả chúng ta hồi nhỏ nếu biết xem thời sự thì đều ghét Israel lắm nhỉ? Bắn phá cả dải Gaza, đánh người Palestine tội nghiệp. Trong cái suy nghĩ của trẻ thơ của tôi hồi ấy, tôi nghĩ bọn này ác lắm. Không phải như thế. Bài viết này sẽ là bài viết của những điều kiểu như thế.
Ai đúng? Ai sai? Ai đáng cảm thông? Ai hơn ai? Vì sao khủng hoảng tồi tệ này có mặt trên trái đất.
Câu chuyện về Trung Đông thuộc về BẢN CHẤT LỊCH SỬ.
Hãy đi tìm lịch sử, bởi chỉ có lịch sử mới đi kể cho bạn về nguồn gốc của vấn đề:
1. Tôn giáo – sự ra đời của mâu thuẫn
Trong phần 1 này, các bạn sẽ hiểu về sự ra đời của tôn giáo trên thế giới. Thiên chúa giáo, Hồi giáo, vì sao mà sinh ra? Lý do vì sao xuất hiện các cuộc thập tự chinh? Lý do vì sao Israel lại là cái gai trong mắt của cộng đồng Ả Rập.
Tôi sẽ cố gắng nói một cách dễ hiểu và tóm lược cho các bạn nhé:
Đầu tiên là một thông tin thú vị: Do Thái giáo, Kito giáo (Thiên Chúa Giáo theo cách gọi của tiếng Việt) và Hồi giáo – 3 tôn giáo đang đánh nhau chí chóe ở khu vực Trung Đông ... có cùng chung 1 gốc. Đấy được gọi là các tôn giáo độc thần có nguồn gốc chung từ Abraham – một nhân vật sống vào đầu thiên niên kỷ 2 TCN (tức cách đây 4000 năm). Nôm na, có cùng … một cha sinh ra. Và địa điểm được sinh ra chính chỗ bom đạn đang nổ ầm ầm: Trung Đông. Tức là, có cùng quê hương.
3000 năm về trước, tộc người Do Thái đến định cư ở phía tây bán đảo Ả Rập. Vị vua của người Do Thái tên là vua David (người đã đánh bại tên khổng lồ Goliath) mà tôi và 1 số nhà báo thể thao hay dùng để so sánh đấy. Tiếp tục, thủ đô và trung tâm của người Do Thái tên là … Jerusalem. Và trên quê hương với những vùng đất được định hình này, Do Thái giáo đã được sinh ra từ gốc khởi nguồn của Abraham. Các bạn hãy nhớ cho rằng:
1/ Do Thái giáo của người Israel đã xuất hiện từ rất lâu, và còn xuất hiện đầu tiên.
2/ Vùng đất mà họ đang sinh sống của hôm nay, là nơi mà tổ tiên họ đã ở đó từ 3000 năm trước.
Nắm kỹ được 2 điều đó, chúng ta mới hiểu để đi đến phần sau của câu chuyện.
