Hồi năm 1980 người em con chú ruột em (lính 1978) từ BGPB về phép kể chuyện đánh nhau với quân TQ trong CT BGPB có nhắc đến việc đơn vị của chú ấy có đánh sang bên kia biên giới vài hôm rồi rút về, cháu có hỏi các Cụ trên thớt từ mấy hôm trước, lọ mọ tìm thì hôm nay thấy có bài này cháu cóp về đây để các Cụ tham khảo ạ. Đơn vị Trung đoàn 460, sư đoàn 338 đóng quân tại xã Đình lập, Đình lập, LS sau khi hỏi lại chú ấy thông tin về đơn vị, nơi đóng quân thì cháu tìm thấy bài dưới đây có vẻ trùng với thông tin cả về thời gian, địa điểm.
Không được đụng tới Việt Nam (kỳ 21): Sư đoàn 338
Năm 1978, sư đoàn 338 đang làm nhiệm vụ xây dựng kinh tế thì được lệnh của Bộ, gấp rút hoàn thành biên chế tổ chức thành sư đoàn bộ binh 338 trực thuộc Quân khu A (Quân khu I?). Với hơn 200 cán bộ và 800 chiến sĩ còn lại, sư đoàn khẩn trương xây dựng các đơn vị, tiếp nhận quân bổ sung, vũ khí, khí tài... tổ chức thành 3 trung đoàn bộ binh 460, 461, 462, trung đoàn pháo binh 208, cùng 6 tiểu đoàn và 1 đại đội trực thuộc. Đồng chí Đào Dũng là sư đoàn trưởng, đồng chí Nguyễn Đức Quang là quyền chính uỷ sư đoàn.
Tháng 10-1978, sư đoàn 338 được lệnh cơ động về địa bàn phụ trách, đảm nhiệm phòng ngự trên địa bàn liên quan đến 3 tỉnh, với chính diện 57km, chiều sâu 80km. Sở chỉ huy và căn cứ hậu phương cơ bản bố trí ở đông nam điểm cao 364, sở chỉ huy và căn cứ hậu cần tiền phương ở nam điểm cao 515.
Sáng sớm 17-2-1979, chiến tranh biên giới phía Bắc bùng nổ. Ở nhiều nơi, quân địch đã tiến sâu vào đất ta. Sư đoàn 338 nhận được điện của Quân khu: "Địch đã dùng lực lượng tiến công ta trên toàn tuyến biên giới. Các đơn vị vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu cao nhất. Các sư đoàn, các tỉnh ở biên giới vào báo động cấp 1. Khi địch tấn công vào khu vực phòng thủ phải dùng mọi vũ khí tiêu diệt bộ binh, xe tăng địch. Các đơn vị phòng không sẵn sàng đánh máy bay địch. Sở chỉ huy các cấp vào vị trí chỉ huy. Các đơn vị, các tỉnh phía sau chuẩn bị hầm hào phòng tránh máy bay địch tập kích. Các đường giao thông biên giới vào nội địa phải cắt dây điện thoại, phá cầu giao thông ngăn cơ giới địch. Bảo đảm thông tin liên lạc, báo cáo kịp thời".
Sau khi nhận lệnh, sư đoàn đã cho các đơn vị vào vị trí sẵn sàng chiến đấu. Tuy nhiên trên hướng phòng ngự của sư đoàn địch vẫn chưa có hoạt động gì lớn.
Lúc 12 giờ trưa 17-2-1979, địch cho 1 đơn vị quân địa phương tập kích chiếm điểm cao 899. Trung đoàn 460 đã sử dụng 1 đơn vị trinh sát có cối 60mm, cối 82mm và đại liên yểm trợ tấn công chiếm lại điểm cao. Địch bỏ chạy.
