[Funland] Hồ Quý Ly và Mạc Đăng Dung

[gauden123]

Chỉ nêu ví dụ thôi: Nếu Mạc đăng dung thực sự muốn đánh có thể dùng kế như Trần Hưng Đạo, vườn không nhà trống rút về trung du miền núi phía Bắc.

Như vậy thứ nhất là tránh xung đột nội bộ Kinh vs Trại, bảo toàn lực lượng. Quan Minh không tìm thấy lương ở Bắc Bộ sẽ phải đánh dần vào Thanh Nghệ để tìm lương, và chọi nhau với Nguyễn Kim.

Với một lực lượng như vậy hậu cần, lương là rất gian nan cho quan Minh. Chỉ cần cầm chân một thời gian 2 gọng kìm Lê Mạc kẹp vào quan Minh chết chắc

Vãi chưởng mấy page tôi hỏi ông giải pháp, hóa ra ông định làm ntn. Lịch sử chiến tranh Lý Trần chưa bao h lùi về trung du phía bắc vì chính quyền TƯ ko quản lý được, chỉ loanh quanh ĐBSH vào đến Nghệ An là hết. Ông có chắc Nguyễn Kim ko chọc 1 dao vào lưng Mạc ko ? Quân Minh vào diệt Mạc xong có trả nước cho Lê xong té ko ? Quốc giao đại sư ko phải chơi game nhà các ông mà hở ra tý là reset, sai ta làm lại. Các ông tẩy trắng hay bưng bô cũng phải có lý, trắng trợn quá như thế ai nghe được

 

[firstfriend]

Chả phải do dân đâu, nhà Hồ thất trận, Hậu Trần nổi lên tay bo với đại quân nhà Minh có trận Bô Cô diệt 10 vạn quân Minh thì tức là năng lực kháng chiến của người Việt lúc đó không hề kém
Sau Hậu Trần nhà Minh đã đàn áp thẳng tay triệt tiêu mọi nguồn lực về kinh tế, chính trị, văn hóa, tri thức, vét cạn nguồn lực của Vn về nhân tài, kinh tế, xã hội mang về TQ.... vậy mà chỉ 20 năm sau Lê lợi đánh cho quân Minh tan tác phải rút về nước.

Lịch sử nước ta lần nào đánh giặc ngoại xâm được tổng kết lại súc tích như thế này:
Lúc nào toàn dân ta đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập tự do, trái lại lúc nào dân ta không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn.

Làm người đứng đầu đất nước mà làm mất khối đoàn kết dân tộc thì bại là phải, chỉ là sớm hay muộn thôi

 

[dtrung]

Quân sư thực sự của Lam Sơn là Bùi Quốc Hưng, Lê Văn Linh và Nguyễn Chích. Những người này đều có tước vị rất cao sau khi thành công. Tuy nhiên hậu thế ko hề nghe đến họ hoặc nghe rất ít dù họ đã cùng Thái Tổ trải qua những năm tháng gian khó nhất, giúp Thái Tổ gây dựng sự nghiệp từ lực lượng yếu mỏng đến khi hùng mạnh. Tất cả đổ hết công lao cho Nguyễn Trãi. Bất công là thế đấy! Nên mới cần có những tiếng nói mạnh mẽ phản biện và đánh giá lại.

Thực ra về mưu lược quân sự thì cụ Nguyến Trãi có vẻ được tô vẽ nhiều, ví dụ nói cụ trình một cuốn bình Ngô sách cho Lê Lợi như kiểu là một bí kíp cao siêu gì đó nhưng đến bây giờ vẫn chưa tìm được chứng cứ xác thực cho cuốn "sách" này. Tuy nhiên cũng có một số học giả nghiên cứu sâu về các hoạt động của cụ Nguyễn Trãi, đối chiếu với các tác phẩm thơ văn cụ để lại thì cũng chỉ ra một số mặt đóng góp tích cực của cụ Nguyễn Trãi, Các đóng góp này thì cũng khó lượng hóa để so sánh với một số cụ công thần có các chiến công cụ thể về quân sự:

