[Funland] Chúa Trịnh Tùng , công cao , tội lớn !

[Homo Deus]

Các cụ cho em hỏi tại sao lại gọi là Chúa mà không gọi là Vương? Chúa ở đây có tương đương với Lord ở châu Âu không?

Chúa để phân biệt với Vua chứ cụ, Vương thì là tước, dưới Vua (là Đế)

 

[gis123]

Đây cụ à
Trịnh Tùng
Đông Vệ, Tp. Thanh Hoá, Thanh Hoá

Trịnh Tùng · Đông Vệ, Tp. Thanh Hoá, Thanh Hoá

Đông Vệ, Tp. Thanh Hoá, Thanh Hoá

goo.gl

Thua Trịnh Bô rồi, cũng là con cháu chúa Trịnh đó.

 

[khói_lửa]

Chúa hình như là từ dân gian. Từ chính thức là tước Vương nhé. Bọn Châu Âu không thể sánh ngang vì làm quái gì có ông nào ngang Vua. Nếu muốn so so thì là chức Công tước hay Vương công (Prince)

Em tưởng King là vua chứ ạ

 

[Homo Deus]

Chúa hình như là từ dân gian. Từ chính thức là tước Vương nhé. Bọn Châu Âu không thể sánh ngang vì làm quái gì có ông nào ngang Vua. Nếu muốn so so thì là chức Công tước hay Vương công (Prince)

Có lẽ là thời đó quan lại gọi ông Trịnh là "chúa công", thay vì "bệ hạ", "hoàng thượng" nên dân gian dùng luôn từ Chúa

 

[Homo Deus]

Em tưởng King là vua chứ ạ

King = Vương thôi, Emperor = Đế. Thực ra cũng ko dịch sát nghĩa được vì hệ thống phong kiến Âu Á khác nhau hoàn toàn

 

[Of.NguyenLinh]

Có lẽ là thời đó quan lại gọi ông Trịnh là "chúa công", thay vì "bệ hạ", "hoàng thượng" nên dân gian dùng luôn từ Chúa

Thời Trần em nhớ khá giống châu Âu, mỗi ông có quân riêng, có khu vực riêng cai quản và thu thuế, lúc vua cần là triệu tập binh mã, đội đó toàn họ Trần.
Thời Mạc Đăng Dung còn chưa cướp ngôi cũng dạng dạng thế, có điều không phải hoàng tộc. Em không rõ sau đó Trịnh Mạc có tập quyền hơn không, nhưng dường như chính quyền bắt lính luôn chứ không kiểu gọi các ông cát cứ địa phương kia nữa.

 

[gis123]

Các cụ cho em hỏi tại sao lại gọi là Chúa mà không gọi là Vương? Chúa ở đây có tương đương với Lord ở châu Âu không?

Tiếng Anh dịch Chúa là Lord luôn. Nhưng chữ Chúa là chữ Nôm (viết giống chữ Chủ của tiếng Hán), tương đương với từ Vương (các Chúa Trịnh xưng là Trịnh Vương). Nói chung hơi loằng ngoằng

 

[kfc1981]

Cứ phải vào hóng băm chém phát đã.

 

[Homo Deus]

Thời Trần em nhớ khá giống châu Âu, mỗi ông có quân riêng, có khu vực riêng cai quản và thu thuế, lúc vua cần là triệu tập binh mã, đội đó toàn họ Trần.
Thời Mạc Đăng Dung còn chưa cướp ngôi cũng dạng dạng thế, có điều không phải hoàng tộc. Em không rõ sau đó Trịnh Mạc có tập quyền hơn không, nhưng dường như chính quyền bắt lính luôn chứ không kiểu gọi các ông cát cứ địa phương kia nữa.

