Em mạn phép bàn một chút về vụ xe cứu hỏa và ô tô. Em thấy nhiều người hiểu sai bản chất của vấn đề. Nên bóc tách ra để hiểu rõ, cũng là cách để chúng ta tham gia giao thông thông minh hơn và văn minh hơn. Nếu đọc bài của em thì mong các bác đọc hết và tranh luận văn minh.
Văn minh và đúng luật là khi nghe còi xe ưu tiên là lập tức tất cả các xe tham gia giao thông NGHE THẤY TIẾNG CÒI đều đã phải giảm tốc độ rồi + sẵn sàng nhường đường cho xe ưu tiên. Tiếp theo là quan sát, nhận diện xe ưu tiên. Nếu chỉ nghe tiếng còi mà không nhận diện được xe ưu tiên thì vì lý do an toàn, lái xe PHẢI DỪNG LẠI HOÀN TOÀN (Chứ không phải vì không/chưa thấy "mặt mũi xe ưu tiên" đâu thì ta chạy tiếp). Lái xe chỉ cho xe đi tiếp khi đảm bảo: hoặc đã nhường đường; hoặc đã nhận biết xe ưu tiên ở đâu và việc tiếp tục hành trình của mình là không ảnh hưởng đến xe ưu tiên đó.
Luật đúng là nó phải vậy. Các nước khác họ đều như thế, chạy xe trên đường mà nghe tiếng còi là đạp phanh, tấp vào lề, đi thật chậm và nhìn quanh cả 4 hướng để xác định xem xe ưu tiên nó đang ở đâu. Chỉ khi xe ưu tiên vượt qua hoặc người tham gia giao thông đã xác định chính xác nó không đi qua cung đường của mình mới tăng tốc trở lại.
Ở trường hợp này, chắc chắn chiếc xe khách và các xe chạy trước và sau đó đã nghe còi xe ưu tiên trước đó ít nhất 15s, và thừa thời gian để giảm tốc độ, dừng lại và nhường đường. Nhưng thói quen đi xe + nhận thức + cách hiểu luật của hầu hết mọi người là "kệ mẹ nó, đến đâu ta tránh đến đó". Thế nên cứ chạy tiếp đến nơi mới thấy là "không kịp tránh".
Vì vậy, về luật, giấy trắng mực đen thì xe khách không thể đúng. Nếu phán là xe khách đúng thì tất cả chúng ta đang đi ngược với thế giới văn minh. Xe khách không đúng; và phải làm sao để dân tình hiểu được bản chất tại sao xe ô tô khách sai, sai ở đâu. Và sửa làm sao cho đúng.
Còn ông lái xe cứu hỏa. Ông ấy sai là vì ông ấy tài non và thiếu kinh nghiệm. Những ông lái xe ưu tiên đúng ra phải được đào tạo lái xe nghiêm chỉnh, thậm chí phải được đào tạo bởi các chương trình đặc biệt... và chắc chắn phải có bề dày kinh nghiệm lái xe thực tế. Ông ấy sai là vì lái xe ở vị trí đó đúng ra là phải hiểu văn hóa và thói quen, nhận thức của người tham gia giao thông. Nếu hiểu các điều đó, thì hành vi và ứng xử sẽ phù hợp... đó là không thể băng qua đường cao tốc như vậy. Để một ông tài xe cứu hỏa non và thiếu kinh nghiệm như vậy lái xe ưu tiên ra đường và gây tai nạn, ông sếp phải chịu trách nhiệm mới đúng. ĐÂY MỚI LÀ CÁI SAI CHÍNH.
Như ở nước ngoài, luật rất hay… ví dụ với trường hợp này. Theo luật kiểu giấy trắng mực đen sẽ là ô tô khách sai hoàn toàn như em phân tích ở trên. Tuy nhiên, nó lại áp một cái luật khác rất hay, rất văn minh và rất nhân văn, đó là khi một việc có thể không đúng pháp luật nhưng đại đa số nhân dân nhận thức như vậy là phù hợp (được tin là đúng) và trong cuộc sống thực tế, số đông chấp nhận, áp dụng hàng ngày thì tự nhiên sự việc đó lại là đúng. Luật đó có thể dùng để áp dụng cho ô tô khách của chúng ta để trở thành đúng… Là do trình độ, nhận thức, thói quen, hiểu biết và cách thực hiện của hầu hết người tham gia giao thông là như tài xế xe khách nên xe khách sẽ trở thành đúng.