- Cụ Trãi thay mặt cụ Lê Lơi chấp bút đối đáp với quân Minh. Cụ có tài về thơ văn và có thể nói là người có trình độ ngang tầm với văn sĩ, nho thần Trung Quốc. Nên nhớ ngày xưa thơ văn là gắn với tầm chương, trích cú, điển tích trong lịch sử văn minh Trung Quốc. Nhiều khi viết thư cho nhau chỉ nhắc đến 1 điển tích là đã có thể diễn đạt cả một tầng thâm ý đằng sau, thê hiện trình độ hiểu biết cao xét trong nền văn minh nho học thời đó. Có cụ Nguyễn Trãi đối đáp làm cho nhà Minh phải nhìn nhận phong trào Lam Sơn là cuộc chiến đấu của nhóm elite Đại Việt chứ không đơn thuần chỉ là một nhóm man di nổi loạn. Ngoài ra thể hiện "có chữ thánh hiền" hay có "đạo lý thánh hiền" cũng dễ gây được niềm tin hơn, chính vì vậy mà lịch sử cũng ghi nhận là cụ Trãi hay viết thư dụ hàng và thuyết phục được nhiều tướng lĩnh nhà Minh. Hội thề Đông Quan có được để Vương Thông rút quân về nước ngoài các chiến thắng về quân sự thì việc tạo niềm tin trong việc sẽ tuân thủ thỏa thuận cũng rất quan trọng chứ nếu không có niềm tin là phía Lam Sơn sẽ giữ lời (vì là người hiểu đạo lý thánh hiền) thì Vương Thông cũng chả dám hàng, nhỡ hàng rồi bị đồ sát thì sao.

- Cụ Trãi và cụ Trần Nguyên Hãn cũng chính là hai con bài đoàn kết dân tộc của Lê Lợi để huy động sức dân của vùng đồng bằng vì hai cụ thuộc dòng họ danh tiếng vùng đồng bằng. Các cụ theo Lê Lợi và được trọng dùng là tấm gương và tạo niềm tin để dân đồng bằng rũ bỏ mặc cảm "dân đồng bằng đa phần theo giặc" trước đây khi quân Minh kéo sang để tham gia vào lực lượng của cụ Lê Lợi. Thực ra cụ Trần Nguyên Hãn cũng không phải tướng tài, cụ được giao cầm đầu cuộc vây hãm Xương Giang vì khi đó khởi nghĩa Lam Sơn phát triển ra đồng bằng và việc vây thành cần đông quân cần huy động sự tham gia của quân đồng bằng. Đến tận lúc quân cứu viện của nhà Minh kéo sang cụ Hãn vẫn không đánh xong nên cụ Lê Lợi lại phải huy động quân thiết đột nòng cốt đánh dứt điểm trước khi viện binh nhà Minh đến nơi để chúng không còn điểm trú đóng và hồi phục. Sau này trong hội thề Đông Quan cụ Hãn còn được đôn lên vị trí thứ hai sau Lê Lợi, để thể hiện là sẽ khôi phục họ Trần (sau này cũng chính vì việc này mà dẫn đến việc loại trừ cụ Hãn, việc cụ Hãn có thực sự nuôi chí này không hay bị oan thì vẫn còn là 1 điểm mù mờ trong lịch sử).

(Nguồn em đọc tản mát lung tung nên chỉ nhớ và đưa đại khái như vậy chứ ngại tìm lại nguồn cho từng luận cứ/nhận định nêu trên).

 

[vdtours]

Chả phải do dân đâu, nhà Hồ thất trận, Hậu Trần nổi lên tay bo với đại quân nhà Minh có trận Bô Cô diệt 10 vạn quân Minh thì tức là năng lực kháng chiến của người Việt lúc đó không hề kém
Sau Hậu Trần nhà Minh đã đàn áp thẳng tay triệt tiêu mọi nguồn lực về kinh tế, chính trị, văn hóa, tri thức, vét cạn nguồn lực của Vn về nhân tài, kinh tế, xã hội mang về TQ.... vậy mà chỉ 20 năm sau Lê lợi đánh cho quân Minh tan tác phải rút về nước.

Lịch sử nước ta lần nào đánh giặc ngoại xâm được tổng kết lại súc tích như thế này:
Lúc nào toàn dân ta đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập tự do, trái lại lúc nào dân ta không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn.

Làm người đứng đầu đất nước mà làm mất khối đoàn kết dân tộc thì bại là phải, chỉ là sớm hay muộn thôi

Được lòng dân thì được thiên hạ. Mất lòng dân thì mất thiên hạ.
Lê, lý, trần đều là cướp từ tay người khác đây chứ.

