Trong thời gian từ 1946 đến tháng 10-1949, tại Liên khu III, “đoàn Thanh niên công giáo cứu quốc” bên ngoài thì chịu sự lãnh đạo của Mặt trận Việt Minh, nhưng bên trong chúng ngấm ngầm hoạt động chống phá chính quyền dân chủ. Trong nhiệm vụ của “đoàn Thanh niên công giáo” nêu rõ mục đích : “Bài trừ cộng sản, tuyên thệ xin tử vì đạo” (12). Tổ chức ********* này đã gây ra những vụ rối loạn ở Nam Định.
Từ khi Pháp nhảy dù xuống Phát Diệm, “đoàn Thanh niên công giáo cứu quốc” lại đổi thành “đoàn Thanh niên công giáo”, võ trang thành những “tiểu đoàn dân vệ”, tham gia nguỵ quân công khai chống lại kháng chiến.
- Đoàn Thanh niên công giáo diệt cộng
Năm 1948, tại Hải Dương (vùng tự do) và một số nơi khác, bọn ********* đội lốt Thiên Chúa giáo thành lập “đoàn Thanh niên công giáo diệt cộng”. Trong các nhà thờ, bọn này xây hầm bí mật, sắm vũ khí và tổ chức canh gác. Chúng thường phao tin đồn nhảm gây hoang mang trong giáo. Mục đích hoạt động của chúng là chống cộng sản, phá hoại kháng chiến.
- Đảng Thanh niên diệt cộng.
Đảng này xuất hiện ở Bùi Chu vào tháng 6-1949, do linh mục ********* Điền, bí thư tòa giám mục, phụ trách. Bọn chúng tập hợp những phần tử lưu manh và lôi kéo thanh niên theo đạo Thiên chúa hoạt động bí mật, phá hoại kháng chiến. khi Bùi Chu bị địch chiếm đóng, đảng này hoạt động công khai. Chúng ráo riết tuyên truyền chống cộng và tổ chức lùng bắt khủng bố những giáo dân yêu nước, có thành tích kháng chiến.
f. Các tổ chức lôi kéo công nhân.
Bọn ********* đội lốt Thiên Chúa giáo thấy nắm thanh niên chung chưa đủ, chúng còn âm mưu đi sâu vào các giai cấp, đặc biệt chú ý lôi kéo công nhân theo đạo Thiên Chúa vào cá hội đoàn ********* của chúng. Nghiệp đoàn lao công công giáo là một trong những hội đoàn ********* đó.
- Nghiệp đoàn lao công công giáo.
Từ năm 1949, bọn ********* đội lốt Thiên Chúa giáo thành lập “Nghiệp đoàn lao công công giáo” ở các thành phố, vùng mỏ, bến tàu. Mục đích của chúng là ngăn cấm công nhân không được đấu tranh cách mạng và cố lôi kéo họ tham gia những hoạt động phá hoại kháng chiến. Chúng ráo riết tuyên truyền lừa bịp, hô hào công nhân theo đạo Thiên Chúa vào các nghiệp đoàn ********* đó. Theo chúng, mục đích và hoạt động của “Nghiệp đoàn lao công công giáo” là : “
huấn luyện cho giới lao động biết sử dụng quyền lợi, để họ đừng theo cộng sản mà thi hành giai cấp đấu tranh làm cách mạng đổ máu”. (13)
Trong tổ chức “Nghiệp đoàn lao công công giáo”, bọn ********* đội lốt Thiên Chúa giáo chia công nhân thành từng giới, mỗi giới chúng đặt một linh mục ********* cầm đầu.
Như vậy là trong thời kỳ kháng chiến, bọn ********* cầm đầu giáo hội Thiên Chúa ở Việt Nam đã liên tiếp đứng ra tổ chức những hội đoàn, đảng phái phản cách mạng. Hoạt động của các hội đoàn, đảng phái này không ngoài mục tiêu đen tối : chia rẽ hàng ngũ nhân dân yêu nước, tập hợp những phần tử *********, và lôi kéo, bắt ép tín đồ tham dự những hoạt động phá hoại của họ. Nhưng quần chúng giáo dân ngày càng giác ngộ. Không một mưu đồ thâm độc nào, không một lực lượng đen tối nào có thể chà đạp, ngăn cản lòng yêu nước và phong trào cách mạng của giáo dân. Những tổ chức hội đoàn, đảng phái ********* kể trên dần dần bị mất ảnh hưởng trước quần chúng giáo dân và bị giáo dân vạch mặt.
Trích phần II trong : “Những Hoạt Động Của Bọn Đội Lốt Thiên Chúa giáo trong thời kháng chiến (1945-1954)" , Quang Toản - Nguyễn Hoài , nhà xuất bản Khoa học 1965