Người Do Thái lập nước được một thời gian thì bị đô hộ, đầu tiên là Babylon (Iran, Iraq) ngày nay. Sau đó đến đế chế La Mã. 1000 năm sau khi bị mất nước, và vẫn đang nằm dưới chế độ cai trị của người La Mã, thì có 1 người Do Thái đã xuất hiện. Người đàn ông này và sự vĩ đại của ông ta sẽ thay đổi lịch sử thế giới. Tên ông là … Jesus. Ông tiến vào thành Jerusalem trên lưng một con lừa.Vì KINH CỰU ƯỚC của người Do Thái ghi rõ “Vị vua của Israel ở tương lai sẽ tiến vào Jerusalem trên lưng một con lừa” nên người Do Thái đã vây lấy ông, nghe ông nói chuyện, đợi ngày ông giải phóng dân tộc khỏi đế chế La Mã. Nhưng không, chỉ 1 tuần sau, đế chế La Mã biết tin, và người đàn ông ấy đã bị đóng đinh câu rút. Một bộ phận người Do Thái tin rằng chúa Jesus đã chết. Nhưng một bộ phận khác thì không, họ tin rằng chúa sẽ phục sinh và đưa họ ra khỏi dòng khổ ải trầm luân. Bộ phận này tách thành một giáo lý riêng gọi là KINH TÂN ƯỚC, với lễ Giáng Sinh (Chúa ra đời), và Lễ phục sinh (Chúa sống lại), đấy chính là Đạo Thiên Chúa (Kito giáo) của phương Tây. Những người này vì muốn cho tất cả biết rằng Chúa đã phục sinh, nên đã đi khắp nơi để giảng đạo. Lúc này, vì đế chế đang nằm trong quyền cai trị của La Mã, ngôn ngữ chữ viết La Tinh cũng thống nhất, nên vô tình giúp cho việc giảng đạo được dễ dàng hơn vì hành chính, giao thông đều thuận lợi. Câu nói “Đường nào cũng về La Mã” là có ý nói về sự ưu việt về đế chế này. Những người Do Thái, Hy Lạp tin vào sự phục sinh của chúa lần lượt hành hương về La Mã. Tuy nhiên họ cũng bị bức hại rất nhiều, ngay cả trong những người Do Thái giáo khác. Cho đến năm 312, Hoàng đế Constantine nhận được điềm báo Thập tự giá, sau đó ông chiến thắng Maxentius ở trận Cầu Milvian, để thâu tóm quyền lực Đông và Tây. Tin rằng được phù hộ, đến năm 313, ông ra chỉ dụ Milano cho phép người Kitô giáo được tự do hành đạo. Đến năm 380, Theodosius I chính thức công nhận Kitô giáo là quốc giáo của đế chế La Mã. Hiện tại Roma, Vatican là kinh đô Kito giáo chính vì lẽ đó.
3000 năm trước, Do Thái giáo ra đời. 2000 năm trước, Thiên Chúa giáo ra đời. Vậy Hồi Giáo? 1400 năm trước, đến lượt Hồi Giáo xuất hiện. Vẫn là trên bán đảo Ả Rập đầy huyền bí đó. Một chàng trai trẻ khác tên là Muhammad (Mô ha mét), đã đến và vẫn là lấy gốc từ chính Abraham để tạo nên Hồi Giáo. Các bạn chú ý, Hồi Giáo thừa nhận hết những con người như Jesus, như Moise, như Abraham. Tuy nhiên, có 1 điểm khác biệt cốt lõi, chính điểm này đã sinh ra mâu thuẫn, và gián tiếp sinh ra đau thương. Bao gồm 2 điểm chính:
1/ Muhammad chỉ tự nhận mình là “Nhà tiên tri”, là sứ giả của thượng đế, là người phát ngôn của Thượng đế xuống truyền đạt đúng y lời của thượng đế.
2/ Muhammad nói rằng KINH KORAN là quyển kinh gốc mà thượng đế ban cho, là quyển kinh “Nguyên sơ nhất”, “Trọn vẹn nhất”. Trong khi Kinh Cựu Ước của người Do Thái và Kinh Tân Ước của người Thiên Chúa đã bị bóp méo đi rồi.
Người theo Do Thái đương nhiên không tin, người theo Thiên Chúa cũng chẳng tin. Nhưng người Hồi Giáo thì tin. Vậy là mâu thuẫn xảy ra khi người Hồi Giáo với niềm tin sắt đá đã xem những kẻ kia là dị giáo. Còn những người kia thì gọi bên kia là “Cực đoan”.
Trong cuộc sống này, suy nghĩ “Ta là số 1, ta là đúng nhất, còn ngươi mới sai” có thể đơn giản chỉ là nghỉ chơi với nhau, thỉnh thoảng nói xấu nhau cho vui miệng. Nhưng với vấn đề tôn giáo, khi có sự va đụng về quyền lợi, về vùng đất, thì cái đem lại chính là máu đổ, là chiến tranh.