 

[firstfriend]

Được lòng dân thì được thiên hạ. Mất lòng dân thì mất thiên hạ.
Lê, lý, trần đều là cướp từ tay người khác đây chứ.

Cái này là do cụ Nguyễn Trãi tìm ra, em đọc ra thế này
"Nguyễn Trãi, thực sự gắn bó với nhân dân, hòa mình trong cuộc sống của “bách tính” nên ông cũng phát hiện ra một chân lý có ý nghĩa quan trọng: “Chở thuyền cũng là dân, lật thuyền cũng là dân”. Tư tưởng này là nền tảng quan trọng để Nguyễn Trãi cùng Lê Lợi phát huy tốt sức mạnh của nhân dân, đưa cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vượt qua khó khăn, đi đến thắng lợi, đánh bại quân Minh, giành lại biên cương, bờ cõi của dân tộc.

Mà muốn giữ được sự đoàn kết toàn dân thi vai trò người đứng đầu gần như quyết định

 

[vdtours]

Cái này là do cụ Nguyễn Trãi tìm ra, em đọc ra thế này
"Nguyễn Trãi, thực sự gắn bó với nhân dân, hòa mình trong cuộc sống của “bách tính” nên ông cũng phát hiện ra một chân lý có ý nghĩa quan trọng: “Chở thuyền cũng là dân, lật thuyền cũng là dân”. Tư tưởng này là nền tảng quan trọng để Nguyễn Trãi cùng Lê Lợi phát huy tốt sức mạnh của nhân dân, đưa cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vượt qua khó khăn, đi đến thắng lợi, đánh bại quân Minh, giành lại biên cương, bờ cõi của dân tộc.

Mà muốn giữ được sự đoàn kết toàn dân thi vai trò người đứng đầu gần như quyết định

Nguyễn Trãi phát hiện sau cả Trần Hưng Đạo. Không nhờ dân thì nhà Trần chống giặc sao được

 

[Thang N.]

Không đánh chủ nô thì còn lâu mới có lương thực tiền tài để xây thành quách cho nhà Hồ.
Ông ấy mà giúp được dân thường thì dân đã ugnr hộ ông ấy chứ đã chẳng để ông ấy đánh giặc 1 mình.
Dân họ cũng chả ngu đâu.
Hồ Nguyên Trừng giỏi đâu không biết nhưng ở VN có giúp được dân tí qué nào đâu. Mà đấy là thằng bố làm vua sử dụng thằng con chứ không phải thằng nào khác nhảy vào sử dụng mà bảo không biết trọng dụng tài năng.
Tiền giấy lúc đấy có lợi cái quái gì : vừa dễ làm giả, lại vừa dễ hỏng. Thời tiết VN lúc đấy tiền giấy có mà để chùi mít.

Bản chất là ông HQL cố vơ vét hết kim khí để làm vũ khí, khí tài rồi. Nghĩ mưu làm tiền giấy là thể hiện sự ma mãnh thôi.

 

[hongsonphan82]

Nguyễn Trãi phát hiện sau cả Trần Hưng Đạo. Không nhờ dân thì nhà Trần chống giặc sao được

Cái này thì người ta đã phát hiện cả ngàn năm trước rồi. Cụ Khâu aka Khổng Tử tổng kết lại và ghi trong Kinh thi, cụ Đạo hay cụ Trãi chỉ là nhắc lại và vận dụng vào thực tế thôi.

 

[belo]

Quân sư thực sự của Lam Sơn là Bùi Quốc Hưng, Lê Văn Linh và Nguyễn Chích. Những người này đều có tước vị rất cao sau khi thành công. Tuy nhiên hậu thế ko hề nghe đến họ hoặc nghe rất ít dù họ đã cùng Thái Tổ trải qua những năm tháng gian khó nhất, giúp Thái Tổ gây dựng sự nghiệp từ lực lượng yếu mỏng đến khi hùng mạnh. Tất cả đổ hết công lao cho Nguyễn Trãi. Bất công là thế đấy! Nên mới cần có những tiếng nói mạnh mẽ phản biện và đánh giá lại.

Đến cụ Lợi còn phong chức cho cụ Trãi chức hành khiển tương đương tể tướng to nhất sau vua, thượng thư bộ lại chuyên quản lý kiểm soát quan chức, là thấy tầm quan trọng của cụ Trãi rồi còn gì. Chắc không ai hiểu cụ Trãi bằng cụ Lợi, cụ muốn phản biện với đánh giá như thế nào nữa.

