[Funland] Dấu ấn cai trị Hà Thành trong giai đoạn 1802-1945 của 20 vị quan triều Nguyễn, 50 vị Đốc lý thời Pháp thuộc.

[Atlas23]

Có thể là một vì sau này cụ ấy còn đi sứ với cụ Phan Thanh Giản.

Là ổng đấy:
Lâm Duy Hiệp có sách ghi là Lâm Duy Thiếp, bổn danh Lâm Duy Nghĩa, tự: Chính Lộ, hiệu: Thất Trai; là đại thần triều Nguyễn trong lịch sử Việt Nam

 

[GamCaoMayLanh]

Đinh Tỵ, Tự Đức năm thứ 10 [1857]

Tổng đốc Hà - Ninh là Lâm Duy Thiếp tâu nói : Mỏ kẽm ở Thái Nguyên trước đã lấp kín, nay cử bọn Lê Đạt Ký, Nguyễn Hoằng Nhị làm đơn xin lĩnh trưng. Về số kẽm nấu để khấu trừ vào thuế quan của bọn ấy còn thiếu trước, đã tịch biên gia sản lò nấu, xướng làm và đồ vật rồi, nay xin vẫn giao cho lũ ấy quản nhận, khai lấy nộp thuế trong 3 năm và xin chia ra từng thành, đệ nạp số kẽm bồi còn thiếu trước cho xong hết. Vua chuẩn y lời xin, nhưng nếu không bồi đủ thì cứ Lâm Duy Thiếp mà hỏi tội.
....
Tổng đốc Hà - Ninh là Lâm Duy Thiếp lấy cớ là trước bị quan Khoa đạo là Trương Ý, Đặng Toán tham hặc, dâng sớ nhận lỗi và xin từ chức. Trong sớ có nói rằng : Trong khi tôi giữ chức Tổng đốc hạt ấy, không năm nào không có tai biến, dân tâm trong hạt tôi tất là không muốn cho tôi ở lâu đất ấy. Xin theo lời xin của quan Khoa đạo, triệt tôi về Kinh đợi tội, may khỏi hại dân. Vua bảo là tránh chỗ việc nặng đến chỗ việc nhẹ, giao cho bộ Lại gồm đem xét rõ bàn xử.
...
Cho thự Tổng đốc An - Tĩnh là Hoàng Thu đổi bổ đi thự Tổng đốc Hà - Ninh.

Mậu Ngọ, Tự Đức năm thứ 11 [1858] Kỷ Mùi, Tự Đức năm thứ 12 [1859] Canh Thân

2 năm này mải oánh nhau với Pháp, không có một dòng nào về về Hà-Ninh.

Tự Đức năm thứ 13 [1860]

Cho : thự Tổng đốc Hà - Ninh là Hoàng Thu, thự Tổng đốc Định - Yên là Nguyễn Đình Tân đều được thực thụ. Hộ đốc An - Tĩnh là Vũ Trọng Bình được thăng thự Tổng đốc.

Mãi đến năm 1860 cụ Hoàng Thu mới xuất hiện. Dài ngoằng, đã nói là khó nhằn mà Jochi Daigaku Tạm thế đã.

 

[Jochi Daigaku]

Mãi đến năm 1860 cụ Hoàng Thu mới xuất hiện. Dài ngoằng, đã nói là khó nhằn mà Jochi Daigaku Tạm thế đã.

Vâng ạ, cháu cảm ơn bác, cháu đã sửa đến năm 1860.
Chỉ còn thiếu thời gian 1857 - 1860 là chưa có thông tin ạ.

 

[Jochi Daigaku]

1857? - 1860 CHƯA CÓ THÔNG TIN.
???? - ???? Phạm Chi Hương - Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội - Ninh Bình). Năm bắt đầu nhiệm kỳ: chưa rõ. Năm kết thúc: chưa rõ.

Nếu có tư liệu về ông Phạm Chi Hương thì khớp rất đẹp với khoảng thời gian 1857 - 1860.