"Tôn giáo là tiếng thở dài của chúng sinh bị áp bức, là trái tim của thế giới không có trái tim, là tinh thần của những trật tự không có tinh thần. Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân." - Karl Marx
Như đã nói ở trên, người Do Thái mới lập nước chưa được bao lâu thì bị tấn công và đô hộ (giống y như Việt Nam đấy). Các đế quốc hùng mạnh lần lượt tấn công họ và đặt họ vào trong thế vong quốc suốt 2000 năm lần lượt là đế chế Babylon, đế chế La Mã, và cuối cùng là đế chế Ottoman. Sang thế kỷ 20, đế chế Ottoman tan rã thì người Do Thái lại đối mặt với họa diệt chủng từ phía Phát Xít Đức. Nhưng 2000 năm đau thương và bơ vơ đó, người Do Thái chưa bao giờ ngừng phản kháng, chưa bao giờ chịu đầu hàng, và chưa bao giờ quên đi tổ tiên của mình.
Đế chế La Mã vì quá bực mình trước cái chuyện người Israel luôn phản kháng. Họ đã làm một việc mang tính đồng hóa, đấy là sau khi đập Israel một quả nổ đom đóm mắt. Người La Mã đã nhét tất cả 3 tôn giáo tôi kể trên kia vào 1 vùng đất, với mục đích triệt tiêu sự tồn tại của người Do Thái, một vùng Ả Rập rộng lớn được hình thành, và tên của vùng đất hỗn tạp đó là … Palestine ! Bạn không nghe nhầm, Palestine gốc là như thế. Vâng, ai ra đời sau, ai ra đời trước, ai là kẻ mất nước? Chắc đến đây bạn đã hiểu.
2. Đế chế Ottoman.
Sau khi đế chế La Mã suy yếu, một đế chế khác xuất hiện. Tên của đế chế đó là Ottoman. Không đơn thuần là Thổ Nhĩ Kỳ, nước Thổ chỉ là cái gốc sơ khởi để Ottoman đi ra thế giới. Những vị vua giỏi nhất lên nắm quyền tại Thổ Nhĩ Kỳ và bắt đầu con đường chinh phục của họ, chẳng hạn vua Selim I, người đánh bại Ba Tư, tiêu diệt Ai Cập và đến đại đế Suleiman lấy luôn cả Trung Đông sát nhập vào Ottoman. Người Thổ Nhĩ Kỳ hôm nay vẫn nói về Ottoman như người Mông Cổ nói về thời đại Thành Cát Tư Hãn.
Và đế chế đó … theo HỒI GIÁO. Đấy là một trong những đế quốc rộng lớn nhất lịch sử nhân loại, đã từng “phủ” lên cả ba châu lục Á, Âu, Phi, với đội quân khát máu nhất cùng một đế chế thịnh vượng. Có nghĩa, đã có giai đoạn mà Hồi giáo đè bẹp cả Châu Âu. Trong lòng đế quốc Ottoman thời kỳ thịnh trị nhất, đế chế này đã bao gồm cả Hy Lạp, Bulgaria, Romania, Nam Tư (rồi lại tan rã làm 5 nước độc lập khác chẳng hạn Croatia, Serbia…), Hungary, Albania, Syria, Liban, Jordan, Israel, Kuwait, Ai Cập, Sudan, Libya, Iraq, Yemen, Tunisia, Algérie, Síp, Armenia, Gruzia, Ukraina và một phần nước Nga. Tức là có tới 30 quốc gia hiện nay đã được thành lập từ lãnh thổ cũ của Đế quốc Ottoman. Bạn có thể nhận ra những cái tên quen thuộc của mùa xuân Ả Rập ở trong ấy: Tunisia, Algeria, Ai Cập, Yemen, Syria, Iraq, Libya.
Thiên Chúa Giáo ở Châu Âu lại bị đế chế Ottoman đe dọa. Chính ở đây, sinh ra mâu thuẫn giữa người Ả Rập và người Châu Âu. Tất cả liên quan đến một vùng đất thánh tên gọi là Jerusalem.
Ở phần 1 của bài viết này. Các bạn đều biết sự ra đời của 3 tôn giáo đều ở vùng đất Ả Rập, và 3 người truyền bá. Trêu ngươi thay cả 3 đều xem Jerusalem là vùng đất thánh minh của mình. Vua David chọn Jerusalem là kinh đô, chúa Jesus xuất hiện ở Jerusalem, và nhà tiên tri Muhammad đã bay lên thiên đường từ …Thánh Đường Đá ở Jerusalem. Vậy là Jerusalem trở thành điểm hành hương, và cũng điểm tranh giành của 3 tôn giáo, đồng nghĩa là điểm tranh giành của cả thiên hạ. Bây giờ có lẽ bạn đã hiểu vì sao Trung Đông lại nóng đến như thế rồi?