 

[hongsonphan82]

Cái này là do cụ Nguyễn Trãi tìm ra, em đọc ra thế này
"Nguyễn Trãi, thực sự gắn bó với nhân dân, hòa mình trong cuộc sống của “bách tính” nên ông cũng phát hiện ra một chân lý có ý nghĩa quan trọng: “Chở thuyền cũng là dân, lật thuyền cũng là dân”. Tư tưởng này là nền tảng quan trọng để Nguyễn Trãi cùng Lê Lợi phát huy tốt sức mạnh của nhân dân, đưa cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vượt qua khó khăn, đi đến thắng lợi, đánh bại quân Minh, giành lại biên cương, bờ cõi của dân tộc.

Mà muốn giữ được sự đoàn kết toàn dân thi vai trò người đứng đầu gần như quyết định

Ông Trãi nào tìm ra chân lí đó?? Ông chỉ thuật lại lời "Thánh Hiền" của ông ta thôi!
Quân giả chu giã, thứ nhân giả thuỷ giã ; thuỷ tắc tải chu, thuỷ tắc phúc chu 君 者舟也, 庶人者水也 ; 水則載舟, 水則覆舟.

 

[Tứ Vô Lượng]

Cái này là do cụ Nguyễn Trãi tìm ra, em đọc ra thế này
"Nguyễn Trãi, thực sự gắn bó với nhân dân, hòa mình trong cuộc sống của “bách tính” nên ông cũng phát hiện ra một chân lý có ý nghĩa quan trọng: “Chở thuyền cũng là dân, lật thuyền cũng là dân”. Tư tưởng này là nền tảng quan trọng để Nguyễn Trãi cùng Lê Lợi phát huy tốt sức mạnh của nhân dân, đưa cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vượt qua khó khăn, đi đến thắng lợi, đánh bại quân Minh, giành lại biên cương, bờ cõi của dân tộc.

Mà muốn giữ được sự đoàn kết toàn dân thi vai trò người đứng đầu gần như quyết định

Không phải phát minh cụ Trãi đâu, nhưng cụ Trãi là người hiểu được lẽ "Vương đạo" của Nho giáo và vận dụng nó suốt đời. Xem các tham mưu của cụ trong Toàn thư thấy rõ điều đó. Và cũng ghi vào đầu Bình ngô đại cáo:

Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo

Đó chính là Vương đạo Nho giáo. Trung quốc là 1 nước rất tôn thờ Nho giáo, các cụ xem thử hiện nay Trung quốc đang theo vương đạo hay bá đạo với dân họ, với nước khác?

 

[Hollyone]

Đó là tự nổ thôi, không khách quan khoa học theo các tiêu chí độc lập. Khi mà thực tế chưa bảo vệ được tổ quốc chưa được thừa nhận vương vẫn chỉ là tĩnh hải quân thì không thể coi là độc lập. Lê Hoàn mới thực sự độc lập

Tất nhiên, các đời trước Lê Hoàn có công lao to lớn trong việc giành độc lập. Cả 1 quá trình đi đến độc lập chứ không phải giật phát ăn ngay

P/s chỉnh lại một chút trước Lê Hoàn nhà Đinh được phong Vương rồi 975. 972-975 thì vẫn là "tiết độ sứ". Nên cũng có thể coi nhà Đinh là chính thức độc lập.

Tiêu chí độc lập là gì thế? Năm 46 thế kỷ trước, Bác chủ trương Việt Nam nằm trong liên hiệp phớt thì có coi là độc lập ko? Hòa ước 6/3 có được coi là độc lập ko? Dĩ bất biến, ứng vạn biến. Miễn sao dân ta ko bị ngoại quốc cai trị

 

[Bastion.P]

Phố Gia Long có ở HN từ năm 1889, ngay sau khi thành HN được nhà Nguyễn giao cho Pháp làm nhượng địa 1 năm. Nó là phố Bà Triệu bây giờ (thời đó phố này chỉ kéo dài đến đoạn giao với phố Hàm Long, cuối phố là đồng ruộng rồi). Sau đó mở rộng thì kéo dài thêm tới Nguyễn Du; còn đoạn Nguyễn Du tới đê thì là phố Lê Lợi.

