[Funland] [Đàm đạo Lịch sử] Sơ lược về nền khoa cử Việt Nam

[fun4u]

Cụ tìm đọc phần Khoa mục chí thuộc Lịch triều hiến chương loại chí, 1 bộ sách do 1 sinh đồ viết.

VN may mà còn có bộ sách này, không thì cũng không còn có thông tin gì từ Lê Mạt trở về trước luôn.

Em thắc mắc cc xưa học sách gì xong chưa có thông tin.
Tuy nhiên trong bài luận của trạng rất nhiều trích cú, nên lát rảnh em lần ngược xem trích từ sách gì. Sơ sơ có sử Trung Quốc 5000 năm, kinh dịch,....

 

[firstfriend]

Liệu các bác có thể tóm tắt cả đạo Nho, đão Lão trong 3-5 gạch đầu dòng không?
Điều đó rất thú vị, hay là các bác mang ra hỏi AI hộ em xem nó tóm tắt thế nào.

 

[Bachsima]

Liệu các bác có thể tóm tắt cả đạo Nho, đão Lão trong 3-5 gạch đầu dòng không?
Điều đó rất thú vị, hay là các bác mang ra hỏi AI hộ em xem nó tóm tắt thế nào.

Cụ Bồ đề đạt ma đã nói có bốn chữ:
Khuếch nhiên vô thánh.

 

[formen]

Cụ tìm đọc phần Khoa mục chí thuộc Lịch triều hiến chương loại chí, 1 bộ sách do 1 sinh đồ viết.

VN may mà còn có bộ sách này, không thì cũng không còn có thông tin gì từ Lê Mạt trở về trước luôn.

đa tạ cụ, em đang đọc bản ebook, xon phần khoa mục chí em lướt thấy chỉ kê trình tự thủ tục thi, cách thức phòng thi... xong cũng k kê sách gì, hay cách dọc phách, chấm thi ra sao... cũng còn nhiều câu hỏi.
bộ sách này hay thực sự cc ợ. như sống lại thời phong kiến luôn.

 

[formen]

Cụ Bồ đề đạt ma đã nói có bốn chữ:
Khuếch nhiên vô thánh.

mong cụ giảng thêm ợ.chứ em nhìn chữ thì tạch luôn rồi.
廓然無聖 ( 廓khuếch 然nhiên 無vô 聖thánh )
PHẬT HỌC ĐẠI TỪ ĐIỂN
NGHĨA TIẾNG HÁN
（公案）廓然而無聖諦之意。景德傳燈錄第三菩提達磨條曰：「帝又問：如何是聖諦第一義？師曰：廓然無聖。」此一句古來稱為禪之樞機，雜透難解之極則。見碧巖錄（第一則），從容錄（第二則）。

NGHĨA HÁN VIỆT
（ 公công 案án ） 廓khuếch 然nhiên 而nhi 無vô 聖Thánh 諦Đế 之chi 意ý 。 景cảnh 德đức 傳truyền 燈đăng 錄lục 第đệ 三tam 菩Bồ 提Đề 達đạt 磨ma 條điều 曰viết ： 「 帝đế 又hựu 問vấn ： 如như 何hà 是thị 聖Thánh 諦Đế 第Đệ 一Nhất 義Nghĩa 。 師sư 曰viết ： 廓khuếch 然nhiên 無vô 聖thánh 。 」 此thử 一nhất 句cú 古cổ 來lai 稱xưng 為vi 禪thiền 之chi 樞xu 機cơ ， 雜tạp 透thấu 難nan 解giải 之chi 極cực 則tắc 。 見kiến 碧bích 巖nham 錄lục （ 第đệ 一nhất 則tắc ） ， 從tùng 容dung 錄lục （ 第đệ 二nhị 則tắc ） 。

 

[fun4u]

Hihi, đọc thẳng vào các tài liệu gốc thật thì cụ quá siêu; cụ đọc trước các bài nghiên cứu là ổn rồi.