Thời Trần thì đúng, nhưng chủ yếu là các vương công dòng Vạn Kiếp thôi, chứ các vương dòng Thứ có it quân thôi, ai dám cho nhiều để các ông làm loạn à. Nhưng thừoi Lý thì em thấy ko có chuyện đó, sang Lê thì càng tập quyền rồi, Lê Lợi bỏ hết binh quyền của các thân vương hoàng tử từ đầu mà

 

[belo]

主 chúa, chủ : Người đứng đầu. Người xưa coi người trong thiên hạ là chủ, vua là khách ( Hoàng tông Nghị)
王 vương, vua.
Em thấy chữ chúa hơn chữ vua cái dấu huyền trên đầu. Mong cụ nào thạo giải thích hộ dấu huyền này. Vua huyền vùa, vua lại huyền chúa.

 

[Of.NguyenLinh]

Thời Trần thì đúng, nhưng chủ yếu là các vương công dòng Vạn Kiếp thôi, chứ các vương dòng Thứ có it quân thôi, ai dám cho nhiều để các ông làm loạn à. Nhưng thừoi Lý thì em thấy ko có chuyện đó, sang Lê thì càng tập quyền rồi, Lê Lợi bỏ hết binh quyền của các thân vương hoàng tử từ đầu mà

Nhưng cụ để ý, khi có biến, vua lê gọi quân Sơn Tây, quân Thanh Hoá, quân Mạc ... tuỳ lúc. Tức trước lúc Mạc Đăng Dung cướp ngôi thì rõ ràng là có quân cát cứ địa phương, tự chiêu binh mãi mã. Bản thân Mạc Đăng Dung sau khi dẹp khá yên Bắc Hà mới cướp ngôi.

 

[Homo Deus]

Nhưng cụ để ý, khi có biến, vua lê gọi quân Sơn Tây, quân Thanh Hoá, quân Mạc ... tuỳ lúc. Tức trước lúc Mạc Đăng Dung cướp ngôi thì rõ ràng là có quân cát cứ địa phương, tự chiêu binh mãi mã. Bản thân Mạc Đăng Dung sau khi dẹp khá yên Bắc Hà mới cướp ngôi.

À em nghĩ giai đoạn Lê mạt Tây sơn đó thì loạn cmnr ông nào cũng có quân, cuối đời Lý cũng vậy. Thời Mạc Đăng Dung cũng là sau mấy vua hôn quân của Lê, ông tướng địa phương nào cũng có quân, Thực ra khó tránh vì quan võ ở địa phương phải có lính, nên lúc Trung ương lộn xộn các ông tranh thủ mở rộng thế lực thêm lính thêm ngựa thôi, cũng để phòng thân nữa chứ.

 

[Mandalord]

Xét quan điểm phong kiến thì nhà Trịnh đúng là phản nghịch. Nhưng ở quan điểm hiện đại hơn, chủ nghĩa quốc gia - dân tộc thì nhà Lê mấy đời cuối cùng kém quá, làm loạn cả nước, mới dẫn đến loạn nhà Mạc. Các chúa đầu của nhà Trịnh có công lập lại hoà bình, ổn định chính trị xã hội, khôi phục phần nào sản xuất ở miền Bắc, do vậy công nhiều hơn là tội.

Nếu kết tội nhà Trịnh là phản nghịch thì cũng phải kết tội nhà Trần phản nghịch nốt, nghe chừng không phù hợp với suy nghĩ ngày nay.

 

[DurexXL]

Mấy thớt lịch sử mod xóa nhanh vl. Hôm nay thớt Đỗ Thích chắc chưa lên được 3 trang, ko hiểu sao lại xóa?

Sắp Hội Làng mà cứ nay thì Đỗ Thích giết vua, mai thì Trịnh Tùng cướp quyền.....

Mõ Chã không ưng

Khụ

 

[cocsku]

Cụ Tùng đã có tên đường nào đâu nhỉ?

Giờ đường còn ít, nên ai ưa mới đặt. Sau này mở rộng đô thị, đường nhiều rồi, đặt tất. Chẳng qua cũng là cách ghi danh một nhân vật lịch sử thôi mà.