Từ 1945 thì VNDCCH cho rời phố Gia Long ra phố Mai Hắc Đế, sau đó, trong thời gian KCCP 9 năm (1949?) thì QGVN lại chuyển lại về Bà Triệu. Sau 1954 thì vĩnh viễn bay màu ở HN.

Trong này có thớt nói về Nguyễn Ánh rồi mà cụ.
Chỉ có 3 ông vua triều Nguyễn được đặt tên ở HN là Hàm Nghi, Thành Thái và Duy Tân.

Chưa thấy Gia Long.

VNCH nào đặt tên Dinh Gia Long?
Dinh Gia Long là do Bảo Đại( Quốc Gia VN) đặt. Sau đến thời VNCH thì Diệm cho đổi tên thành Dinh Quốc Khánh.

Trước 75 VNCH có đặt tên Dinh Gia Long đây thây.

 

[Kiên Khùng]

Bác Kim bên Triều Tiên mời chí nguyện quân TQ, Nam Hàn mời Mỹ vào theo bác thì ai cõng rắn cắn gà nhà. Ai công ai tội ạ

Hệ quả là dân hai xứ bắc nam Triều Tiên nhìn Việt Nam mà mong. Trăm năm nữa chẳng đoàn tụ được. Bao nhiêu tiền cũng không mua được.
Trên thế giới thì việc bán nước có khi không phải là 1 cái tội, một khi giai cấp cầm quyền đặt lợi ích của chúng lên trên lợi ích dân tộc. Điển hình là Sa Hoàng túng tiền bán Alaska cho Mỹ. Bán đứt chứ khỏi cần cõng rắn.
Với Việt Nam thì khác. Tổ quốc của dân tộc này bé tí, nhưng tính cách con người xứ này thì yêu nước vào loại nếu thứ nhì thế giới thì không ai dám nhận nhất. Dở gì dở chứ động vào "đoàn kết chống ngoại xâm" là rất cứng. Đó là 1 đặc điểm phân biệt người Việt với gần như tất cả dân tộc còn lại trên Trái Đất. Tất cả các dân tộc khác chỉ tính từ cuối thế kỷ 19 đến nay đều có thể tự bào chữa và chấp nhận mất đất nếu thua cuộc.
Chỉ riêng dân tộc Việt Nam là "còn người còn đánh, cỏ còn mọc còn đánh, còn cái lai quần cũng đánh. Vua chiến thì Cần Vương. Vua hàng giặc thì đánh luôn vua". Dân và nước là 1, và trên hết.
Bác Hồ và các nhà lãnh đạo hiện đại của Việt Nam là tiêu biểu cho tinh thần này. Vì thế tuy về tổ chức quản lý và làm kinh tế không thật sự xuất sắc, quyền lực của Đ.CS VN vẫn vững vàng vì không rời xa ngọn cờ này.
Đối với tâm thức Việt, các cụ nên thuộc lòng một nguyên tắc sống còn: một người có công với dân tộc, hoặc ít nhất là dù không thành công nhưng hành động là vì dân tộc, thì tội lỗi cá nhân của họ được giảm nhẹ, thậm chí tha thứ, và dù họ có tì vết cá nhân, vẫn được vinh danh.
Tiêu biểu là Trần Khánh Dư hay An Dương Vương. Các cụ tự gúc để hiểu các nhân vật này. Người thành công kẻ thất bại đấy, nhưng dân vẫn thờ.
Nhưng ngược lại, dù trâm anh thế phiệt, xuất thân danh giá thế nào, học rộng tài cao thế nào, mà chủ tâm đi ngược lợi ích dân tộc, thì dù cho thành công hay thất bại, người Việt vẫn ném vào sọt rác.
Đó là:
Trần Ích Tắc, quý tộc hàng đầu nhà Trần.
Là Lê Chiêu Thống, vì lợi ích gia tộc mà rước giặc vào diệt dân tộc.
Là Nguyễn Ánh, làm việc tương tự nhiều lần cho đến khi thành công lên ngôi.
Là toàn bộ chế độ VNCH, vì đóng từ vai tay sai đế quốc hay vai ly khai dân tộc.
Ai thờ các loại nhân vật này? Cùng phường bán nước, cùng phường khinh dân, cùng tính cách đặt quyền lợi cá nhân/gia tộc mình đứng trên quyền lợi chung của dân tộc thì sẽ thờ mấy khứa này.
Hồ Quý Ly vẫn được đặt tên đường nhé. Nhân vật lịch sử này không bán nước. Ông ta chỉ thất bại trong giữ nước thôi. Dân vẫn trọng.