Bài Wiki về Khoa bảng Việt Nam được viết khá tốt, trích dẫn nhiều nguồn tài liệu khả tín, cụ có thể từ đó tìm tài liệu mình cần

Khoa bảng Việt Nam – Wikipedia tiếng Việt

vi.m.wikipedia.org

đa tạ cụ, em đang đọc bản ebook, xon phần khoa mục chí em lướt thấy chỉ kê trình tự thủ tục thi, cách thức phòng thi... xong cũng k kê sách gì, hay cách dọc phách, chấm thi ra sao... cũng còn nhiều câu hỏi.
bộ sách này hay thực sự cc ợ. như sống lại thời phong kiến luôn.

 

[formen]

Hihi, đọc thẳng vào các tài liệu gốc thật thì cụ quá siêu; cụ đọc trước các bài nghiên cứu là ổn rồi.

Em đọc bản dịch chứ cụ, Rành mỗi chữ quốc ngữ nên lục lọi rất khó, toàn p nhờ cc gợi ý mới tìm đc ạ.
Cảm ơn cụ.

 

[Bachsima]

mong cụ giảng thêm ợ.chứ em nhìn chữ thì tạch luôn rồi.

thì tóm tắt nó là thế, giải ra thì tứ thư ngũ kinh, vài phái thiền tông, một bè ông cống, một đống ông nghè...mà đối với hiện tại em chả thấy liên quan.

 

[fun4u]

Cụ thử đọc VN văn hóa sử cương của cụ Đào Duy Anh, Thiên thứ 4.

Việt Nam Văn Hóa Sử Cương PDF - Công Lý

Việt Nam Văn Hóa Sử Cương PDF của tác giả Đào Duy Anh là một trong những tác phẩm quan trọng nhất của ông về lược sử văn hóa của người Việt, từ sinh hoạt kinh

congly.com.vn

Em đọc bản dịch chứ cụ, Rành mỗi chữ quốc ngữ nên lục lọi rất khó, toàn p nhờ cc gợi ý mới tìm đc ạ.
Cảm ơn cụ.

 

[ChienXuanAng]

Phó bảng cũng nhiều cụ, trải qua thực việc mà nổi danh ghê ghớm ko vừa, ngoài cụ Ng Sinh Sắc có cụ Phương đình Nguyễn Văn Siêu, dân gian vẫn gọi “văn như thần Siêu, chữ như thánh Quát”; cụ Tổng đốc Hoàng Diệu, cụ Phan Chu Trinh, Phạm Hy Lượng.
Cụ Ng Xuân Đàm nhà cụ 5008 trên kia, về quan với hàm nhị phẩm, để lại tiếng cho đời cũng nổi.

Đúng cụ ơi, phó bảng không ít ạ, và nhiều cụ nổi danh. Tuy nhiên vấn đề em nói ở đây là xuất thân của các cụ phó bảng, nó kém rất nhiều (về mặt danh dự) so với các cụ tiến sĩ chính danh. Nếu cụ có vào link em gửi sẽ thấy ở dưới có phần liệt kê một số cụ phó bảng nổi danh, một số cụ cũng rất cay với xuất thân phó bảng này, muốn trả bằng thi lại mà không được phép

 

[formen]

Đúng cụ ơi, phó bảng không ít ạ, và nhiều cụ nổi danh. Tuy nhiên vấn đề em nói ở đây là xuất thân của các cụ phó bảng, nó kém rất nhiều (về mặt danh dự) so với các cụ tiến sĩ chính danh. Nếu cụ có vào link em gửi sẽ thấy ở dưới có phần liệt kê một số cụ phó bảng nổi danh, một số cụ cũng rất cay với xuất thân phó bảng này, muốn trả bằng thi lại mà không được phép

Nếu so bây giờ là giải khuyến khích so với 1,2,3 chất lượng nhẽ cũng k chênh bao nhiêu
Vì vào đến vòng đó toàn ng tài rồi.