Ở một hướng khác, địch tấn công chiếm điểm cao 476, 549. Bộ đội địa phương của ta không hoàn thành nhiệm vụ, để mất trận địa. Lực lượng đi đầu của địch tiếp tục đánh chiếm sang điểm cao 424 và pháo kích chuẩn bị vào khu vực điểm cao 427.
Cũng trong ngày đầu, sư đoàn nhận được điện của Bộ: "Bộ biểu dương các lực lượng vũ trang, bán vũ trang đã tích cực đánh tỉa, tiêu diệt nhiều địch. Bộ ra lệnh : tích cực tiêu diệt sinh lực địch, tích cực đánh vào sau lưng địch bằng mọi cách, công binh phá cầu đường làm rối đội hình, rối chỉ huy của địch. Sử dụng đặc công đánh vào kho tàng và lực lượng địch...".
Sư đoàn 338 quyết định mở đợt hoạt động thứ nhất nhằm tiêu diệt sinh lực địch, cải thiện thế trận, giảm bớt cường độ hoạt động của địch trên hướng sư đoàn bạn (sư đoàn 3?).
Sư đoàn đã sử dụng tiểu đoàn địa phương 131, dùng một bộ phận sinh lực và hoả lực của bản thân, tập kích tiêu hao địch trên điểm cao 899, diệt 1 trung đội.
Hướng trung đoàn 460 được pháo binh sư đoàn chi viện có nhiệm vụ tấn công vào khu vực sau lưng địch, tiêu diệt các cụm quân địch, phá huỷ các phòng tuyến, phương tiện giao thông, căn cứ hậu cần...
16h30 ngày 22-2-1979, pháo binh sư đoàn nổ súng.
17h00, trung đoàn 460 (thiếu tiểu đoàn 3) hình thành 3 mũi xuất kích tiến công địch, trong khi đó, hoả lực sư đoàn bắn phá các mục tiêu phía bắc sông.
Trận chiến đấu diễn ra quyết liệt. Dựa vào công sự vững chắc, hầm ngầm, địa đạo, địch chống trả điên cuồng. Có chỗ chúng cụm lại trong ngôi nhà tầng. Một chiến sĩ ta đã dũng cảm xông lên, dùng bộc phá đánh sập ngôi nhà. Công binh vào sâu trong lòng địch 20km, phá huỷ 2 cầu, mỗi cầu dài 24m.
Địch cố thủ trên điểm cao. Tiểu đoàn 2 bao vây địch trên điểm cao này, tổ chức phòng thủ tại chỗ từ 22 đến 25-2-1979. Tiểu đoàn 1 tiếp tục đánh phát triển qua sông 10km.
Kết thúc trận đánh, trung đoàn 460 hoàn toàn làm chủ trận địa, tiêu diệt 1 đại đội địch diệt 80 tên, đánh thiệt hại nặng 1 tiểu đoàn địch diệt 320 tên, phá huỷ triệt để 2 cầu, đánh sập một khu doanh trại và san bằng đồn của chúng. Sau khi thu dọn chiến trường, đúng 5 giờ (ngày 23-2?) toàn đội hình trở về trận địa phòng ngự an toàn.
Hướng trung đoàn 461 (thiếu tiểu đoàn 5) được hoả lực ĐKB của sư đoàn chi viện, đã nhân lúc địch đứng chân chưa vững tổ chức tập kích điểm cao 476. Tiểu đoàn 4 đảm nhiệm hướng chủ yếu, tiểu đoàn 6 (thiếu đại đội 10) đảm nhiệm hướng thứ yếu và làm đội dự bị).
05h00 (ngày 23-2 ?) pháo binh nổ súng chi viện.
05h30 trung đoàn 461 sử dụng hoả lực bản thân bắn kiềm chế.
06h20, quân ta xung phong chiếm đồi Không Tên, tiêu hao nặng 1 tiểu đoàn địch, diệt 450 tên. Số địch còn lại phải rút lên đỉnh điểm cao 476 cố thủ. Sau nhiều đợt tấn công bị địch lợi dụng địa thế chống trả quyết liệt, trung đoàn 461 phải rút về vị trí phòng thủ.