 

[dtrung]

Hồ Quý Ly vẫn được đặt tên đường nhé. Nhân vật lịch sử này không bán nước. Ông ta chỉ thất bại trong giữ nước thôi. Dân vẫn trọng.

Thế sao không thấy trong dân gian có đền thờ ông này, chứng tỏ là dân không trọng.

 

[Kiên Khùng]

Thế sao không thấy trong dân gian có đền thờ ông này, chứng tỏ là dân không trọng.

Trọng vừa vừa thôi. Có mức độ thôi. Nhưng không đến mức bị bêu danh là phường bán nước. Tên ông vẫn được đặt tên đường ở nhiều nơi.
Ngay Cáo Bình Ngô cũng chỉ chê là "Nhân họ Hồ chính sự phiền hà". Chứng tỏ với dân tộc này, việc trong nhà xử đẹp nhau chưa phải là cái tội. Miễn đừng tự tay nối giáo cho giặc.
An Dương Vương làm mất nước cả nghìn năm vẫn có đền thờ hẳn hoi.

 

[Chauthanh11]

Trọng vừa vừa thôi. Có mức độ thôi. Nhưng không đến mức bị bêu danh là phường bán nước. Tên ông vẫn được đặt tên đường ở nhiều nơi.
Ngay Cáo Bình Ngô cũng chỉ chê là "Nhân họ Hồ chính sự phiền hà". Chứng tỏ với dân tộc này, việc trong nhà xử đẹp nhau chưa phải là cái tội. Miễn đừng tự tay nối giáo cho giặc.
An Dương Vương làm mất nước cả nghìn năm vẫn có đền thờ hẳn hoi.

An Dương Vương làm mất nước khác xa với Quý Ly làm mất nước .
Giữ nước kiểu Quý Ly thì ai cũng làm được , không cần biết đánh được hay không , dân chết thì kệ cm chúng mài , thua thì hàng giặc .

 

[Kiên Khùng]

An Dương Vương làm mất nước khác xa với Quý Ly làm mất nước .
Giữ nước kiểu Quý Ly thì ai cũng làm được , không cần biết đánh được hay không , dân chết thì kệ cm chúng mài , thua thì hàng giặc .

Ông ấy sai lầm vì không được dân ủng hộ khi đánh giá sai tình thế khi đảo chính. Nhà Trần thay nhà Lý thì ông Trần Thủ Độ khéo hơn nhà Hồ thay nhà Trần. Dân không ủng hộ, thì chỉ có thua.

 

[Chauthanh11]

Ông ấy sai lầm vì không được dân ủng hộ khi đánh giá sai tình thế khi đảo chính. Nhà Trần thay nhà Lý thì ông Trần Thủ Độ khéo hơn nhà Hồ thay nhà Trần. Dân không ủng hộ, thì chỉ có thua.

Đơn giản là ông ấy chẳng làm gì có lợi cho dân nên họ không ủng hộ thế thôi .
4 năm cầm quyền thì ông ấy huy động đi đánh nhau 3-4 lần thì làm gì dân không gét ?
Và cũng chỉ có đời Quý Ly là khi giặc Tàu kéo sang thì dân lại quay lưng . Tất cả các đời vua khác làm gì có chuyện đó ?

 

[vdtours]

Ông ấy sai lầm vì không được dân ủng hộ khi đánh giá sai tình thế khi đảo chính. Nhà Trần thay nhà Lý thì ông Trần Thủ Độ khéo hơn nhà Hồ thay nhà Trần. Dân không ủng hộ, thì chỉ có thua.

Ông ấy đảo chính không sai. Chỉ có cải cách của ông ấy sai. Lê , Lý , Trần đảo chính xong, các cải cách đều mang lại lợi ích cho dân, nên dân chả quan tam đến triều đại đó là Đinh, Lê hay Lý cả. HQL thì cải cách chả mang lại lợi ích gì cho dân , lại còn xung đột lợi ích với giới địa chủ & nông dân. Huy động tiền của nhân lực để xây dụng thành nhà H. Dân không ghét mới là lạ