Mà bảng đó gọi là bảng ất,gọi dân gian là phó bảng, chữ phó xưa giờ vẫn bị xem thường - phó làm tó cho trưởng

 

[formen]

Cụ nào có bản dịch sách toán của trạng lường không ợ cho em coi với, xem 400 năm nhân sĩ học toán đến trình nào.
Trang này có giới thiệu xong k biết p không

Tìm hiểu nền toán học cổ Việt Nam qua cuốn Toán pháp đại thành - Redsvn.net

Các bài toán được tìm thấy trong Toán pháp đại thành liên quan tới các vấn đề như chia phần (phân bổ tỷ lệ), tỷ lệ, qui tắc ba đại lượng, qui tắc vị trí sai kép, khai căn...

redsvn.net

em gúc thêm một số thông tin
thì ra hiện nay cũng k có bản gốc của sách này, chỉ có 2 bản copy ở viện hán nôm.

một số bài toán ví dụ.

cc đọc thêm ở đây

Tạp chí Pi

pi.edu.vn

túm lại 138 bài toán này nhẽ tương đương với học sinh cấp 2 bây giờ tầm lớp 7. cc cho thêm nhận xét với ợ.

 

[TUCSON9389]

Cụ lại nhầm rồi. Chữ TQ họ tự phát minh để truyền lại tri thức , tư tưởng, văn hóa cho con dân của họ. Chứ không phải để cho con dân của phụ quốc như VN ta. Cho nên họ cũng chỉ dạy cho một phần thôi. Chả thế mà cụ Phùng Khắc Khoan thấy có giống ngô hay quá mới phải tìm cách để mang về, mà cũng phải dấu vào lỗ mít mới qua được soát xét. Để thấy dân TQ từ thời xưa đã đề phòng dân Việt thế nào, mà cũng có ý thức bản quyền từ sớm. Chứ thật lòng anh em giúp đỡ nhau thì có gì hay phải san sẻ ngay chứ.

ơ hay, các nhà nho em nói ở đây là người đại diện cho tầng lớp trí thức thời phong kiến, chứ đâu có nói chữ viết mà cụ lôi em vào cái chữ đó. đọc lại các bình luận liên quan đi cụ.

 

[firstfriend]

Cụ Bồ đề đạt ma đã nói có bốn chữ:
Khuếch nhiên vô thánh.

Phương tiện và mục đích đạt được nó khác nhau bác ak
Cái bác nói là mục đích đạt được.

Biết Và Không Biết

thuvienhoasen.org

Nhưng phương tiện là công cụ đạo Nho và đạo Lão dùng để đạt được mục đích nó chính là Kinh sách. Tóm gọn lại là tóm gọn nội dung kinh sách.

Nhưng ví dụ của bác cũng hay, em cho rằng hay. Học từ cái rút gọn sẽ nhìn thấy toàn cảnh hơn là kinh sách bao la.
Các bác cứ trả lời tiếp nhé,

 

[detector]

Liệu các bác có thể tóm tắt cả đạo Nho, đão Lão trong 3-5 gạch đầu dòng không?
Điều đó rất thú vị, hay là các bác mang ra hỏi AI hộ em xem nó tóm tắt thế nào.

Mời cụ, ChatGPT bản mới nhất:

 

[firstfriend]

Mời cụ, ChatGPT bản mới nhất:

View attachment 8666596

Cái trên nó là mục đích, kết quả chứ không phải là phương tiện. Phương tiện là những công cụ thực hành giúp đạt được kết quả trên.
Tùy mức độ cao thấp khác nhau nhưng tóm gọn lại thì đạo Nho, đạo Lão sẽ dạy những vấn đề sau;
1- Quy luật về mối quan hệ tương tác giữa con người với con người
2- Quy luật về mối quan hệ tương tác giữa con người với thiên nhiên đại địa.
3- Quy luật về mối quan hệ tương tác giữa con người với thiên, địa quỷ thần.

Tất cả các quy luật trên đều là quy luật khách quan.
Nho giáo thì nặng về số 1, khái quát về số 2 và lơ mơ về số 3, Đạo lão sẽ mạnh về số 2, bắt đầu đi sâu vào số 3, nhưng chưa rốt ráo.

Chính vì thế có một điều thú vị là khi Phật giáo sang Trung Quốc gồm có 10 tông phái, trong đó có 2 tông phái tiểu thừa, sau này 2 tông này bị triệt tiêu mất do không phù hợp căn tính người TQ. Nhưng người TQ đã dùng Nho và Đạo để thay thế cho việc học Phật giáo tiểu thừa, và họ vẫn rất thành công trong việc phát triển Phật giáo Đại thừa, vì phần nền móng nó tương thích với nhau.