Những giáo hoàng Châu Âu, nơi truyền bá Thiên Chúa Giáo, cũng có niềm tin về chúa Giêsu, và vì muốn bảo vệ cũng như tranh giành Jerusalem, họ đã phát động một cuộc chiến tranh kéo dài từ thế kỷ thứ 11 đến thế kỷ 13. Tên của cuộc chiến đó có lẽ các bạn đã đoán ra: THẬP TỰ CHINH. Đấy là một cuộc chiến tranh tôn giáo giữa Kitô giáo và Hồi Giáo trên ngọn cờ hiệu “Giải phóng vùng Đất Thánh và vùng đất thiêng Jerusalem khỏi người Hồi giáo, giải phóng những tín đồ Công giáo khỏi sự thống trị của Hồi giáo."
Đoàn quân “Thập tự chinh” đầu tiên đánh vào Jerusalem và tàn sát quân hồi giáo chính là…PHÁP. Và Pháp chính là quốc gia chủ đạo với những “hiệp sĩ dòng Đền” trong các cuộc tấn công vào Ả Rập 8 lần tiếp theo, trong các cuộc chinh chiến này thì Anh, Bồ đều tham gia, và cả gì bạn biết không: thập tự quân Bắc Âu.
Màn báo thù mà các bạn thấy được hôm nay ở Paris hay ở Bắc Âu mà các tín đồ hồi giáo làm, sâu xa đều có ý nghĩa lịch sử cả. Những vụ khủng bố tại Pháp và Châu Âu hôm nay không phải là “trên trời rơi xuống”, cũng không phải vì IS hay những cuộc tấn công của Pháp tại Syria hay Lybia, đó là những mâu thuẫn có từ rất lâu rồi. Cuộc thập tư chinh, Quân Pháp giành được những thắng lợi bước đầu trước khi bị quân Ottoman đánh bại. Cuộc thập tự chinh lần cuối kết thúc vào năm 1272. Đến năm 1517, đế quốc Ottoman thâu tóm cả Trung Đông, Ả Rập, 20 năm tiếp theo, họ lấy luôn Hy Lạp và Hungary. Cả Châu Âu bị Ottoman đe dọa. Ottoman chính là đế quốc đường đường chính chính nhất thế giới Hồi Giáo thách thức thế lực phương tây và thậm chí còn đe dọa nuốt luôn họ. Châu Âu luôn phải lập nên các liên minh thần thánh để bảo vệ thế giới Ki Tô giáo trước các cuộc xâm lăng nay.
Israel lúc này ở đâu? Đang bị đè bẹp trong cái vùng đất Palestine (giờ do Ottoman cai trị), và vẫn hành hương đi khắp nơi, không quên nhắc nhau về nguồn gốc và tôn giáo Do Thái của mình. Đặc biệt, vào cuối thế kỉ 19, một phóng viên, nhà văn tên là Theodor Herzl đã quyết định vươn cao hơn tất cả. Bằng ngòi bút của mình, ông kích thích dân tộc, ông gợi lại lịch sử, ông nhắc nhở cho người Do Thái biết mình ở đâu, mình đến từ nơi nào. Ông gọi lại cái tên “Miền đất hứa”, để những người dân Do Thái trở về Palestine để phục hưng lại vương quốc. Những người Do Thái tha hương bắt đầu trở về, đợi đến ngày “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” trả lại cho họ vùng đất của 3000 năm trước.
Đấy là khi Ottoman theo thời gian đã suy yếu dần, các lãnh thổ dần dần bị mất hoặc bị vùng lên tự trị để thành quốc gia riêng rẽ tách biệt với Ottoman. Thế rồi, điều gì đến cũng đã đến, năm 1914-1918 khi chiến tranh thế giới thứ nhất xảy ra. Đế chế Ottoman dù yếu thì vẫn là một đế quốc rộng lớn. Trong cuộc chiến này, họ đã chọn phe, và họ chọn Đức. Kết quả các cường quốc đồng minh Anh – Pháp - Nga đã giành thắng lợi. Khi thế chiến 1 kết thúc, Ottoman trong vai trò kẻ thua cuộc nên bị những người Châu Âu quyết tâm làm tan rã lãnh thổ to lớn của Ottoman – một đế chế đã đe dọa Châu Âu suốt 7 thế kỷ.
