Nhà cháu xin đóng góp cùng các kụ 2 ý như sau:
1-
2- Về phần dịch thuật: cá nhân nhà cháu thấy nội dung dịch mà kụ chủ đã dẫn chứng chưa lột tả đúng ý nghĩa của Định nghĩa về "nhường đường" trong Công ước Viên.
Nhà cháu sẽ sớm phân tích, tại còm phía dưới, những điểm chưa đúng trong câu dịch thuật đó, để các kụ cùng trao đổi thêm nhé.
Trong định nghĩa "Nhường đường" của Công ước Viên, nhả cháu chú ý thấy có 8 cụm từ quan trọng. Nhà cháu đánh dấu bằng các số từ ① đến ⑧.
Chúng ta ai cũng đều biết các từ đồng nghĩa đều có sắc thái khác nhau, chiều rộng và chiều sâu ý nghĩa của các từ cũng khác nhau.
Vì vậy, khi dịch, nếu chúng ta lý giải được "tiếng Anh có nhiều từ đồng nghĩa, nhưng tại sao CƯV lại chọn từ A để sử dụng trong định nghĩa, chứ không chọn dùng từ B hay từ C", cố gắng tìm các từ tiếng Việt cũng có sắc thái, chiều rộng và chiều sâu ý nghĩa tương đương như tùe tiếng Anh, thì câu dịch đó mới đủ nghĩa.
1/ Dưới đây là 8 cụm từ chính, xác định ý nghĩa của định nghĩa "nhường đường" trong CƯV:
① - "other vehicles"
② - "must not continue"
③ - "resume his advance"
④ - "or manoeuvre"
⑤ - "compel the driver of..."
⑥ - "chang the direction or speed"
⑦ - "abrubtly"
⑧ - "if by so doing"
2/ Dưới đây là cách chọn từ tiếng Việt để dịch 8 cụm từ trên mà kụ chủ nêu minh hoạ:
① - "other vehicles" ---> xe trên hướng ưu tiên
② - "must not continue" ---> không được phép bắt đầu
③ - "resume his advance" ---> tiếp tục có hành động đi tiếp
④ - "or manoeuvre" ---> bỏ sót, không dịch
⑤ - "compel the driver of..." ---> buộc lái xe
⑥ - "chang the direction or speed" ---> giảm tốc độ hoặc chuyển hướng
⑦ - "abrubtly" ---> đột ngột
⑧ - "if by so doing" ---> nếu vì vậy
Trong 8 cụm từ quan trọng này, có 3 cụm từ được dịch đúng nghĩa (số ⑤, ⑥, ⑦), một cụm dịch chưa rõ ý (⑧), 3 cụm từ dịch sai nghĩa (①, ②, ③), 1 cụm từ bị bỏ sót không dịch (④).
3/ Phân tích ý nghĩa đúng của các từ ①, ②, ③ trong CƯV (mà đã bị dịch sai), 1 từ dịch chưa rõ ý (⑧), một từ bị bỏ sót (④):
① - "other vehicles": đây là các xe "được nhường đường", chứ không phải chỉ là "các xe trên hướng ưu tiên". Các xe "được nhường đường" có nghĩa rộng hơn. Nó có thể bao gồm cả các xe "đang không chạy trên đường có hướng được ưu tiên".
② - "must not continue (MNC)": cụm từ này có nghĩa là "không được tiếp tục di chuyển(, nếu)", chứ không phải là "không được phép bắt đầu (di chuyển)(, nếu)".
Nghĩa là, nếu xe anh đang đi, thấy xe phía bên kia đi đến mà anh phải nhường đường cho họ, thì "nếu thấy việc mình tiếp tục di chuyển sẽ buộc xe được nhường đường phải đổi hướng đột ngột (ĐHĐN) hoặc phải thay đổi vận tốc đột ngột (TĐVTĐN)" để tránh xe mình, thì mình "không được tiếp tục di chuyển", để không dẫn đến kết quả là bắt xe kia buộc phải ĐHĐN hoặc TĐVTĐN để tránh va chạm.
Vì điều cấm này là cấm có điều kiện, được quy định bởi câu "if by so doing", nên câu ② này cũng có 2 ngụ ý như sau:
- không phải "trong mọi trường hợp mình đều phải dừng xe lại" để nhường cho xe kia;
- không phải "trong mọi trường hợp mình đều không được đi tiếp" để nhường cho xe kia.
③ - "resume his advance (RHA)": cụm này có nghĩa là "khi xe mình tạm thời đang trong trạng thái chưa đi về phía trước, nhưng có ý định đi tiếp, thì mình không được nhích lên để đi tiếp(, nếu...)", chứ không phải là "tiếp tục có hành động đi tiếp(, nếu)".
Chữ "resume" ở đây là khởi động lại, nối lại một hành vi đã bị bỏ dở, chứ không phải là "tiếp tục (continue) một hành vi đang làm".
Không thể dùng chữ "tiếp tục" để dịch chữ "resume", vì như vậy sẽ khiến người đọc hiểu sai bản chất câu đó.
(Cá nhân nhà cháu cũng chịu thua, không thể dịch vừa đúng nghĩa, vừa gọn câu tiếng Việt cho chữ resume này).
⑧ - "if by so doing...": có nghĩa là nếu bằng hành vi MNC hoặc RHA, mình buộc xe được nhường đường phải TĐVTĐN hoặc ĐHĐN. Do đó, dùng 3 chữ "nếu vì vậy" để dịch cụm từ này thì không nêu bật được hành động cần tránh. Nên dùng một động từ để dịch câu này thì mới đủ nghĩa, theo kiểu "nếu vì "động từ" như vậy...).
Câu ⑧ này cũng đồng thời "không có nghĩa luôn luôn yêu cầu xe bị nhường đường phải "không được đi tiếp" hoặc không được "nối lại hành vi đi về phía trước" nếu họ thấy các hành vi đó không dẫn đến "buộc xe được nhường đường phải thay đổi hướng đi đột ngột hoặc thay đổi tốc độ đột ngột".
④ - "or manoeuvre" - từ này không có khái niệm tương đương trong tiếng Việt. Nó có nghĩa là "các thao tác khác, như lùi xe, nhích xe ra vào bãi đỗ, v.v...).
Do vậy, nếu bỏ không dịch chữ này, là vô tình thu hẹp phạm vi của các thao tác bị luật cấm thực hiện khi phải nhường đường, tạo ra độ chênh trong cách hiểu và thực hiện CƯV tại Vn.
. Em xin không nhắc lại ở đây.
), còn ai được nhường thì cứ thế mà đi, mà đã đi thì phải đi hết tốc (hoặc gần thế), nên họ ko phải rón rén như ta khi đi qua các ngã tư.
