- Đây là dãy HĐ HH của kim loại đầy đủ hiện nay:
View attachment 7889465
- Nhưng có sách thì có hơi khác chút là bỏ Bari và cho Na trước Ca (cái này có vẻ hợp lý hơn vì Na chỉ sau Kali về tính khử - hơn Canxi)
View attachment 7889485
- Còn xưa nữa thì chỉ ntn:
K-Na-Ca-Mg-Al-Zn-Fe-Pb-H-Cu-Hg-Ag-Au
KHI NÀO CẦN MAY ÁO ZÁP SẮT, PHẢI HỎI CỬA HÀNG BẠC VÀNG
Trong điện hóa học, điện cực hydro tiêu chuẩn (SHE) được coi là có điện thế điện cực tiêu chuẩn tương đối (Eo) = 0 V. Khi đó
Ca2+ + 2 e− → Ca có Eo = -2,87 V trong khi
Na+ + e− → Na có Eo = -2,71 V và như thế Na xếp sau Ca. Dãy có Na xếp sau Ca là
dãy điện hóa. Tuy nhiên, dãy này chỉ hợp lệ khi nó áp dụng cho các điều kiện tiêu chuẩn, như trong các phản ứng trong dung dịch nước. Xếp theo trật tự Eo tăng dần thì:
Li (= -3,04 V) < Cs < Rb < K < Ba < Sr < Ca < Na < Mg < nhóm kim loại đất hiếm < Be < Al < Zn < Fe < Sn < Pb < H (= 0 V) < Cu < Ag < Hg < Pd < Ir < At < Pt < Au (= +1,50 V).
Vị trí của Li, Na trong dãy điện hóa dường như là bất thường, bởi xét theo độ mãnh liệt trong phản ứng với nước thì: Cs > Rb > K > Na > Li > các kim loại kiềm thổ (Ba > Sr > Ca > Mg > Be); nhưng khi điện phân hỗn hợp nóng chảy cùng tinh (eutecti) của LiCl + KCl thì kim loại thu được ở cathode là Li chứ không phải K.
Độ phản ứng hóa học về bản chất phụ thuộc các yếu tố nhiệt động lực học (thermodynamics) và động lực học (kinetics). Năng lượng ion hóa thứ nhất (kJ/mol) của các kim loại kiềm như sau: Li = 520 > Na = 496 > K = 419 > Rb = 403 > Cs =376 còn năng lượng ion hóa thứ nhất/thứ hai (kJ/mol) của các kim loại kiềm thổ như sau: Be = 900/1.757 > Mg = 738/1.451 > Ca = 590/1.145 > Sr = 550/1.064 > Ba = 503/965 có thể giải thích cho việc so sánh độ mãnh liệt trong phản ứng hóa học của nhóm các kim loại kiềm so với nhóm các kim loại kiềm thổ cũng như bên trong mỗi nhóm. Rõ ràng phản ứng
K → K+ + e− tiêu tốn ít năng lượng hơn phản ứng
Li → Li+ + e− nên kali phản ứng mãnh liệt hơn liti
trong các phản ứng tạo ion K+ và Li+
. Tuy nhiên khi điện phân hỗn hợp cùng tinh LiCl + KCl thì vai trò của kích thước ion lại quan trọng hơn, với bán kính của Li+ (90 pm) nhỏ hơn bán kính của K+ (152 pm) giải thích cho việc thu được Li kim loại từ phản ứng
Li+ + e- → Li xảy ra trước phản ứng
K+ + e- → K và điều này phù hợp với Eo của Li = -3,04 V và của K = -2,93 V.