Trích sử: Bộ Quốc phòng - Viện Lịch sử quân sự Việt Nam, 60 năm Quân đội nhân dân Việt Nam. Nxb QĐND, H. 2004.
Các cụ ngẫm lý do và hoàn cảnh cuộc chiến nhé.
....Ngay sau ngày quân và dân ta giải phóng miền Nam (30-4-1975), Pôn Pốt đã đưa quân đánh chiếm các đảo Phú Quốc (3-5-l975), Thổ Chu (10-5-1975). Từ cuối năm 1975, đầu 1976, quân Pôn Pốt liên tiếp xâm phạm biên giới Việt Nam có hệ thống và quy mô ngày càng lớn. Tháng 3 năm 1977, Pôn Pốt cho quân lấn sâu vào nhiều nơi thuộc lãnh thổ Việt Nam trên tuyến biên giới dài gần 100 kilômét, từ Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang) đến Tịnh Biên (tỉnh An Giang). Lính Pôn Pốt gài chông, mìn, lựu đạn, bắt trâu bò, cướp dụng cụ sản xuất và tàn sát nhân dân ta. Đặc biệt nghiêm trọng là đêm 30 tháng 4 năm 1977, tập đoàn Pôn Pốt - Iêng Xari huy động lực lượng cỡ 2 trung đoàn và 2 tiểu đoàn bộ binh cùng lực lượng địa phương hai tỉnh Tàkeo, Kanđan bất ngờ mở cuộc tiến công vào hầu hết các đồn công an nhân dân vũ trang Việt Nam dọc biên giới, từ Vĩnh Gia đến Vĩnh Xương thuộc tỉnh An Giang, gây nhiều tội ác đối với nhân dân ta. Từ đây, số vụ gây chiến tranh xâm lược của quân đội Pôn Pốt trên toàn tuyến biên giới (.025) Tây Nam nước ta ngày càng tăng, từ 174 vụ năm 1975 và 254 vụ năm 1976, tăng lên 1.150 vụ năm 1977 và đến tháng 10 năm 1978 lên tới 4.820 vụ. Chúng đốt cháy hàng vạn ngôi nhà, hàng nghìn trâu, bò bị giết, hàng vạn héc ta ruộng bị bỏ hoang, đặc biệt là giết hại hàng vạn dân thường, trong đó phần lớn là cụ già, phụ nữ và trẻ em.
Hành động của quân Pôn Pốt không còn mang tính chất là những vụ xung đột quân sự vi phạm biên giới quy mô nhỏ, lẻ, mà đã phát triển thành một cuộc chiến tranh xâm lược. Cuối tháng 12 năm 1978, tập đoàn Pôn Pốt - Iêng Xari tập trung 19 sư đoàn áp sát biên giới Campuchia - Việt Nam. Ngày 23 tháng 12 năm 1978, chúng huy động 10 trong số 19 sư đoàn đang bố trí ở biên giới mở cuộc tiến công toàn tuyến biên giới Tây Nam nước ta. Trước tình hình đó, Bộ chính trị, Quân ủy Trung ương ra lệnh cho các đơn vị bộ dội ta tổng phản công, tiến công trên toàn tuyến biên giới, quyết tâm tiêu diệt quân địch, kết thúc thắng lợi cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trên biên giới Tây Nam; đồng thời sẵn sàng các phương án hỗ trợ các lực lượng vũ trang yêu nước Campuchia nổi dậy, đánh đổ tập đoàn Pôn Pốt - Iêng Xari, giành chính quyền về tay nhân dân.