Nếu nhìn ở khía cạnh tóm gọn này các bác sẽ dễ hiểu vì sao Chủ nghĩa Mác- Lê nin nó lại dễ dàng bén rễ ở VN va TQ sâu rộng đến như vậy. Họ đã quen với việc tuân thủ các quy luật khách quan. Mối quan hệ tương tác đó nó có tính hai chiều.

Việc phá vỡ thói quen tuân thủ các quy luật khách quan cũng chính là nguyên nhân làm cho việc tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lên nin bị trở ngại.

 

[firstfriend]

Hãy lấy Đô Giang Yến làm ví dụ, đó là việc vận dụng đúng tinh thần mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên đại địa trong việc trị thủy

 

[detector]

Cái trên nó là mục đích, kết quả chứ không phải là phương tiện. Phương tiện là những công cụ thực hành giúp đạt được kết quả trên.
Tùy mức độ cao thấp khác nhau nhưng tóm gọn lại thì đạo Nho, đạo Lão sẽ dạy những vấn đề sau;
1- Quy luật về mối quan hệ tương tác giữa con người với con người
2- Quy luật về mối quan hệ tương tác giữa con người với thiên nhiên đại địa.
3- Quy luật về mối quan hệ tương tác giữa con người với thiên, địa quỷ thần.

Tất cả các quy luật trên đều là quy luật khách quan.
Nho giáo thì nặng về số 1, khái quát về số 2 và lơ mơ về số 3, Đạo lão sẽ mạnh về số 2, bắt đầu đi sâu vào số 3, nhưng chưa rốt ráo.

Chính vì thế có một điều thú vị là khi Phật giáo sang Trung Quốc gồm có 10 tông phái, trong đó có 2 tông phái tiểu thừa, sau này 2 tông này bị triệt tiêu mất do không phù hợp căn tính người TQ. Nhưng người TQ đã dùng Nho và Đạo để thay thế cho việc học Phật giáo tiểu thừa, và họ vẫn rất thành công trong việc phát triển Phật giáo Đại thừa, vì phần nền móng nó tương thích với nhau.

Nếu nhìn ở khía cạnh tóm gọn này các bác sẽ dễ hiểu vì sao Chủ nghĩa Mác- Lê nin nó lại dễ dàng bén rễ ở VN va TQ sâu rộng đến như vậy. Họ đã quen với việc tuân thủ các quy luật khách quan. Mối quan hệ tương tác đó nó có tính hai chiều.

Việc phá vỡ thói quen tuân thủ các quy luật khách quan cũng chính là nguyên nhân làm cho việc tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lên nin bị trở ngại.

Cụ khái quát hóa hay quá .
Nhưng em mạo muội hỏi cụ: phải chăng nên thay cụm từ: các quy luật khách quan ở bài viết của cụ ở trên bằng: các thứ được cho là quy luật khách quan ?

 

[firstfriend]

Cụ khái quát hóa hay quá .
Nhưng em mạo muội hỏi cụ: phải chăng nên thay cụm từ: các quy luật khách quan ở bài viết của cụ ở trên bằng: các thứ được cho là quy luật khách quan ?

Đó là câu hỏi hay.
Quy luật khách quan được con người tiếp nhận theo 2 phương thức:
1- Tiếp thu kiến thức qua con đường học tập kinh nghiệm, tổng kết bằng kiến thức kinh nghiệm, thử nghiệm, trải nghiệm.
2- Nhìn rõ quy luật đó như nhìn chỉ tay trong lòng bàn tay.

Nho và Đạo cũng như khoa học giải quyết theo cách thứ nhất.
Phật giáo giải quyết vấn đề theo cách thứ 2.

Độ dung sai nó phụ thuộc vào tâm của người nhìn. Nên vấn đề điều phục tâm được cho là việc quan trọng nhất.

Thi cử chọn người làm quan chính là xem họ hiểu rõ các quy luật đó đến mức nào.

 

[hung521707]

VN cũng đầy nhà "cải cách" như bố con nhà Hồ Quý Ly, hay cụ Nguyễn Trường Tộ về sau, thời nào chắc cũng có thôi, nhưng mà lại sớm bị chìm nghỉm trong thể chế, xã hội phong kiến lúc đó.

nhà "cải cách" Hồ Quý Ly