Ottoman đã bị Anh Pháp Nga xé lẻ ra ra. Kết quả: Thoả thuận Sykes-Picot năm 1916 đặt ra số phận của Tây Nam Á hiện đại trong thế kỷ tiếp sau, Pháp có vùng phía bắc của Ottoman ( bao gồm Syria, với sau này là Liban), và Anh có vùng phía Nam của Ottoman (Jordan, Iraq và sau này, Palestine). Ottoman chính thức sụp đổ vào năm 1918, khi Thổ Nhĩ Kỳ cũng tuyên bố độc lập. Phương Tây luôn sợ hãi rằng đế chế Ottoman, đế chế đe dọa sự tồn vong của phương Tây và từng bao vây Viên, xâm lược Hungary, lấy Hy Lạp, … sẽ một ngày trở lại. Và các cuộc thập tư chinh mâu thuẫn tôn giáo luôn là thứ im sẵn trong lòng của phương Tây. Dù cho phương tây văn minh cỡ nào, họ cũng không thoát khỏi suy nghĩ “Chúa của mình mới là ưu việt nhất, còn Hồi giáo là không”. Bởi vì “Tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân.” Người Anh và Pháp quyết định phân chia lại biên giới của một loạt các quốc gia như Tunisia, Ai Cập, Yemen, Syria, Iraq, Libya …. Vâng, thưa các bạn, tất cả các quốc gia này (bao gồm cả Syria đang bắn phá ầm ầm), đã được sinh ra bằng một cuộc họp và một tấm bản đồ trải ra đó. Hồi Giáo đã thua cuộc chính ở đây. Vì sao Syria đánh nhau. Mọi thứ sẽ đến từ chính ở đó. Nhưng trước khi đến phần 3 của câu chuyện, tôi sẽ nói tiếp về sự ra đời Israel. Lý do vì sao họ bị căm ghét.
Bên cạnh sự phân chia đất đai cho những quốc gia hồi giáo, thì Israel chính thức được đền bù sau 3000 năm đau khổ. Câu chuyện diễn ra sau thế chiến II, khi những đau thương mà Israel phải chịu đựng dưới thời Đức Quốc Xã, khi những người Do Thái ưu tú nhất đã vận động hành lang, khi những người Do Thái giàu có nhất đang tích cực mua bất động sản ở Palestine. Tất cả đã khiến cho Anh và Pháp và Mỹ phải đền bù cho Israel, và một quốc gia đã trở lại sau 3000 năm, Jerusalem thành đặc khu được LHQ bảo vệ, một phần đất là của người Palestine theo đạo Hồi, phần còn lại là người Palestien theo đạo Do Thái (tức nước Israel) . Tuy nhiên, khác với việc vẽ ra bản đồ cho những Jordan hay Ai Cập, Syria (đều cùng theo đạo Hồi). Palestine lúc này có 1 điểm khác: sự va chạm giữa 2 tôn giáo: Do Thái và Hồi Giáo. Và người dân Palestine rất tức giận. Bạn tưởng tượng giống như thể 1 bàn nhậu với 6 anh em đang chung chí hướng, bỗng có 1 thằng khác biệt nhảy tót lên giữa bàn múa máy, thậm chí còn có tư tưởng dị giáo. 6 anh em kia sẽ làm gì đây? Còn làm gì ngoài việc nhảy lên mà không “úp sọt” thằng đó.
Đấy chính là Chiến tranh Ả Rập-Israel 1948 đấy các bạn. Liên quân Ả Rập bao gồm Ai Cập, Syria, Jordan, Liban, Iraq, Ả Rập Saudi, Yemen và Palestine đã sát cánh cùng nhau quyết tâm đập chết quốc gia Israel. Kết quả: y như Việt Nam đánh Trung Quốc vậy. Cái nước bé nhỏ hơn đập tan tác cả 5, 6 quốc gia kia. Người Do Thái gọi cuộc chiến tranh này là “Giải phóng dân tộc”, còn người Palestine hồi giáo gọi đó là “Thảm họa.”
