Người ta ước tính kể từ khi bắt đầu có sự sống trên Trái Đất (~3,8 tỷ năm trước) thì khoảng 99% số loài đã tuyệt chủng và hiện còn sinh tồn khoảng 50 triệu loài khác nhau (vi khuẩn, nấm, thực vật, động vật). Ngay như trong phạm vi tông Người (Hominini) thì hiện nay chỉ còn sinh tồn người thông minh/người hiện đại/người có tư duy/người có trí tuệ (
Homo sapiens) và 2 loài tinh tinh (
Pan spp.) ở châu Phi. Các họ hàng gần của người hiện đại như người khéo tay (
Homo habilis), người đứng thẳng (
Homo erectus), người Neanderthal (
Homo neanderthalensis), người Heidelberg (
Homo heidelbergensis), người Rhodesia (
Homo rhodesiensis), người tiên phong (
Homo antecessor) v.v. đều đã tuyệt chủng. Lịch sử hình thành, tiến hóa và phát triển của người hiện đại mới chỉ khoảng 200.000 - 300.000 năm; và lịch sử chữ viết mới chỉ tồn tại khoảng 5.500 năm.
Thông qua quá trình tiến hóa, các loài phát sinh thông qua quá trình hình thành loài, khi các chủng sinh vật mới phát sinh và phát triển mạnh nơi chúng có thể tìm thấy và khai thác hốc sinh thái phù hợp; và các loài bị tuyệt chủng khi chúng không còn khả năng sống sót trong điều kiện thay đổi hoặc không còn khả năng chống lại sự cạnh tranh vượt trội. Thông thường, một loài bị tuyệt chủng trong vòng 7-11 triệu năm kể từ lần đầu tiên xuất hiện, mặc dù một số ít loài tồn tại với ít hoặc không có thay đổi hình thái trong hàng trăm triệu năm (các hóa thạch sống).
Sự tuyệt chủng của loài người là kết cục của loài người mà hiện nay được coi chỉ là giả định, có thể phát sinh từ suy giảm dân số hoặc do các nguyên nhân tự nhiên (như va chạm tiểu hành tinh, hoạt động phun trào núi lửa quy mô lớn), hoặc là sự tự tuyệt chủng do chính bản thân loài người gây ra (như khả năng sinh sản dưới mức thay thế).
Một số tác nhân có thể góp phần gây ra mối nguy hiểm có nguồn gốc từ loài người là biến đổi khí hậu do quá trình công nghiệp hóa, chiến tranh hạt nhân hủy diệt toàn cầu, chiến tranh sinh học, vũ khí hủy diệt hàng loạt và sụp đổ sinh thái, trí tuệ nhân tạo tân tiến, công nghệ sinh học hoặc nano robot thông minh tự nhân bản.
Sự đồng thuận khoa học hiện tại cho rằng nguy cơ tuyệt chủng của loài người trong tương lai gần do các nguyên nhân tự nhiên là tương đối thấp. Tuy nhiên, khả năng tuyệt chủng của loài người thông qua các hoạt động của chính loài người là một lĩnh vực được nghiên cứu và tranh luận sôi nổi. Một số tổ chức và học giả đánh giá xác suất của rủi ro tuyệt chủng loài người như sau:
+ John Richard Gott III, giáo sư vật lý thiên văn tại Đại học Princeton, năm 1993 cho rằng thời gian tồn tại còn lại của người hiện đại (
Homo sapiens) là không quá 7,8 triệu năm với độ tin cậy 95% (công thức 7, trang 316,
Implications of the Copernican principle for our future prospects, Nature 363: 315-319,
https://gwern.net/doc/existential-risk/1993-gott.pdf,
https://www.nature.com/articles/363315a0). Ông cũng nhận xét rằng thời gian sinh tồn của các họ hàng gần/tổ tiên của
Homo sapiens như
Homo erectus hay
Homo neanderthalensis chỉ trong khoảng 0,2-1,4 triệu năm; vì thế chúng ta cũng không nên kỳ vọng quá cao về con số 7,8 triệu năm.
+ Anders Sandberg & Nick Bostrom thuộc Viện Tương lai Nhân loại, Đại học Oxford trong
Global catastrophic risks survey (
https://www.fhi.ox.ac.uk/reports/2008-1.pdf) năm 2008 đánh giá xác suất tuyệt chủng loài người vào khoảng trước năm 2100 là ~19%, trong đó do vũ khí công nghệ nano phân tử 5%, AI siêu trí tuệ 5%, chiến tranh 4%, đại dịch lớn do con người gây ra 2%, chiến tranh hạt nhân 1%.
+ Khoảng 50% các nhà nghiên cứu AI trong khảo sát năm 2023 cho rằng xác suất AI sẽ dẫn tới tuyệt chủng loài người ít nhất là 10% (
https://www.standard.co.uk/lifestyle/ai-apocalypse-life-robots-take-over-elon-musk-chatgpt-b1078423.html). Trích đoạn:
…According to a recent study, half of all AI researchers believe there is at least a 10 per cent chance of AI causing human extinction, with many warning that robots could be capable of human-like goals such as attaining high political office, starting new religions or even playing God… (
Theo một nghiên cứu gần đây, một nửa số nhà nghiên cứu AI tin rằng có ít nhất 10 phần trăm khả năng AI gây ra sự tuyệt chủng của loài người, với nhiều cảnh báo rằng robot có thể có khả năng đạt được các mục tiêu giống như của loài người như đạt được chức vụ chính trị cao, bắt đầu các tôn giáo mới hoặc thậm chí đóng vai Chúa Trời).
Tôi nói lúc nào, cụ nhét chữ đấy chứ