Để phối hợp với trung đoàn 461, sư đoàn 338 đã điều tiểu đoàn 9 (trung đoàn 462) dùng hoả lực bản thân kiềm chế nghi binh địch ở điểm cao 396. Trên dãy điểm cao 400 ta cũng diệt được một số địch. Đồng thời, toàn bộ trung đoàn 462 được lệnh cơ động chuẩn bị tác chiến. Trung đoàn 196 bộ đội địa phương cũng được lệnh tập kết về vị trí trung đoàn 462 cũ. Cụm pháo binh sư đoàn gồm 3 đại đội lựu pháo triển khai ở nam và bắc sông.
Kết thúc đợt hoạt động thứ nhất, sư đoàn 338 tiêu diệt được 1.000 quân địch, trong đó diệt gọn 1 đại đội, đánh thiệt hại nặng tiểu đoàn phòng ngự phía trước, đánh thiệt hại nặng tiểu đoàn ứng chiến của địch. Phá huỷ 2 cầu, khu doanh trại của địch. Phá huỷ 4 súng ĐKZ, 2 xe quân sự, 2 xe công binh, thu một số vũ khí trang bị.
Trên toàn tuyến biên giới, địch tăng cường binh hoả lực, tăng cường độ tấn công lấn sâu vào nội địa nước ta.
Ở hướng phòng ngự chủ yếu của sư đoàn 338, địch có 1 sư đoàn, có cụm pháo binh sư đoàn chi viện trực tiếp và pháo binh của cấp trên chi viện từng đợt, chủ yếu bắn phá các cụm chốt của ta. Ở các hướng khác, lực lượng địch duy trì như cũ nhưng triển khai đánh chiếm sâu vào các hướng phòng ngự của ta.
Địch tổ chức tấn công chiếm điểm cao 404, triển khai trận địa pháo lên điểm cao 427, 592 bắn phá các mục tiêu trong thị trấn. Ở phía sau, chúng tăng cường lực lượng dự bị hình thành thế tấn công đánh chiếm.
Địch đã dùng hoả lực mạnh của pháo binh bắn phá đội hình ta. Chúng tổ chức nhiều thê đội thay nhau tấn công điểm cao 538, có ngày trên 10 đợt. Khi bị chặn đánh chúng giãn đội hình, dùng pháo bắn dồn dập rồi lại tổ chức tấn công. Ở một hướng khác chúng cũng tổ chức hoả lực mạnh để đánh chiếm thị trấn.
Sư đoàn 338 lúc này được bổ sung trung đoàn 196, tiểu đoàn 124 và 125 bộ đội địa phương. Sư đoàn quyết định mở đợt hoạt động thứ hai.
Mở đầu, tiểu đoàn địa phương 131 đánh địch, khôi phục lại tuyến phòng thủ của tiểu đoàn ở biên giới. Quân ta tổ chức giành lại những địa bàn bị địch chiếm, chủ yếu tiêu diệt địch ở đông nam điểm cao 538. Trung đoàn 460 đã tác chiến với nhiều quy mô khác nhau như đánh phản kích của đại đội, đánh tập kích của tiểu đoàn, trung đoàn (thiếu). Cuộc chiến đấu ở hướng này diễn ra quyết liệt, phức tạp và kéo dài liên tục. Tiêu biểu là ngày 2 và 3-3-1979, quân ta liên tục tập kích bằng hoả lực, xung lực vào sườn và sau lưng địch. Trên điểm cao 538, ta và địch giành giật nhau từng tấc đất. Đại đội 10 (tiểu đoàn 3) đã kiên cường đẩy lui nhiều đợt tấn công của địch, diệt nhiều tên.