 

[GamCaoMayLanh]

Vâng ạ, cháu cảm ơn bác, cháu đã sửa đến năm 1860.
Chỉ còn thiếu thời gian 1857 - 1860 là chưa có thông tin ạ.

1957 thì cụ Thiếp xin từ chức, cụ Thu đang là thự Tổng đốc An-Tĩnh được điều về làm thự Tổng đốc Hà-Ninh. "Tạm thế đã" là tạm dừng đã để mỗ ăn cơm. Giờ xem cụ Thu làm đến năm nào?.

 

[GamCaoMayLanh]

1857? - 1860 CHƯA CÓ THÔNG TIN.
???? - ???? Phạm Chi Hương - Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội - Ninh Bình). Năm bắt đầu nhiệm kỳ: chưa rõ. Năm kết thúc: chưa rõ.

Nếu có tư liệu về ông Phạm Chi Hương thì khớp rất đẹp với khoảng thời gian 1857 - 1860.

Năm 1859 thì cụ Hương còn đang làm ở ban khí tượng Huế.
Phủ Thừa Thiên lại ít mưa. Vua sai Phạm Chi Hương làm lễ cầu mưa ở miếu Vũ sư. Lại làm bài thơ có ý mong mưa, đưa cho đình thần xem.
Ngày ất Mùi, có mưa. Vua mừng nói rằng : Cảm tạ ơn trời, cho phần nào chịu ơn phần ấy. Chỉ mong trời mưa to nữa, chuyển mất mùa làm được mùa, mới thỏa lòng ta. Thưởng cho người đi cầu mưa là Phạm Chi Hương một đồng tiền vàng bát bảo.

 

[GamCaoMayLanh]

Canh Thân, Tự Đức năm thứ 13 [1860]
Hữu tham tri bộ Công, kiêm quản Đô sát viện là Phạm Chi Hương từ khi quản coi việc viện đến nay, đã không sắc cạnh, lại không dâng điều hay, can bỏ điều trái, chỉ trích tham hặc điều gì. Lại các viên khoa đạo đều là bọn tân tiến, không hiểu điển lệ. Những việc kê cứu bày xin, đều là thiếu sót. Gián hoặc có dâng tờ tâu, lại chỉ nói phiếm bàn suông chỉ phiền đến đình nghị bác đi.
Vua xuống tờ dụ quở mắng. Giáng Chi Hương làm Hữu thị lang bộ Công, thôi việc kiêm quản viện Đô sát. Cho Hữu tham chi bộ Lễ là Vũ Đức Nhu thay vào chức ấy...

 

[Jochi Daigaku]

Năm 1859 thì cụ Hương còn đang làm ở ban khí tượng Huế.
Phủ Thừa Thiên lại ít mưa. Vua sai Phạm Chi Hương làm lễ cầu mưa ở miếu Vũ sư. Lại làm bài thơ có ý mong mưa, đưa cho đình thần xem.
Ngày ất Mùi, có mưa. Vua mừng nói rằng : Cảm tạ ơn trời, cho phần nào chịu ơn phần ấy. Chỉ mong trời mưa to nữa, chuyển mất mùa làm được mùa, mới thỏa lòng ta. Thưởng cho người đi cầu mưa là Phạm Chi Hương một đồng tiền vàng bát bảo.

Vậy cháu có nên đưa ông Phạm Chi Hương ra khỏi danh sách không ạ ?