 

[Ngủ đi con]

Đương thời, triều Mạc có hàng loạt tướng lĩnh rất giỏi, giầu kinh nghiệm trận mạc như: Mạc Kính Diển, Nguyễn Quyện, Mạc Đôn Nhượng, Mạc Ngọc Liễn…. Trong số đó, Nguyễn Quyện được coi là danh tướng thời bấy giờ. Sử cũ từng viết về Nguyễn Quyện như sau: “….Oai thanh của Nguyễn Quyện ngày một lừng lẫy, làm danh tướng của họ Mạc. Các tướng mạnh tài giỏi ở miền Giang Đông (chỉ miền đất triều Mạc nắm giữ – NMT) đều cho mình không bằng” Còn tướng Mạc Kính Diển, cũng được các sử thần thời Lê Trung hưng đánh giá rất cao: “Kính Diển là người nhân hậu dũng lược, thông minh trí tuệ, nhanh nhẹn, hiểu việc, trải nhiều gian hiểm, cần lao trung thành…”

Muốn đánh thắng được những tướng lĩnh tài ba trên đây của triều Mạc, rõ ràng Trịnh Tùng cũng phải có phẩm chất của một danh tướng. Đọc Đại Việt sử ký toàn thư của các sứ thần thời Lê hoặc Đại Việt thông sử của Lê Quý Đôn, chúng ta đều dễ nhận thấy tài dụng binh, giỏi liệu thế địch, để chiến thắng trong các trận đánh nhau với quân nhà Mạc, do Trịnh Tùng đích thân chỉ huy.

 

[baogiomuaduocxe]

Cụ trịnh tùng là bậc anh hùng hào kiệt.

 

[Charmsalot]

Không có Trịnh Tùng thì vua Lê đến cái nhà tranh còn không có mà ở chứ đừng nói đến trung hưng.

 

[Ngủ đi con]

Trong số đó, phải kể tới hai chiến dịch lớn có tính quyết định tới sự sụp đổ của triều Mạc, đó là chiến dịch diễn ra vào tháng 10 năm Kỷ Sửu (1589), Trịnh Tùng thân chỉ huy đại binh đánh dẹp các huyện Yên Khang. Trong trận này, ông trực tiếp đối trận với tướng Mạc Đôn Nhượng, người thống lĩnh binh quyền của triều Mạc (thay cho Mạc Kính Diển, chết vào năm 1580). Để đánh lừa Mạc Đôn Nhượng, Trịnh Tùng dùng kế: “…Giả cách lui quân để dẫn giặc vào chỗ hiểm, giặc tất khinh ta, đem hết quân đuổi theo, ta đem trọng binh đánh úp, tất là phá được” . Quả nhiên, Mạc Đôn Nhượng bị mắc mưu. Trận này, quân đội nhà Lê toàn thắng, nhà Mạc đại bại:“Chém được hơn 1.000 thủ cấp, bắt sống được hơn 600 người. Quân giặc tan vỡ chạy dài. Các tướng Mạc sợ run, đều thu nhặt quân tàn trốn về Kinh ấp (tức Kinh đô Thăng Long – NMT)” .

Chiến dịch thứ hai là vào đầu năm 1592, Trịnh Tùng chỉ huy đại quân, từ Thanh Hóa, tiến ra Bắc, đánh chiếm Thăng Long lật đổ triều đình nhà Mạc. Trong Đại Việt thông sử, Lê Quý Đôn cho biết số quân đội của nhà Lê Trung hưng tham gia chiến dịch này là khoảng 6 vạn người. Trước khi xuất quân, Trịnh Tùng đã khéo léo và sáng suốt tiến hành những biện pháp để động viên tinh thần toàn binh sĩ và thu phục nhân tâm, như: Lập đàn tế Trời đất, tế Thái tổ Cao hoàng để (tức Lê Lợi – NMT) và các vị hoàng đế của triều Lê sơ, cùng là các linh thần núi sông và các danh tướng xưa nay trong nước, hay ban bố “Ba điều quân luật: 1. Không được tự tiện vào nhà dân lấy của hái rau; 2. Không được cướp bóc tài vật, chặt phá hoa mầu; 3. Không được hiếp dâm đàn bà con gái, cùng là vì thù riêng mà giết người. Ai trái thì chém rao cho mọi người biết”

