Cụ nói rất chuẩn, đã là mục tiêu thanh tịnh hướng thiện và chân chính thì không bao h có khái niệm thiêng hay không thiêng. Khái niệm này chỉ có ở những kẻ u mê, sân si, khôn lỏi, định dùng chút tiền lẻ cầu xin lấy lợi ích bản thân. Ngay từ ý định khi đến chùa cũng đã là k đúng. Nhân đây điểm lại các loại chùa hoặc đền thiêng theo dân gian:
- Chùa Phúc Khánh trước đây cũng là chùa nhỏ, vắng người. Khoảng đầu những năm 2k được 1 bác tứ trụ đến nổi dần sau trở thành chùa “chuyên khoa” xá tội vong nhân.
- Chùa Hà trước cũng là chùa đa khoa, hơn chục năm gần đây đồn thổi ntn thành chuyên khoa cầu duyên.
- Đền Trần với lịch sử hào hùng dân tộc biến thành chuyên khoa cầu xin công danh.
- Đền Bà chúa kho với câu chuyện bà chúa yêu nước nuôi quân trở thành chuyên khoa xin lộc với mấy trò vay lễ - trả lễ.
- Đền Bảo Hà Lào Cai tương truyền danh tướng nhưng có nghi vấn là trùm buôn thuốc phiện chết trôi xin nhiều loại lộc, khá chuyên khoa cho dân cờ bạc, cầm đồ thu họ, cave.
-Đền Cô Sáu nhỏ xinh thờ người nữ anh hùng ngay vài chục năm gần đây trở thành nơi xin đủ loại tiền - danh với nhiều vòng dâng lễ - tạ lễ.
Quan sát đời sống tâm linh - tôn giáo chút như vậy để thấy rất nhiều thay đổi trong những năm gần đây, tương xứng với sự phát triển về kinh tế, văn hoá. Qua đó ta thấy các chùa xưa cũ nổi tiếng nhiều năm như chùa Hương, chùa Thầy, chùa Phật Tích, chùa Dâu, chùa Trăm Gian, chùa Tây Phương….dần lép vế trước các chùa trẻ BOT mới nổi như 3G, Tam Chúc, Bái Đính. Các chùa BOT này trước đều to như bàn tay với vài tàn tính cũ, sau khi hấp thu mạnh mẽ “tư bản” và media thì dần thống trị thị trường
Chính phủ để tự do tôn giáo là đúng nhưng có lẽ cần sự tự do trong khuân khổ, nhất là với môi trường dân trí còn e hèm như ở ta. Ngay cái miếu vo vỉa hè Văn Miếu còn dẹp bao lần mới xong thì những câu chuyện quản lí có tâm - tầm còn xa vời lắm.