 

[GamCaoMayLanh]

Tân Dậu, Tự Đức năm thứ 14 [1861]
...
(tấu) Lại, Bắc Kỳ hiện nay việc ít. Nguyễn Đình Tân, Hoàng Thu, Vũ Trọng Bình, đều là người có danh vọng xin triệu về 1 - 2 người, để bàn bạc hộ.
Nhâm Tuất, Tự Đức năm thứ 15 [1862] Quý Hợi, Tự Đức năm thứ 16 [1863]

Cho Tổng đốc Hà - Ninh là Hoàng Thu đổi bổ Thượng thư bộ Hộ ; thự Hậu quân Đô đốc sung Tổng đốc Bắc Ninh quân vụ là Tôn Thất Hàn, đổi lĩnh Tổng đốc Hà - Ninh ; Đô thống sung làm Tham tán quân vụ ở quân thứ Hải - Yên là Đào Trí đổi lĩnh Tổng đốc Định - An.

Vậy là cụ Thu mãi đến 1863 mới nghỉ. Cụ Tôn Thất Hàn thay. Xong nhé thớt chủ.

 

[GamCaoMayLanh]

Vậy cháu có nên đưa ông Phạm Chi Hương ra khỏi danh sách không ạ ?

Cứ từ từ, Hà Nội không vội được đâu.

 

[Atlas23]

Cứ từ từ, Hà Nội không vội được đâu.

Cãm ơn cụ bổ sung thông tin.
Em cũng nghĩ Đại Nam Thực Lục có đủ hết nhưng không đủ thời gian tìm

 

[GamCaoMayLanh]

Vậy cháu có nên đưa ông Phạm Chi Hương ra khỏi danh sách không ạ ?

(1863) Cho thự Tổng đốc Ninh - Thái là Nguyễn Văn Phong đổi bổ làm thự Thượng thư bộ Lễ kiêm làm công việc ở bộ Lại ; Tuần phủ Lạng - Bằng là Phạm Chi Hương thăng thụ Tổng đốc Ninh - Thái rồi sau chuẩn cho Phạm Chi Hương lưu lại sửa sang ở Lạng - Bằng, mà Nguyễn Văn Phong vẫn thự Tổng đốc Ninh - Thái.

 

[GamCaoMayLanh]

Giáp Tý, Tự Đức năm thứ 17 [1864]

Lề: Tên Ong Bướm và Ong Lằn ở Cao Miên, tranh đấu nhau chưa thôi. Tỉnh thần ở Hà Tiên xin cho thú binh Vĩnh Long ở lại, để đề phòng đánh dẹp. Vua y cho.

 

[GamCaoMayLanh]

Danh sách 20 vị quan triều Nguyễn, 50 vị Đốc lý thời Pháp thuộc, từng cai trị Hà Thành, giai đoạn 1802 - 1945.
1863 - ???? Tôn Thất Hàn - Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội - Ninh Bình). Năm kết thúc: ????. Cảm ơn bác bác

Ất Sửu, Tự Đức năm thứ 18 [1865]
Đô thống Hậu quân, lĩnh Tổng đốc Hà-Ninh là Tôn Thất Hàn chết. Tặng hàm Chưởng phủ sự, cấp thêm cho gấm mầu 3 cây, nhiễu và sa các mầu mỗi thứ 3 tấm, tiền 900 quan, ban cho rượu, sai quan đến tế.
Cho Thống chế dinh Hổ oai là Khoái Châu bá Nguyễn Đức Hựu làm Tổng đốc Hà-Ninh. Vua dụ rằng : Đức Hựu trước cai trị Bình Định, Phú Yên dân được yên ở, không phải có tài năng gì khác đâu, chỉ giữ phong thể, không hà khắc mà thôi. Nay cho đến đó cũng là muốn yên dân thôi. Lê Hữu Thanh và Đặng Tá cùng nhau thương lượng giúp rập, mong được thành sự, chớ cho là không biết chữ, mà khinh dè (Hữu Thanh là Bố chính Hà Nội, Tá là án sát Hà Nội).

Như vậy cụ Hàn làm Tổng đốc Hà-Ninh được 2 năm thì mất. Cụ Hựu được chỉ định làm tân Tổng đốc.