Nhưng chúng ta phải hiểu rõ cái đúng này của xe khách không phải là đúng luật, mà là đúng theo tự nhiên, đúng vì xưa nay nhận thức của hầu hết chúng ta là thế. Đúng để mà sửa, để mà tốt hơn và văn minh lên.
Văn minh và đúng luật là khi nghe còi xe ưu tiên là lập tức tất cả các xe tham gia giao thông NGHE THẤY TIẾNG CÒI đều đã phải giảm tốc độ rồi + sẵn sàng nhường đường cho xe ưu tiên. Tiếp theo là quan sát, nhận diện xe ưu tiên. Nếu chỉ nghe tiếng còi mà không nhận diện được xe ưu tiên thì vì lý do an toàn, lái xe PHẢI DỪNG LẠI HOÀN TOÀN (Chứ không phải vì không/chưa thấy "mặt mũi xe ưu tiên" đâu thì ta chạy tiếp). Lái xe chỉ cho xe đi tiếp khi đảm bảo: hoặc đã nhường đường; hoặc đã nhận biết xe ưu tiên ở đâu và việc tiếp tục hành trình của mình là không ảnh hưởng đến xe ưu tiên đó.
Luật đúng là nó phải vậy. Các nước khác họ đều như thế, chạy xe trên đường mà nghe tiếng còi là đạp phanh, tấp vào lề, đi thật chậm và nhìn quanh cả 4 hướng để xác định xem xe ưu tiên nó đang ở đâu. Chỉ khi xe ưu tiên vượt qua hoặc người tham gia giao thông đã xác định chính xác nó không đi qua cung đường của mình mới tăng tốc trở lại.
Ở trường hợp này, chắc chắn chiếc xe khách và các xe chạy trước và sau đó đã nghe còi xe ưu tiên trước đó ít nhất 15s, và thừa thời gian để giảm tốc độ, dừng lại và nhường đường. Nhưng thói quen đi xe + nhận thức + cách hiểu luật của hầu hết mọi người là "kệ mẹ nó, đến đâu ta tránh đến đó". Thế nên cứ chạy tiếp đến nơi mới thấy là "không kịp tránh".
Vì vậy, về luật, giấy trắng mực đen thì xe khách không thể đúng. Nếu phán là xe khách đúng thì tất cả chúng ta đang đi ngược với thế giới văn minh. Xe khách không đúng; và phải làm sao để dân tình hiểu được bản chất tại sao xe ô tô khách sai, sai ở đâu. Và sửa làm sao cho đúng.
Còn ông lái xe cứu hỏa. Ông ấy sai là vì ông ấy tài non và thiếu kinh nghiệm. Những ông lái xe ưu tiên đúng ra phải được đào tạo lái xe nghiêm chỉnh, thậm chí phải được đào tạo bởi các chương trình đặc biệt... và chắc chắn phải có bề dày kinh nghiệm lái xe thực tế. Ông ấy sai là vì lái xe ở vị trí đó đúng ra là phải hiểu văn hóa và thói quen, nhận thức của người tham gia giao thông. Nếu hiểu các điều đó, thì hành vi và ứng xử sẽ phù hợp... đó là không thể băng qua đường cao tốc như vậy. Để một ông tài xe cứu hỏa non và thiếu kinh nghiệm như vậy lái xe ưu tiên ra đường và gây tai nạn, ông sếp phải chịu trách nhiệm mới đúng. ĐÂY MỚI LÀ CÁI SAI CHÍNH.
Như ở nước ngoài, luật rất hay… ví dụ với trường hợp này. Theo luật kiểu giấy trắng mực đen sẽ là ô tô khách sai hoàn toàn như em phân tích ở trên. Tuy nhiên, nó lại áp một cái luật khác rất hay, rất văn minh và rất nhân văn, đó là khi một việc có thể không đúng pháp luật nhưng đại đa số nhân dân nhận thức như vậy là phù hợp (được tin là đúng) và trong cuộc sống thực tế, số đông chấp nhận, áp dụng hàng ngày thì tự nhiên sự việc đó lại là đúng. Luật đó có thể dùng để áp dụng cho ô tô khách của chúng ta để trở thành đúng… Là do trình độ, nhận thức, thói quen, hiểu biết và cách thực hiện của hầu hết người tham gia giao thông là như tài xế xe khách nên xe khách sẽ trở thành đúng.
Nhưng chúng ta phải hiểu rõ cái đúng này của xe khách không phải là đúng luật, mà là đúng theo tự nhiên, đúng vì xưa nay nhận thức của hầu hết chúng ta là thế. Đúng để mà sửa, để mà tốt hơn và văn minh lên.