 

[Ngủ đi con]

Sau khi đã đè bẹp được những lực lượng chủ yếu nhất của Nam triều (1592), uy danh của chúa Trịnh Tùng trở nên lừng lẫy, vua Lê Thế Tông trẻ tuổi và lắm bệnh tật nên bị coi thường, thi thoảng, Trịnh Tùng chỉ hỏi qua đôi việc cho có lệ mà thôi. Năm 1599, vua Lê Thế Tông lâm bệnh nặng và mất ngày 24-8, thọ 32 tuổi. Bốn tháng trước khi vua Lê Thế Tông mất, Trịnh Tùng tìm đủ mọi cách để thúc ép nhà vua phong tước vương cho mình và ngay sau khi được phong, Trịnh Tùng đã tự ý lập phủ đệ riêng. Thực trạng cung vua phủ chúa bắt đầu có kể từ đó. Sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục đã ghi chép sự kiện này như sau: Bởi có quyền uy ngày một cao, Trịnh Tùng muốn được phong danh vị tước Vương, bèn sai người vào xin với nhà vua. Vua bất đắc dĩ mà phải chuẩn y cho, sai quan Thái tể là Hoàng Đình Ái đem sách thư đến, phong Tùng làm Bình An vương, lại ban thêm cả Ngọc Toản (tức cái chén của vua dùng để rót rượu tế); Mao Tiết (lá cờ nhà vua dùng khi có việc phải xuất hành, ở đầu cán có ngù và được kết bằng lông chim quý); Hoàng Việt (búa vàng, vật nhà vua dùng khi đi đánh giặc).

Từ đó, Trịnh Tùng được mở phủ chúa và lập bộ máy quan lại riêng. Và cũng từ đây, chính sự trong nước do chúa Trịnh Tùng quyết định, của cải, thuế khóa và quân lính... hết thảy đều dồn vào phủ chúa. Phần vua Lê chỉ có một ngàn xã làm bổng lộc, gọi là thượng tiến, quân lính túc trực và hộ vệ trong nội điện chỉ có 5.000 người, 7 thớt voi và 20 chiếc thuyền rồng. Nhà vua chỉ còn mặc áo long bào, cầm hốt ngọc để nhận lễ triều yết mà thôi. Trịnh Tùng nhận sách phong xong thì vào triều lạy tạ vua Lê. Khi về phủ chúa, trăm quan đều lạy mừng, Trịnh Tùng mở đại yến tiệc và ban thưởng tiền, lụa cho quan lại, kẻ nhiều, người ít khác nhau. Họ Trịnh đời đời được phong tước Vương và được lập thế tử là bắt đầu từ Trịnh Tùng.

Nhà Lê lúc bấy giờ cũng chẳng khác gì nhà Chu (ở Trung Quốc thời cổ đại), chỉ ngồi giữ ngôi chứ chẳng có quyền lực gì. Khi ấy, bề tôi đầy cả một triều đình, vậy mà không hiểu tại sao lại để sự tệ hại chất chứa đến như thế. Và sau khi Trịnh Tùng làm việc bạo ngược là giết vua (ý nói Trịnh Tùng giết vua Lê Anh Tông), sách này chỉ chép là Tùng, tất cả quan tước của ông ta đều bị tước bỏ. Đến khi Trịnh Tùng cả gan xưng Vương thì sách này không còn lời chê trách nào nặng nề hơn được nữa, bèn tước bỏ cả họ Trịnh của ông ta mà chỉ chép cái tên là Tùng mà thôi.