Cảnh sát đặc nhiệm Thái lọ kém xa SWAT Philippin, như vụ năm 2010 này:
Hành động giải cứu con tin thất bại thảm hại của đặc nhiệm Philippines
Ngày 23/8/2010, chiếc xe bus đưa khách du lịch của công ty du lịch Hồng Kông bị một cựu cảnh sát Philippines bắt cóc. Vì một loạt những sai lầm của cảnh sát Philippines, dẫn đến thảm kịch không đáng có làm tám người thiệt mạng, bảy người bị thương.
Rolando Mendoza là một sĩ quan cảnh sát Philippines, tốt nghiệp trường Cao đẳng tội phạm học, từng được khen thưởng tới 17 lần nhờ thành tích xuất sắc trong việc chống tội phạm buôn bán ma túy. Năm 2008, Mendoza dính líu đến một vụ bắt tội phạm ma túy, sau đó bị cáo buộc là cố tình ném ma túy đá vào trong xe của nghi phạm. Đến tháng 8/2010, Mendoza bị đình chỉ công tác, mặc dù đã nhiều lần kêu oan, thậm chí từng yêu cầu được điều trần để tự bào chữa cho mình. 6h30 sáng ngày 23/8/2010, Mendoza mang theo súng đạn, nhờ bạn đưa đến pháo đài Santiago với lí do đi trả lại súng cho đơn vị. 8h10, hai người đến bãi đỗ xe của pháo đài Santiago, Mendoza xuống xe cùng ba lô và súng đạn.
Gần 9h sáng, chiếc xe du lịch của công ty du lịch Khang Thái Hồng Kông đưa khách đến pháo đài Santiago. Đúng lúc khách du lịch đi tham quan pháo đài vừa lên xe, Mendoza đi tới tuyên bố mình là cảnh sát, yêu cầu đóng cửa xe và lái xe tới công viên Rizal, chính thức bắt đầu vụ bắt cóc.
Trong lúc xe chạy tới công viên Rizal, Mendoza cho phép các con tin trên xe liên lạc với người nhà và gọi điện báo cảnh sát, sau đó tịch thu toàn bộ điện thoại của con tin. 9h50, xe bus chạy tới công viên Rizal, Mendoza còng tay tài xế vào vô lăng, ra lệnh cho tài xế dừng xe chặn ngang đường.
Ảnh 1: Chiếc xe bus bị bắt cóc
Sau khi xác nhận chiếc xe bị bắt cóc, người của công ty du lịch Khang Thái lập tức đến đồn báo cảnh sát. 10h10, cảnh sát trưởng Manila đến hiện trường chỉ huy hành động giải cứu con tin.
Khoảng 10h30, trong số con tin trên xe có một người gặp vấn đề về sức khỏe, Mendoza ra lệnh cho hướng dẫn viên và con tin này xuống xe. Sau đó hai người được đưa về đồn cảnh sát, nhưng lúc này cảnh sát Manila không hề hỏi hai con tin về tình hình trên xe.
11h, chuyên gia đàm phán tiếp cận chiếc xe bus, bắt đầu đàm phán với Mendoza. Mendoza tuyên bố chỉ cần nhà chức trách đồng ý hủy bỏ quyết định sa thải sẽ tự đeo còng tay đầu hàng. Trong quá trình đàm phán, chuyên gia đàm phán từng nhiều lần tuyên bố không thể phục chức cho Mendoza, Mendoza chắc chắn sẽ phải chết khiến quá trình đàm phán không đạt được kết quả.
Ảnh 2: Chuyên gia đàm phán tiếp xúc với Mendoza
Khoảng 12h trưa, Mendoza đồng ý phóng thích một nữ du khách và hai đứa con. Nữ du khách này lấy lí do một cậu bé 12 tuổi trong đoàn là cháu họ mình, vì thế cậu bé cũng được mang xuống xe, thoát khỏi vòng nguy hiểm.
Khoảng 13h, Tổng thống Philippines khi đó là Aquino nghe tin, hạ lệnh cho đội đặc nhiệm và các nhân viên cứu hộ tới sẵn sàng giải cứu con tin.
14h, Mendoza tiếp tục phóng thích một con tin bị bệnh tiểu đường do sức khỏe yếu.
14h30, công ty du lịch Khang Thái đưa đồ ăn đến cho các con tin, đồ ăn được đưa lên xe, cảnh sát Manila đổ xăng cho xe bus để điều hòa trên xe có thể hoạt động.
Ảnh 3: Đồ ăn được đưa lên xe
Trước đó, Mendoza đã dán giấy lên kính chắn gió xe, nói 15h là kì hạn cuối cùng. Sau đó em trai của Mendoza và một số người thân cũng hiện trường tham gia đàm phán.
17h, em trai Mendoza là Gregorio Mendoza mang theo súng ngắn cố gắng tiếp cận chiếc xe bus, bị cảnh sát bắt giữ và giải trừ vũ khí.