Đến năm 1967, có một cuộc chiến tranh gọi là “Chiến tranh 6 ngày” (chắc các bạn có đọc qua 1 lần rồi), Israel 1 lần nữa chiến thắng, lần này họ chiếm luôn Jerusalem, khiến cho các nước Ả Rập phải cầu hòa. Và có lẽ tin này các bạn chắc biết gần đây rồi, ngày 6 /12/2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố chính thức công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và sẽ chuyển Đại sứ quán Mỹ về thành phố này một khi công tác chuẩn bị hoàn tất. Khiến cho các quốc gia hồi giáo phản ứng mãnh liệt. Israel lại tiến thêm một bước dài.
Israel đã được đứng vững, và người phóng viên Theodor Herzl năm nào, dù không bao giờ nhìn thấy ngày dân tộc mình hôm nay, đã ngậm cười nơi chín suối. Để tôn vinh ông, người bằng ngòi bút đã thay đổi cả số phận dân tộc. Tuyên ngôn độc lập của Israel khi được đọc lên, thì cái tên Theodor Herzl đã được gọi là người cha tinh thần của đất nước. Người Israel đặt ra 1 ngày, gọi là Ngày Herzl là ngày lễ quốc gia hàng năm.
Israel, một quốc gia có lịch sử đau thương và đẫm máu (mất nước 3000 năm và đối mặt với họa diệt chủng), người dân nam cũng như nữ luôn sống trong tư thế của những con người cầm chắc tay súng để bảo vệ vùng đất của tổ tiên mà họ chỉ có lại được sau thế chiến II, và luôn ám ảnh cảnh bị mất nước và xóa tên trên bản đồ thế giới. 60 năm qua, ai là phản diện? Ai là chính diện? Người Do Thái thực ra đáng thương hơn nhiều lần những quốc gia Ả Rập. Khi luôn bị những đất nước đó vây lấy và đòi tiêu diệt họ không ngừng nghỉ. Không có quốc gia nào, mà cơ quan tình báo (Mossad), lại được xem như là văn hóa, là thần tượng của người dân, là cột chống bão giông, và là điểm tựa bảo vệ cuối cùng cho quốc gia mỗi ngày như Mossad của Israel.
Mâu thuẫn giữa Trung Đông Hồi Giáo, Israel Do Thái giáo và Phương Tây Thiên Chúa Giáo là một mâu thuẫn tính bằng thiên niên kỷ. Đấy là tất cả lý do vì sao Israel, Ả Rập, và phương Tây lại đánh nhau chí chóe. Vì sao Trung Đông luôn là cái lò lửa, bản tin thời sự.
Vì Hồi giáo đã từng thống trị thế giới, đã từng là nền văn minh rực rỡ (nếu không đọc lịch sử, bạn vẫn biết qua tác phẩm "Nghìn lẻ một đêm".) Cho đến tận hôm nay, vì thế luôn có những người Ả Rập, những bộ lạc, những tôn giáo nhánh vẫn có niềm tin rằng trong vòng vài thập niên, hoặc vài thế kỷ, "người Do thái, cũng như các vương quốc Thập tự chinh, cuối cùng cũng sẽ bị thế giới Ả rập đè bẹp.”
Và vì thế, phương Tây và người Do Thái phải hành động.
“Mùa xuân Ả Rập” vì sao sinh ra, nhà nước Hồi Giáo IS hay “Nội chiến Syria” có liên quan gì đến chuyện này? IS có thật là là hoàn toàn xấu? Phương Tây có thật là hoàn toàn tốt? Liệu Israel có vai trò trong mớ hỗn loạn này không?
Hẹn các bạn ở phần 2 của loạt bài này, sẽ được đăng vào trưa ngày thứ 3, 17/4/2018, trên page
THƯ QUÁN.
(Dũng Phan)
Nếu có gì cần liên hệ với facebook cá nhân của tác giả. Các bạn vào đây:
https://www.facebook.com/dung.phan.77
xong ng việt lại hát hận Nha Trang 
.
