Nhà địa lý người Pháp gốc Đan Mạch Conrad Malte-Brun (1775-1826) là người tạo ra từ
indo-chinois trong tiếng Pháp năm 1804 để chỉ vùng đất đại lục phía đông Ấn Độ và phía nam Trung Quốc. Nhà ngôn ngữ học Scotland John Leyden (1775-1811) là người sử dụng thuật ngữ
Indo-Chinese trong tiếng Anh năm 1808 để chỉ cư dân khu vực này và ngôn ngữ của họ.
Union Indochinoise thành lập theo sắc lệnh ngày 17/10/1887 (
https://mjp.univ-perp.fr/constit/vn1887.htm) của tổng thống Pháp Jules Grévy (1807-1891, giữ chức vụ tổng thống từ 30/01/1879 đến 02/12/1887). Jean Antoine Ernest Constans (1833-1913) là toàn quyền (
Gouverneur général – Gia Định báo (do Pétrus Trương Vĩnh Ký thành lập) dịch là “tổng thống”) đầu tiên, từ 16/11/1887 tới 22/4/1888. Toàn quyền kế tiếp là Étienne Antoine Guillaume Richaud (1841-1889), làm quyền toàn quyền đến 08/09/1888, sau đó là toàn quyền đến ngày 30/05/1889, 1 ngày trước khi mất (31/05/1889) trên vịnh Bengal.
Gia Định báo số 03/07/1888 (sau thời điểm thành lập Liên bang Đông Dương) hiện còn bản lưu tại thư viện số Gallica của Thư viện quốc gia Pháp (
https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k12052583/f1.item) đề cập tới Đông Dương trong câu “
Nhứt thống cõi Đông Dương.
Le Gouverneur général p. i. de l’Indo-Chine, Officier de la Légion d’honneur et de l’Instruction publique, …. Sài gòn, ngày 12 juin 1888. Par le Gouverneur général: Richaud. Le Directeur du service local p. i., Navelle.” Thật đáng tiếc là Gallica không lưu được các số ra từ sau ngày 17/10/1887 tới trước ngày 03/07/1888.
Trang 253 sách
Đại Nam quấc âm tự vị (1895-1896) của Paulus Huỳnh Tịnh Của giải nghĩa “đông dương” tại mục từ dương (洋 - từ Hán Việt, nghĩa đen là trung tâm của biển, biển lớn, người/hàng hóa/đồ vật ở phía bên kia biển) như sau:
洋. Dương.
c. Lai láng. (Nói về nước).
夷 ― di [= dương di]. Tiếng người Trung-quấc gọi người thuộc về phương Tây.
Tây ― [= tây dương].
id.
.....
Đông ― [= đông dương]. Cõi thuộc biển đông.
Biển đông dương.
nói chung đi Pakistan và Ấn Độ thì hết sức cẩn thận món ăn uống, không là dính chưởng ecoli đau bụng liền. Kể cả khu dân Nam Á ở Anh hay ở Singapore vẫn ghê, trừ khu cao cấp, khá giả.