18h, Mendoza chấp nhận trao đổi qua radio, tỏ ý vẫn hi vọng nhận được quyết định phục chức. Đến 18h20, đàm phán chính thức đổ vỡ, chuyên gia đàm phán rút lui, Mendoza nổ súng về phía chuyên gia đàm phán nhưng không bắn trúng. Mendoza còng tay trưởng đoàn du lịch vào cửa xe, tuyên bố nếu yêu sách không được đáp ứng sẽ sát hại con tin.
Em trai của Mendoza bị buộc tội đồng lõa, bị áp giải về trụ sở cảnh sát Manila. 19h15, các hãng truyền thông tràn vào trụ sở cảnh sát phỏng vấn Gregorio, trước ống kính máy quay, Gregorio tuyên bố mình vô tội và nói chắc chắn mình sẽ bị sát hại. Mendoza nhìn thấy hình ảnh này qua ti vi trên xe bus và cực kì kích động. 19h21, Mendoza tuyên bố qua radio, vì cảnh sát bắt em trai hắn, hắn sẽ giết con tin, đồng thời nổ súng sát hại trưởng đoàn du lịch và những người khác.
19h30, Mendoza cắt đứt liên lạc qua radio, ra lệnh cho tài xế lái xe đi. Nhưng lốp xe đã bị bắn nổ, chiếc xe chỉ chạy được vài mét rồi dừng lại. Tài xế cầu xin Mendoza phóng thích và được chấp thuận, lúc này đã có nhiều người trên xe bị sát hại.
19h35, ba mũi đặc vụ SWAT ( Special Weapons and Tactics) bao vây áp sát chiếc xe bus, bắt đầu hành động giải cứu con tin. Mũi đầu tiên tiếp cận phía sau bên phải chiếc xe, dùng búa đập cửa kính xe nhiều lần nhưng chỉ thủng một lỗ nhỏ. Mũi thứ hai đập cửa kính phía trước, sau đó đập kính chắn gió nhưng đều không thành công, thậm chí cả gương chiếu hậu cũng bị đập vỡ. Cuối cùng SWAT đập cửa lên xuống, thân búa tuột ra bay vào trong xe làm một con tin bị thương nhưng cửa kính vẫn chỉ bị thủng một lỗ nhỏ.
Ảnh 4, ảnh 5: SWAT đập cửa kính phía sau và cửa lên xuống
Thất bại trong việc đập vỡ kính, SWAT quyết định dùng dây thừng buộc vào cửa xe kéo ra. Tuy nhiên cửa xe được mở gập vào trong, sợi dây buộc ở chính giữa nên không thể kéo ra được.
Ảnh 6: SWAT buộc dây vào cửa xe
Sau hơn nửa tiếng đập cửa không thành công, chỉ huy hiện trường ra lệnh cho quân đội tham gia giải cứu. 20h30, quân đội và cảnh sát ném lựu đạn hơi cay vào trong xe. Trong lúc này, Mendoza đã bắn ra ngoài xe ít nhất 20 viên đạn làm một nhân viên đài truyền hình Hồng Kông và một thiếu niên bản địa bị thương. 20h41, Mendoza bị hơi cay ép đến đầu xe, bị xạ thủ bắn tỉa bắn hạ, kết thúc sự kiện bắt cóc.
Điều đáng nói là hơn một tiếng trước đó, lúc 19h cảnh sát Philippines đã ra quyết định phục chức cho Mendoza, tuy nhiên trên đường đến hiện trường bị kẹt xe, khi đến nơi thì tình hình đã không thể cứu vãn.
Sau khi Mendoza bị bắn chết, việc cứu hộ cũng diễn ra với tốc độ cực kì chậm chạp. Những người bị thương bị yêu cầu tự mình xuống xe. Sau đó một số người được đưa ra qua cửa kính đã bị đập vỡ. 21h30, toàn bộ con tin mới được đưa khỏi xe, lúc này kẻ bắt cóc đã bị tiêu diệt gần một tiếng.
Ảnh 7: Con tin được đưa ra qua cửa kính xe
Tổng kết lại sự kiện, một cảnh sát bị cách chức bắt cóc xe bus có 25 con tin, trong đó có bốn con tin người Philippines. Trong quá trình đàm phán, kẻ bắt cóc phóng thích 8 con tin. Cuối cùng kẻ bắt cóc bị tiêu diệt, 8 con tin bị giết, 7 con tin khác bị thương, một phóng viên và một em bé ngoài xe bị thương. Một vụ tranh chấp về công việc biến thành một bi kịch thương vong thảm trọng, vô số cơ hội có thể bắn hạ kẻ bắt cóc bị bỏ lỡ, vấn đề vốn có thể giải quyết thông qua đàm phán bị chuyên gia đàm phán làm đổ vỡ, hành động giải cứu biến thành cuộc đập phá kéo dài hơn nửa tiếng vẫn không tìm được đường đột nhập vào xe.
Sau sự kiện, Chính phủ Philippines còn nhiều lần từ chối xin lỗi và bồi thường, thậm chí còn chỉ trích chính quyền Hồng Kông làm gay gắt vấn đề này. Ngày 12/4/2018, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte mới chính thức công khai xin lỗi về sự cố.