 

[Atlas23]

Ất Sửu, Tự Đức năm thứ 18 [1865]
Đô thống Hậu quân, lĩnh Tổng đốc Hà-Ninh là Tôn Thất Hàn chết. Tặng hàm Chưởng phủ sự, cấp thêm cho gấm mầu 3 cây, nhiễu và sa các mầu mỗi thứ 3 tấm, tiền 900 quan, ban cho rượu, sai quan đến tế.
Cho Thống chế dinh Hổ oai là Khoái Châu bá Nguyễn Đức Hựu làm Tổng đốc Hà-Ninh. Vua dụ rằng : Đức Hựu trước cai trị Bình Định, Phú Yên dân được yên ở, không phải có tài năng gì khác đâu, chỉ giữ phong thể, không hà khắc mà thôi. Nay cho đến đó cũng là muốn yên dân thôi. Lê Hữu Thanh và Đặng Tá cùng nhau thương lượng giúp rập, mong được thành sự, chớ cho là không biết chữ, mà khinh dè (Hữu Thanh là Bố chính Hà Nội, Tá là án sát Hà Nội).

Như vậy cụ Hàn làm Tổng đốc Hà-Ninh được 2 năm thì mất. Cụ Hựu được chỉ định làm tân Tổng đốc.

Cụ có công nhận là Đại Nam Thực Lục viết khá chặt chẽ logic và kỹ lưỡng, khoa học hơn rất nhiều các bộ sử khác trước đó.

 

[GamCaoMayLanh]

Cụ có công nhận là Đại Nam Thực Lục viết khá chặt chẽ logic và kỹ lưỡng, khoa học hơn rất nhiều các bộ sử khác trước đó.

Vâng em công nhận. Sử quan và giám sử quan nhà Nguyễn toàn danh sĩ đương thời, thêm cấp cao nhất khuyến khích "nói thẳng chép thật" nên chất lượng bộ sử này cũng hơn hẳn.

 

[GamCaoMayLanh]

Bính Dần, Tự Đức năm thứ 19 [1866]
Nguyễn Bá Nghi tâu nói : Hà Nội là nơi trọng khổn, xin chọn 1 quan trọng thần có uy vọng để trấn thủ. Vua bảo rằng : Chọn lấy người có cả uy vọng và làm việc tài giỏi thì cũng khó, trong ngoài đều nên có người như thế, sao được đều là người hiền tài để thoả lòng trẫm, rồi lấy Tổng đốc Định - Yên là Đào Trí đổi bổ Tổng đốc Hà - Ninh ; Tham tri bộ Lại sung làm Tán lý quân thứ Thông Hoá là Đặng Trần Chuyên đổi bổ làm Tuần phủ Nam Định hộ lý Tổng đốc ; nguyên Tổng đốc Hà - Ninh là Nguyễn Đức Hựu đổi bổ thự Đô thống Hậu quân.

Vậy là cụ Hựu làm Tổng đốc Hà-Ninh được 1 năm rồi lại quay về Kinh. Cụ Đào Trí bắt đầu công việc từ những tháng cuối năm 1866.
...
Tổng đốc Hà - Ninh là Đào Trí xin đặt khoa thi thuỷ học, vua không y cho. (Các quan đều bàn cho là không phải chính huấn nên bỏ đi).

Cho nên về sau SG nhớ cụ đặt tên cụ ở đường gần mé sông SG quận 7. Mỗi lần nước ngập dân tình xắn quần chùm váy chạy thục mạng.

 

[GamCaoMayLanh]

Tóm tắt nhanh:

- Tổng đốc Hà- Ninh Đào Trí (1866-1869)
- Khâm sai đại thần quyền Tổng đốc, sau đó là Tổng đốc Hà - Ninh Nguyễn Văn Phong (1869-1871) (về hưu)
- Thự Thượng thư bộ Lễ Bùi Thức Kiên đổi bổ làm thự Tổng đốc Hà - Ninh (1871-1873)
(Khi Pháp oánh thành Hà Nội thì cụ Kiên trốn đi thoát trú ẩn ở phía Bắc thành, trú ở nhà tên thư lại Tô Phái ở xã Nhân Mục, huyện Thanh Trì. Sau Cai tổng Đức bắt được Bùi Thức Kiên đem nộp, phái viên nước Pháp thưởng 100 quan tiền)
- Hộ Bộ Thị Lang sung Khâm phái tỉnh Hải Dương Trần Đình Túc làm thự Tuần phủ lĩnh Tổng đốc Hà – Ninh (1873)
Cụ Túc còn kiêm Khâm sai phỏng định thương ước Toàn quyền đại thần nhưng đi đến Thanh Hóa thì bị bệnh. Bèn cho Nguyễn Chính đổi làm thự Tổng đốc Hà - Ninh sung làm Khâm sai phỏng định thương ước toàn quyền đại thần. Đến tháng 11 Tổng đốc mới ở Hà - Ninh là Trần Đình Túc tuân theo Chỉ chuẩn cho trước, còn ốm cố gắng đi lên đường, cùng với Tuần phủ mới là Nguyễn Trọng Hợp cùng đi đến tỉnh thành Hà Nội.
Chuẩn cho Trần Đình Túc vẫn lĩnh Tổng đốc Hà - Ninh như cũ, sung Khâm sai phỏng định thương ước Toàn quyền đại thần

Danh sách 20 vị quan triều Nguyễn, 50 vị Đốc lý thời Pháp thuộc, từng cai trị Hà Thành, giai đoạn 1802 - 1945.
1866 - ???? Đào Trí - Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội - Ninh Bình). Năm kết thúc: ????. Cảm ơn bác bác GamCaoMayLanh đã góp ý.
1868 - 1870 Võ Trọng Bình - Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội - Ninh Bình). Năm kết thúc: 1870. Cảm ơn bác Atlas23 đã góp ý.
1870 - 1873 Nguyễn Tri Phương - Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội - Ninh Bình). Năm kết thúc: 1873 (tuẫn tiết).
1873 - 1880 Trần Đình Túc - Tổng đốc Hà Ninh (Hà Nội - Ninh Bình). Năm kết thúc: 1880 (mãn nhiệm). Cảm ơn bác Su Đình đã góp ý. (Ghi chú: bác Su Đình đang nghi vấn độ chính xác)

Như vậy cụ Nguyễn Tri Phương hi sinh với tư cách là quan Khâm sai Đại thần chứ không phải là Tổng đốc Hà-Ninh. Cụ Trần Đình Túc chính xác làm Tổng đốc Hà-Ninh từ 1873, còn làm đến năm nào xem những còm sau sẽ rõ.

 

[Jochi Daigaku]

Như vậy cụ Nguyễn Tri Phương hi sinh với tư cách là quan Khâm sai Đại thần chứ không phải là Tổng đốc Hà-Ninh. Cụ Trần Đình Túc chính xác làm Tổng đốc Hà-Ninh từ 1873, còn làm đến năm nào xem những còm sau sẽ rõ.

Vâng ạ, cháu đưa cụ Nguyễn Tri Phương ra khỏi danh sách, đưa cụ Kiên vào danh sách, lý do kết thúc nhiệm kỳ của cụ Kiên cháu ghi là: bỏ thành chạy.

 

[GamCaoMayLanh]

Vâng ạ, cháu đưa cụ Nguyễn Tri Phương ra khỏi danh sách, đưa cụ Kiên vào danh sách, lý do kết thúc nhiệm kỳ của cụ Kiên cháu ghi là: bỏ thành chạy.

Cụ Tự Đức về sau đã xử cụ Bùi Thức Kiên như thế này:
Còn như Bùi Thức Kiên, chính mình làm Tổng đốc, thế mà trước không biết xem cơ hội xếp đặt, sau lại chịu nhẫn nhục để sống cho qua, rất là đáng giận một cách lạ lùng, cho xử trảm giam hậu, và tước bỏ tên ở bia, sổ tiến sĩ.