Sau 5 ngày chiến đấu liên tục, quân ta đánh bại nhiều đợt tiến công của địch, giữ vững trận địa, diệt 900 tên.
Hướng trung đoàn 461, do áp lực địch mạnh, trung đoàn chủ yếu dùng hình thức chốt giữ điểm cao. Có ngày quân ta tổ chức 4-5 lần phản kích diệt địch. Trung đoàn 461 đã tiêu diệt 350 tên, tiêu hao nặng 1 tiểu đoàn địch, giữ vững trận địa và tuyến đường được giao.
Hướng trung đoàn 462, cả 3 tiểu đoàn đều phải đánh trả nhiều trận tấn công của địch ở phía bắc sông.
05h00 ngày 27-2-1979, sau hơn 2 giờ bắn pháo dồn dập, địch dùng 1 trung đoàn vượt sông tiến vào trận địa chốt của ta. Trung đoàn 462 đã chặn đánh quyết liệt. Tiểu đoàn 9 có ngày phải đánh trả 5-7 lần tấn công của địch. Tình huống phức tạp, quân ta phải tổ chức trung đoàn thiếu phản kích nhiều lần. Ở hướng này, 2.000 tên địch bị tiêu diệt.
Trung đoàn pháo 208 kịp thời triển khai, thường xuyên bắn phá đội hình địch, chi viện cho bộ binh chiến đấu hoặc chiến đấu độc lập. Trung đoàn đã diệt 600 tên, bắn cháy 1 kho đạn của địch ở bên kia biên giới.
Kết thúc đợt chiến đấu thứ hai, sư đoàn 338 phối hợp với lực lượng địa phương đã đánh 10 trận, diệt 3.900 tên địch, diệt gọn 1 đại đội, đánh thiệt hại nặng 3 tiểu đoàn, bắn cháy 1 kho đạn, 2 xe quân sự (1 xe chở lính, 1 xe chở vũ khí).
Trước tình hình địch có triệu chứng rút lui. Sư đoàn 338 quyết định mở đợt hoạt động thứ ba.
Hướng trung đoàn 460 và tiểu đoàn địa phương 125 đã tác chiến nhiều trận với quy mô tiểu đoàn tăng cường, chiếm lại một phần điểm cao 538, diệt 200 tên. Tuy nhiên quân ta vẫn chưa giành lại được những khu vực đã mất. Sư đoàn ra lệnh cho trung đoàn giữ vững những điểm cao còn lại, không cho địch hát triển vào sâu, không cho chúng tăng viện, kìm giữ lực lượng địch, hỗ trợ cho hướng chủ yếu của sư đoàn.
Hướng trung đoàn 461, ta dùng 1 tiểu đoàn vây hãm địch trên điểm cao 413 và khống chế không cho địch trên điểm cao 476, 549 nống lấn ra, dùng trung đoàn thiếu chiếm địa hình có lợi, ngăn chặn không cho địch rút lui hoặc tăng viện.
Hướng trung đoàn 462 là hướng chủ yếu của sư đoàn.
05h00 ngày 5-3-1979, pháo binh sư đoàn nổ súng bắn phá điểm cao 404, 427, 592. Sau đó, trung đoàn 462 vượt sông chia làm 3 mũi tiến công. Tiểu đoàn 7 tấn công điểm cao 404. Tiểu đoàn 9 tấn công điểm cao 427. Tiểu đoàn 8 tiến vào các bản địch đang chiếm giữ. Tiểu đoàn địa phương 124 vượt sông tiến vào thị trấn, phối hợp với trung đoàn 462 đánh vu hồi quân địch.
