CCCM tranh cãi khá nhiều về quy trình bầu cử Mỹ - đặc biệt về quy định bỏ phiếu phổ thông và đại cử tri.
Nhà cháu xin cóp nhặt vài thông tin cơ bản hầu CCCM tham khảo! Thông tin có thể chưa đầy đủ, mời CCCM bổ xung thêm!
Chúc cả nhà vui vẻ!
----------------------------------------
Hệ thống chính trị Hoa Kỳ
Hệ thống chính trị liên bang Hoa Kỳ gồm ba nhánh song hành: Hành pháp (Tổng thống), Lập pháp (Quốc hội) và Tư pháp (Tòa án Tối cao).
Quốc hội Hoa Kỳ bao gồm hai viện: Hạ viện và Thượng viện. Hạ viện gồm
435 thành viên và Thượng viện gồm
100 người (hai người từ mỗi bang trong số 50 tiểu bang, riêng thủ đô Washington D.C không có Thượng nghĩ sĩ).
Nhiệm kỳ
Thành viên của Hạ viện (Dân biểu) được bầu với nhiệm kỳ 2i năm. Không giới hạn về số lần được bầu lại.
Thành viên của Thượng viện (Thượng nghị sĩ) được bầu với nhiệm kỳ 6 năm, và các cuộc bầu cử vào Thượng viện được diễn ra so le. Một phần ba Thượng viện được bầu hai năm một lần. Không có giới hạn về số lần được bầu lại.
Tổng thống được bầu với nhiệm kỳ bốn năm, tối đa là hai nhiệm kỳ.
Bầu cử liên bang Hoa Kỳ
Cuộc bầu cử tổng thống được tổ chức mỗi bốn năm vào ngày thứ Ba đầu tiên của tháng Mười Một. Năm nay, ba cuộc bầu cử liên bang sẽ được tổ chức vào ngày 3/11 gồm bầu cử Hạ viện, Thượng viện và Tổng thống.
Mỗi thành viên của Hạ viện đại diện cho một khu vực. Số dân biểu của mỗi tiểu bang được xác định tỷ lệ thuận với dân số của tiểu bang. Mỗi thành viên của Hạ viện được bầu trực tiếp và người có số phiếu cao nhất sẽ đắc cử.
Đại cử tri
Về nguyên tắc, Tổng thống được bầu gián tiếp. Mỗi tiểu bang trong số năm mươi tiểu bang và Washington DC được phân bổ số đại cử tri dựa trên số dân biểu trong Quốc hội cộng với hai Thượng nghị sĩ.
Cơ quan lập pháp của mỗi tiểu bang xác định cách chọn đại cử tri. Phương pháp phổ biến nhất là sự đề cử của phân bộ mỗi đảng ở từng tiểu bang, và những người được đề cử sẽ do cơ quan lập pháp tiểu bang phê chuẩn. Hầu hết các tiểu bang có luật yêu cầu đại cử tri phải cam kết bỏ phiếu cho ứng cử viên tổng thống mà đảng đã đề cử.
Để đơn giản hóa vấn đề ta có thể ví dụ như sau : một cử tri muốn bỏ phiếu cho D. Trump sẽ thực sự bỏ phiếu cho nhóm đại cử tri do chi nhánh của Đảng Cộng hòa tại tiểu bang đề cử (và được cơ quan lập pháp tiểu bang phê chuẩn).
Ngoại trừ hai tiểu bang Nebraska và Maine, ứng cử viên nào giành được đa số phiếu ở một tiểu bang hoặc Washington DC sẽ thắng tất cả các đại cử tri. Ở Nebraska và Maine, các đại cử tri được chọn dựa trên tỷ lệ phiếu mà ứng cử viên của họ nhận được.
Có tổng số
535 đại cử tri (tương đương và đại diện cho 435 dân biểu và 100 thượng nghị sĩ).
Đại cử tri mỗi người bỏ một phiếu duy nhất trong cơ quan lập pháp tiểu bang của họ vào giữa tháng 12. Tổng thống được bầu nếu nhận được ít nhất 270 phiếu đại cử tri .
Sau kỳ bầu cử năm nay, Tổng thống đắc cử sẽ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 năm 2021.
Có thể xảy ra trường hợp một Tổng Thống đắc cử chiếm đa số phiếu đại cử tri nhưng không giành được đa số phiếu phổ thông! Thí dụ đơn giản nhất như sau:
View attachment 5511891
Kết quả: Ứng viên A có nhiều phiếu phổ thông hơn ứng viên B (195k so với 165k) nhưng A
thua B vì B được nhiều phiếu đại cử tri hơn A (7 so với 5). Chuyện này đã xẩy ra tại cuộc bầu cử năm 2016. Số người bỏ phiếu cho Hillary Clinton nhiều hơn Donald Trump là gần 3 triệu phiếu (65,853,514 phiếu so với 62,984,828) nhưng Ông Trump đã chiến thắng vì giành được nhiều phiếu đại cử tri hơn Bà Clinton (306 phiếu so với 227).
View attachment 5511916
Khuynh hướng bỏ phiếu
Ở Mỹ, việc bỏ phiếu không mang tính chất bắt buộc. Thống kê trung bình cho thấy chỉ có khoảng 60-70% cử tri Mỹ đi bỏ phiếu.
Dựa vào xu hướng bỏ phiếu trong quá khứ, giới bình luận Mỹ gọi các tiểu bang có truyền thống bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa là tiểu bang đỏ. Các tiểu bang có truyền thống bỏ phiếu cho đảng Dân chủ được gọi là tiểu bang xanh.
Các tiểu bang khác được gọi là tiểu bang dao động hoặc ngả nghiêng (swing states) vì tính chất cạnh tranh cao và có thể ngả về đảng này hoặc đảng kia ngay trong ngày bầu cử. Vì vậy, các tiểu bang này sẽ là chiến trường khốc liệt mà mỗi phe cố gắng xây dựng một liên minh, chiến lược bầu vận động để giành thắng lợi.