Nhân tiện về cuộc đua Harris - Trump (em xếp theo bảng chữ cái, ko phải phân biệt ai), em xin đưa một số số liệu để các cụ tham khảo:
- Đảng Dân chủ là Đảng thắng nhiều cuộc bầu cử nhất: 23 lần ứng viên đảng này giành quyền Tổng thống.
- Tuy nhiên, tính từ năm 1854 (năm ra đời của Đảng Cộng hòa), Đảng Cộng hòa là Đảng chiếm ưu thế với 22 lần ứng viên chiến thắng so với 17 của Đảng Dân chủ.
- Nếu tính từ năm 2000 tới nay, 2 đảng đang so kè với tỉ số 3-3
- Chỉ có 3 lần đương kim Phó tổng thống đắc cử Tổng thống nhiệm kỳ tiếp theo luôn. 2 lần là từ cách đây ... 200 năm. Lần gần nhất là Bush cha, 2 nhiệm kỳ làm phó cho Reagan và sau đó đắc cử ở kì tiếp theo. Ngược lại, chỉ có 1 lần cựu tổng thống thất cử ở lần kế tiếp và thắng cử ở lần sau đó là Cleveland từ cách đây hơn 100 năm.
Nói tóm lại là ... khó lường!
Còn về lá phiếu Đại cử tri, em thấy nhiều người giải thích nhưng hình như không đi vào bản chất.
- Đại cử tri thực chất phản ánh nguyện vọng của cử tri phổ thông (trừ Đại cử tri phản bội).
- Tại sao ở mỗi bang, ai chiếm đa số phiếu phổ thông sẽ chén toàn bộ phiếu Đại cử tri? Đơn giản, Mỹ là 1 Liên bang với mỗi bang như 1 quốc gia thu nhỏ, hiến pháp của bang này khác bang khác là bình thường. Do đó, ở mỗi bang, cử tri phổ thông bầu ai nhiều hơn, người đó sẽ đc bang đó coi là Tổng thống của bang mình. Do vậy, Đại cử tri của bang đó sẽ mang "nguyện vọng" của đa số dân chúng bang mình để tới Liên bang thông báo. Tùy theo dân số mỗi bang, các bang có số lượng đại cử tri khác nhau, đại diện cho ý chí của của bang mình. Đó chính là ý nghĩa của "Winner-take-all system". Đơn giản vậy thôi!