Trung đoàn 462 tổ chức nhiều đợt tấn công điểm cao 404, 427 nhưng không thành công. Số thương vong của ta tăng nhiều, trung đoàn phải dùng lực lượng lớn, có pháo sư đoàn và tiểu đoàn lựu pháo 122mm mặt trận mới tăng cường yểm trợ, chia làm nhiều mũi mới đẩy lùi được quân địch. Tiểu đoàn 8 thừa thắng phát triển diệt 1 đại đội địch, khi phát triển lên điểm cao 358 thì bị chặn lại.
iểu đoàn địa phương 124 phát triển chậm nên chưa thực hiện được kế hoạch. Tiểu đoàn 2 (trung đoàn 196) trên đường tiến quân bị pháo địch bắn chặn, không phát triển được. Tiểu đoàn 3 (trung đoàn 196) đã vượt sông vào điểm cao 427 nhưng chưa tiếp cận được mục tiêu. Như vậy mục tiêu đánh chính của các đơn vị đều chưa thực hiện được. Trong khi đó, trung đoàn pháo 208 chỉ còn nửa cơ số đạn lựu pháo 122mm, đạn ĐKB đã hết. Địch co cụm đối phó tại chỗ. Ta hình thành thế bao vây, tiêu diệt từng bộ phận. Hoả lực sư đoàn đạn dược không được cung cấp đầy đủ, hoả lực các trung đoàn tổ chức không chu đáo nên không phát huy được sức mạnh. Sư đoàn chủ trương : xốc lại lực lượng, dùng hoả lực các tiểu đoàn, trung đoàn, hoả lực bộ binh chi viện cho bộ binh củng cố và đánh lấn từng khu vực. Xin cấp trên tăng viện gấp hoả lực để tiêu diệt lực lượng địch đang bị bao vây.
Sau khi được tăng cường tiểu đoàn lựu pháo của sư đoàn 320 đạn dược đầy đủ, sư đoàn 338 tổ chức tiểu đoàn này chiếm lĩnh trận địa và chuẩn bị bắn, đồng thời đưa tiểu đoàn 1 (trung đoàn 196) là đội dự bị bước vào chiến đấu kết hợp dùng hoả lực chi viện để nâng cao tốc độ tiến công của trung đoàn 462.
03h00 ngày 11-3-1979, trung đoàn 462 và tiểu đoàn 3 (trung đoàn 196) tiến công đánh chiếm toàn bộ các mục tiêu. Sau 2 ngày chiến đấu, do hoả lực của ta yếu, khả năng tấn công không mạnh, chốt chặn không chặt nên đã để một số quân địch chạy thoát.
Đến 10h00 ngày 13-3-1979, trận chiến đấu toàn sư đoàn kết thúc. Trong đợt chiến đấu thứ ba, sư đoàn 338 đã tổ chức đánh trên 10 trận, diệt 2.700 quân địch, đánh thiệt hại nặng 1 trung đoàn bộ binh và 1 trung đoàn pháo binh.
Kết thúc chiến dịch, sư đoàn 338 đã đánh 28 trận với quy mô từ đại đội đến trung đoàn, có hiệp đồng binh chủng... Tiêu diệt khoảng 7.500 tên địch. Đánh thiệt hại nặng 1 trung đoàn, 5 tiểu đoàn bộ binh và 1 trung đoàn pháo binh, diệt gọn 3 đại đội, thu một số vũ khí đồ dùng và trang bị quân sự của địch. Phá huỷ 7 khẩu đại liên, 11 khẩu ĐKZ, 6 khẩu lựu pháo 122mm, 6 dàn H12, 2 khẩu cối 120mm, 4 xe quân sự, 2 xe công binh, phá huỷ 2 cầu của địch, bắn cháy 1 kho đạn.
...
Do lập được nhiều thành tích trong chiến đấu, sư đoàn 338 đã được Quốc hội và Chính phủ tặng thưởng 4 huân chương Quân công hạng ba, 4 huân chương Chiến công hạng nhất, 10 huân chương Chiến công hạng nhì, 102 huân chương Chiến công hạng ba. Đồng chí Lý Trung Phẩm, đại đội 10, tiểu đoàn 3, trung đoàn 460 được tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.